| 20286 |
zuigfles |
fles:
flesj (Q033p Oirsbeek)
|
zuigfles; een fles met speen om zuigelingen met melk te voeden [teuter, lots, tutter, teuterfles] [N 86 (1981)]
III-2-2
|
| 28181 |
zuigkanaal |
loftlok:
luflǭǝk (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Winterslag, Waterschei])
|
Verbinding van de hoofdventilator met de uittrekkende schacht. Doordat de hoofdventilator de verbruikte lucht uit de mijn zuigt, ontstaat er een onderdruk in de mijn waardoor de verse lucht door de intrekkende schacht blijft toestromen. [N 95, 209]
II-5
|
| 21324 |
zuinig |
spaarzaam:
sjpaarzaam (Q033p Oirsbeek),
zuinig:
zunnig (Q033p Oirsbeek),
zuunig (Q033p Oirsbeek),
zūūnig (Q033p Oirsbeek)
|
van zijn bezit telkens een zo klein mogelijk gedeelte uitgevend om te sparen [zuinig, econoom, civiel, benauwd, kiem] [N 89 (1982)] || zuinig [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 34181 |
zuiveren |
zich zuiveren:
zich zuiveren (Q033p Oirsbeek)
|
Afscheiding blijven geven na het kalven, gezegd van de koe. [N 3A, 58]
I-11
|
| 20518 |
zure haring |
rolmops:
rolmops (Q033p Oirsbeek),
zure haring:
zōēren hiering (Q033p Oirsbeek)
|
rolmops; Hoe noemt U: Een haring in het zuur (rolmops) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 18032 |
zure oprisping |
zuur:
het zoer höbbe (Q033p Oirsbeek)
|
oprisping, een zure oprisping [de vuilen opbot, zooj, zuur] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
| 33618 |
zuring, groente |
surelle:
səreͅl (Q033p Oirsbeek)
|
Zuring die als groente wordt gekweekt [N 14 (1962)]
I-7
|
| 20336 |
zuster |
zuster:
zuster (Q033p Oirsbeek),
zöster (Q033p Oirsbeek, ...
Q033p Oirsbeek,
Q033p Oirsbeek),
zøstər (Q033p Oirsbeek),
zøͅstər (Q033p Oirsbeek)
|
zuster [haar] [SGV (1914)] || zuster; bestaat er een woord voor broers en zusters samen (Hd. Geschwister?) [DC 05 (1937)] || zuster; mijn - is achttien, mijn zuster twintig jaar; < 6 jaar [DC 12a (1943)] || zuster; mijn - is achttien, mijn zuster twintig jaar; ± 10 jaar [DC 12a (1943)] || zuster; mijn broer is achttien, mijn zuster twintig jaar; volw. [DC 12a (1943)]
III-2-2
|
| 18033 |
zuur oprispen |
het zuur hebben:
het zoer höbbe (Q033p Oirsbeek)
|
oprisping, een zure oprisping [de vuilen opbot, zooj, zuur] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
| 20626 |
zuurdeeg |
desem:
dēsǝm (Q033p Oirsbeek),
zuurdesem:
zurdēsǝm (Q033p Oirsbeek)
|
Door gisting verzuurd deeg, gebruikt als rijsmiddel om nieuw brood te maken. Het is overschot van het deeg dat de vorige keer is gebakken. Met zuurdeeg wordt roggebrood gebakken, terwijl voor witbrood brouwersgist wordt gebruikt. Het zuurdeeg wordt in een bepaalde vorm, meestal broodvorm, gekneed en aan de bovenkant van een gaatje voorzien waarin een handvol zout wordt gedaan. Ook maakt men met de vinger wel eens een kruisje waarop men dan zout strooit. Tot de volgende bakdag wordt het zuurdeeg in de baktrog of in een doek of pot of in de kelder bewaard. Voor het gebruik wordt de droge korst van het zuurdeeg afgesneden en de rest in warm water gebrokkeld en geweekt (Weyns blz. 45). [N 29, 23a; N 16, 75; N 29, 23b; L 1a-m; L 2, 21b; LB 2, 236; OB 2, 4; OB 2, 6; JG 1b add.; S 6; S 6 add.; monogr.]
II-1
|