e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
achterbodem achterbodem: axtǝrbōjǝm (Maastricht), axtǝrbǭm (Horn), achterkant: axtǝrkantj (Posterholt), achterzij: axtǝrzi (Horn), bodem: bōjǝm (Venray), bǫjǝm (Alken), bǫǝm (Weert), bǭm (Neer, ... ), deksel: dęksǝl (Schinnen), kont: kont (Arcen), koǝnt (Wellen), onderkant: ǭndǝrkānt (Valkenburg), ̇ondǝrkā.nt (Opitter) De achterste bodem van een bierton tegenover de voorbodem. [N 35, 94] II-2
achterdeur achteruit: axtəryt (Blitterswijck, ... ), achteruitgang: aachteruutgáng (Castenray, ... ) achterdeur || achteruitgang III-2-1
achterdocht achterdachten: ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ig hauw gein achterdechten (Neeroeteren), achterdenk: achterdink (Neeritter), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  aterdang (Heers), achterdenken: a:tərde:nkə (Rijkhoven), aachterdeenke (Gronsveld), aachterdenken (Meerlo), aaterdingke (Vijlen), achterdenke (Amby), achterdenken (Diepenbeek, ... ), achterdinke (Belfeld, ... ), achterdinken (Berg-en-Terblijt, ... ), achterdènke (Genk, ... ), aterdinke (Eijsden), chaoə gɛn ḁtərdejnkə (Kortessem), eeg ho geen aaterdeenken (Sint-Martens-Voeren), geen achterdenken (Stokrooie), ich ha āchterdinken (Diepenbeek), ich ha doewe gen achterdenke op (Heers), ich ha gin achterdinken (Loksbergen), ich haw gijn achtərdēnkə (Lanaken), ich hā gin achtərdɛnkə (Herk-de-Stad), ich hā hiel gien achterdinken (Houthalen), ich hoa gjen ēterdeenke (Genoelselderen), ich hoeaə gɛn aəchtərdɛnkə (Gutshoven), ich houw ge aterdinken (Moresnet), ich hâ gin aachterdeenken (Sint-Lambrechts-Herk), ich hâ gèen aagterdeenken (Ulbeek), ich hô gein atərdinkən (Eigenbilzen), iech haa gin achterdènke (Hasselt), iech haoj gee aatĕrdeenkĕ (Vroenhoven), iech hoi doe geen aaterdenke in (Riksingen), ieg ha nè t mènste achterdenken (Hasselt), ig ha gien achterdinken (Beringen), ig had gin achterdenke (Mielen-boven-Aalst), ig ka gé aachterdeenken (Sint-Truiden), ih ho gjeen aterdeenken (Mal), ik hae g’n aterdenke (Voort), ik kan gen achterdenken (Sint-Huibrechts-Lille), k ha gien achterdenke (Jeuk), k hub gien achterdenken (Sint-Truiden), àtërdénkë (Tongeren), (o.).  achterdènke (Meerssen), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  aachterdeenken (Sint-Lambrechts-Herk), aagterdeenken (Ulbeek), aajterdeenke (Mheer), aaterdeenken (Sint-Martens-Voeren), aatĕrdeenkĕ (Vroenhoven), achterdenke (Heers, ... ), achterdenken (Diepenbeek, ... ), achterdinken (Hechtel, ... ), achterdènke (Lanklaar), aoterdènke (Wellen), aterdeenken (Mal), aterdinken (Moresnet), aterdinkən (Eigenbilzen), atərdeͅjnkə (Kortessem), axtərdeͅnkə (Herk-de-Stad), axtərdèŋkə (Aalst-bij-St.