e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
spitsen, punten spitsen: špetsǝ (Swalmen) Het zichtbaar worden van de kiem van de graankorrel. [monogr.] II-2
spitskool boterkool: eigen spellingsysteem  boterkôêal (Geleen), chou-pain (fr.): chapin (Bleijerheide), sjapeng (Maastricht), sjapeng’ (Bleijerheide, ... ), sjapèng (Waubach), sjepeng (Posterholt, ... ), sjepengs (Ittervoort), sjepèng (Echt/Gebroek, ... ), sjerpengs (Maasniel), sjôpping (Gronsveld), šupɛŋ (s-Gravenvoeren, ... ), brassica sinensis  sjappèng (Sittard), fr. chou-pain; kool in de vorm van een brood  schüpäng (Eupen), ideosyncr.  japeng (Oirsbeek), sjapeng (Kerkrade), sjoepping (Eijsden), sjôpping (Gronsveld), Tuinders van het stadsdeel Sint Pieter gebruiken nog het woord sjöpping  sjöpping (Maastricht), WBD/WLD  sjəpèng (Kapel-in-t-Zand), WLD  sjàpeng (Schaesberg), wrsch verbastering van Fr chou-pommé spitskool  sjepèng’ (Tegelen), eeuwig moes: ieuwig moos (Tungelroy), kabots: WLD ?  kébŏĕtsche (Schimmert), kool: LDB  kool (Roermond), WLD  .... kuul (Maastricht), pannache: WLD  pannasj (Swalmen), sluitkool: sluutkuël (Eksel), spits: eigen spellingsysteem  spits (Meijel), spitskool: schpitskoel (Vaals), schpitskoĕl (Heerlerbaan/Kaumer), schpitskuuel (Amby), sjpitskeul (Schimmert, ... ), sjpitskoal (Doenrade), sjpitskoel (Reuver), sjpitskool (Nieuwstadt, ... ), sjpitskōēël (Hoensbroek), sjpitskōēəl (Epen), sjpitskuel (Simpelveld), sjpitskuuël (Herten (bij Roermond)), sjpitskùil (Valkenburg, ... ), sjpits’kūūəl (Sittard), sjplieëtkuel (Klimmen), sjpítskool (Roermond), spits kaol (Montfort), spits koeël (Venlo), spits kuul (Ubachsberg), spitskeuël (Geleen), spitskoel (Eys), spitskoeël (Oirlo), spitskool (Haler, ... ), spitskoêl (Boekend), spitskōēl (Blerick, ... ), spitskŏĕl (Steyl), spitskuuĕl (Noorbeek, ... ), spitskuul (Jeuk, ... ), spitskóál (Pey), špe.tsk‧uəl v. (Eys), špe.tsk‧yəl v. (Ingber), (? - onduidelijk)  sjpitskuəl (Lutterade), (? verschrijving? - Is bedoeld: spitskueul ?)  sjpitskueul (Schinnen), -  sjpitskeuŭel (Susteren), brassica sinensis  spitskoe`ue; (Castenray, ... ), Bree Wb.  spitskiêl (Bree), eigen fon. aanduidingen koeël: geen j ertussen  spitskoeël (Ell), eigen spellingsysteem  sjpitskeul (Schinnen), sjpitskoël (Merkelbeek), spitskoeël (Meerlo), spitskool (Meijel), eigen spellingsysteem koal  spitskaol (Neer), Endepols  spitskuul (Maastricht, ... ), ideosyncr.  sjpitskawl (Susteren), sjpitskeul (Sittard), sjpitskoeël (Kerkrade), spits kuul (Eijsden, ... ), spitskeul (Vlodrop), spitskoel (Oirsbeek), spitskool (Sittard, ... ), spitskōēl (Hoensbroek), NCDN  spitskoal* (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  spitskool (Meijel), oude spellingsysteem  spitskool (Meijel), Veldeke  sjpitskool (Haelen), sjpitskuuël (Waubach), sjpìtskoeël (Klimmen), spitskuel (Echt/Gebroek), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  sjpitskuël (Gulpen), Veldeke 1979, nr. 1 (recente groente)  d’n spitskoeël (Venray), Veldeke