| 32691 |
zaaivoren, diep ploegen |
akkeren:
akǝrǝ (Q197p Noorbeek)
|
Onder diep ploegen wordt in dit lemma primair het ploegen van de zaaivoor verstaan: de manier van ploegen waarbij de aarde ± 20 cm wordt omgezet en waarbij de verspreide mest door de voorschaar of mestinlegger in de voor wordt geschoven, om vervolgens door de opgeploegde aarde te worden bedekt. Akkerland wordt voor wintergraan in het najaar, voor zomergewassen in het voorjaar gezaaivoord. Van een aantal termen in dit lemma, zoals diep (om)akkeren, diep (om)bouwen, (heel) diep ploegen e.d., wordt betwijfeld of ze het ploegen van de normale zaaivoor betreffen. Ze werden hier toch opgenomen, omdat ze niet onder te brengen waren in de lemmata te diep ploegen en ondergronden. Ze zullen in plaatsen waar men voor het ploegen van de zaaivoor een aparte term zonder diep als bepaling kent, van toepassing zijn op het ploegen van een diepere voor dan die welke bij het zaaivoren nodig of gebruikelijk is. Termen voor "twee voren op elkaar ploegen" vindt men ook in het lemma een weide scheuren. Voor (delen van) varianten in de (.. .)-vorm zie men de lemmata diep, ploegen en zaaivoor ca. [JG 1b + 1d; N 11, 42b + 46; N 11A, 108a + 111a + 132; A 27, 24b; Lu 5, 24b; monogr.]
I-1
|
| 18992 |
zachtaardig |
lief:
opmerking mar.: vraagstelling is niet helemaal correct; er is een verschil tussen "zacht van geaardheid"(zachtaardig) en "niet heftig of opvliegend"(zachtzinnig)
leef (Q197p Noorbeek)
|
zacht van geaardheid, niet heftig of opvliegend [week, zachtzinnig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 25237 |
zachte wind, briesje |
een beetje wind:
é bieteke weend (Q197p Noorbeek)
|
nauwelijks hoorbare wind [floes] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 18393 |
zak in kledingstuk |
tas:
tes (Q197p Noorbeek)
|
Hoe noemt U een van de zakken van een kledingstuk (tes, zak?)? [N 62 (1973)]
III-1-3
|
| 18526 |
zak met klep |
tas met klep:
tesj met klep (Q197p Noorbeek)
|
een zak met een klep [N 59 (1973)]
III-1-3
|
| 18234 |
zakhorloge |
uur:
oor (Q197p Noorbeek)
|
uurwerk dat men aan een ketting in het vestzakje of de broekzak draagt [knol, raap] [N 86 (1981)]
III-1-3
|
| 18565 |
zakintast |
binnentas:
binne-tesj (Q197p Noorbeek)
|
de zakintast (insteek, inkeker, intast?) [N 59 (1973)]
III-1-3
|
| 18527 |
zakje net boven de buitenzak |
klein tasje:
klé teske (Q197p Noorbeek)
|
een zakje net boven de buitenzak (smokkelzakje, spoorzakje etc.) [N 59 (1973)]
III-1-3
|
| 19436 |
zand strooien |
strooien:
struije (Q197p Noorbeek)
|
Het strooien van wit zand op de vloer (strooien, strooiselen, opzanden) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 30152 |
zandsteen |
kunrader steen:
kønrǭdǝr štēǝ (Q197p Noorbeek
[(harde zandsteen uit Kunrade)]
),
zandblokken:
zānt˱blø̜k (Q197p Noorbeek)
|
Natuurgesteente, bestaande uit zandvormige kwartskorrels die door een bindmiddel tot een vast geheel verbonden zijn. De kleur ervan kan zeer verschillend zijn. Zandsteen wordt onder meer gebruikt als bouwmateriaal. De 'Kunrader steen' wordt volgens de invuller uit L 427 gedolven in Kunrade bij Voerendaal. 'Crauberger' wordt ook Kunradersteen genoemd en ontleent zijn naam aan het gehucht Crauberg onder Klimmen waar de steengroeven liggen. [N 30, 55c; N 30, 55d; N 30, 55g; N 30, 56]
II-9
|