e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=L271p plaats=Venlo

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
zondagse kleren `s zondagse kleren: sondaagse kleijer (Venlo), sondaagse klyer (Venlo), sondaagsekleier (Venlo), goed kleed: good kleid (Venlo), goed pak: good pak (Venlo), goede kleren: gooi kleier (Venlo), gooj kleijer (Venlo), zondagse kleren: zondagse kleier (Venlo, ... ), zondagse kleijer (Venlo), zóndaagse kleijer (Venlo) De kleren die men s zondags draagt. [DC 62 (1987)] || zondagse kleren [t sondagsdinge] [N 23 (1964)] III-1-3
zondagse schort cotonnade (fr.) scholk: kattenaate scholk (Venlo), scholk: [schollik als spellingsvariant, uitspraak -/\\k/?]  schollik (Venlo) schort, blauw-wit linnen zondagse schort [N 24 (1964)] III-1-3
zondagsziekte kruisslag: krȳtslāx (Venlo) Een ernstige stofwisselingsstoornis in de spieren van de achterhand van het paard, meestal na een zware werkperiode. De aanleiding tot de ziekte -ook maandagziekte genoemd - is overmatige en dikwijls eenzijdige voeding gedurende een periode van stalrust tijdens het weekeinde, bestaande uit suiker- en zetmeelhoudende stoffen. Gaat het dier weer aan het werk, dan verbrandt de suiker en het melkzuur dat hierbij vrij komt beschadigt de spieren. Na het inspannen vertoont het paard loomheid, een korte stap en laat het hoofd hangen. Specifiek is tevens een onzekere en wijde gang van de achterhand, gepaard met overdadig zweten. Laat men het paard niet meteen rusten, dan zakt het door in het achterstel en laat zich vallen. [A 48A, 1; N 8, 90r; monogr.] I-9
zonde zonde: zund (Venlo, ... ) Een zonde [zund, zung]. [N 96D (1989)] || zonde [SGV (1914)] III-3-3
zonden zonden: zund (Venlo) zonden (mv.) [SGV (1914)] III-3-3
zonder opzet niet expres: neet ekspres (Venlo), neet expresse (Venlo), per ongeluk: per ongeluk (Venlo), zonder bezei: zônder bezei (Venlo) zonder opzet, zonder bedoeling [buiten besouw] [N 85 (1981)] III-1-4
zonder voor spitten omsteken: ømstę̄kǝ (Venlo) Manier van spitten waarbij men - anders dan bij het spitten in voren - min of meer in de breedte werkt en iedere spade grond voor zich uit (voor de hand) omlegt. [N 11, 65c; N 11A, 148b; div.] I-1
zonnebloem zonnebloem: -  zônnebloom (Venlo) Zonnebloem (heleanthus annuus) (kleine zonnebloem, zonneroos, zonnester, zonnebloem, zonnewende, helenium). [DC 60a (1985)] III-2-1
zonnewassmelter zonnewassmelter: zonnewassmelter (Venlo) Gesloten, glazen bak waarin de was door de warmte van de zon gesmolten wordt. De imker kan stukken ruwe raat in een zak van kaasdoek knopen en deze met een steen verzwaard in een grote pan op het vuur zetten. Geleidelijk komt de was door de poriën van de doek bovenop het water drijven. Na afkoeling heeft men dan waskoek. Men kan de ruwe raat echter ook zuiveren met een zonnewassmelter, een soort broeikasje met een deksel van dubbelglas, waarin de stukken ruwe raat worden uitgespreid in een metalen bak met schuine bodem (De Roever, pag. 284). De gesmolten was loopt omlaag in een lekbakje dat met metaalgaas is afgedekt. De zon bleekt de was en oververhitting is op deze wijze niet mogelijk. Men kan echter maar kleine hoeveelheden ruwe raat tegelijk verwerken met de zonnewassmelter. De informant van Q 3 vermeldt dat in zijn plaats deze smelter niet werd gebruikt. [N 63, 129a; N 63, 128b; monogr.] II-6
zool zool: zǭl (Venlo) Het gedeelte van de onderkant van de hoef rondom de straal (3.6.3). [N 8, 33] I-9