| 21025 |
savooiekool |
savooi:
schavou (Q222p Vaals),
savooiekool:
schavoue koel (Q222p Vaals, ...
Q222p Vaals)
|
[N Q (1966)]De witgele sluitkool met gekrulde bladeren; savooikool, die zeer dicht geplant wordt en zonder vaste krop geoogst (schelk). [N 82 (1981)] || savooie kool als gerecht [N Q (1966)]
I-7, III-2-3
|
| 34539 |
schaal van een ei |
schaal:
žāl (Q222p Vaals)
|
Het kalkachtige omhulsel van een ei. Onder het woordtype schaal verbergen zich twee verschillende woorden, die in het Nederlands zijn samengevallen, doordat de Westgermaanse ā van het eerste woord, dat "komvormig voorwerp" betekende, en de Westgermaanse a in open lettergreep van het tweede woord, dat "omhulsel" betekende, beide een lange ā opleveren. De meeste Limburgse dialecten onderscheiden echter nog steeds deze twee historische klinkers. In de westelijke helft van Belgisch Limburg (gebied I) heeft ''schaal'' "eierschaal" een vocalisme dat Westgermaanse ā voortzet, in de oostelijke helft, in heel Nederlands Limburg evenals in het noordoosten van de provincie Luik (gebied II) een dat Westgermaanse a in open lettergreep voortzet. In dat oostelijke gebied is daarnaast ook schaal met oude ā vaak bekend, maar het betekent er "groot, plat bord", "collecteschaal" of "weegschaal". In enkele noordwestelijke Belgisch Limburgse dialecten heeft algehele (gebied III) of gedeeltelijke (gebied IV) samenval van ā en a in open lettergreep plaatsgevonden, zodat er niet kan worden uitgemaakt op welke van de twee oorspronkelijk verschillende woorden het woordtype schaal er teruggaat. Zie hiervoor in de bibliografie Goossens 1967. Enkele Nederlands Limburgse gegevens bevatten een historische ā. Blijkbaar gaat het hier om verwarring met het woord ''schaal'' voor "schotel".' [N 19, 55a; JG 1b, 1c, 2c; A 39, 9a; A 39, 9b; monogr.]
I-12
|
| 34381 |
schaap |
schaap:
šof (Q222p Vaals),
šoǝf (Q222p Vaals),
š˙ǫ ̝ǝf (Q222p Vaals)
|
Bedoeld wordt het schaap in het algemeen, niet geslachtelijk onderscheiden. Zie afbeelding 4. [JG 1a, 1b, 2c; L 45, 21; L 38, 40; L 6, 25; S 30; A 14, 21; A 2, 1; G V, m3; Gwn 5, 13 add.; monogr.]
I-12
|
| 33342 |
schaapherder |
herd:
hiǝt (Q222p Vaals),
scheper:
žīǝpǝr (Q222p Vaals)
|
[A 48, 18a; L 1, a-m; L 26, 32a; S 13; Wi 2; monogr.]
I-6
|
| 25068 |
schaars |
knap:
knap (Q222p Vaals),
raar:
raar (Q222p Vaals)
|
schaars [DC 16 (1948)]
III-4-4
|
| 22314 |
schaats |
schlittschoen (<du.):
žlitžong (Q222p Vaals, ...
Q222p Vaals)
|
Hoe noemt men de voorwerpen, bestaande uit een ijzer en een houten of metalen voetrust, die men onder de schoenen bindt om op het ijs te kunnen rijden? [DC 23 (1953)]
III-3-2
|
| 22313 |
schaatsen |
schaatsen:
sjaatse (Q222p Vaals),
schlittschoen (<du.) lopen:
šlitšŏŋ lōfə (Q222p Vaals)
|
Schaatsenrijden [sjatsen, sjtriksjoon loupe]. [N 06 (1960)] || Schaatsenrijden. [ZND B1 (1940sq)]
III-3-2
|
| 22866 |
schaatsijzer |
ijzer:
iezərə (Q222p Vaals)
|
Noemt men het stalen onderdeel, dat over het ijs glijdt en dat geregeld geslepen moet worden, met een afzonderlijk woord? Zo ja, hoe luidt dit? [DC 23 (1953)]
III-3-2
|
| 18243 |
schabbernak |
doek:
doek (Q222p Vaals)
|
wonderlijk kledingstuk [schabbernak] [N 86 (1981)]
III-1-3
|
| 25043 |
schaduw, lommer |
schatten (du.):
der žatte (Q222p Vaals),
dər žattə (Q222p Vaals),
sjàttə (Q222p Vaals),
(als Duitse Schatten, maar dan zonder n).
žattə (Q222p Vaals, ...
Q222p Vaals)
|
(de) schaduw [DC 23 (1953)] || (in) de schaduw (zitten) [DC 49 (1974)] || schaduw (donkere vlek achter een persoon) [DC 49 (1974)] || schaduw (lommer) [RND]
III-4-4
|