e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
sperma dikke pis: dikke pis (Weert), klotenkoek: kloetekook (Maastricht), koude boeren: kouw boere (Eys), kwak: kwak (Kinrooi), kwakje: kwákske (Zolder), natuur: naoteur (Tungelroy), natuur (Gulpen, ... ), neteur (Ell), nàtōēr (Heerlen), - (verlaore laote gaon).  de neteur (Neer), Van dier.  natuur (Bilzen), pikkevet: Bron: Salemans, B. & F. Aarts (2002), Maastrichts. Reeks: Taal in stad en land, dl. 6. Den Haag, 152 pp.  pikkevèt (Maastricht), poepsel: poepsël (Hoeselt), póepsel (Borgloon), schietsel: schiĕtsəl (Loksbergen), sjietsel (Eigenbilzen), smodder: smodəR (Loksbergen), sperma: schperma (Brunssum), sjperma (Geulle, ... ), sjpèrma (Doenrade, ... ), sjpèrma ? (Schimmert), sjpèrmae (Heel), sjpèrmà (Susteren), sperma (Bocholt, ... ), spermá (Tongeren), spèrma (Leopoldsburg), spèrmáá (Stevensweert), spérmáá (Venlo), tinnef: tinnəf (Venlo), tuf: tif (Venlo, ... ), wiks: wieks (Blerick, ... ), wiks (Bocholt, ... ), zaad: zaad (Alken, ... ), zaĕm (Heerlerbaan/Kaumer), zaod (As, ... ), zaot (Kapel-in-t-Zand, ... ), zaoëd (Kaulille), zaòd (Sevenum), zoad (Achel, ... ), zoam (Kerkrade), zoat (Kerkhoven, ... ), zoaët (Waubach), zoe-ed (Vliermaal), zood (Loksbergen), zooëd (Eksel), zowət (Loksbergen), zoëd (Bilzen), zoͅam (Eys), zwot (Hoeselt), zwòid (Tongeren), zâot (Swalmen), zâôd (Sint-Truiden), zòəm (Heerlen), zòət (Heerlen), zó:t (Kinrooi), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  zood (Eksel), PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  zoowd (Jeuk), {zo.\\t}  zood (Eksel) sperma [N 10c (1961)] || Sperma. || Sperma: het mannelijk zaad (foeter, natuur, sperma). [N 84 (1981)] || Sperma: het mannelijke zaad (zaad, natuur, sperma, wieks) [N 106 (2001)] III-1-1
sperwer blotser: blotser (Gors-Opleeuw, ... ), doodbidder: naast stootkop  doe:dbaejer (Herten (bij Roermond)), duivensperwer: dauvəspeͅləvər (Tongeren), duivenstoter: (du‧v.ə)šty‧ə.tər (Moresnet), doeve-sjtŭŭter (Mheer), doevesjtuter (Heerlen), doevesjtèùter (Urmond), doevesjtüëter (Heerlen), doevestoëter (Stokkem), doevestueter (Gemmenich, ... ), doevestuuter (Stokkem), duvəstueter (Montzen), dūvəstytər (Meeswijk), IPA; omgesp.  duvəsatyətər (Meeswijk), grote sperwer: (graute) spêlver (Bilzen), de havik; Frings  grutə spɛ̄rvər (Gelieren/Bret), havik: haavik (Brunssum), havek (Puth), havik (Brunssum, ... ), hāvek (Beringe, ... ), eigen spelling; omgespeld  havek (Roosteren), Frings; half lang als lang omgespeld  avek (Lanklaar), naast sperwer; alle roofvogels heten sjtoetsvoegels  haavik (Brunssum), voor de havik  haavik (Sittard), voor: havik  haavik (Nederweert), wrsch dialectomspeling van Nl. lexeem; vgl. andere roofvogelnamen  havek (Maaseik), kiekendief: kiekendie-ief (Gennep), klamper: klamper (Hamont, ... ), klamʔər (Lommel), additie bij vraag 13: naam voor sperwer  klamper (Blerick), alle roofvogels zijn klampers  klampər (Overpelt), doorgaans Frings, soms eigen spelling  klamʔər (Kwaadmechelen), geldt voor alles vogels van groep 11: vr. 82 tot en met 87. Frings, omgesp.  klampər (Lommel), naast spelver  klamper (Eigenbilzen), onderscheid sperwer/havik onbekend  klampər (Achel), voor allerlei roofvogels  klamper (Hechtel), koekoeksveer: alleen in kandidaatsscriptie; cf. BtS 62 zelfde motief ook bij Haarelme n in Fries; houden verband emt oude bijgeloof dat de sperwer in de winter verandert in een koekoek.  