| 33238 |
winterwortelen |
moren:
mɛ̄ǝrǝ (L294p Neer),
wintermoren:
wentjǝrmɛ̄ǝrǝ (L294p Neer)
|
Daucus carota L. subsp. sativus (Hoffm.) Arcang. Bedoeld zijn hier de winterwortelen (of winterpenen) die op de akker worden geteeld, zowel als veevoeder, alsook voor de consumptie door mensen, met name voor de hutspot. De fijne variëteit tuinworteltjes komt in de aflevering over de moestuin aan bod. [N Q, 6c; JG 1a, 1b, 2c; A 4, 26c; A 49, 2b; L B2, 342; L 8, 100b; L 15, 29; L 20, 26c; Wi 7; S 45; monogr.]
I-5
|
| 22373 |
wip |
wip:
wip (L294p Neer)
|
Het speeltuig bestaande uit een in evenwicht liggende balk of plank; op de uiteinden ervan nemen personen plaats die samen, door zich beurtelings tegen de grond af te zetten, het toestel op en neer doen gaan [kwikkwak, pontewaag, wiegelewouter, wip]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 17612 |
wipneus |
wipneus:
wipnaas (L294p Neer)
|
neus: wipneus [schortneus, boel, boelneus] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 22374 |
wippen |
op de wip zitten:
oppe wip zitte (L294p Neer)
|
Op, met een wip spelen [kwikkwakken, kweken, kwinkkwaken, kwikkelen, wiegschalen, wippen, kiegelen]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 19306 |
wispelturig |
draaien wie een weerhaan:
draije wie eine waerhaan (L294p Neer),
het op de heupen hebben:
op de heupe hubbe (L294p Neer),
het op de heupen krijgen:
op de heupe kriege (L294p Neer),
weerhaan:
wie eine waerhaan draije (L294p Neer)
|
nu eens kwaad, dan weer poeslief zijn [heupen] [N 85 (1981)] || steeds veranderend van stemming en doelstelling [hobbeleurig, wispelturig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 25093 |
wisselen |
verwisselen:
verwessele (L294p Neer),
verzetten:
verzette (L294p Neer)
|
onderling veranderen; het een voor het andere nemen of geven (bijv. voor plaats) [wisselen, omzetten] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 33779 |
wisselen van de tanden |
wisselen:
węsǝlǝ (L294p Neer)
|
Het breken of wisselen van de veulentanden gebeurt op twee en een half- à drie en een halfjarige leeftijd; het veulen verliest de melktanden en krijgt paardetanden, eerst de twee voorste tanden of binnentanden. Als het omstreeks vier jaar is, breken de twee middentanden en op vier en een half- à vijfjarige leeftijd de twee hoektanden. [JG 1a, 1b; N 8, 19]
I-9
|
| 25174 |
wisselvallig weer |
kwakkelachtig:
kwakkelechtig (L294p Neer),
kwakkelen:
kwakkele (L294p Neer),
kwakkelig (weer):
kwakkelig (L294p Neer),
t weer staat te luimen]:
Koud-mistig; neiging tot sneeuwen.
’t is echt loeréchtig (L294p Neer)
|
lucht die wisselvallig weer betekent [kwaklucht, knoeilucht] [N 81 (1980)] || niet schijnen te weten wat het wil gaan doen, gezegd van het weer [loerachtig [N 22 (1963)] || nu eens regenen, dan weer helder zijn, gezegd van het weer [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 33772 |
wit stervormig vlekje op het voorhoofd |
kol:
kǫl (L294p Neer)
|
Witte plek op het voorhoofd van donkerharige paarden, niet groot maar van verschillende vorm als rond, ovaal e.d. Een ster is iets groter dan een kol. Zie afbeelding 3. [JG 1a, 1b; N 8, 27a; S 27]
I-9
|
| 20575 |
witte kaas, wrongel |
fluitkaas:
Syst. WBD
fluitkĭĕs (L294p Neer),
fluitkîês (L294p Neer),
hangop:
hangop (L294p Neer),
kwark:
kwark(?) (L294p Neer)
|
hangop; Hoe noemt U: Een koud melkgerecht van karnemelk die men in een zak of in een doek opgehangen, heeft laten uitdruipen en vervolgens met melk en suiker aangemengd, opdient (hangop, hangebast) [N 80 (1980)] || Smeerbare witte kaas of wrongel (fluitert, fluiterskaas?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|