aangepast  spitskoeël (Tienray), Veldens dialekt  spitskőel (Velden), Venlo e.o.  spitskoël (Maasbree), WBD / WLD  sjpitskoe-əl (Beesel), sjpitskōēl (Reuver), WBD-WLD  sjpitskool (Roermond), WBD/WLD  sjpitskoal (Lutterade), sjpitskōēël (Nieuwenhagen), sjpitskôêl (Heerlen), spitskoal (Ophoven), spitskool (Urmond), spitskuul (Maastricht, ... ), spitskŭŭl (Maastricht), spītskôôl (Grevenbicht/Papenhoven), WBD/WLD ü met e-achtige naslag  sjpitskuel (Susteren), WBD\\WLD  sjpitskôêl (Amstenrade), WLD  schpitskoal (Brunssum), schpitskoewel (Vijlen), sjpits-kool (Swalmen), sjpitskeul (Doenrade), sjpitskoeël (Mheer), sjpitskool (Oirsbeek, ... ), sjpitsko’əl (Hulsberg), sjpitskuuəl (Heel), sjpitskuël (Wijnandsrade), sjpitskūul (Itteren), sjpitskàal (Guttecoven), sjpitskèùəl (Sweikhuizen), spits-kòèl (Sevenum), spitskoal (Born, ... ), spitskoĕl (Tungelroy), spitskool (Gennep, ... ), spitskoéèl (Gulpen, ... ), spitskoêel (Venray), spitskoël (Kesseleik, ... ), spitskōēl (Maasbree, ... ), spitskuul (Maastricht), spitskòèl (Sevenum), spitskûûl (Grathem, ... ), spítskeul (Montfort), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  sjpitskŏĕəl (Haelen), ± WLD  spitskoeel (Weert), spitsmoes: schpitsmoos (Gulpen), sjpitsmoos (Geulle, ... ), spitsmoos (Stein), spitsmóós (Pey), + WLD  sjpitsmoos (Klimmen), Endepols  spitsmoos (Maastricht), ideosyncr.  sjpitsmoos (Gronsveld), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  sjpitsmoos (Gulpen), WBD/WLD  spitsmoos (As, ... ), WLD  sjpitsmoos (Geverik/Kelmond), ± WLD  spitsmoos (Ospel), splijtmoes: spleetmoos (Tungelroy, ... ), steelmoes: steelmoos (Urmond), suikerkool: suikerkool (Heythuysen), suikermoes: sokkermoos (Amby), sókkermoos (Maastricht), ideosyncr.  sôkkermoos (Gronsveld), WBD/WLD  sòkkermoos (Caberg), WLD  sókkərmoos (Maastricht), suikertoep: soekker toep (Hoeselt), suikertop: IPA, omgesp.  søͅʔərtoͅp* (Kwaadmechelen) [N Q (1966)]buiskool, spitskool || De koolsoort met puntig toelopende kroppen; spitskool (spitskool, suikertop, kegel). [N 82 (1981)] || spitskool || spitskool, buiskool I-7
spitsmuis dolletje: dəlləkə (Loksbergen), krikkelmuis: krikkelmoés (Gronsveld), krits: WBD/WLD  kretsə (Opglabbeek), molmuis: WLD  molmoes (Maastricht), muis: moes (Bunde), WBD/WLD  môês (Roermond), schaapsmuis: sjiepsmous (Genk), schatermuisje: [Sorex minutus]  sjêtërmêskë (Tongeren), scheelmuis: spitsmuis  sxijəlmōəs (Gutshoven), scheermuis: schaermoeës (Venlo), schaermoês (Altweert, ... ), schermōēs (Blitterswijck, ... ), schèrmuus (Gennep, ... ), sjaermoes (Echt/Gebroek, ... ), sjaermōēs (Swalmen), sjeermoēs (Ten-Esschen/Weustenrade), sjeermōēs (Epen), sjèèrmoeës (Stokkem), sjèèrmous (Genk), sjèèrmoês (Tungelroy), sjërmoés (Gronsveld), sxēͅ.