e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
aanstieren aanleiden: ānlēǝn (Helchteren), ānlē̜i̯ǝn (Beringen), ānlɛi̯ǝ (Panningen), aanstieren: anstērǝ (Bocholt, ... ), anstīrǝ (Kaulille, ... ), oǝnstɛrǝ (Borlo), ánstīrǝ (Blitterswijck, ... ), ānstērǝ (Bree), ānstīrǝ (Baarlo, ... ), ānštērǝ (Schimmert, ... ), ānštīrǝ (Baarlo, ... ), āstīǝrǝ (Hasselt), ōnsti.rǝ (Overpelt), ǫnstīrǝ (Diepenbeek), ǫǝnstīrǝ (Overpelt), ǫǝnstīrǝn (Achel, ... ), ǭnstirǝ (Leopoldsburg), ǭǝnštīrǝ (Neerpelt), ɛnstīrǝ (Gennep, ... ), bij de stier zetten: bi dǝr štīr zetǝ (Teuven), de eerste keer naar de duur gaan: ištǝ kīr nǭ dǝn dȳr gǭn (Oirsbeek), dekken: dękǝ (Donk, ... ), dɛkǝ (Einighausen, ... ), eerste keer dekken: istǝ kir gǝdɛkt (Rotem), ēštǝ kēr dɛkǝ (Sittard), eerste keer winnen: ērstǝ kēr wenǝ (Heerlerheide), laten aanstieren: lǭtǝ ānštērǝ (Ulestraten), laten dekken: lǭtǝ dɛkǝ (Gronsveld, ... ), laten paren: luǝtǝ pǭrǝ (Halen), laten springen: luǝtǝ sprɛŋǝ (Zepperen), lø̜tǝ spręŋǝ (Wellen), laten winnen: lātǝn wenǝn (Holtum), lǭtǝ wenǝ (Epen, ... ), leiden: lēi̯ǝ (Borgloon, ... ), lēi̯ǝn (Zolder), lēǝ (Hasselt), lēǝn (Hoeselt), lē̜i̯ǝ (Waterloos), lē̜i̯ǝn (Neerpelt), lē̜n (Beringen), lē̜ǝ (Linkhout), lęi̯ǝ (Wellen), lɛi̯ǝ (Geistingen), naar de stier gaan: no dǝ stir gūn (Maaseik), nǭ dǝ štīr gǭn (Herten), proberen: probērǝ (Borgloon), springen: spreŋǝ (Rosmeer), spręŋǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden, ... ), stieren: gǝštirtj (Horn), stirǝ (Lummen), stērǝ (Oost-Maarland), stīrǝ (Neeritter), varren: vɛ̄rǝ (Rummen), voor de eerste keer laten springen: vør dǝn istǝ kiǝr loǝtǝ spreŋǝ (Velm), vǝr dǝn īstǝ ker loǝtǝ spręŋǝ (Borlo), voor de eerste keer laten stieren: vør dǝ istǝ kii̯ǝr loǝtǝ stęi̯ǝrǝ (Paal), voor de eerste keer laten winnen: vør dǝn īrstǝ kīr lǭtǝ wenǝ (Smeermaas), voor de eerste keer leiden: vir dǝn irstǝ kir lęi̯ǝ (Bree), vǫ̃r dǝn īstǝ kīr lēi̯ǝ (Kermt), voor het eerst laten dekken: vø̜̄r ǝt ørst lǭtǝ dɛkǝ (Noorbeek, ... ), winnen: wenǝ (Klimmen), wønǝ (Boorsem) Een jonge koe voor het eerst laten paren. [N 3A, 30b; monogr.] I-11
aanstoot aanstoot: aansjoët (Reuver), aansjtoat (Valkenburg), aansjtoeét (Terlinden), aansjtoeët (Reuver), aansjtoot (Posterholt, ... ), aanstoeat (Echt/Gebroek, ... ), aanstoet (Baarlo, ... ), aanstoewet (Neerpelt), aanstoeët (Eisden, ... ), aanstoot (Lommel), aanstoët (Venlo), aanstuut (Bree), aasjtaoët (Gulpen), aasjtoeët (Hoensbroek, ... ), aasjtōēët (Nieuwenhagen), aasjtuet (Klimmen), aenstoeët (Ospel), ansjtoeët (Waubach), anstouët (Lommel), anstoët (Oirlo), aonstoet (Maastricht), aonstoeët (Eksel), āsjtuət (Montzen), oanstoeët (Sint-Truiden), ôonstoot (Hoeselt), ɛnstuət (Meijel), erger: erger (Heel, ... ), erreger (Gulpen), ergernis: dat geuf erregernis (Klimmen), ergernees (Ophoven), ergernis (Achel, ... ), erregernis (Maastricht, ... ), èrgernis (Maastricht), érgernis (Nieuwenhagen), erring: aring (Sevenum), erring (Baarlo, ... ), schandaal (<fr.): sjendaol (Tongeren), stoot: stoeët (Nuth/Aalbeek), valsheid: valsheid (Meijel) Ergernis, aanstoot [aring]. [N 96D (1989)] || Onzedig, onzedigheid. [N 96D (1989)] III-3-3
aanstoot add. ergeren: ergege (Geleen), ergeren (Eys), ergerre (Schimmert), erregere (Klimmen) Ergernis, aanstoot [aring]. [N 96D (1989)] III-3-3
aanstoot geven aanstoot geven: a-sjtoeës jeëve (Kerkrade), aansjtaot gaeve (Geleen), aansjtoeat (geven) (Geleen), aansjtoeët géévə (Beesel), aansjtoot géve (Nieuwstadt), aansjtoot gévə (Kapel-in-t-Zand), aansjtoot géévə (Roermond), aansjtoët gève (Merkelbeek), aanstoat (geven) (Stein), aanstoeat gaeve (Echt/Gebroek), aanstoeet gaeve (Weert), aanstoet geevə (Maastricht), aanstoewt geve (Jeuk), aanstoot (geven) (Montfort), aanstoât gééve (Thorn), aanstoët geëve (Voerendaal), aanstōēt gaeve (Tungelroy), aanstōēt gééve (As), aanstuut gève (Bree), aasjōēët gééëvə (Nieuwenhagen), aasjtoeët geëve (Gulpen), aasjtoeët geëvə (Wijnandsrade), aasjtoët gève (Schaesberg), anstoeët gève (Meerlo), anstōēet gēēve (Venray), aonstoet geeve (Caberg), aonstoet geevə (Maastricht), aonstoet geve (Maastricht), aonstoot geve (Maastricht), ā.št‧uət˃ geͅ.avə (Eys), oanstoot gève (Hoeselt), oanstoot géve (Eigenbilzen), àànsjtôêt géévə (Susteren), ämstoeët gève (Tienray), ènstôet géévə (Meijel), choqueren: sjókkere (Maastricht), erger geven: erger gaeve (Tungelroy), ergeren: də luij èrrəgərə (Maastricht), ergere (Amby, ... ), ergeren (Heythuysen, ... ), ergerə (Doenrade, ... ), ergərə (Beesel), ergərən (Urmond), erregere (Maastricht), èrgerə (Gennep), èrgər (Epen), èrgərə (Montfort), érgere (Roermond), ergernis geven: ergenisgaeve (Horst), ergernis gaeve (Hoensbroek, ... ), ergernis geaver (Eys), ergernis gève (Tienray), erregernis geve (Maastricht), èrgernis gèvə (Montfort), geven?: gaeve (Thorn), geave (Eys), geven (Meijel), géévə (Venlo), krenken: krénkə (Maastricht), schandaal geven: sjĕndaol geve (Vlijtingen), schandaliseren: schandaliseren (Meeuwen), storen: sjtuuëre (Herten (bij Roermond)), triezen (du.): = pesten, treiteren etc.  triëtse (Vaals), voor de kop stoten: vīēr de kòp stōēte (As), zich misdragen: zich misdraa.gə (Kelpen), zich misdrage (Schimmert), zich niet gedragen: de wet zich nie te gedrage (Oirlo), neet gaod gedrage (Wijlre), zich nēēt gedrāāge (Schimmert), zich niet weten te houden: de wet zich nie te halde (Oirlo) ergeren, aanstoot geven || Ergernis/aanstoot geven. [N 96D (1989)] || mensen ontstemming of ergernis geven door onzedelijk gedrag [geven] [N 85 (1981)] III-1-4, III-3-3
