| 33943 |
wolfsgebit, gebroken gebit |
dobbel gebit:
dǫbǝl gǝbī.t (Q072p Beverst),
stang:
staŋ (Q072p Beverst)
|
Dit bit, gebruikt om moeilijke paarden te beteugelen, heeft een stang die in het midden scharniert. Het wordt vooral gebruikt bij rijpaarden. Op verscheidene plaatsen heeft dit soort bit kennelijk geen aparte naam. Dit wordt uitdrukkelijk gemeld voor: Q 80, 152, 162, 182. Er bestaan ook wolfsgebitten met een beugel in het midden om moeilijke paarden te beteugelen. De namen voor de twee types worden niet strikt uit elkaar gehaald. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 43]
I-10
|
| 25211 |
wolk alg. |
wolk:
woͅlk (Q072p Beverst)
|
wolk [ZND A1 (1940sq)]
III-4-4
|
| 18132 |
wonde |
wonde:
dei won zal zwe͂ren (Q072p Beverst),
dij won zal zweren (Q072p Beverst),
wont (Q072p Beverst)
|
Die wonde zal etteren [ZND 23 (1937)] || wonde [ZND 45 (1946)]
III-1-2
|
| 19835 |
wonen |
wonen:
wonen (Q072p Beverst),
wuənə (Q072p Beverst)
|
wonen [ZND 08 (1925)], [ZND A1 (1940sq)]
III-2-1
|
| 21267 |
woord |
woord:
e woit, e wĕtche, dat zin chooën wjiĕt (Q072p Beverst),
wuut (Q072p Beverst)
|
Een woord, een woordje, dat zijn schone woorden. [ZND 08 (1925)] || woord [RND]
III-3-1
|
| 34202 |
wormbulten |
knopen:
(enk)
knūp (Q072p Beverst)
|
In de zomer leggen runderhorzels hun eitjes aan de haren van het rund. Na enkele dagen kruipen er larven uit de eitjes. Deze dringen het lichaam binnen langs de haren en het haarzakje, doorboren de huid en groeien langzamerhand uit. In de winter komen ze vooral onder de huid van de rug terecht. Iedere plek waar een larve zit, vormt een bultje, de wormbult. Om te kunnen ademen doorboort de larve de huid van het rund. Dit veroorzaakt wondjes die gemakkelijk geïnfecteerd kunnen raken, waardoor zeer uitgebreide verettering kan ontstaan. Zie ook het lemma ''wormbulten'' in wbd I.3, blz. 478-479. [N 52, 22; N 3A, 83b; A 48A, 35; monogr.]
I-11
|
| 20853 |
worst |
worst:
woͅs (Q072p Beverst)
|
worst [ZND A1 (1940sq)]
III-2-3
|
| 25450 |
worst maken |
worst koken:
wǫs kōkǝ (Q072p Beverst)
|
De kleinere stukken vlees en vet worden met een vleesmolen, een bijltje of een mes tot kleine stukjes gemaakt, Het vlees wordt eventueel gekruid en dan in de schoongemaakte darm geduwd. Vergelijk ook het lemma ''darmen met worstvlees vullen''. [N 28, 120; monogr.]
II-1
|
| 25451 |
worstvlees en -vet kleinmaken |
malen:
mǭlǝ (Q072p Beverst)
|
Men kapt of snijdt het vlees met een mes in kleine stukjes of verwerkt het met de vleesmolen. [N 28, 113; monogr.]
II-1
|
| 32970 |
wortel |
wortel:
wǫtǝl (Q072p Beverst)
|
Het deel van de plant dat onder de grond blijft. Het is in de materiaalverzamelingen overal duidelijk gemaakt dat het niet om groente gaat. Vergelijk daartoe de lemma''s ''winterwortel'' en ''tuinworteltje'' in de aflevering over de moestuin. [JG 1a, 1b; L 8, 100a; L 15, 28; S 45; monogr.]
I-4
|