ərmōͅəs (Zonhoven), šēərmū.s (Meeswijk), eigen spellingsysteem  schaermoes (Geleen), Gronsveld Wb  sjèrmoés (Gronsveld), spitsmuis  scèrmous (Wellen), sjèrmoes (Maasniel), Veldeke oe = lang-gerekter dan ned. oe  sjaermoes (Nunhem), WBD/WLD  sjaermōēs (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjéérmoes (Beesel), WLD  schaer-mòès (Sevenum), schaermòès (Sevenum), sjaermōēs (Klimmen), scheermuisje: sjeirmuske (Wijlre), schettermuis: Veldeke 1979 nr. 1  schettermoés (Venray), schettermuisje: schettermuūske (Castenray, ... ), speermuis: WLD  speermōēs (Doenrade), spilmuis: spilmoes (Ospel), spitmuis: WLD  schpitmoes (Vijlen), spitsmuis: sjpiots moes (Vlodrop), sjpitsmoes (Doenrade, ... ), sjpitsmōēs (Reuver, ... ), sjpitsmōēës (Hoensbroek), sjpitsmuis (Sittard), sjpits’moes (Bleijerheide, ... ), sjpitzmoes (Vaals), spits moes (Montfort, ... ), spitsmaas (Jeuk), spitsmaus (Bilzen), spitsmaws (Hoeselt), spitsmoes (Gulpen, ... ), spitsmoos (Maastricht), spitsmous (Houthalen), spitsmoês (Blerick, ... ), spitsmoës (Maasbree, ... ), spitsmōēs (Heythuysen, ... ), spitsmuis (Ittervoort), spìtsmoes (Eys), spítsmŏĕs (Blerick), Bree Wb.  spitsmûs (Bree), cassettebandje  spitsmeusj (Meijel, ... ), eigen spellingsysteem  sjpitsmoeës (Schinnen), sjpítsmoes (Merkelbeek), spits moes (Ell), spitsmōēs (Meerlo), Endepols  spitsmous (Heer, ... ), ideosyncr.  sjpitsmoes (Susteren, ... ), spitsmoes (Noorbeek, ... ), midden tussen val- en sleeptoon  sjpitsmoeës (Herten (bij Roermond)), oude spelling  spitsmeus (Meijel), Veldeke  sjpitsmoehs (Waubach), sjpitsmoes (Haelen), spitsmoes (Echt/Gebroek), Veldeke (aangepast)  spitsmōēs (Tienray), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones oe = lang uitgesproken  sjpitsmoes (Gulpen), WBD  spitsmeusj (Meijel), WBD/WLD  sjpitsmoes (Beesel, ... ), sjpitsmoès (Simpelveld), sjpitsmōēs (Amstenrade, ... ), spitsmoes (Ophoven, ... ), spitsmōēs (Caberg, ... ), WBD/WLD (vermoedelijk verschrijving voor spitsmoes)  sptsmoes (Urmond), WBD/WLD ó even gesloten als oo  spitsmóws (As), WLD  schpitsmoes (Brunssum), schpitsmōēs (Schimmert), sjpits-moes (Swalmen), sjpitsmoes (Geverik/Kelmond, ... ), sjpitsmōēs (Geleen, ... ), sjpitsmōēz (Guttecoven), sjpitsmŏĕs (Haelen), spits moes (Born), spits-mōēs (Sevenum), spitsmoes (Beesel, ... ), spitsmoos (Vlijtingen), spitsmoês (Venlo), spitsmōēs (Itteren, ... ), spitsmōōs (Maasbree), spitsmŭŭs (Gennep), spítsmoes (Weert), špe.tsmū.s (v.) (Ingber), ± WLD  sjpitsmoes (Wijnandsrade), spitsmuisje: spitsmeíske (Eigenbilzen), spitsmuuske (Stein), IPA  spitsmøskə (Kwaadmechelen), WLD  sjpitsmuuske (Schinnen), spitsmeuske (Itteren), špe.tsmy.skə (o.) (Eys), veldmuis: veldj moes (Maasniel), veldjmoes (Roermond, ... ), veldjmōēs (Wessem), veldmoes (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), veldmōēs (Amby), veldmŏĕs (Blerick), veltmŏĕs (Schimmert), Endepols  veldmoes (Maastricht), ideosyncr.  veldjmoes (Melick), Veldeke  ’n veldmoes (Klimmen), Veldeke mv.  veldmuus (Klimmen), WBD/WLD  veldmōēs (Caberg), WLD  veldjmoes (Posterholt, ... ), veldmoès (Venray), WLD [vltmu:s]  veldmoes (Eksel), ± WLD ?  (veldmoes) (Wijnandsrade), veldmuisje: veldmuuske (Venlo), ideosyncr.  veldjmuuske (Melick) Hoe noemt u het insektenetend diertje, veel op een muis lijkend, met spitse kop, dunne poten en een vrij lange staart (spitsmuis, dol, aardbol) [N 83 (1981)] || muis, soort [ZND m], [ZND m] || spitsmuis || spitsmuisje || veldspitsmuis III-4-2
