e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=Q095p plaats=Maastricht

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
oude man compre (fr.): kómpeer (Maastricht), grand-pre (fr.): grampeer (Maastricht), oud mannetje: aajd menneke (Maastricht), aw mennekes (Maastricht), oud mens: awe mins (Maastricht), oud peertje: aajd peerke (Maastricht, ... ), aajd pukə (Maastricht), oud peetje: ən aajt peekskə (Maastricht), oude: dən àwwə (Maastricht), d⁄n awwe (Maastricht), ouwe (Maastricht), plat  deen awwe (Maastricht), die aw (Maastricht), oude man: auwe maan (Maastricht), awwe maan (Maastricht, ... ), də oͅ chojənawə mān ezmeͅtət pērt dorət is gəzak eͅn enət kājt watər chəvalə (Maastricht), dən awwə māān (Maastricht), ənə àw-wə máán (Maastricht), oude, een ~: plat  deen awwe (Maastricht), pee: pee (Maastricht) De goede oude man is met het paard door t ijs gebroken en in het koud water gevallen (gebroken of gezakt?) [ZND 04 (1924)] || iemand van oudere leeftijd ( oude man, oude vrouw, oude van dagen) [N 102 (1998)] || oud mannetje || oude man [N 102 (1998)] || oude man [ouken, ouderling, oude paai, peke, pee, knar] [N 86 (1981)] III-2-2, III-3-1
oude versleten hoed loesj: loosj (Maastricht) hoed, oude versleten of ontredderde ~ [loesj, sjaphoed] [N 25 (1964)] III-1-3
oude vrouw kindjeswijf: kinsjeswief (Maastricht), knak: knak (Maastricht), machochel: cf. VD s.v. "magoggel"zie machochel; cf. VD s.v. "machoch, machochel, machoechel  megogel (Maastricht), moedertje: meujerke (Maastricht), moetje: uit mot (moet, moetje, moei = tante)  motsje (Maastricht), oud moedertje: cf. WNT s.v. "meu"zie moei; cf. WNT s.v. "moei - daarnaast meui"; cf. WNT s.v. "moeder - daarnaast in volkstaal moeier en moer; in kindertaal ook moe en moes"; cf. VD s.v. "meu"zie moei en meui; cf. VD s.v. "meu(i), meuje  aajd meujerke (Maastricht), oud vrouwtje: aajd vröwke (Maastricht), aajdvruike (Maastricht), aw vruikes (Maastricht), oud wijf: aait wief (Maastricht), aajd wief (Maastricht), aajt wief (Maastricht), oud wijfje: aajd wijfke (Maastricht), oud, het -: ət aajd (Maastricht), ⁄t aajd (Maastricht), ⁄t aajt (Maastricht), vrouw  ’t aajd (Maastricht), oud, het ~: ’t aajd (vrouw) (Maastricht), oude: də àw (Maastricht), ouw (Maastricht), plat  die aw (Maastricht), oude konkernol: Maastricht Wb. : konkernol is gew. vorm van kornoelje; mar.: cf. id. in WNT  aw kónkernol (Maastricht), oude tant: aw taant (Maastricht), aw tant (Maastricht), oude vrouw: aaw vraow (Maastricht, ... ), aw vrouw (Maastricht, ... ), aw vròw (Maastricht), də aw vròw (Maastricht), ən àw vəròw (Maastricht), oudje: ajdsje (Maastricht), tuit: cf. VD s.v. I. tuit"12 (gew.) als ong. ben. voor een vrouw  tuut (Maastricht), vrouwmens: vroumes (Maastricht) een oude vrouw [ZND 05 (1924)] || iemand van oudere leeftijd ( oude man, oude vrouw, oude van dagen) [N 102 (1998)] || oud vrouwtje || oude vrouw [N 102 (1998)] || oude vrouw (spot.) || oude vrouw [kogehel] [N 86 (1981)] || oudje III-2-2, III-3-1
