| 25110 |
weerlichtx |
weerlicht:
weirleegt (L420p Rotem),
weͅirlēxt (L420p Rotem),
wèrleecht (L420p Rotem)
|
weerlicht waarvan men de eigenlijke straal niet ziet, oplichtend aan de horizon [zeebrand] [N 22 (1963)] || weerlichten [ZND 21 (1936)]
III-4-4
|
| 25206 |
weersgesteldheid |
weer:
wair (L420p Rotem)
|
(vuil, slecht) weer [ZND 08 (1925)]
III-4-4
|
| 33698 |
weg over het erf |
geleg:
geleg (L420p Rotem),
op de hof:
ǫp ˲dǝn ūu̯f (L420p Rotem)
|
Een weg over het boerenerf, langs of tussen de gebouwen door. Deze weg ontbreekt bij gesloten boerderijen. [N 5A, 75b; N 5, 111]
I-8
|
| 33663 |
wei |
wei:
wē̜i̯ (L420p Rotem, ...
L420p Rotem),
węi̯ (L420p Rotem, ...
L420p Rotem)
|
Dunne, zoete vloeistof die, na de afscheiding van de kaasstof, van de melk overblijft. [L 27, 30 en 31; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 7, 15, 27 en 28; L 2, 7; A 9, 15a en 15b; S 15; Ge 22, 65 en 128; monogr.] || In het algemeen een stuk weiland of grasweide waar het vee graast. Bedoeld is een niet-omheinde weide. [N 14, 50a; N 14, 50b; N 5AøIIŋ, 76d; N 5AøIIŋ, 76e; N M 4a; L 19B, 2a!; L A2, 430; L 4, 40; L 32, 45; JG 1b, 1d, 2c; A 10, 3; A 3, 40; RND 20; Wi 4; R; S 43; Vld.; N 14, 129 add.; monogr.]
I-11, I-8
|
| 32969 |
welig, gelp |
gelp:
gelp (L420p Rotem),
goed:
gōt (L420p Rotem),
welig:
wai̯lix (L420p Rotem)
|
Opgaven voor de uitdrukking "de tarwe groeit welig, staat gelp". Derf betekent eigenlijk "ongaar, onrijp". [L 35, 61; monogr.]
I-4
|
| 21528 |
welkom |
welkom:
ij is ər altied welkoem (L420p Rotem)
|
Hier is hij altijd welkom. [ZND 08 (1925)]
III-3-1
|
| 17597 |
wenkbrauw |
wenkbrauw:
wainkbrouwen (L420p Rotem)
|
dikke wenkbrauwen (haarbogen op het voorhoofd) [ZND 34 (1940)]
III-1-1
|
| 32633 |
wentelploeg |
melotte:
mǝlǫt (L420p Rotem)
|
Een wentelploeg is een karploeg met tenminste twee ploeglichamen, die - boven elkaar aan de ploegboom bevestigd - elkaars spiegelbeeld vormen en bij het keren samen met de ploegboom 180° worden gedraaid. Aan de boom van zulk een ploeg zitten gewoonlijk ook twee kouters en twee voorscharen. Vroeger kon de wentelploeg ook een voet- of radploeg zijn. Omdat de ploegboom van een dergelijke ploeg niet in zijn geheel gedraaid kon worden, was het dubbele ploeglichaam draaibaar bevestigd aan het achterstuk van de ploegboom. Dit type wentelploeg heet achterwentelaar of staartwentelaar. Een voet- of radploeg met een ploeglichaam dat onder de ploegboom door gewenteld kan worden, wordt wel onderwentelaar genoemd. [JG 1b + 1b; JG 2a-1, 6 ; JG 2b-4, 1; N 11, 30; N 11A, 71 + 72 + 73; N J, 10 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; monogr.]
I-1
|
| 21484 |
werk (zn.) |
werk:
werk (L420p Rotem, ...
L420p Rotem,
L420p Rotem)
|
Eerst uw werk afmaken! [ZND 23 (1937)]
III-3-1
|