-Truiden), axtərdɛŋkə (Beringen), axtərdɛŋkən (Zonhoven), āchterdinken (Diepenbeek), āterdīnke (Rosmeer), ātərdēn’kə (Rijkhoven), ātərdənkə (Voort), āxtərdeͅnkə (Hasselt), āxtərdɛŋə (Hoepertingen), ēterdeenke (Genoelselderen), gèn a͂oterdénke (Wellen), ig ha gien achterdenken (Beringen), ik hae g’n aterdenke (Voort), ik han gen achterdenken (Sint-Huibrechts-Lille), ix hoas gen aəxtərdɛnkə (Gutshoven), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44 gun slecht leesbaar  iech hou doe gun aaterdenke in (Riksingen), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a. Opm. geen achterdocht = gein ´rg.  achterdinke (Heer), achterdenkens: achterdúnkes (Sint-Truiden), ich heb gin aachterdeenkens (Groot-Gelmen), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  aachterdeenkens (Groot-Gelmen), achterdocht: achter doch (Blerick), achterdecht (Broeksittard, ... ), achterdoch (Echt/Gebroek, ... ), achterdocht (Afferden, ... ), achterdoocht (Wellerlooi), achterdōch (Reuver), achterdŏŏcht (Leunen), achterdóch (Maastricht), achterdùcht (Beverlo), āchterdocht (Heijen), ich ha gien achterdoacht (Sint-Truiden), ich ha gien achterdocht (Houthalen, ... ), ich haa gien achterdocht (Kuringen), ich hao geïn aterdoch (Mopertingen), ich hauw gin achterdōcht (Kaulille), ich haw gein achterdocht (Bocholt), ich hḁ gɛin āchtərdōcht (Diepenbeek), ich heb gien achterdocht (Sint-Truiden), ich hoe gen aterdaug (Heers), ich hoë ginen aachterdöch (Wellen), ich hōp gen aterdoch (Vroenhoven), iech aa gin achterdoch (Hasselt), ig ha gin agtərdogt (Zolder), ig ha ginne achterdocht (Paal), ig hauw gein achterdocht (Neeroeteren), ig hauw gein achterdogt (Opglabbeek), ik had geen achterdocht (Hasselt, ... ), k haa gen achterdoecht (Kwaadmechelen), oachterdoocht (Helden/Everlo), àtërdòch (Tongeren), əch aw gɛjn achtərdoch (Rekem), (a = lang)  achterdōōecht (Sevenum), (de o ligt; tussen o "pop"en oo).  achterdŏch (Steyl), (m.).  achterdoch (Obbicht), m.  achterdoch (Heerlen), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  aachterdocht (Kermt), aachterdöch (Wellen), aaterdog (s-Herenelderen), achterdecht (Kinrooi), achterdoacht (Sint-Truiden), achterdoch (Hasselt), achterdocht (Halen, ... ), achterdoecht (Kwaadmechelen), achterdogt (Opglabbeek), aterdoch (Mopertingen, ... ), axtərdex (Mechelen-aan-de-Maas), axtərdoͅx (Maastricht, ... ), axtərdoͅxt (Sint-Truiden), axtərduxt (Tessenderlo), āxtərdōͅxt (Diepenbeek), āxtərdoͅxt (Sint-Huibrechts-Lille), ich ha ginnen achterdoecht (Heppen), ich hauw gèn achterdōcht (Kaulille), ich haw gein achterdocht (Bocholt), ich hā gien achterdocht (Peer), ig hauw gein achterdocht (Neeroeteren), Opm. a = lange a (met een ? erboven). ps. de e staat subscript geschreven en is omgespeld in: ë.  achterdōōëcht (Sevenum), weinig gebruikt  achterdocht (Merselo), achterdochtigheid: achterdochtigheid (Maastricht), achterdunk: achtertŭnk (Stevensweert), achtergedacht: achtergedach (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), achtergedecht (Altweert, ... ), achtergedäch (Buchten), agtergedag (Susteren), ich haaj gein achtergedech (Kinrooi), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  achtergedeg (Mechelen-aan-de-Maas), achtergedachten: achtergedechte (Lutterade), achtərgədéchtə (Geistingen), ich hauw gein achtergedeg (Mechelen-aan-de-Maas), ich hauw gein achtergedêchten (Opoeteren), ich haw gein