| 33336 |
werken op de boerderij |
achter het geleg werken:
ā.tǝr t gǝliǝx wę.rǝkǝ (Q160p Bommershoven),
achterhuiswerken:
ā.tǝrhǫu̯swę.rǝkǝ (Q087p Gellik, ...
Q076p Romershoven),
afzien:
āf˲zēn (Q196a Banholt, ...
Q196p Mheer),
baggeren:
bāgǝrǝ (Q253p Montzen),
belsen:
bęlsǝ (Q078p Wellen),
binnenwerk doen:
bęnǝwęrǝk dun (P224p Boekhout, ...
K278p Lommel,
P121p Ulbeek,
Q073p Wimmertingen),
brakelen:
brākǝlǝ (Q253p Montzen),
breken:
briǝkǝ (Q001p Zonhoven),
buttelen:
bøtǝlǝ (Q118p Schaesberg),
ezelen:
ēzǝlǝ (L215p Blitterswijck, ...
L248p Lottum),
fel werken:
fɛl wɛrǝkǝ (Q078p Wellen),
hel werken:
hēl węrǝkǝ (L267p Maasbree),
hɛl werǝkǝ (L320p Hunsel, ...
L371p Ophoven),
hɛl wø.rǝkǝ (L360p Bree),
hɛl węrǝkǝ (Q103p Berg / Terblijt, ...
Q105p Heer,
Q188p Kanne,
L416p Opglabbeek,
L355p Peer,
L420p Rotem,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
hellen:
hɛlǝ (L333p Asenray / Maalbroek),
huiswerk doen:
hōǝswɛ.rǝk dun (Q072p Beverst, ...
Q071p Diepenbeek,
Q002a Godschei,
P192p Voort),
hū.swɛ.rǝk dun (L286p Hamont),
hǫu̯swɛrǝk dū.n (Q081a Heesveld-Eik, ...
Q174p Herderen,
Q082p Munsterbilzen),
ik heb vandaag mijn père (vader) gezien:
ix hɛp ˲vandāx mønǝ pērǝ gǝzin (P057p Kuringen),
in het geleg werken:
ęn t gǝliǝx wę.rǝkǝ (P188p Hoepertingen, ...
Q241p Rutten),
keuteren:
kutǝrǝ (P113p Binderveld, ...
P178p Brustem,
P048p Halen,
P050p Herk-de-Stad,
P047p Loksbergen,
P176a Melveren,
P117p Nieuwerkerken,
P177a Ordingen,
P176p Sint-Truiden,
P172p Wilderen),
kō.tǝrǝ (P055p Kermt),
kūu̯tǝrǝ (P214p Montenaken),
kǫu̯.tǝrǝ (P118p Kozen, ...
P119p Sint-Lambrechts-Herk),
keuterwerk doen:
kūtǝrwɛ̄rǝk dun (P175p Gingelom),
kneukelen:
knø̄kǝlǝ (L384p Herkenbosch, ...
Q088p Lanaken),
knoeien:
knōi̯ǝ (Q167p Koninksem, ...
Q178p Val-Meer),
koejakken:
kujakǝ (Q021p Geleen),
kuimen:
kø̜̄mǝ (P048p Halen),
labeuren:
labø̄rǝ (L317p Bocholt, ...
P218p Borlo,
L360p Bree,
L320a Ell,
L326p Grathem,
L352p Hechtel,
Q111p Klimmen,
L372p Maaseik,
L416p Opglabbeek,
K357p Paal,
L313p Sint Huibrechts Lille),
labø̜̄rǝ (L286p Hamont, ...
L316p Kaulille,
L423p Stokkem,
L270p Tegelen,
L368b Waterloos),
labęi̯ǝrǝ (P054p Spalbeek),
labūrǝ (P176p Sint-Truiden),
lǝbiǝrǝ (Q003p Genk),
lǝbø̜rǝ (L360p Bree),
loonwerken:
luǝnwę.rǝkǝ (L265c Beringe),
martelen:
martǝlǝ (Q027p Doenrade, ...
Q014p Urmond),
moren:
mǭrǝ (L378p Stevensweert),
morksen:
morksǝ (L330p Herten),
op het geleg werken:
ǫp t gǝliǝx wę.rǝkǝ (Q163p Berg, ...
Q177p Millen,
Q080p Vliermaal),
piemelen:
pīmǝlǝ (L215p Blitterswijck),
piezakken:
pīzakǝ (L215p Blitterswijck, ...
L164p Gennep,
L246p Horst,
L245p Meterik,
L246a Swolgen),
ploeten:
plūtǝ (L215p Blitterswijck),
ploeteren:
plūtǝrǝ (L385p Sint Odilienberg),
poejakken:
puakǝ (L328p Heel),
pujakǝ (L323p Buggenum, ...
Q110p Heek,
Q105p Heer,
Q113p Heerlen,
L379p Laak,
Q104a Limmel,
Q196p Mheer,
L418p Niel-bij-As,
L380p Ohé,
Q032p Schinnen),
poken:
pōǝkǝ (L374p Thorn),
poten:
pō.tǝ (Q157p Jesseren),
pungelen:
pø̜ŋǝlǝ (Q253p Montzen),
rond het geleg werken:
rǫnt t gǝliǝx wę.rǝkǝ (Q155p Werm),
schinden:
šenǝ (Q202p Eys, ...
Q033p Oirsbeek,
Q032a Puth),
schommelen:
sxomǝlǝ (K358p Beringen, ...
