| 18799 |
domme man |
achterover:
achteroeëver (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
blaaspijp:
Gïj hèt ¯t wèr verkeerd gedaon, blaospie.p da ge ziet
blaospie.p (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
bosuil:
bòsêul (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
boterkop:
cf. WNT III-1, kol. 735 s.v. "bottekop - botkop"= domkop, stommerd etc.
bótterkop (L271p Venlo),
botkop:
cf. WNT s.v. "bottekop - botkop"; "wordt echter in negatieve zin graag gebruikt om iemand met een scherp en helder verstand aan te duiden
bot’kop (L270p Tegelen),
botterik:
bòttərek (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
bòttərik (Q001p Zonhoven),
broodje:
bruëtje (L328p Heel),
cornelis:
knilles (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
dibbes:
cf. Vd s.v. "dibbes"; Ló.mpen dubbes da ge ziet
dubbes (L163p Ottersum),
Ló.mpen dubbes da ge ziet
dubbes (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163b Ven-Zelderheide),
dode:
(van : dode, dooie?) Ge hèt de knöpsgatter én de verkeerde ka.nt gezèt, dojjer
dojjer (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
doderik:
douderik (L383p Melick),
dolle, een -:
dolle (Q074p Kortessem),
domkop:
domkop (L265p Meijel, ...
Q196p Mheer,
L382p Montfort),
dómkop (L245b Tienray),
dômkop (L216p Oirlo),
domme mens:
’nen dómme mins (Q095p Maastricht),
domme, een -:
dom’me (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
ĕnnè dômme (Q098p Schimmert),
dommerik:
domerik (L374p Thorn),
dommerik (L428p Born, ...
Q086p Eigenbilzen,
Q202p Eys,
Q018p Geulle,
Q203p Gulpen,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L424p Meeswijk,
L265p Meijel,
Q118p Schaesberg,
Q032p Schinnen,
Q101p Valkenburg,
Q112p Voerendaal),
dommərik (L300p Beesel, ...
Q109p Hulsberg,
L382p Montfort,
Q014p Urmond),
domərek (L364p Meeuwen),
dōmmerik (L320a Ell),
dŏĕmerik (Q033p Oirsbeek),
dŏmmerik (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
dòm.mərik (Q095p Maastricht),
dòmmarik (Q095p Maastricht),
dòmmerik (L299p Reuver),
dòmmərik (L299p Reuver),
dómerik (L432p Susteren),
dómmerik (L321a Ittervoort, ...
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q033p Oirsbeek,
L245b Tienray),
dómmərik (Q038p Amstenrade, ...
L432p Susteren,
Q108p Wijnandsrade),
eine dommerik (Q098p Schimmert),
domoor:
domoor (L371p Ophoven, ...
Q171p Vlijtingen),
dómōēr (L271p Venlo),
dômŏĕr (Q098p Schimmert),
drikus:
driekus (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L271p Venlo,
L214p Wanssum),
dromedrikus:
inne dreumedriekkes (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
dromer:
nen dreumer (L382p Montfort),
duppen:
dup’pe (Q121c Bleijerheide, ...
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
döppe (L331p Swalmen, ...
L270p Tegelen,
L271p Venlo),
cf. Schuermans s.v. "duppe
⁄n döppe (L381p Echt/Gebroek),
cf. Weijnen Et. Dialectwb. s.v. "duppe, doppe"aardewerk schaaltje (hgd. topf)
dup’pe (Q121a Chèvremont),
duppenschurger:
dup’pesjurjer (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz),
cf. RhWb VII, kol. 1922 s.v. "schurgen, schürgen": = kruien, s.v. "schürger"= kruier, lastdrager cf. Schuermans p. 112 s.v. "duppe"(aarden pot scheldwoord "duppeschurger"(schurgen = kruien cf. p. 606 s.v. "schurgen"= kruien
dup’pesjurjer (Q121p Kerkrade, ...
Q121b Spekholzerheide),
duppes:
cf. Weijnen Et.Dialectwb. p. 36 s.v. döppes"= vaatwerk; ook dop, hoed (aarden pot)
duppes (Q113p Heerlen),
dwaas:
dwaas (iemand die stomme streken uithaalt) (Q008p Vucht),
nən dwa͂əes (een mensch die zwakzinnig en dom is, meer in de zin van een losbol) (L414p Houthalen),
ezel:
e.zel (Q002p Hasselt),
ezel (Q095p Maastricht, ...
L318b Tungelroy),
eëzel (Q196p Mheer),
ĕzel (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
éézəl (Q109p Hulsberg),
doe höbs aezele van minse en wirkaezele
aezel (L381p Echt/Gebroek),
m.
