| 27253 |
timmerman |
schrijnmaker:
skre.ǝnmiǝkǝr (P186p Gelinden)
|
Ambachtsman die het timmeren als beroep uitoefent. Tot zijn werkzaamheden behoren het vervaardigen van dakconstructies en balklagen in huizen en het maken van trappen, kozijnen, ramen en deuren. Als aanduiding voor de vakman wordt zowel de benaming timmerman als schrijn(en)werker gebruikt. Schrijnwerker is meer verspreid in Belgisch Limburg, schrijnenwerker in het zuiden van Nederlands Limburg. Wanneer er een onderscheid tussen timmerman en schrijn(en)werker wordt gemaakt, dan duidt de eerste term eerder een vakman aan die timmerwerk in de bouw verricht. Dit is onder meer het geval in Ottersum (L 163), Posterholt (L 387), Geulle (Q 18) en Bilzen (Q 83). De schrijnwerker richt zich dan vooral op het maken van trappen, deuren en ramen. Het woordtype schrijner, dat in het zuidoostelijke deel van het gebied gebruikelijk is, is een algemene benaming voor de timmerman. De vakman die timmerwerk op de bouw verricht, wordt daar ɛbouwschrijnerɛ genoemd.' [N 55, 164a; N 55, 165; RND 6; L 34, 19a; L B1, 115; monogr.]
II-12
|
| 24255 |
tochtig |
ritsig:
ritsex (P186p Gelinden),
ritsix (P186p Gelinden, ...
P186p Gelinden),
willig:
wilix (P186p Gelinden)
|
Geslachtsdrift vertonend, gezegd van de geit. [N 19, 70b; N 77, 95; JG 1b; N C, 4c; S 52, L 378 add.; monogr.] || Geslachtsdrift vertonend, gezegd van de koe. [N 3A, 29; N C, 4a; JG 1a, 1b; Gwn V, 3; monogr.; add. uit N 3A, 21; N 3A, 9b] || Geslachtsdrift vertonend, gezegd van het vrouwelijk schaap. [N 19, 70a; N C, 4b; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.]
I-11, I-12
|
| 33594 |
tomaat |
tomaat:
tomat (P186p Gelinden),
tomatə (P186p Gelinden)
|
[ZND 34 (1940)]tomaten (pl) [Goossens 1b (1960)]
I-7
|
| 34588 |
toot |
staart:
stat (P186p Gelinden),
top:
(mv)
tøp (P186p Gelinden)
|
Elk van de uitstekende delen van de berries (bij de hoogkar) of de bakbomen (bij de slagkar) achter aan de kar. De opgaven van de woordtypen top, stoot en stots zonder meervoudsuitgang zijn als meervoudig geïnterpreteerd wegens hun velair vocalisme. Door het ontbreken van een mogelijke enkelvoudige tegenopgave, is het echter mogelijk dat het hier om enkelvoudsopgaven gaat. Met het woordtype staart wordt het geheel aangeduid, in tegenstelling tot de andere woordtypen, waarmee elk deel afzonderlijk wordt benoemd. [N 17, 28 + 37a; N G, 59a; monogr]
I-13
|
| 22025 |
tortelduif |
tortelduif:
toͅtəldōͅf (P186p Gelinden, ...
P186p Gelinden)
|
tortelduif [ZND 08 (1925)] || Tortelduif. [ZND 08 (1925)]
III-3-2, III-4-1
|
| 19852 |
tralie |
grille (fr.):
grel (P186p Gelinden)
|
een ijzeren tralie [ZND 08 (1925)]
III-2-1
|
| 19378 |
trap |
trap:
trap (P186p Gelinden, ...
P186p Gelinden)
|
trap [ZND 06 (1924)], [ZND 12 (1926)]
III-2-1
|
| 19850 |
trechter |
trechter:
trēͅxtər (P186p Gelinden)
|
trechter [ZND 08 (1925)]
III-2-1
|
| 32619 |
trechter op de gierton |
trechter:
trɛ̄.xtǝr (P186p Gelinden),
zeiktrechter:
[zeik]trɛxtǝr (P186p Gelinden)
|
In het spongat van de oude houten gierton werd een trechter geplaatst. Langs deze trechter goot men de gier met een emmer de ton in. Bij het vervoer van de gier werd de trechter vaak afgedekt met een oude jutezak. [N 18, 123; N 11A, 53c; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|
| 19463 |
trede |
trede:
(mv)
trɛi̯dǝr (P186p Gelinden)
|
De ijzeren opstapper die bij de huifkar aan een van de berries is opgehangen. Bij het rijtuig maakt de trede deel uit van de bak. [N 17, 39; N G, 59d; monogr.]
I-13
|