| 19429 |
afwasborstel |
borstel:
borstel (L164p Gennep)
|
Borstel waarmee potten en pannen gereinigd worden (borstel, schrobbertje) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 19580 |
afwassen |
borden wassen:
boͅrdə wasə (L164p Gennep, ...
L164p Gennep),
opwassen:
opwasə (L164p Gennep),
schotelen wassen:
sxoͅtələ wasə (L164p Gennep, ...
L164p Gennep),
spoelen:
spylə (L164p Gennep)
|
afwassen || spoelen, afwassen || vaatwerk (borden, lepels, messen, pannen, enz.) met behulp van warm water of zeepsop schoonmaken [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 19529 |
afwasteil, afwasbak |
spoelbak:
spuulbak (L164p Gennep),
spylbak (L164p Gennep)
|
afwasbak [N 07 (1961)]
III-2-1
|
| 19655 |
afwaswater |
afwaswater:
afwaswōͅtər (L164p Gennep, ...
L164p Gennep),
schotelenwater:
sxotələwōͅtər (L164p Gennep),
sxoͅtələwōͅtər (L164p Gennep, ...
L164p Gennep),
schotelwater:
sxotəlwōͅtər (L164p Gennep)
|
afwaswater || Het water, vermengd met zeep of soda, waarin het vaatwerk afgewassen moet worden [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 26206 |
afzeilen |
aftrekken:
aftrękǝ (L164p Gennep)
|
De zeilen afnemen. [N O, 7b; A 42A, 74]
II-3
|
| 21682 |
afzetten |
afzetten:
áfzéttə (L164p Gennep)
|
meer laten betalen dan een artikel waard is; te duur doen betalen [strepen, aankomen, strafelen, straffen, stropen, stroefen, scholpen, nijpen, afdrogen, overschatten] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 33645 |
akker |
akker:
akǝr (L164p Gennep),
land:
lānt (L164p Gennep),
veld:
vęlt (L164p Gennep),
vɛ̄lt (L164p Gennep)
|
Met het begrip ɛakkerɛ wordt in dit lemma bedoeld een bepaald begrensd stuk akkerland of bouwland. Veel respondenten uit Belgisch Limburg beschouwen perceel als een notariswoord. De woordtypen tarweland, haverland, bietenland, korenveld en koren duiden op een stuk land waarop een bepaald gewas wordt verbouwd.' [N 27, 2a; N 11, 1b; A 11, 4; A 3, 40; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 11b; L 19b, 1a; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 24866 |
akkerdistel, distel |
dissel:
diesel (L164p Gennep)
|
distel
III-4-3
|
| 33655 |
akkergrens, grensvoor |
scheivoor:
sxęi̯[voor] (L164p Gennep)
|
De grens tussen twee afzonderlijke akkers in de vorm van een diepe voor die met de ploeg getrokken wordt. Zie voor de fonetische documentatie van de woorddelen øvoorŋ resp. øvoordŋ het lemma ɛploegvoorɛ (wld I.1, blz. 105-106).' [N 11, 56; N 11A, 120; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; L B2, 268; L 24, 27; L 41, 24; monogr.]
I-8
|
| 32837 |
akkersleep, weidesleep |
de [eg] ten ondersteboven:
dǝ [eg] tǝn ondǝrstǝn˱bǭvǝ (L164p Gennep),
karband:
karbãnt (L164p Gennep),
sleep:
slē̜i̯p (L164p Gennep),
takken:
takǝ (L164p Gennep),
tɛk (L164p Gennep)
|
Het toestel of werktuig waarmee men de akker en/of de weide sleept. Behalve de sleeptypen die door de afb. 89 t/m 95 worden voorgesteld, werd ook de omgekeerde eg als sleep gebruikt. Zo nodig verzwaarde men die met graszoden, een zak aarde of iets dergelijks. Vaak werd de sleepeg voorzien van berkenrijs, doorn- of braamtakken of prikkeldraad. Men kon deze tussen de egbalken door vlechten, onder de eg vastbinden of achter aan de eg bevestigen. Zulk een sleep gebruikte men vooral om pas gezaaid spurrie-, klaver-en graszaad slepend in de grond te brengen. Soms werd er ook een tarwe- of een aardappelveld mee bewerkt. De omgekeerde eg kon - al dan niet voorzien van rijshout e.d. - ook als weidesleep dienen, voor het slechten van molshopen, het fijner uitsmeren van verspreide mest en ter bestrijding van mosvorming. Men sleepte de akker of de weide soms ook wel met een grote bos berken- of andere takken, die men van voren bijeenbond of - gespreid - tussen twee balken klemde. Voor het ''sleep''-gedeelte van varianten verderop in het lemma zie men het simplex sleep aan het begin. In het lemma ''eg'' vindt men de waarde van het woord(deel ''eg'' resp. ''eg'' verklaard. [JG 1a+ 1b+ 1c+ 1d; N 11, 85; N 11A, 179 + 181b + c; N 14, 81; N 18, 22; N 27, 1a add.; N J, 10; N P, 17 + 18; N Q, 17; A 13, 16b; A 40, 10a + b; div.; monogr.]
I-2
|