ēͅ.əzəl (Q202p Eys),
Zo wordt het ook genoemd.
ezel (Q015p Stein),
ezelskop:
aezelskop (L381p Echt/Gebroek, ...
Q020p Sittard),
geitenkoetsier:
spotwoord
geitekóetsier (P176p Sint-Truiden),
gezonde, een -:
gezonne (Q193p Gronsveld),
godskluppel:
cf. WNT VII-2 kol. 4454 s.v. "kluppel"9. Lomp, onhandig persoon
gaodsklöppel (L322a Nunhem),
Note v.d. invuller: (= dom; door en door stjom in het kwadraat).
gaods kluppel (L294p Neer),
gruwel:
gruelle = potten en pannen
gruel (inne -) (Q113p Heerlen),
hals:
⁄nen hals (Q095a Caberg),
hannes:
hannes (Q193p Gronsveld),
hanneskoot:
hanneskoêt (L328p Heel),
heur:
cf. WNT XVII-3 kol. 34 s.v. "uier - u(i)der, uur, eur etc
höör (Q032p Schinnen),
hoofdje:
(ook in bet. van "hoofd"vgl. hötje sjete = kopje duikelen)
hötje (L328p Heel),
hoofdje look:
cf. Schuermans s.v. "hotje, hodje, hokke"= klomp hout, blokje hout, houten blokje; cf. Schuermans s.v. "hut, hutje"= struik; een zekere hoeveelheid
hötjelouk (L271p Venlo),
hoorn:
heur (Q113p Heerlen),
houten kop:
houten kop (L289p Weert),
kalf:
ĕ kaaf (Q077p Hoeselt),
kaaf (Q193p Gronsveld),
kàllef (P176p Sint-Truiden),
kalf zonder kop:
ka.llef zó.nner kóp (Q001p Zonhoven),
kalfskop:
kaofs’kop (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
kameelskuiken:
kameelskuuke (Q020p Sittard),
kappeskop:
kappeskop (Q113p Heerlen),
cf. Schuermans p. 221, s.v. "kappus of kappes"kabuiskool (Limb.), hgd. kopfkohl. fr. cabus, it. capuccio, verkl. van capo, int Nederl. kop of hoofd
kappeskop (Q020p Sittard),
vgl. het eng. s.v. "cabbage"; "kappes"is ook zuurkool/witte kool; ZIE WLD III, 2.3
kappeskop (L328p Heel),
kchen-willem (< du.):
Inne kuuchewillem (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
kemel:
cf. WNT VII kol. 2115 s.v. "kemel"(= kameel) 2a. domkop etc.
kéəməl (Q001p Zonhoven),
scheldw. man/vrouw
keimel (P176p Sint-Truiden),
kieken:
kîekə (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
e kikke zònder kop
kikke (P176p Sint-Truiden),
kieken-zonder-kop:
kîekəzòndərkòp (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
kloot:
kluút (Q193p Gronsveld),
klootzak:
kloetzak (Q193p Gronsveld),
Doe maaks mich get paraat, klwaotzak
klwaotzak (L381p Echt/Gebroek),
klos:
cf. WNT VII-2 kol. 4376 s.v. "klos (I)"i.
klòs (L286p Hamont),
klotenklaas:
kloeteklaos (Q193p Gronsveld),
klots:
klöts (Q020p Sittard),
cf. WNT VII-2 kol. 4385 s.v. "klots (I) 2. Bij overdracht --- benaming voor een lomperd, een onbehouwen mens
klots (L271p Venlo),
klotskop:
klotskop (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L288p Nederweert,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L288a Ospel,
L212a Smakt,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L210p Venray,
L244a Veulen,
L289p Weert),
klo’tskop (L270p Tegelen),
klòtskóp (Q113p Heerlen),
cf. WNT VII-2 kol. 4385 s.v. "klots (I) 2. Bij overdracht --- benaming voor een lomperd, een onbehouwen mens
klotskop (L245a Castenray),
kluppel:
kluppel (L282p Achel, ...
L286p Hamont),
koe:
koo (Q193p Gronsveld),
koekeloeres:
Waat stuis te dao te kieke wiej eine koekeloeres (als een dom iemand)
koekeloeres (L381p Echt/Gebroek),
koolhaas:
kólhaas (K278p Lommel),
kuiken:
e kuuke (Q095a Caberg),
kuke (Q193p Gronsveld),
kuuk (L282p Achel, ...
