20845 |
zult, preskop |
preskop:
Twee óns preskop en ei póndj huidvleis, estebleef
preskop (L329p Roermond)
|
preskop
III-2-3
|
20518 |
zure haring |
rolmops:
rolmops (L329p Roermond),
rólmòps (L329p Roermond),
rólmóps (L329p Roermond),
ch höb avele en rólmóps, dreugwurs zo tej es laer, ch höb tebak en rulkes,siegare, sjnaps en beer
rólmóps (L329p Roermond),
zure haring:
zoere hering (L329p Roermond, ...
L329p Roermond),
zoerə heering (L329p Roermond)
|
rolmops || rolmops; Hoe noemt U: Een haring in het zuur (rolmops) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
18032 |
zure oprisping |
zuur:
(t zoer höbbe) (L329p Roermond),
et zuur (L329p Roermond),
t zoer (L329p Roermond, ...
L329p Roermond),
t zoer rupse (L329p Roermond),
t zuur (L329p Roermond),
zuur rupsen, het -:
t zoer rupse (L329p Roermond)
|
oprisping hebben gepaard gaande met een zure smaak in de mond [opzuure] [N 10 (1961)] || oprisping, een zure oprisping [de vuilen opbot, zooj, zuur] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
33618 |
zuring, groente |
zuurmoes:
zoermoos (L329p Roermond)
|
Zuring die als groente wordt gekweekt [N 14 (1962)]
I-7
|
20336 |
zuster |
begijn:
begien (L329p Roermond),
zuster:
zuster (L329p Roermond),
zöster (L329p Roermond, ...
L329p Roermond,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
L329p Roermond),
neen
zuster (L329p Roermond),
zöster (L329p Roermond)
|
Een lid van een vrouwelijke geestelijke orde, zuster, non [zuster, non, maseur, begijn]. [N 96D (1989)] || zuster || zuster; bestaat er een woord voor broers en zusters samen (Hd. Geschwister?) [DC 05 (1937)] || zuster; mijn - is achttien, mijn zuster twintig jaar; < 6 jaar [DC 12a (1943)] || zuster; mijn - is achttien, mijn zuster twintig jaar; ± 10 jaar [DC 12a (1943)] || zuster; mijn broer is achttien, mijn zuster twintig jaar; volw. [DC 12a (1943)]
III-2-2, III-3-3
|
24101 |
zusters penitenten |
penitenten (<fr.):
penetente (L329p Roermond)
|
De Zusters Penitenten [graw begiêne]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
18033 |
zuur oprispen |
het zuur hebben:
(t zoer höbbe) (L329p Roermond)
|
oprisping hebben gepaard gaande met een zure smaak in de mond [opzuure] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
24730 |
zuurbes |
jasmijn:
jasmijn (L329p Roermond)
|
Zuurbes: gedoornde struik, 1-2 m hoog; geelgrauwe takken, heeft gele kogelvormige bloemen in tot 4 cm lange trossen; scharlakenrode bessen, langwerpig en 8-13 mm lang die ook s winters nog aan de struik staan (berberissen, barbarinneke, versilts, kweedoo [N 82 (1981)]
III-4-3
|
20626 |
zuurdeeg |
gist:
gęs (L329p Roermond),
zuurdeeg:
zurdęjx (L329p Roermond)
|
Door gisting verzuurd deeg, gebruikt als rijsmiddel om nieuw brood te maken. Het is overschot van het deeg dat de vorige keer is gebakken. Met zuurdeeg wordt roggebrood gebakken, terwijl voor witbrood brouwersgist wordt gebruikt. Het zuurdeeg wordt in een bepaalde vorm, meestal broodvorm, gekneed en aan de bovenkant van een gaatje voorzien waarin een handvol zout wordt gedaan. Ook maakt men met de vinger wel eens een kruisje waarop men dan zout strooit. Tot de volgende bakdag wordt het zuurdeeg in de baktrog of in een doek of pot of in de kelder bewaard. Voor het gebruik wordt de droge korst van het zuurdeeg afgesneden en de rest in warm water gebrokkeld en geweekt (Weyns blz. 45). [N 29, 23a; N 16, 75; N 29, 23b; L 1a-m; L 2, 21b; LB 2, 236; OB 2, 4; OB 2, 6; JG 1b add.; S 6; S 6 add.; monogr.]
II-1
|
20541 |
zuurdesem |
desem:
Hae zag det-er aan de mik kós preuve of-ter desem of ges in den deig waar gedaon
de:sem (L329p Roermond),
zuurdeeg:
zoerdaig (L329p Roermond),
Syst. WBD
zoerdeig (L329p Roermond)
|
desem || Zuurdeeg, gebruikt i.p.v. gist (heevel?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|