spitsroeden lopen door de houten molen gaan: doer de hote muele [gaan} (Ten-Esschen/Weustenrade), door de houte meule gaon (Geulle), door de kardoes gaan: door de kardoesch goon (Itteren), door de kardoetsj gaon (Echt/Gebroek), door de kardous goan (Kesseleik), durch de kardoesj motte (Waubach), door de muur lopen: doe:r de moor loupe (Bocholt), door de pomp gaan: doer de pump gaon (Doenrade), door de roffel gaan: door de roffel gaon (Amby), door de roffel goon (Maastricht), door de roffel lopen: durre roefel lóépe (Hasselt), door de spitseling lopen: door de spitseling (Vlijtingen), door de spitsgarde lopen: door de sjpitsgeert loupe (Beesel), door de sjpitsgert laupe (Kapel-in-t-Zand), door de spitskar lopen: door de sjpitsker laupe (Kapel-in-t-Zand), door de spitsroede gaan: door de spitsrouw gaan (Hoensbroek), door de spitsroede(n) lopen: dor-re spitsroei lòupe (Alken), durch de houten molen gaan: døͅrx da hōtə mūələ gōͅə (Heerlen), Sub mölle.  durch de hultse mölle joa (Kerkrade), durch de houtseren molen gaan: hōtsərə møͅlə (Kerkrade), overlopen: ø͂ͅvərluəpə (Oirlo), rammen: ramme (Blerick), roede(n) lopen: roede lopen (Eys), spits lopen: spits loͅəpə (Stein), spitsloupe (Blerick), spitsertje lopen: spitskerke laupe (Sittard), spitsgarde lopen: (s)pitsgerd [lopen} (Tienray), sjpitsgaerd [lopen} (Swalmen), sjpitsgaert loape (Neer), sjpitsgaird loupe (Maasniel, ... ), spetsgērt lōəpə (Meijel), spitsgaerd [lopen} (Maasbree), spitsgert laope (Montfort), spitskar lopen: spitskar [lopen} (Lauw), spitskarretje lopen: sjpitskerke loupe (Sittard, ... ), vgl. pag. 391: Spitsroede lopen.  sjpitskerke loupe (Sittard), spitsroede lopen: sjpitsrow loupe (Klimmen), spitsroede(n) lopen: sjpitsroaloupe (Lutterade), sjpitsroede [lopen} (Melick), sjpitsroede laope (Vlodrop), sjpitsroedje loupe (Heel), sjpitsrooi loope (Mheer), sjpitsrooj [lopen} (Schimmert), sjpitsrooj loupe (Gronsveld), spetsrōj løͅypə (Bree), spieroej loeepe (Meerlo), spitrode laupe (Schimmert), spitroede loape (Eigenbilzen), spitsrie loope (Bilzen, ... ), spitsrie loope (ook fig.) (Bilzen), spitsroe loapen (Born), spitsroede [lopen} (Vorsen), spitsroede laopen (Maastricht), spitsroede lopen (Achel), spitsroede loupe (Ittervoort), spitsroedelopen (Meijel), spitsroeden lopen (Haler, ... ), spitsroei [lopen} (Meeuwen), spitsroei loape (Hoepertingen), spitsroej loope (Bilzen), spitsrooi [lopen} (Terlinden), spitsrooi laupe (Montfort), spitsrooi loepe (Sevenum), spitsrooi lopen (Ophoven), spitsrooi loupe (Kinrooi), spitsrooi loupen (Urmond), spitsrooij loeepe (Sevenum), spitsrooj laope (Thorn), spitsrooj laupe (Ell), spitsrooj loupe (As, ... ), spitsru lópë (Hoeselt), [Alg. opmerking: de invuller is een nieuwe medewerker en heeft enkel vernederlandste woorden genoteerd die reeds tussen haakjes in de vraagstelling gesuggereerd werden]  spitsroeden lopen (Heers), Bij n kinderspel moest ge tussen n dubbele rij doorlopen en kletsen incasseren.  