L286p Hamont),
kuëke (Q117a Waubach),
köö.ke (Q001p Zonhoven),
kuis:
mar. = kalf van een koe
kuijes (L328p Heel),
limpes:
himpus (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
limpus of himpus; mar.: cf. "limp"(eng.) = mank; cf. Weijnen Et. Dialectwb. p. 116 s.v. "limpele~"= mank zijn
himpus (L416p Opglabbeek),
Wellicht heeft het te maken met lòmp
limpus (L317p Bocholt, ...
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
Wellicht heeft het te maken met lòmp; mar.: waarschijnlijk niet maar met "limp"(eng.) = mank; cf. Weijnen Et. Dialectwb. p. 116 s.v. "limpele~"= mank zijn
limpus (L417p As),
lomperd:
loemperd (Q034p Merkelbeek),
lompert (L288a Ospel),
lômperd (L271p Venlo),
lomperik:
lomperiek (L382p Montfort),
lomperik (L320c Haler, ...
K317p Leopoldsburg,
L318b Tungelroy),
loómperik (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
lŏempərək (P047p Loksbergen),
lò.mperik (Q001p Zonhoven),
lòmperik (L322p Haelen),
lômperik (L330p Herten (bij Roermond)),
scheldw. man
loemperik (P176p Sint-Truiden),
lores:
lueres (Q193p Gronsveld),
lul:
luel (Q193p Gronsveld),
nuchtere, een -:
neuchtere (Q193p Gronsveld),
oen:
ön (Q193p Gronsveld),
onwijs, een -:
ònwèès (P176p Sint-Truiden),
mar.: = zelfst. nmw.! (lelijke onwijs!)
ónwīēs (L286p Hamont),
os:
nen os (Q016p Lutterade),
os (Q015p Stein),
ossenkop:
ossekop (Q193p Gronsveld),
potuil:
pòtèùəl (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
lomperd Dat is inne pot¯ül van inne keël
pot’ül (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
rotzak:
rotzak (Q034p Merkelbeek),
schaapsdemel:
sjoafs’deëmel (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121b Spekholzerheide),
cf. Kerkrade Wb. deem, demel = tepel van uier; cf. Schuermans p. 90 s.v. "deem = tepel aan de uier van melkdieren en Weijnen Et.Dialectwb. s.f. "deem".
sjoafs’deëmel (Q121p Kerkrade),
sinterklaas:
sinterklaos (Q193p Gronsveld, ...
Q032p Schinnen),
slaapkop:
sjlaopkop (Q193p Gronsveld),
slapjanus:
sjlapjanus (Q121p Kerkrade),
slof:
sjlôf (Q193p Gronsveld),
snul:
snul (L286p Hamont),
sok:
ən zök (Q035p Brunssum),
steenezel:
stīē.ne.zel (Q002p Hasselt),
stom kuiken:
stom kūū.k (L424p Meeswijk),
stoem kejke: uilskuiken zonder kop
stoem kejke (Q002p Hasselt),
stomkop:
schtomkop (Q102p Amby),
sjtomkop (L386p Vlodrop),
stom kop (Q095p Maastricht),
stómkòp (L164p Gennep),
stomme:
schtomme (Q208p Vijlen),
stomme achterover:
sjtommen aachteruüver (Q193p Gronsveld),
stómmen achteroeëver (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
stomme egel:
stòmmen īē.gel (Q001p Zonhoven),
stomme ezel:
stommen éəzəl (Q001p Zonhoven),
stòmmen ee.ëzel (Q001p Zonhoven),
stomme koe:
stòmmen kou (Q001p Zonhoven),
stomme kul:
sjtómmə kuul (L329a Kapel-in-t-Zand),
stomme kuls:
sjtómmə köls (L329a Kapel-in-t-Zand),
stomme staart:
stùmme stèt (K318p Beverlo),
stomme uil:
sjtommə uul (Q116p Simpelveld),
stomme zouwaas:
sjtome zauwoas (Q222p Vaals),
stommeling:
sjtomeling (Q016p Lutterade),
sjtomməling (Q116p Simpelveld),
stómmeling (Q095p Maastricht),
stôməling (Q095p Maastricht),
m.
št‧oͅməleŋ (Q202p Eys),
stommerd:
stómmərt (L265p Meijel),
stommerik:
eine stommerik (Q098p Schimmert),
ene sjtŏmmerik (Q021p Geleen),
schtommerik (Q035p Brunssum),
sjtommeik (Q101p Valkenburg),
sjtommerik (Q019p Beek, ...
Q021p Geleen,
Q018p Geulle,
Q193p Gronsveld,
Q193p Gronsveld,
Q203p Gulpen,
L332p Maasniel,
L294p Neer,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
Q032p Schinnen,
Q117a Waubach,
Q201p Wijlre),
sjtommərik (L300p Beesel, ...
