| 19140 |
beestachtig persoon; beestachtig |
varkensachtig:
vraag 400 is een dubbel bestand (2 x 115) waaruit twee lemmata vervaardigd moeten worden: "beestachtig (van karakter)"; "beestachtig persoon
vèrrəkəsēgtig (Q117p Nieuwenhagen)
|
met een zeer slecht, beestachtig karakter [sakkers] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 20487 |
beet, hap |
beet:
bīēët (Q117p Nieuwenhagen),
hap:
hàp (Q117p Nieuwenhagen)
|
hap; Hoe noemt U: Zoveel als men in één keer afbijt of in de mond neemt (hap, beet, knap, kneuvel) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 18886 |
begeerlijk |
gewild:
gəwĭlt (Q117p Nieuwenhagen)
|
de begeerte opwekkend, verlokkend [gewild, begeerlijk] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18993 |
begeerte |
begeerte:
bəgierdə (Q117p Nieuwenhagen),
geer:
gīēr (Q117p Nieuwenhagen)
|
een groot verlangen naar iets, een sterke wens [geerte, geer] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18885 |
begeren |
begeren:
bəgīērə (Q117p Nieuwenhagen)
|
sterk wensen, verlangen koesteren naar [begeren, geren, lusten] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18997 |
begerig |
begehrlich (du.):
bəgiérlich (Q117p Nieuwenhagen)
|
sterk verlangend [hebbelijk, begeerlijk, begierig, begerig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24092 |
begijn |
begijn:
begīēng (Q117p Nieuwenhagen),
kwezel:
inne kwieëzel (Q117p Nieuwenhagen)
|
De bewoonster van een begijnhof [begien]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 32718 |
beginvoor aan de zijkant |
reen:
rēn (Q117p Nieuwenhagen)
|
Bedoeld wordt de eerste voor die men aan de zijkant van de akker ploegt, als men deze met een wentelploeg of een keerploeg gaat omwerken of als men hem gaat uiteenploegen met een enkele ploeg. In het laatste geval wordt er aan beide zijkanten een beginvoor geploegd. Deze beginvoor wordt opgeploegd uit de op of tegen de akkergrens gelegen eindvoor van het voorafgaande seizoen. De hieronder vermelde termen hebben meestal alleen in combinatie met een werkwoord voor ploegen de betekenis "beginvoor aan de zijkant". Men zie daarom ook het lemma De Eerste Voor Ploegen onder C. [N 11, 60; N 11A, 117b + 121c]
I-1
|
| 32716 |
beginvoor, -voren |
akkersvoor:
akǝš.vūr (Q117p Nieuwenhagen),
de voor:
dǝ [voor] (Q117p Nieuwenhagen)
|
Naar gelang de ploegwijze en de soort van ploeg kan men de eerste voor of voren ofwel in het midden ofwel aan de zijkant(en) van de akker ploegen. In dit lemma zijn de termen verzameld die als benaming voor de beginvoren (of -voor) in het algemeen werden opgegeven of als zodanig konden worden uitgelegd. Dit laatste is het geval met het woordtype aanscheut, voorzover dat werd gegeven n.a.v. de vraag naar "rug, verhoogd middendeel" (JG 1a + 1b). Blijkens opgaven van dat type uit de beide andere bronnen beperkt deze term zich niet tot de beginvoren in het midden. Hij komt inhoudelijk overeen met aanslag, aanwerk, aantrek e.d. waarmee niet zozeer de eerste voor of voren als zodanig, als wel het ploegen daarvan, het aanvangswerk bedoeld wordt. Omgekeerd is het type rug, dat n.a.v. de vraag naar "de eerste voor die de boer ploegt" (N 11, 60), niet hier maar in het volgende lemma opgenomen. Het bij enkele plaatsen vermelde aantal voren heeft betrekking op de aanscheut die in het midden van de akker gemaakt is. Voor voor zie men het lemma ploegvoor. [JG 1a + 1b]
I-1
|
| 20430 |
begrafenis |
begrafenis:
bəgrāāfənis (Q117p Nieuwenhagen),
begrbnis (du.):
bəgrèbnis (Q117p Nieuwenhagen),
uitvaart:
ōēëtvāāt (Q117p Nieuwenhagen)
|
de gezamenlijke handelingen en plechtigheden waarmee een dode ter aarde besteld wordt [begrafenis, uitvaart, begankenis, zinking, leuves, geuves] [N 87 (1981)]
III-2-2
|