spitsroej loupe (Kortessem), Vero.  sjpitsrooj [lopen} (Gronsveld), spitsroeden lopen: sjpetsroͅwə lōpə (Nieuwenhagen), spetsrujə loͅupə (Venlo), spitsroeije (Jeuk), spitsrooje laope (Stein), spitsrooje loope (Veldwezelt), spitsrooje loupe (Thorn), tussen de roeden lopen: tessen de rij loope (loepe) (Genk), tussen een haag lopen: tèsse ɛn haog loope (Bilzen), {z. toel.}: Nooit gespeeld.  / (Jeuk) 2. Kinderspel waarbij de verliezer tussen een dubbele rij medespelers moest doorlopen en van elk een slag of stoot ontving. || [Spitsroede lopen]. || Door de spitsroeden lopen. || Spitsroede [lopen]. || Spitsroede lopen. || Spitsroeden lopen. || tussen twee rijen mensen lopen die een stok hebben en daarmee slaan [door de cordons lopen, door de kardouzen moeten, spitsroeden lopen, spitskar] [N 112 (2006)] || Tussen twee rijen mensen lopen die een stok hebben en daarmee slaan [door de cordons lopen, door de kardouzen moeten, spitsroeden lopen, spitskar]. [N 88 (1982)] III-3-2
spitsroeden lopen add. viggelen: Vero.  vigkele (Gronsveld) 2. Soort van spitsroeden lopen bij bep. kinderspelen, bijv. knijpen in de neus, kietelen, aan de oren of haren trekken. III-3-2
spitten bet de schup werken: bę dǝ sxǫp węrǝkǝ (Sint-Truiden), boddelen: bǫdǝlǝ (Sittard), graven: gr ̇ãvǝ (Eupen, ... ), grã.vǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), grãven (Koersel), grãvǝ (Amby, ... ), grãvǝ(n) (Stein, ... ), grãvǝn (Helchteren, ... ), grãǝvǝ (Brustem, ... ), gru̯ǭǝvǝ (Piringen), grō(u̯)vǝ (Riksingen), grǭ ̞vǝ (Bokrijk, ... ), grǭ(ǝ)vǝ (Gingelom, ... ), grǭ.vǝ (Genk, ... ), grǭvǝ (Alken, ... ), grǭvǝ(n) (Tessenderlo, ... ), grǭvǝn (Heppen, ... ), grǭǝvǝ (Loksbergen), jrāvǝ (Bocholtz, ... ), omdoen: emduǝn (Hasselt), omdō.n (Boukoul, ... ), omdōn (Einighausen, ... ), omdūn (Blitterswijck, ... ), omdūǝ (Doenrade, ... ), omdūǝn (Eisden, ... ), ø ̞mdo ̞u̯n (Linkhout), ø ̞mdūǝ (Simpelveld), ømdo ̝a (Noorbeek), ømdun (Beringen), ømduǝn (Zonhoven), ømdō.n (Tegelen), ømdōn (Blerick, ... ), ømdū.n (Gronsveld), ømdūǝ (Bocholtz, ... ), ø̄mdu (Meijel), ø̜mdō ̞u̯n (Waasmont), ø̜mdu.ǝ (Eys), omgraven: em[graven] (Bilzen, ... ), o ̝m[graven] (Oirsbeek), om[graven] (Born, ... ), u ̞m[graven] (Kwaadmechelen), um[graven] (Donk, ... ), ø ̞m[graven] (Kanne, ... ), øm[graven] (Berverlo, ... ), ømgrǭvǝ (Gutschoven), ømjrāvǝ (Bleijerheide, ... ), ø̜m[graven] (Gingelom, ... ), ommaken: ømmãkǝ (Gennep, ... ), omschuppen: y ̞msxø̜pǝ (Sint-Truiden), omspaden: o ̝m[spaden] (Maaseik, ... ), om[spaden] (As, ... ), u ̞m[spaden] (Leopoldsburg), øm[spaden] (Achel, ... ), ø̜m[spaden] (Boekend, ... ), schuppen: sxøpǝ (Tessenderlo), šø.pǝ (Eupen, ... ), šøpǝ (Eygelshoven), spaden: spãi̯ǝ (Houthalen), spãǝ (Beringe), spāi̯ǝ (Afferden, ... ), spāi̯ǝ(n) (Hechtel, ... ), spǭ(ǝ)i̯ǝ (Middelaar), spǭ(ǝ)i̯ǝn (Achel, ... ), spǭi̯ǝ (Gennep, ... ), spǭi̯ǝ(n) (Eksel, ... ), spǭǝn (Eksel, ... ), špāi̯ǝ (Baarlo, ... ), špāǝ (Beringe, ... ), spitten: spe ̝tǝ (Maastricht), spetǝ (Blerick, ... ), špetǝ (Roermond, ... ) In de tuin, op een zeer klein perceel of een moeilijk te ploegen hoek van een akker de grond met een spade - al dan niet in voren - uitsteken en omkeren. De simplicia spaden, graven e.d. zijn bij absoluut gebruik van toepassing op het spitwerk als zodanig. Meestal kunnen ze ook transitief gebruikt worden met het te bewerken stuk grond (de tuin e.d.) als object. [N 11, 65a; N 11A, 146a + b + c; N 11A, 50b add; RND 4 + 7 + 8 + 10, zin 4; A 33, 6 + 7 + 16 add.; L 7, 25; S 34; Lu 1, 1c; monogr.; div.] I-1
splijten van het spingaren overvliegen: ø̜jvǝrvligǝ (Loksbergen) Het splijten van het spingaren. [N 48, 42] II-7
splijthoutje klieftop: klīftǫp (Tessenderlo), kliever: klīvǝr (Loksbergen), splijter: splijter (Neer) Houtje, doorgaans van palmenhout, waarmee men de braamtakken splijt. Wanneer de braamstengel goed glad is gemaakt, wordt hij in drieën of vieren gespleten met een splijthoutje. Men kan dat zelf van hardhout maken. Voordat men gaat splijten, maakt men in de onderkant van de braamstengel drie of vier sneden, waarin het splijthoutje past (Brekelmans, pag. 16). Wanneer men nu het houtje door de stengel duwt, splijten er vrij gemakkelijk drie of vier z.g. braamspleuten vanaf. [N 40, 125] II-6
splijtkool eeuwig moes: e.wig moos (Roermond), e.wigmoos (Swalmen), e:wigmoo:s (Roermond), eeuwig moes (Baexem, ... ), eeuwig moos (Buggenum, ... ), euwig moes (Herten (bij Roermond)), eëwig moos (Klimmen), ie-e-wigmoos (Buggenum), ieeëwigmoos (Weert), ieuwig moos (Boekend), iewig moos (Blerick), ièwigmoos (Ittervoort), -  e.wigmoos (Beesel), eeuwig moes (Kessel, ... ), eeuwig moos (Nederweert, ... ), eeuwig móós (Meijel), eiewigmoos (Stramproy), ieëwigmoos (Weert), eigen fon. aanduidingen  ieëwigmoos (Ell), ie‰rste moos van t sezoe‰n  ieuwig moos (Herten (bij Roermond)), te Paarlo  eeuwig moes (Sint-Odiliënberg), te Reutje  eeuwig moes (Montfort), Veldeke  iewig moos (Haelen), WBD/WLD  eeuwig moos (Kapel-in-t-Zand), WLD  eewig-moos (Swalmen), iewigmoos (Kesseleik), īēwig moos (Tungelroy), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  ìeəwich moos (Haelen), WLD = splijtkool  eewig-moos (Posterholt), eeuwige kool: WBD/WLD  īēwige kīēl (As), heggenmoes: -  heggenmoos (Elsloo), kool: WLD ?  kēēle (Schimmert), moes: oude spellingsysteem altijd (moes) / blauw en groen soorten huijer wil zeggen n verhoging (losse opmerking)  moes (Meijel), oud wijf: ± WLD oude wijven  aaweever (Vlijtingen), paddenblad: peddeblaajer (Tungelroy), schelk: -  schelk (Maastricht), schorseneer: WLD  sjorsenere (Posterholt), splijtkool: schplietkuul (Heerlerbaan/Kaumer), sjpleekoāl (Doenrade), sjplìëtkuel (Klimmen), spleet keul (Montfort), spleetkēūl (Stein), spléétkoal (Pey), + WLD  sjplîêtkûûl (Klimmen), -  schpliskuul (Vaals), sjplaetkuul (Cadier), sjpleetkeüel (Susteren), spaetkuul (Valkenburg), spleetkeul (Sittard), spleetkoal (Stein), spleetkool (Beek, ... ), spleetkwoil (Geulle), splijtkool (Bunde, ... ), splitkool (Mechelen), eigen spellingsysteem  sjpleetkeul (Schinnen), ideosyncr.  