achtergedechte (Niel-bij-As), ik hauw gein achtergedechten (Neeroeteren), o aachtergedojgdje (Nederweert), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  achtergedächte (Elen), achtərgədéchtə (Ophoven), axtərgədēͅxtə (Opgrimbie), gein achtergedêchten (Opoeteren), ich haw gein achtergedechte (Niel-bij-As), achtergedachts: achtergedechs (Brunssum), achtergedanken: achtergedanke (Munstergeleen), achtergedènke (Lutterade), achtergedenken: achtergedeinken (Dieteren), argwaan: ich haw gèn erg woân (Hamont), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ich han gèn ergwaôn (Hamont), erg: do haw ich gin erg een (Achel), erg (in hebben) (Blitterswijck), ich ha gin erg (Stevoort), ich haaj es gein ereg in (Weert), ich had er gin erg in (Beringen), ich han er gein erg in (Opitter), ich hauw doa gein èrg ien (Lanaken), ich haw doa gein erg in (Neeroeteren), ich høij dōͅ gēn e͂ͅrəg in (Vroenhoven), ig hauw der gein erg in (Maaseik), ig how gen erg drin (Borgloon), ig hè er gin erreg in (Hechtel), ik ha der gên erg ien (Lommel), ik ha er gen erg in (Lommel), ik ha er gien erg in (Peer), ik haa gin erg (Lommel), ik had er geen er in (Sint-Huibrechts-Lille), kḁdḁə gīnɛrg in (Leopoldsburg), ärg (Sittard), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  do haw ich gen erg een (Achel), gein erg in (Maaseik, ... ), gēͅjn ɛerəg eͅn (Opgrimbie), gin erg (Stevoort), gén ēͅrəg īn (Vroenhoven), ich haaj er gein ereg in (Weert), ich had er gin erg in (Beringen), ich hauw doa gein èrg ien (Lanaken), ig hauw gein erg in (Neeroeteren), ig how gén erg drin (Borgloon), ig hè er gin erreg in (Hechtel), ik ha der gên erg ien (Lommel), ik ha er gien erg in (Peer), ik haa gin erg (Lommel), ik han geen erg in (Sint-Huibrechts-Lille), kadaə gin eͅrg in (Leopoldsburg), gedacht: dao haaw ich gei gedach aan (Rekem), do haa ich ge gədacht of (Sint-Truiden), ich haa er gin gedach van (Hasselt), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  do haa ich ge gedacht op (Sint-Truiden), gei gedach aan (Rekem), ich haa er gin gedach van (Hasselt), gedachte: ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ich hatter gên gedachte van (Achel), hinderdenken: hingerdinken (Simpelveld), hintergedanken (du.): ich hou gen hintergedanken (Lontzen), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  hintergedangken (Lontzen), kwaad denken: ik kon geen kaod dinken (Kaulille), kwaad gedacht: ich haa gië koad gedaach (Zepperen), ich had geen koa gedacht (Sint-Lambrechts-Herk), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ich haa gië koad gedaach (Zepperen), kaâd gedacht (Sint-Lambrechts-Herk), kwaaddenken: kaot dénkə (Oirsbeek), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ik kon geen kaod dinken (Kaulille), kwade gedacht: ik ha gè ko gedacht (Lommel), kwade gedachten: ig haog gen kooi gedech (Val-Meer), ig haoj gejn koei gedegte (Veldwezelt), kwoaï gedachte (Venlo), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ich hou gen kooj gedechte (Zichen-Zussen-Bolder), ig haog gen kooi gedechten (Val-Meer), ik ha gè koi gedachte (Lommel), mistroost: mistruësj (Gulpen), mistrouwen: mistrouwe hebbe (Weert), mistrouwwe (Amby), nagedacht: ich haa gè noa da-ch, gèn a͂oterdènke (Wellen), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ich haa gè noada-ch (Wellen), presumatie: ik höw geng prezemaasje (Mheer), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  prezemaasje (Mheer), presumptie: persoentsje (Einighausen), persŏŏnsie (Grubbenvorst), perzonsje(n) (Schinveld), presonsie (Gulpen), prezomsie (Grevenbicht/Papenhoven), prezonsie (Beesel), prezonsje (Guttecoven), presumpties: ich hoa gein presoompzes (Zichen-Zussen-Bolder), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  ich hoa gein presoompzes (Zichen-Zussen-Bolder), verdenken: ich ha gie verdeinke (Spalbeek), verdinkə (Wijnandsrade), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  verdeinke (Spalbeek), vermoeden: vermoajen (Reppel), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  gein vermoajen (Reppel), wantrouwen: waantroewe (Noorbeek, ... ), wantroewe (Puth), wantroewen (Sittard), wantroewən (Urmond), wantroeë (Merkelbeek), ook materiaal van vr.lijst 32, vr. 44  wāntrōͅwen (Amby), wāntrōͅwə (Maastricht) achterdenken || achterdocht [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || achterdocht, berekening, overweging || argwaan || een kwaad vermoeden over iemands handelingen of bedoelingen hebbend [achter-koutig, achterkousig, achterdochtig] [N 85 (1981)] || ik had geen achterdocht (ik vermoedde geen kwaad) [ZND 32 (1939)] III-1-4
achterdochtig achter de elleboog: achter den ellenbaog (Venlo), achterbaks: achter baks (Montfort), achterbaks (Born, ... ), achterbâks (Venray), àchtərbàks (Loksbergen), achterdochtig: aachterdochtig (Gronsveld), aajterdoojtig (Mheer), achterdochtig (Beek, ... ), achterdogtig (Tungelroy), achterdōchtig (Roermond), achterdóchtig (Maastricht, ... ), achterdôchtig (Nunhem, ... ), achterdöchtig (Geleen), achterdùchtig (Beverlo), achtərdochtich (Kapel-in-t-Zand), achtərdochtig (Maastricht), agterdogtig (Maastricht, ... ), agtərdogtig (Roermond), agtərdogtig seen (Montfort), axtərdoxtəx (Meeuwen), āchtərdòchtich (Maastricht), hae is achterdochtig (Hoensbroek), àchterdòchtig (As), àchterdóchtich (Venlo), àchtərdòchtich (Susteren), àchtərdòchtəch (Maastricht), àchtərdòchtəg (Loksbergen), àchtərdóchtich (Heerlen), àgtərdògtig (Nieuwenhagen), àtërdòchtig (Tongeren), hinterlistig: hinterliestieg (Kerkrade), hinterlistich (Heerlerbaan/Kaumer), nagedachtig: naogedechtig (Neer), wantrouwig: wantroewig (Herten (bij Roermond), ... ), wantrouwig (Eksel), wàntroewich (Amstenrade) achterdochtig || een kwaad vermoeden over iemands handelingen of bedoelingen hebbend [achter-koutig, achterkousig, achterdochtig] [N 85 (1981)] III-1-4