oudejaarsavond oudejaarsavond: a.wwejao.rsao.vend (Maastricht), auwejaorsaovend (Maastricht), auwejaorsaovent (Maastricht), awwe jaors aovend (Maastricht), awwe jaorsaovend (Maastricht), awwe jaorsavend (Maastricht), awwe-jaors-aovend (Maastricht), awwejaorsaovend (Maastricht, ... ), awwejaorsaovent (Maastricht, ... ), awəjōͅrsōͅvənt (Maastricht), ouwejaors aovent (Maastricht), ouwejaorsaovent (Maastricht), àwəjaorsaovənd (Maastricht), note v.d. invuller (zie laatste bladzijde):  awwejaorsaovend (Maastricht), Ss. sub oudejaar.  awwejaorsaovend (Maastricht), oudjaar: aaid jaor (Maastricht), oudjaarsavond: awjaorsaovent (Maastricht), silvesteravond: silvesteraovent (Maastricht), van het oud naar het nieuw: vaan et aajt naor et nöj (Maastricht), van oud naar nieuw: vaan aajt nao nuy (Maastricht) 31 december [oudjaar]. [N 88 (1982)] || [Oudejaarsavond]. || De avond van 31 december, oudejaarsavond, Sint Silvesteravond [aldejaorsaovond]. [N 96C (1989)] || Oudejaarsavond [silvesteraovent]. [N 06 (1960)] III-3-2
oudejaarsdag laatste dag van het oudjaar: de leste daag van ut aaijt jaor (Maastricht), oudejaar: awwejaor (Maastricht), oudejaarsdag: a.wwejao.rsdaa.g (Maastricht), awwe jaors daag (Maastricht), awwe jaorsdaag (Maastricht), awwejaorsdaag (Maastricht, ... ), ouwejaors daag (Maastricht), ouwejaorsdaag (Maastricht), àwəjaorsdaag (Maastricht), oudjaar: aajd jaor (Maastricht), aajtjaor (Maastricht), ādjōͅr (Maastricht), oudjaarsdag: aajtjaorsdaag (Maastricht), awjaorsdaag (Maastricht), sint-silvester: Sint Silvester (Maastricht), St. Silvester (Maastricht) 31 december [oudjaar]. [N 88 (1982)] || 31 december, H. Silvester. [N 96C (1989)] || Oudejaar. || Oudejaarsdag. [N 06 (1960)] III-3-2
ouden van dagen oude lui: aw löj (Maastricht, ... ), oude mannetjes: plat  aw mennekes (Maastricht), oude vrouwtjes: plat  aw vruikes (Maastricht), ouderen: awwere (Maastricht), oudjes: ādjsjes (Maastricht) oude man [N 102 (1998)] || oude van dagen [N 102 (1998)] || oude vrouw [N 102 (1998)] || ouden van dagen [N 102 (1998)] III-3-1
ouders ouders: au̯ərs (Maastricht, ... ), awwers (Maastricht), awwərs (Maastricht), awərs (Maastricht), āu̯ərs (Maastricht), ouwelui: au̯ løi̯ (Maastricht), au̯ løͅi̯ (Maastricht), awlèùj (Maastricht), alleen gezegd door aanstellerige jonge mensen  au̯ løͅi̯ (Maastricht), jonge Maastrichtse sprekers  au̯ løi̯ (Maastricht) ouders [ZND 11 (1925)] || ouders; Komt dit woord in het dialect wel voor? [DC 05 (1937)] III-2-2
ouderwets ouderwets: a:wərwaets (Maastricht), awwerwèts (Maastricht) ouderwets || Ouderwets. [ZND 05 (1924)] III-1-3
oudhollandse pan oudhollandse pan: oudhollandse pan (Maastricht) Holle dakpan zonder zijsluitingen. De woorddelen ɛpop-ɛ en ɛwijpje-ɛ in de woordtypes poppan (K 278, L 316a) en wijpjespan (L 414) verwijzen ernaar dat bij dit soort pannen de kieren doorgaans werden gedicht met behulp van bosjes stro, de zgn. ɛpoppenɛ.' [N 32, 44c] II-8
oven waarbij men in dezelfde ruimte stookt en bakt houtoven: hǫwtōvǝ (Maastricht) De woordtypen "bakhuis", "burenoven", "veldoven", "ovenschap", "leemoven", "boerenoven" duiden op een oven in een bakhuis of op het bakhuis zelf. Moderner van vorm zijn de königswinteroven, ijzeren oven, kookoven, oliestookoven, heteluchtoven. De respondent van L 291 merkt op dat de königswinteroven in gebruik kwam vanaf 1915. [N 29, 1b; monogr.] II-1