koekoeksvèèr (Heythuysen), vier namen voor de sperwer (a) en twee voor de havik (b) opgegeven; dit is a.3  koekoeksvèèr (Nederweert), kuikendief: ky(3)̄kedēf (Montzen), ky.kədi:f (Henri-Chapelle, ... ), ky.kənde.f (Montfort), ky.kənde:f (Baelen, ... ), ky:kənde:f (Gemmenich, ... ), ky:kəndi:f (Sint-Pieters-Voeren), kuikenstoter: kukestoter (Afferden), kuukesteuter (Ottersum), kuukestuuter (Gennep, ... ), kykəstøətər (Middelaar), muizerd: muizerd (Eksel), roofvogel: rōfvōgəl (Beringe, ... ), smelleken: smaelke (Nederweert, ... ), smelleke (Leveroy), falco columbarius  smilleke (Meijel), voor: sperwer  smaelke (Nederweert), specht: specht (sic) (Helchteren, ... ), spelverd: spɛləvərt (Zonhoven), sperwer: schpĕllever (Heer), shpaĕrber (Baelen), sjperrəvər (Berg-en-Terblijt), sjpervel (Geleen, ... ), sjperver (Gronsveld, ... ), sjpervər (Berg-en-Terblijt), sjperwer (Buchten, ... ), sjperwer (kleine en grote) (Boukoul, ... ), sjper’ber (Bleijerheide, ... ), sjpeͅrwer (Oost-Maarland), sjpèrrewer (Mheer), sjpèrwer (Brunssum), spellever (Hasselt, ... ), spellver (Sint-Truiden), spelmer (Rosmeer, ... ), spelver (Bilzen, ... ), spelvër (Hoeselt), speləvər (Gutshoven), sperbel (Oost-Maarland), sperrever (Beringen, ... ), sperrewer (Genk), sperrewet (Paal), sperrəvər (Maastricht), spervel (Maaseik), sperver (As, ... ), spervər (Brunssum), sperwer (Arcen, ... ), sperwer en havik (Gulpen, ... ), sperwer, havik (Horst, ... ), spērrewer (Oostham), speͅlbər (Kanne), speͅlvər (Sint-Truiden), speͅləvər (Hasselt, ... ), speͅrvər (Maaseik), speͅrəvər (Hasselt), speͅrəwər (Houthalen, ... ), spirbel (Moelingen), spärver (Eupen), spèllever (Sint-Truiden), spèlver (Mechelen-Bovelingen), spèrrever (Maastricht), spéllever (Hasselt), spêl"vër (Tongeren), spêrwër (Kolonie, ... ), spɛ.ləvər (Borgloon), spɛlvər (Hasselt), spɛləvər (Diepenbeek), spɛrvər (Hasselt, ... ), spɛrwər (Meeswijk, ... ), spɛrəvər (Kaulille, ... ), sp‧ɛ̄rəvər (Rekem), alle roofvogels heten sjtoetsvoegels  sjpèrwer (Brunssum), alleen in kandidaatsscriptie  sperver (Ell, ... ), Frings  speͅlvər (Beverst, ... ), speͅləvər (Borgloon, ... ), spɛrvər (Gelieren/Bret), spɛ̄rvər (Gelieren/Bret), Frings; half lang als lang omgespeld  spɛrwər (Lanklaar), generieke naam voor de roofvogels, zoals klamper  spellewer (Heusden), IPA, omgesp.  spɛlvər (Beverst), naast klamper  spelver (Eigenbilzen), speͅrwər (Achel), naast stoetkop  spèlver (Weert), naast stootvogel  sjperwer (Oirsbeek), ook stootkop, zie daar  sperver (Thorn), roofvogels heetten vroeger allen: zwiemener  sperwər (Meterik), sperwer en torenvalk worden wel stoetkop genoemd  sperwer (Haelen), vdBerg; omgesp.  spɛlvər (Veldwezelt), spɛləvər (Stokrooie, ... ), vier namen voor de sperwer (a) en twee voor de havik (b) opgegeven; dit is a.4  sperver (Nederweert), spreeuw: sprieëf (sic) (Rekem), spruine (Aubel), steenvalk: sjteinvalk (Roermond), stootkop: sjtoatkop (Horn, ... ), sjtoo:tkop (Roermond), sjtootkop (Nieuwstadt), stoatkop (Grathem, ... ), stoeëtkop (Nederweert), stootkop (Molenbeersel), stoêtkop (Ophoven), stōĕtkop (Dilsen), stóutkóp (Bree), stôôtkop (Stevensweert), štuətkop (Beringe, ... ), alleen voor de sperwer  sjtôêtkóp (Panningen), geldt voor alle roofvogels  stūətkop (Kinrooi), naast "doedbaejer  sjtoe:tkop (Herten (bij Roermond)), naast "spelver  stōētkòp (Weert), naast stootvogel  sjtootkop (Limbricht), sperwer en torenvalk samen worden "stootkop"genoemd; de namen "sperwer"en "havik"zijn niet onbekend.  