| 34414 |
ecthyma, zere bekjes, muilschurft |
langmuil:
laŋkmūl (L324p Baexem)
|
Een soms goedaardige, soms ook kwaadaardige aantasting van de slijmvliezen van de mondholte, waarbij op de lippen korsten ontstaan. [N 77, 62; N 19, 68; A 48a, 49]
I-12
|
| 24436 |
eekhoorn |
eekhoorntje:
eikörke (L324p Baexem)
|
eekhoorn [Roukens 03 (1937)]
III-4-2
|
| 18116 |
eelt, eeltknobbel |
zwel:
zjwēēl (L324p Baexem),
zwael (L324p Baexem)
|
eelt, eeltknobbel [zweel, zweil, weer, jelt] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
| 33803 |
eeltwrat, zweelwrat |
zweelwrat:
zwelvrat (L324p Baexem)
|
Wratvormige uitwassen (zweel = eelt) binnenwaarts aan de hoofdschenkels van voor- en achterpoten. Ze zijn, net als de vingerafrukken bij de mens, volkomen individueel. Men veronderstelt dat ze overblijfselen van een extra teen of aanhangsel zijn. Zie afbeelding 2.27. [A 4, 2e; L 20, 2e; N 8, 32.1, 32.3, 32.4, 32.13, 32.15 en 32.16]
I-9
|
| 20941 |
een boterham smeren |
boterham smeren:
bo̝təram šmēͅərə (L324p Baexem),
butəram šmēͅərə (L324p Baexem)
|
smeren [RND]
III-2-3
|
| 34532 |
een ei |
ei:
ē̜i̯ (L324p Baexem)
|
[L 1a-m; L 3, 8; L 5, 79; L 26, 13b; L 30, 18b; L 35, 7; JG 1b; RND 123; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 34541 |
een ei afpellen |
afpellen:
āfpɛlǝ (L324p Baexem),
schaal deraf halen:
šāl drāf hǭlǝ (L324p Baexem),
schellen:
šęlǝ (L324p Baexem)
|
Een ei van de schaal ontdoen. [N 19, 55b; A 39, 9b]
I-12
|
| 34534 |
een ei schouwen |
schouwen:
šǫu̯ǝ (L324p Baexem)
|
Men schouwt een ei om na te gaan of het bevrucht is en of het nog goed is voor consumptie. Men doet dit door het ei naar het licht te houden. Ook kan men controleren of het ei goed is door het in water te leggen. Als het zinkt, is het goed. [N 19, 56]
I-12
|
| 32747 |
een geerakker ploegen |
de geer deruit holen:
dǝ gīr dǝrūt hǭlǝ (L324p Baexem),
de geer deruit varen:
dǝ [geer] dǝrūt ˲vãrǝ (L324p Baexem),
de geer uitvaren:
dǝ gīr ūt˲vãrǝ (L324p Baexem)
|
Afhankelijk van de gebruikte ploeg en de gevolgde ploegwijze kan de geer van een trapeziumvormige akker op verschillende manieren worden geploegd. Wordt de akker met een wentel- of een keerploeg bewerkt, dan kan men a) met de geer beginnen en dan - schuin tegen de geervoren aan - de lange voren ploegen, of b) met de lange voren beginnen en op de overblijvende geer korter wordende voren ploegen, waarbij tenslotte - schuin op de geervoren - nog enige lange sluitvoren worden geploegd. Op een uiteen te ploegen geerakker ploegt men vanaf de zijkanten eerst de lange voren, totdat men de in midden uitgezette geer bereikt. Daar ploegt men dan korter wordende voren, die in het midden (waar men moest keren) worden aangevuld met een aantal lange sluitvoren. Wordt die geerakker het jaar daarop bijeengeploegd, dan ploegt men in het midden eerst het daar uitgezette geerstuk bijeen; daarop laat men dan de lange voren volgen. Als een trapeziumvormige akker geploegd kan worden in voren die in dezelfde richting lopen als de evenwijdige korte en lange zijde van het stuk, hoeft men geen geer te ploegen. Voor het([...)-gedeelte van sommige varianten zie men het vorige lemma. [N 11, 64; N 11A, 126a + b + c + d; JG 1a + 1b; monogr.; A 33, 9 add.]
I-1
|
| 34523 |
een haan snijden |
snijden:
snii̯ǝ (L324p Baexem)
|
Een haan castreren. [N 19, 60b; monogr.]
I-12
|