aanstoten aanstoten: ānštuǝtǝ (Klimmen), bijstoten: bē̜stūwǝtǝ (Loksbergen), kloppen: klǫpǝ (Klimmen) De rijen stenen op de droogplaats rechter maken door met de vorm zachtjes tegen de uitstekende stenen te stoten. [N 98, 79] II-8
aantekenen aantekenen: ǭǝntēkǝnǝ (Gutschoven), ǭǝntɛjkǝnǝ (Gutschoven), raken: rǭkǝ (Berlingen), tekelen: tīǝkǝlǝ (Sint-Truiden), tekenen: tīǝkǝnǝ (Ordingen), tɛjkǝnǝ (Haren, ... ) Het maalvlak van de molensteen met behulp van een van kleurstof voorziene rij van merktekens voorzien. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛscherprijɛ.' [Grof 203] II-3
aantikken bij het krijgertje spelen aanmaken: Z(h)öbbe mich bè twie.ën ter ao.(ën)gemao.kt: twee spelers hebben mij aangetikt.  ao.(ën)mao.ke (Zonhoven), aantikken: aantikke (Swalmen), deraanmaken: traanmake (Bocholt), schatten: Afl. sub *sjat: van Fr. chasser &gt; *sjatse &gt; *sjatte.  sjatte (Zonhoven), Fr. chasser &gt; sjatse &gt; sjatte.  šatə (Zonhoven), tetsen: tetsje (Stokkem), tokken: toeke (Venray) *Sjatte, het tikken bij het *tuisen (tikkertje spelen). || 2. Aantikken bij een spel. || Aanmaken: *3. Aantikken bij het krijgertje spelen. || Aantikken (bij het spel). || Aantikken bij spel. || Sjatten: Eraanmaken bij het tuisen I [bep. spel: achter iem. lopen om het eraan te maken; men raakt hem aan en vervolgens moet hij vangen]. || Tikken (spelend slaan). III-3-2
aantikken bij het krijgertje spelen add. schat: sjat (Zonhoven), tok: toek (Venray) *Sjat: Uitroep bij het *tuisen (tikkertje spelen). || 1. Aantik bij een spelletje. III-3-2
aantrede aantrede: õntrē (Tessenderlo), āntrē̜ (Posterholt), āntrē̜j (Stein), āntrē̜t (Sint Odilienberg), āntrē̜ǝ (Geulle), ātret (Bleijerheide), ɛntrē̜j (Ottersum), van contremarche tot contremarche: van kǫ̃ntrǝmárš tǫt kǫ̃ntrǝmárš (Bilzen) De horizontale afstand tussen de voorkanten van twee elkaar opvolgende stootborden. Zie ook afb. 68b. [N 55, 89e] II-9
aantrekken aandrogen: andrȳgǝ (Meijel), āndryǝgǝ (Klimmen), āndryɛgǝ (Schinnen), āndrȳgǝ (Maasbree), āndrø̄gǝ (Herten), aantrekken: āntrękǝ (Buchten, ... ), ātrękǝ (Kerkrade, ... ), ɛntrękǝ (Ottersum), aftrekken: āftrękǝ (Heel), drogen: dryɛgǝ (Schinnen), drȳgǝ (Jeuk), drȳǝgǝ (Waubach  [(stofvrij droog zijn)]  ), drø̄gǝ (Houthalen), gauw drogen: gǫw dryǝgǝ (Heerlen), gauw opdrogen: gǫw ǫp˱dryǝgǝ (Klimmen), hel worden: hɛ̄l wē̜dǝ (Heerlen), indrogen: edryǝgǝ (Klimmen), rap drogen: rap˱ dryjǝgǝ (Tessenderlo), vlot drogen: flǫt˱ dryjǝgǝ (Gulpen) Gezegd van verf of vernis die na het opstrijken droog en vast wordt. [N 67, 74a] II-9