achtereen, na elkaar aan een stuk: ps. in deze betekenis staat het niet!  aan èè stèk (As, ... ), achtereen: a(.)chterèn (Gennep, ... ), aachtereen (Diepenbeek), aachteréin (Gronsveld), achterein (Geleen, ... ), achterén (Blitterswijck, ... ), achtərè‧in (Maastricht), ateree⁄ (Bleijerheide, ... ), âterên (Montzen), (bw).  achteree (Heerlen), ps. boven de @ moet nog een dakje (^) en een ´ staan!  axtəreͅjn (Rekem), ps. boven de é moet nog een dakje (^) staan!  âtené (Montzen), Vb. áchterȉ.ë(n) ès er ter aoën óp zennen tuf (een dezer dagen verongelukt hij nog op zijn motorfiets).  áchterīē.ë(n) (Zonhoven), achtereenaf: Vb. den dòkt؉ër bezócht zn zikken áchterȉ.ënao.f ènne zaoël (de dokter bezocht zijn patiënten één voor één in de ziekenzaal).  áchterīē.ënao.f (Zonhoven), achtereenvolgens: àtërèinvò⁄lgës (Tongeren), de een achter de ander: LET OP: de paginering van deel 2 (Ned.-Brees).  d⁄ein achter d⁄ander (As, ... ), derachter: drātər (Eupen), hingereen: hingeree (Heerlen), hingeree⁄ (Bleijerheide, ... ), met staande kar: Bijv. als de oogst wordt binnengehaald met een gereedstaande kar als de andere aankomt.  möt stoandzje kar (As, ... ), na-een: LET OP: de paginering van deel 2 (Ned.-Brees).  noa ein (As, ... ), naastegang: naostegang (Altweert, ... ), noastegang (As, ... ) achter elkaar [ZND m] || achtereen [ZND m], [ZND m], [ZND m] || achtereen, na elkaar III-4-4
achtergebleven hooi harken afherken: āfhęrkǝ (Grathem), afreken: āfrɛkǝ (Berg), beteenscharren: bǝdīnsxē̜rǝ (Sint-Truiden), bǝtęi̯nsxē̜rǝ (Borgloon), bij mekaar herken: bęi̯ mǝkǭr hɛrǝkǝ (Gennep, ... ), bijeengritselen: bęi̯ē̜ngretsǝlǝ (Gingelom), bijeenherken: bei̯ęi̯nhęrkǝ (Tegelen), bēi̯ęi̯nhęrkǝ (Baarlo), bijeenkemmen: bięi̯kø̜mǝ (Guttecoven), bięi̯kęmǝ (Ransdaal), bięi̯nkø̜mǝ (Stokkem), bijeenreken: bięi̯nrē̜kǝ (Gronsveld, ... ), bięi̯rɛkǝ (Guttecoven, ... ), bēi̯ęi̯nrēkǝ (Blerick), bęi̯ęi̯nrękǝ (Maasmechelen), bīērɛǝkǝ (Gulpen), bīǝnrē̜kǝn (Hamont, ... ), bijeenscharren: biē̜nšarǝ (Gruitrode), bięi̯nšɛrǝ (Baexem, ... ), biǝnsxārǝ (Berverlo), biǝnsxē̜rǝn (Achel), bēi̯ęi̯nšarǝ (Bree), bīǝnsxē̜rǝn (Hamont, ... ), bǝtīnsxārǝ (Hasselt), bijscharren: bē̜sxērǝ (Beringen), de beemd kemmen: dǝ bāndj kø̜mǝ (Peij), gritselen: gretsǝlǝ(n) (Kwaadmechelen, ... ), herken: hęrkǝ (Baarlo, ... ), hɛrǝkǝ (Blitterswijck), kemmen: kø̜mǝ (Berg, ... ), kē̜mǝ (Bleijerheide), kęmǝ (Heerlen, ... ), kǫmǝ (Oirsbeek), kratsen: kratsen (Montfort), kuisscharren: kǝsxārǝ (Heppen), meteenreken: mędē̜nrɛ̄kǝ (Val-Meer), naherken: nǭhɛrǝkǝ (Velden), nascharren: nǭšɛrǝ (Helden), opreken: opreken (Haelen), opscharren: opscharren (Gruitrode), ǫpsxǭrǝ (Lommel), ǫpsxɛrǝ (Leuken), reken: rēkǝ (Moorveld, ... ), rēxǝ (Bocholtz), rē̜kǝ (Buchten), ręi̯kǝ (Mechelen, ... ), rękǝ (Maasbracht, ... ), rīǝkǝ (Puth), rɛ̄kǝ (Baexem, ... ), rɛ̄ǝkǝ (Noorbeek, ... ), scharren: sxarǝ (Broekhuizen, ... ), sxārǝ (Hasselt, ... ), sxē̜rǝ (Neerpelt, ... ), sxē̜ǝrǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden, ... ), sxęi̯rǝ (Melveren), sxɛrǝ (Hushoven, ... ), sxɛ̄.rǝ (Paal), šarǝ (Bocholt, ... ), šārǝ (Beverst, ... ), šǫrǝ (Swalmen), šɛrǝ (Ell, ... ), šɛ̄ǝrǝn (Diepenbeek), scharsel bijeendoen: šārsǝl bęi̯ēn dun (Gelieren Bret), schoonscharren: skǫnskarǝ (America, ... ), sxunsxē̜rǝn (Helchteren, ... ), sxuǝnsxē̜rǝ (Beringen), sxūnsxārǝn (Koersel), sxǫnsxarǝ (Leunen), sxǫǝnsxarǝ (Velden) Wanneer het hooi is binnengehaald werd soms nog eens het hooiland afgeharkt om het achtergebleven hooi te verzamelen. [N14, 122; A 34, 4 add.] I-3
