| 33278 |
erwt, algemeen |
erwt:
ɛ.rt (Q163p Berg)
|
Pisum L. Hier de algemene benaming voor de erwt (enkelvoud), voorafgaand aan de benaming voor de akkererwt (lemma Kapucijner, Velderwt) en aan de andere erwtensoorten (tuinerwt, doperwt, peulerwt, enz.) die in de moestuin worden gekweekt en die derhalve in de aflevering over de moestuin ter sprake zullen komen. [N 27, 2b; JG 1a, 1b; L A1, 121; L 34, 94; Wi 8; monogr.; add. uit N P, 24]
I-5
|
| 20855 |
eten (ww.) |
eten:
ēͅtə (Q163p Berg, ...
Q163p Berg),
éétə (Q163p Berg)
|
eten [RND], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m]
III-2-3
|
| 32843 |
evenaar, tweespanszwenghout |
warshout:
wiáshō.t (Q163p Berg)
|
De balans of het dubbele zwenghout is het dwarse verbindingsstuk tussen een (zwaar) akkerwerktuig en de beide zwenghouten van een tweespan. Zie afb. 99. Bij de betrokken woordtypen hieronder is in (d)wars e.d. steeds de a als klinker aangehouden, ook al beantwoordt aan de dialectvarianten meestal een type met e (dwerg e.d.) of ee (dweers e.d.). Voor het ''...''-gedeelte van sommige varianten zij verwezen naar het lemma ''zwenghout''. De daar onderscheiden typen eegdhaam, eeghaam, eghaam en hun varianten zijn in dit lemma door ''eghaam'' resp. ''eghaam'' gesubstitueerd. [JG 1b + 1c + 1d + 2c; N 11, 34b; N 11A, 104; N 13, 87 add.; N 17, 69b add.; div.; monogr.]
I-2
|
| 34242 |
filter in de melkzeef |
zaandoek:
zōi̯nduk (Q163p Berg)
|
In het algemeen is de filter een linnen of katoenen lap waardoor de melk gezuiverd wordt van verontreinigingen. In plaats van deze lap gebruikt men ook wel een vel filtreerpapier of een schijf watten. Ouderwets is de met paardenhaar vervaardigde melkzeef. [L 48, 35.Ia, Ib en Ic; Lu 2, 35.Ib en Ic; A 18, 11b en 11c; BN 2, 4; monogr.]
I-11
|
| 30800 |
flank |
flank:
flā.ŋk (Q163p Berg)
|
Zijkanten van de buik tussen de achterste ribben en de heup. De flanken dienen kort, gesloten en gevuld te zijn. Zie afbeelding 2.32. [JG 1a, 1b; N 8, 12 en 32.10]
I-9
|
| 18021 |
fluim |
fluim:
flajm (Q163p Berg)
|
fluim [ZND A2 (1940sq)]
III-1-2
|
| 33755 |
fokmerrie |
kweekmeer:
kwikmē̜r (Q163p Berg),
veulensmeer:
vyø.lǝsmē̜r (Q163p Berg)
|
Een merrie geschikt voor de kweek of die één of meer veulens gehad heeft. Een kweekmeer werkt niet (Q 168), terwijl een veulensmeer ook in de kar loopt (Q 77). In tegenstelling tot een veulensmeer is een kweekmeer gewoonlijk drachtig. Kleinere boeren zorgen ervoor een veulensmeer te hebben, die jaarlijks een veulen werpt, waardoor elk jaar een aanspanner ter beschikking staat. [JG 1a, 1b; N 8, 50b]
I-9
|
| 34312 |
fokzeug |
trekzoog:
trę ̝ksō.x (Q163p Berg)
|
Zeug die men houdt om biggen te winnen. [JG 1a, 1b; N M, 22 add.; monogr.]
I-12
|
| 17807 |
gaan |
gaan:
gon (Q163p Berg)
|
gaan [ZND A2 (1940sq)]
III-1-2
|
| 20530 |
gaar |
murw:
mørəf (Q163p Berg)
|
murw (gaar gekookt) [ZND A1 (1940sq)]
III-2-3
|