K318p Berverlo,
Q002a Godschei,
L356p Grote-Brogel,
L352p Hechtel,
L413p Helchteren,
K316p Heppen,
K360p Heusden,
L414p Houthalen,
L316p Kaulille,
K317a Kerkhoven,
L315p Kleine-Brogel,
K359p Koersel,
K314p Kwaadmechelen,
P051p Lummen,
K315p Oostham,
L314p Overpelt,
K357p Paal,
L355p Peer,
P056p Stokrooie,
K353p Tessenderlo,
L354p Wijchmaal,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
sxumǝlǝ (P045p Meldert, ...
P044p Zelem),
sxǫmǝlǝ (L353p Eksel),
šomǝlǝ (L417p As, ...
L359p Beek,
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
Q003p Genk,
L360a Gerdingen,
L366p Gruitrode,
L369p Kinrooi,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel,
L361p Tongerlo,
L365p Wijshagen),
šūmǝlǝ (Q005p Zutendaal),
schoonmaken:
sxunmǭ.kǝ (P058p Stevoort),
šōnmǭkǝ (Q077p Hoeselt),
schroeven:
šrȳvǝ (L360p Bree),
šrūvǝ (L328p Heel, ...
L321p Neeritter),
schrompen:
šrø̜mpǝ (L323p Buggenum),
šrǫmpǝ (L288p Nederweert),
schuiven:
šȳvǝ (Q203p Gulpen, ...
Q121p Kerkrade),
sjouwen:
sjouwen (Q101p Valkenburg),
slaven:
slāvǝ (L215p Blitterswijck, ...
K360p Heusden,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
Q009p Maasmechelen,
L368p Neeroeteren,
L213p Well),
slǭvǝ (Q089p Martenslinde),
šlāvǝ (L323p Buggenum, ...
Q027p Doenrade,
L291p Helden,
Q116p Simpelveld,
L432p Susteren),
sloven:
slōi̯vǝ (L217p Meerlo),
slōvǝ (Q083p Bilzen, ...
Q077p Hoeselt),
slǫu̯vǝ (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
staandwerk doen:
stø̜ndǝwɛ̄.rǝk dun (L314p Overpelt),
stalwerk doen:
sta.lwɛ̄.rǝk dun (L353p Eksel),
sta.lwɛ̄.rǝk dōn (L372p Maaseik),
taperen:
tapǝrǝ (Q102p Amby),
tavelen:
tāvǝlǝ (Q253p Montzen),
thuiswerken:
tō.swɛrǝkǝ (Q168a Rijkhoven),
tǭǝ.swɛrǝkǝ (P184p Groot-Gelmen, ...
Q158a Henis),
tobben:
tǫbǝ (L249p Grubbenvorst, ...
Q099p Meerssen),
travakken:
travakǝ (P176p Sint-Truiden),
traven:
travǝ (Q278p Welkenraedt),
vatsjiën:
vatšiǝ (P188p Hoepertingen),
verzoeten:
vǝrzōtǝ (Q090p Mopertingen),
vloeien:
vlui̯ǝ (L422p Lanklaar, ...
L420p Rotem),
vlūǝ (L319p Molenbeersel),
woelen:
wulǝ (L250p Arcen, ...
P188p Hoepertingen),
wø̄lǝ (Q027p Doenrade, ...
Q016p Lutterade,
L427p Obbicht),
wø̜i̯lǝ (Q020p Sittard),
woesteren:
wustǝrǝ (P186p Gelinden),
wolven:
wou̯vǝ (Q102p Amby, ...
Q029p Bingelrade,
L387p Posterholt),
wōvǝ (Q035p Brunssum
[(uit winstbejag)]
, ...
Q030p Schinveld),
wǫlǝvǝ (P186p Gelinden),
wroeten:
vrȳtǝ (L286p Hamont, ...
K353p Tessenderlo),
vrētǝ (L417p As),
vrītǝ (P057p Kuringen),
wurgen:
wø̜rgǝ (Q030p Schinveld),
zich moren:
zich moren (Q021p Geleen),
zich plagen:
zex plǭgǝ (Q253p Montzen, ...
Q012p Rekem),
zich schinden:
zex šenǝ (Q113p Heerlen, ...
Q253p Montzen,
Q117b Rimburg,
Q118p Schaesberg,
Q101p Valkenburg),
zøk šenǝ (Q033p Oirsbeek),
zwoegen:
zwōgǝ (L366p Gruitrode),
zwūgǝ (L191p Afferden, ...
K358p Beringen,
L269p Blerick,
Q156p Borgloon,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
L249p Grubbenvorst,
L165p Heijen,
L211p Leunen,
L377p Maasbracht,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L209p Merselo,
L382p Montfort,
K315p Oostham,
L374p Thorn,
L210p Venray,
L213p Well,
Q078p Wellen,
L215a Wellerlooi),
žwōgǝ (L327p Beegden, ...
Q203p Gulpen,
L298p Kessel),
žwūgǝ (L426p Buchten, ...
L330p Herten,
Q196p Mheer,
L299p Reuver),
žwǫu̯gǝ (L429p Guttecoven)
|
Ook te verstaan als het doen van huishoudelijk werk in het boerenbedrijf. De belangrijkste termen in taalgeografische zin zijn ongetwijfeld schommelen en keuteren; deze zijn dan ook in kaart gebracht; vergelijk nog de behandeling van schommelen in Goossens 1963b. De op Nederlandse bodem ontstane afleiding labeuren van het Franse leenwoord labeur is in de semasiologische kaart 5 ondergebracht. Verreweg het grootste deel van de andere opgaven zijn expressief geladen uitdrukkingen met velerlei connotaties voor "hard werken, zich afsloven" in het algemeen. [JG 1b; L 8, 149, S 47; monogr. add. uit N 5A, 95a; L 37, 11c]
I-6
|