sjpeetkeul (Sittard), Limburgse  sjpleetkööl (Sittard), te Etsberg  splijtkool (Roermond), te Paarlo  splijtkool (Sint-Odiliënberg), te Reutje  splijtkool (Montfort, ... ), WBD/WLD  sjpleetkuel (Susteren), spleetkêūl (Grevenbicht/Papenhoven), WLD  sjpleetkēūl (Guttecoven), spleetkeul (Born), splijtmoes: špletmōs (Sint-Martens-Voeren, ... ), špliətmōs (s-Gravenvoeren), -  sjplaetmoos (Gulpen), sjplitmoos (Heerlen), sjpliëtmoos (Wijlre), spleetmoos (Elsloo), splijtmoes (Epen, ... ), WLD  schplitmoos (Vijlen), spruitkool: ideosyncr.  sjproetkeul (Vlodrop), steelmoes: te Paarlo  steelmoes (Sint-Odiliënberg), stronk: sjtronk (Nieuwstadt), wijf: IPA, omgesp.  wevə* (Kwaadmechelen), witlof: witlof (Wijlre) [N 82 (1981)] [N 92 (1982)] I-7
splijtvlakken in de koollaag breuk: breuk (Lanklaar  [(Eisden)]   [Zwartberg, Waterschei]), draad van de kool: drǭt van ǝ kǭl (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Willem-Sophia]), fissurevlakken in de koollaag: fissurevlakken in de koollaag (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), lagen: lagen (Oirsbeek  [(Emma)]   [Domaniale, Wilhelmina]), loǝgǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Emma]  [Domaniale]  [Julia]), ǫǝgǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Laura, Julia]), lozen: lyǝšǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Eisden]), schuifvlak in de laag: šy̆fvlak en dǝ loax (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Eisden]), splijt: šplis (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Winterslag, Waterschei]), splijtlagen: šplī.tloǝgǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), splijtvlakken: splijtvlakken (Stein  [(Maurits)]   [Maurits]), šplītvlakǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma, Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), (enk)  spletjvlak (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Maurits]), šplī.t˲vla.k (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma]), šplītvlak (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Scheuren in de koollaag die zijn veroorzaakt tengevolge van de gebergtevormende bewegingen in de aardkorst waaraan de koollagen tijdens en na het ontstaan blootgesteld zijn geweest. Door de splijtvlakken is de koollaag als het ware in tegen elkaar liggende lagen of banken verdeeld. Vakkundig gebruik maken van de splijtvlakken beïnvloedt de prestatie van de mijnwerker gunstig. Volgens de informant van Q 15 was het het gemakkelijkste werken als de splijtvlakken parallel liepen aan de transportrichting. Soms kon men dit bevorderen door het gehele pijlerfront iets te draaien. [N 95, 504; monogr.] II-5