| 24471 |
bloem (alg.) |
bloem:
blo.mə (L250p Arcen),
blōōm (L250p Arcen)
|
bloem [SGV (1914)] || bloemen [RND]
III-4-3
|
| 25528 |
bloem van zeer harde, droge tarwekorrels |
canada:
canada (L250p Arcen)
|
Over het algemeen kan men zeggen dat harde tarwe buitenlandse tarwe is en inlandse tarwe zachte (Schoep blz. 7). [N 29, 15a]
II-1
|
| 33611 |
bloementuin |
gelint:
gelint (L250p Arcen)
|
[Willems (1885)]
I-7
|
| 17882 |
blutsen |
butsen:
butse (L250p Arcen)
|
blutsen [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 18143 |
bochel |
bult:
bult (L250p Arcen, ...
L250p Arcen),
pokkel:
pŏŏkel (L250p Arcen, ...
L250p Arcen)
|
bochel [SGV (1914)] || bult [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 21300 |
boek |
boek:
bōōk (L250p Arcen)
|
boek [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 32982 |
boekweit |
boekweit:
bōkǝnt (L250p Arcen)
|
Fagopyrum esculentum Moench. Een graansoort die gemakkelijk groeit op weinig vruchtbare grond. Boekweit kent geen aren; de korrels hangen in trosjes aan vertakkingen van de stengel. Het zaad is licht en wordt zeer dun gezaaid, slechts 20 kg per hectare. De samenstelling boekweit, -letterlijk "beuke-tarwe" (boek is wisselvorm van beuk), vanwege de drievlakkige vrucht- is kennelijk al snel ondoorzichtig geworden, temeer omdat het element ''weit'' voor "tarwe" in het zuiden van het Nederlandse taalgebied tot de uiterste oostrand beperkt was (zie het lemma ''tarwe'' (1.2.8) met kaart 8). Er zijn dan ook talrijke contractie-vormen ontstaan; het WNT geeft: boekeit, boeket, boekent. In de XVe eeuw is het gewas vanuit Aziē naar Europa ingevoerd; de eerste attestatie in het Nederlandse taalgebied dateert van 1440. De zegsman van K 278 merkt op: "Boekweit en koolzaad werden gewoonlijk alleen op het veld gedorst omdat het geen vervoer verdragen kon." Volgorde van de varianten 1) twee volledige syllaben 2) tweede syllabe toonloos 3) n-epenthese in tweede syllabe. Zie afbeelding 1, f.' [JG 1a, 1b; L 1 a-m; L lijst graangewassen, 1; R 3, 26; S 4; Wi 18; monogr.]
I-4
|
| 20783 |
boekweitpannenkoek |
boekweitskoek:
bōōkes kōōk (L250p Arcen)
|
boekweiten koek [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 19773 |
boenen |
boenen:
bunə (L250p Arcen)
|
meubels en vloerzeil met behulp van was en een doek glimmend maken [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 19774 |
boenwas |
boenwas:
bunwas (L250p Arcen)
|
de was waarmee meubels en vloerzeil glimmend gemaakt worden [DC 15 (1947)]
III-2-1
|