achterhaam achterboks: axtǝrboks (Baarlo, ... ), āxtǝrboks (Meijel), ēxtǝrboks (America), ǭxtǝrboks (Panningen), ɛxtǝrboks (Afferden, ... ), achterbroek: achterbroek (Blerick, ... ), achtergescheer: ātǝrgǝšiǝr (Eupen), achterhaam: a.xtǝrhām (Houthalen, ... ), a.xtǝrām (Godschei), achterhaam (Banholt, ... ), ai̯tǝrhām (Reijmerstok, ... ), atǝrhām (Eupen, ... ), axtrǭm (Buvingen), axtǝr(h)ām (Helchteren), axtǝrhā(ǝ)m (Opheers), axtǝrhām (As, ... ), axtǝrhǭ ̞m (Borlo, ... ), axtǝrhǭm (Berverlo, ... ), axtǝrhǭǝm (Niel-Bij-Sint-Truiden), axtǝrām (Boorsem, ... ), axtǝrǭ ̞m (Brustem), axtǝrǭm (Aalst, ... ), ā.tǝr(h)ǭ.m (Bilzen), ā.tǝrhǭm (Berg, ... ), ā.tǝrrǭm (Berlingen, ... ), ā.xtǝrhām (Hamont, ... ), ā.xtǝrhǭ ̞m (Gelinden, ... ), ā.xtǝrhǭm (Alken, ... ), ā.xtǝrǭm (Ordingen), ātǝr(h)ǭm (Riksingen), ātǝrhām (Bocholtz, ... ), ātǝrhǫu̯m (Kleine-Spouwen, ... ), ātǝrhǭm (Eigenbilzen, ... ), āxtǝrhām (Achel, ... ), ǭxtǝrhām (Panningen), ǭxtǝrǭm (Lommel), ɛxtǝrhām (Guttecoven, ... ), ɛ̄.tǝrhǭm (Lauw, ... ), achterlap: a.xtǝrlap (Berbroek), achterlap (Grazen, ... ), axtǝrlap (Binderveld, ... ), ā.xtǝrlap (Wijer), ātǝrlap (Beverst), achterlicht: axtǝrlext (Reppel), boks: boks (Baexem, ... ), broek: brok (Maasmechelen), bruk (Kleine-Spouwen), hinderhaam: heŋǝrhām (Bleijerheide), kontlap: kontlap (Zonhoven), paardsboks: pɛ̄rts˱boks (Haelen) Samenstel van riemen dat op het achterwerk van het paard wordt gelegd en dient om de kar achteruit te stoten. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 74; monogr.] I-10
achterhand van het paard (het) achterste: agǝstǝ (Tessenderlo), axtǝrstǝ (Bocholt, ... ), ātǝštǝ (Gemmenich), āxtǝrstǝ (Bokrijk), ęstǝštǝ (Hombourg), ęxǝštǝ (Klimmen), ęxǝšǝ (Heerlerheide), ɛstǝ (Gingelom, ... ), ɛxtǝrstǝ (Genk, ... ), ɛxǝštǝ (Sittard), achterhand: axtǝra.nt (Hasselt), axtǝrha.nt (Maastricht), axtǝrhant (Berverlo, ... ), axtǝrhantj (Heel, ... ), axtǝrhaŋk (Baarlo, ... ), axtǝrhānt (Afferden, ... ), axtǝrhęnjt (Urmond), ātǝrhant (Bilzen, ... ), ātǝrhānt (Beverst, ... ), ǭxtǝrhaŋkt (Panningen), achterhandig (deel): axtǝrhɛntex (Roermond), achterkant: axtǝrkant (Venlo), achterkwartieren: āxtǝrkwartiǝrǝ (Lommel), achterlijf: axtǝrlɛ̄f (Leopoldsburg), achterpaard: axtǝrpi̯ā.t (Hasselt), axtǝrpē̜rt (Swalmen), axtǝrpɛat (Halen), achterstel: achterstel (Neeritter), axtǝrstęl (Nederweert, ... ), axtǝrštē̜l (Tegelen), achterwerk: achterwerk (Bergen, ... ), axtǝrwē̜rǝk (Ottersum), axtǝrwęrǝk (Lommel), axtǝrwɛrǝk (Hasselt, ... ), ātǝrwęrǝk (Kerkrade, ... ), āxtǝrwɛrǝk (Hamont, ... ), āxtǝrwɛ̄rǝk (Achel, ... ), boks: boks (Afferden, ... ), bø̜ks (Velden, ... ), bovenhand: bōvǝhānt (Smeermaas), broek: bruk (Meijel, ... ), brōk (Voerendaal), hinderhand: heŋǝrhaŋk (Bleijerheide, ... ) Het achtergestel van een paard, in tegenstelling met de voorhand of het voorste deel (3.1.3), en het middendeel of de middenhand (3.3.5). [N 8, 13 en 32.9] I-9
