| 33050 |
afleggen |
afleggen:
āfleqǝ (L271p Venlo)
|
De term "afleggen" is oorspronkelijk afkomstig van het graan maaien met de zeis: de gemaaide halmen vallen dan tegen de nog staande aan en moeten eerst "afgelegd" worden (door de "aflegger"), voordat de maaier een nieuwe baan kan aanzetten. De aflegger doet dit doorgaans met de handen, soms met een sikkel of een pikhaak, en "stuikt" daarbij een hoeveelheid halmen voor een schoof tegen de grond en bindt deze dan, provisorisch, af. De aflegger gebruikt daarbij vaak overmouwen om zich tegen de stekende halmen te beschermen. Later is de term overgenomen bij het maaien met de maaimachine; daar wordt ook "afgelegd", hetzij door de voerman zelf die met een pedaal een hoeveelheid halmen afzondert, hetzij eveneens door een aparte "aflegger". Dit "alleen achter de maaimachine" wordt uitdrukkelijk vermeld in L 164, 268 en L 320a. Vandaar is het verspreidingsgebied hier groter dan het gebruik van de graanzeis in de kaart "graan maaien met de zicht en de zeis". Bij het pikken vormt de zichter zelf de schoven, of de pikkelingen, door de zojuist afgesneden halmen "af te trekken", zie de toelichting bij het lemma ''aftrekken'' (4.2.5). [N 15, 15d en16h; N J, 3b; JG 1a, 1b, 1c; monogr.]
I-4
|
| 20437 |
afleggen van een dode |
afleggen:
aafligge (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
ááfliggə (L271p Venlo)
|
een lijk reinigen en met het doodsgewaad bekleden, meestal tevens van het bed afnemen [afleggen, lijken, ontwaden] [N 87 (1981)]
III-2-2
|
| 28615 |
aflegger |
aflegger:
āflęgǝr (L271p Venlo)
|
Kunstzwerm bij het kastimkeren. Een deel van een bijenvolk wordt genomen en voorzien van eitjes. De bijen kweken hieruit een nieuwe koningin. Zo ontstaat een zelfstandig nieuw volk. [N 63, 92c; Ge 37, 118]
II-6
|
| 17722 |
afloeren, bespieden |
afkijken:
aafkièke (L271p Venlo),
aafkiëke (L271p Venlo),
afloeren:
aafloere (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
afspinzen:
aafspienze (L271p Venlo),
bespinzen:
bespienze (L271p Venlo),
spinzen:
spiense (L271p Venlo)
|
kijken: afloeren [aafvinke] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 25337 |
afpassen met de voet, aftreden |
aftreden:
aaftraeje (L271p Venlo),
aaftreijə (L271p Venlo)
|
de lengte bepalen door stappen [aftreden] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 29039 |
afpersen |
afpersen:
āfpęrsǝ (L271p Venlo)
|
Het kledingstuk voor de laatste keer zoveel als nodig is persen. [N 59, 82]
II-7
|
| 23734 |
afraffelen |
aframmelen:
aaframmele (L271p Venlo)
|
(te) snel bidden, een gebed afraffelen. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 33733 |
afrastering van wei |
gelint:
gǝlent (L271p Venlo)
|
Kunstmatige omheining, doorgaans een afrastering van met draad verbonden palen. [N 14, 62; S 11; Gwn 16, 11; A 25, 8; N 11, 8 add.; monogr.]
I-8
|
| 19872 |
afrikaantje |
afrikaantje:
-
afrikaantje (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
afrikaantjes (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
stinker:
-
stinkers (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
mv.
stinkers (L271p Venlo)
|
Afrikaantje (tagetes patula). De bladeren zijn samengesteld en tevens ovaal. De bloemkorfjes staan op zeer verdikte stelen. Het zijn lage plantjes, welke vaak gebruikt worden voor randen en mozaïek-perken. De bloemen zijn donkergeel, meest met bruin gekle [DC 54 (1979)], [DC 60a (1985)]
III-2-1
|
| 21158 |
afrit |
afrit:
aafrit (L271p Venlo),
ááfrit (L271p Venlo)
|
een hellende weg waarlangs men een brug, een dijk enz. kan verlaten (afrit, afging, afrij) [N 90 (1982)]
III-3-1
|