Q095p Maastricht),
sjtoomərik (L328p Heel),
sjtōmmərik (L329p Roermond),
sjtŏmmərik (Q117p Nieuwenhagen),
sjtòmmərik (L299p Reuver),
sjtòòmerik (L387p Posterholt),
sjtómmerik (Q027p Doenrade, ...
Q113p Heerlen,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard),
sjtómmërik (Q162p Tongeren),
sjtómmərik (Q207p Epen, ...
Q113p Heerlen,
L329a Kapel-in-t-Zand),
sjtôomerik (L331p Swalmen),
sjtömmerik (L433p Nieuwstadt),
stoemerik (P176p Sint-Truiden),
stoemmerik (P219p Jeuk, ...
Q074p Kortessem),
stommerik (Q095a Caberg, ...
L353p Eksel,
Q202p Eys,
Q203p Gulpen,
L292p Heythuysen,
K317p Leopoldsburg,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L265p Meijel,
L329p Roermond,
L374p Thorn,
L271p Venlo,
L210p Venray,
L289p Weert),
stommərik (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
stomərek (L364p Meeuwen),
stŏĕmərək (P047p Loksbergen),
stòmmerik (L360p Bree, ...
L381p Echt/Gebroek,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
L210p Venray,
Q001p Zonhoven),
stómmerik (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L417p As,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
Q095p Maastricht,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
stómmërik (Q162p Tongeren),
stómmərik (L265p Meijel),
stômmerik (Q039p Hoensbroek, ...
L246p Horst,
L216p Oirlo),
stôommərik (L320b Kelpen),
stömmerik (L298a Kesseleik, ...
Q015p Stein),
stùmmerik (K318p Beverlo),
⁄ne sjtómmerik (Q111p Klimmen),
⁄nne stômmerik (L267p Maasbree),
(m.).
un sjtommerik (Q197p Noorbeek),
Note v.d. invuller: een dom iemand = eine klöppel.
sjtômmerik (L330p Herten (bij Roermond)),
stuk vreten:
sjtök vraete (Q020p Sittard),
stuntelaar:
stuntəleer (Q095p Maastricht),
sufferd:
sufferd (Q095p Maastricht),
sul:
sull (L386p Vlodrop),
tinus:
tienes (L271p Venlo),
toetuil:
uitgespr. toeht-eil
toehteil (Q003p Genk),
uider:
cf. WNT XVII-3 kol. 34 s.v. "uier - u(i)der, uur, eur etc
uddər (Q117p Nieuwenhagen),
uil:
uil (Q095p Maastricht),
ŭŭl (Q117p Nieuwenhagen),
ûil (Q193p Gronsveld),
Wa ziede toch ennen uul
uul (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
uilenkop:
üllekop (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
uilenpit:
uul;epit (L423p Stokkem),
uilenvodskuiken:
uulevotskuuke (Q020p Sittard),
ühlevotskuëke (Q117a Waubach),
uilskop:
uilskop (Q095p Maastricht),
uilskuiken:
uulskuk (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
uulskuke (L299p Reuver),
uulskuuken (Q013p Uikhoven),
uulskùùke (L271p Venlo),
ülskükke (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
Da uulskuuke had ör brood vergèète
uulskuuke (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
vot met oren:
’n vot mit ore (L329p Roermond),
votlok:
o.
vo.tloͅ.ak (Q202p Eys),
zebedeus:
söbbedejjes (Q193p Gronsveld)
|
aartsdommerik || dom iemand || dom mens || dom mens, stommerik || dom persoon || domkop || domme jongen || domme man || domme man of vrouw || domme persoon || domme persoon, aartsdomkop || domme persoon, stijve hark || dommerik || dommerik (fig.) || domoor || domoor, domkop || domoor, lomperd || domoor, onnozele hals || dwaas". Uitspraak + betekenis [ZND 33 (1940)] || een dom mens || een dom persoon [domoor, dommerik, dotskop] [N 85 (1981)] || een domoor || een sufferd || lomperik, domoor || minkukel || niet gemakkelijk denkend, beperkt van verstand, dom [dom, stom, lomp] [N 85 (1981)] || oerdomme man || onnozele hals, domkop || onverstandig iemand, gek || slomerik, dommerik || stom iemand, grote stommerik || stomkop || stomme ezel || stomme koe || stomme, domme kerel || stommeling || stommeling, domkop || stommeling, domoor || stommerd || stommerik || stommerik, domkop || sufferd || sukkel || sukkel, dom persoon || sul, stommerik || uilskuiken || uilskuiken, dommerik
III-1-4
|