achterhek op de kar achterste hekken: āxtǝrstǝ hękǝ (Ospel), hoogsels: høxsǝls (Sevenum) [I, add.] II-4
achterhoofd achter in de kop: āchter in de kŏp (Meijel), achter op de kop: (achter oppe kop) (Boukoul), achter op de kop (Roermond, ... ), achter op diene kop (Blerick), achter op genne kop (Klimmen), achter op m`ne kop (Elsloo), achter op siene kop (Roosteren), achter op zene kop (Meeswijk), achtergevel: achtergevel (Grevenbicht/Papenhoven), achterhoofd: aajter höjt (Mheer), achterhied (Hasselt), achterhuid (Tungelroy, ... ), achterhuit (Horn, ... ), achterhuujd (Jeuk), achteroet (Meeswijk), aterhöt (Hoeselt), axtərheͅit (Opglabbeek), axtərhy(3)̄t (Halen, ... ), axtərhøͅyt (Opheers), axtərút (Gingelom), òòchterhuid (Panningen), NB: veurhuit = voorhoofd.  achterhuit (Ell), Ndl.  achterhoofd (Baexem), achterkop: aaterkop (Kelmis, ... ), achter kop (Mechelen-aan-de-Maas), achter-kop (Schimmert), achterkop (Baarlo, ... ), achterkòp (Sint-Pieter, ... ), axtərkop (Bokrijk), axtərkoͅp (Achel, ... ), āchtərkoͅp (Lommel), āterkoͅp (Tongeren), d`n achterkop (Thorn), den aaterkop (Gronsveld), der achterkop (Vrusschemig), echterkòp (Wanssum), schterkop (Wijk), achterste van de kop: achterste vanne kop (Peer), eͅstə van də koͅp (Gingelom), hət ä:tərstə van də kop (Kanne), t achterste van de kop (Beverlo), ət axtərstə van də koͅp (Overpelt), ⁄t achterste van mijn kop (Lommel), achterste van het hoofd: este van oer huit (Wellen), achtertets: aachterdets (Broekhuizen), bol: bol (Alken, ... ), hé is op ziene bol gevalle (Belfeld), op den bol gevalle  bol (Sevenum), bolles: boel`s (Kaulille), böləs (Hamont), bøləs (Hamont), dr bölles (Klimmen), de kop vanachter: de kop vanachter (Neerpelt), kēͅp vanaxtər (Bree), duts: daitch (Maasniel), hersenpan: hersenpan (Leveroy), hinten op de kop: hinge òp dr kop (Waubach), hnge op der kop (Schaesberg), hinter-bouw: hingerbow (Bocholtz), hinter-kop: der hingerkop (Nieuwenhagen), dr hingerkop (Kerkrade), hingerkop (Schaesberg), hingerkòp (Kerkrade), hoofd: ook het voorhoofd  h"üt (Tongeren), Ook i.b.v. voorhoofd.  huit (Echt/Gebroek), hoofdschaal: huidsjaal (Nunhem), kaanes: kaanes (Veldwezelt), knikker: knikker (Eksel), knots: de knoets (Valkenburg), knutsj (Kerensheide, ... ), knöts (Mechelen), knötsch (Puth), knötsj (Schinveld), voorhoofd: sjtier  knötsj (Heerlerheide), kop: kop (Maastricht, ... ), kopje: köpke (Maastricht), krauwekoel: krawekoel (Neerbeek), kruin: (kruun) (Nederweert), de kruun (Voerendaal), de kruung (Rimburg), kreujn (Veldwezelt), kruun (Beegden, ... ), krŭin (Hechtel), krüng (Kerkrade), krüün (Obbicht), nek: der nak (Klimmen), vanachter aan de kop: van axtər ān sənə koͅp (Houthalen), vanachter op de kop: van achter op mijn kop (Lommel), vanachtər op zənə koͅp (Koersel), vanachtərənzeͅnəkop (Tessenderlo), vanachter op het hoofd: van achter op het hoofd (Lommel) achterhoofd [N 10 (1961)] || Achterhoofd (achterkop, bol(les)). [N 109 (2001)] III-1-1