stôêtkop (Haelen), vier namen voor de sperwer (a) en twee voor de havik (b) opgegeven; dit is a.1  stôêtkop (Nederweert), wrsch alleen de havik, zie de andere opgave voor de sperwer  stoatkop (Thorn), stootskop: sjtootskop (Limbricht), stootsvogel: schtoeëtsvoegel (Voerendaal), sjtōētsvōēgel (Brunssum), stootvogel: sjtoeatvogel (Schimmert), sjtoetvoegel (Oirsbeek), sjtoewt vogel (Kelmis), sjtoeësvoegel (Simpelveld), sjtoeëtvoeëgel (Klimmen), sjtootvoogel (Sittard), sjtotvōēgel (Waubach), sjtoëtvogel (Reuver), sjtoëtvoëgel (Vrusschemig), sjtōētvōēgəl (Nieuwenhagen), sjtôôtvôôgel (Klimmen), stoeətvoegel (Schaesberg), stoeətvoeəgel (Eygelshoven), stoitvogel (Mechelen-aan-de-Maas), stoitvogel (oi als in fr. bois) (Uikhoven), stoot-vogel (Schinnen), stootvogel (Roggel, ... ), stotvogel (eerste o kort) (Oirlo), stoòtvogel (Echt/Gebroek), štuətvoͅgəl (Sippenaken), štūətvūəgəl (Hoensbroek), alle roofvogels heten "stoesvojel  sjtôêsvôêjel (Kerkrade), naast stootkop  sjtootvogel (Limbricht), ook havik  sjtoeëtvogel (Houthem), stootvors: sjtoëtvors (Kessel), sjtoëtvos (Reuver), stor: stor (Echt/Gebroek), stortvalk: stortvalk (Middelaar), stuiker: stuiker (Ordingen), vanger: venger (Val-Meer), vinkenvalk: alleen in kandidaatsscriptie  vinkevalk (Roermond), wiegkeleer: veroud.  wiegkelee:r (Roermond), wrekel: vriékel (Gronsveld), (WNT)  vreikel (Sittard), de kleine soort  vrîêkel (Klimmen), kleine havik, sperwer  vreekel (Valkenburg), ouder dan sjtootvoogel  vreekel (Sittard), sperwer, stootvogel  vrekel (Sittard), voor de sperwer  vreikel (Sittard) buizerd (54 grote, plompe, slome vogel; brede vleugels en korte staart; vaak op paaltjes in weilanden; vaak te zien; broedt zeldzaam in bossen [N 09 (1961)] || smelleken || sperwer [DC 42b (1967)], [N 83 (1981)], [RND], [SGV (1914)], [Willems (1885)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || sperwer / havik (35 / 55 vrij ronde vleugels en lage staart; gestreepte onderkant, gele ogen; komen onverwachts laag aanvliegen en grijpen dan de verraste prooi; de kleine soort vaak op trek; s winters ook in stad en dorp; de grote broedt zeldzaam in g [N 09 (1961)] || sperwer, havik [ZND m] || sperwer, valk III-4-1
sperziebonen aardbonen: lage struikjes vormend, niet aan staken  eͅədbun (Niel-bij-St.-Truiden), aspergebonen: aspe:rjesboo:n (Roermond), bonen: boeanen (Ittervoort), boen (Gronsveld), boeëne (Venlo), bon (Vaals), ideosyncr.  boeëne (Kerkrade), Venlo e.o.  boene (Maasbree), WLD  bòane (Guttecoven), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  bŏĕən (Haelen), boontjes: bwenke (Stein), ideosyncr.  buunsjes (Gronsveld), LDB  beunkes (Roermond), Venlo e.o.  buunkes (Maasbree), WBD/WLD  buuntsjes (Caberg), buuntsjəs (Maastricht), WLD  .... buuntsjes (Maastricht), buunsjəs (Maastricht), boterbonen: boo.ëterboen (Zonhoven), boter boon (Schimmert), boterboen (Houthalen), boterbôêne (Dilsen), bôtter[boeēn} (Herten (bij Roermond)), = geel  boterboen (Maastricht), ideosyncr.  boterboon (Thorn), WLD  boter bôêne (Itteren), ± WLD bweuter = boter  bweuterboon (Vlijtingen), boterboontjes: botterbuuntjes (Eys), bóterboonkes (Herten (bij Roermond)), zonder rèng  boowtərbŭŭnəkə (Lanaken), ± WLD  bouterbuunke (Weert), breekbonen: braekboeën (Herten (bij Roermond)), braekboo:n (Roermond), braikboon (Roermond), breakbwan (Geulle), breekbaoənen (Eksel), breikboene (Boekend), breëkboen (Heerlerbaan/Kaumer), brièbôêne (Dilsen), brèèkboon (Gennep, ... ), bréékbooṇ (Nederweert), bréékbōēn (Tungelroy), brêkboêne (Sevenum), ideosyncr.  breekboen (Eijsden), IPA, omgesp.  breGbøn* (Kwaadmechelen), WBD-WLD  bréékboonə (Roermond), WBD/WLD  brēēëkbōēën (Nieuwenhagen), WLD  braekbōēn (Doenrade), breekbonne (Vijlen), breëkboenə (Wijnandsrade), brèkbôenə (Ubachsberg), breekboontjes: braekbeuénkes (Herten (bij Roermond)), braekbuüenkes (Altweert, ... ), braekbäöntje (Castenray, ... ), braikbeunkes (Roermond), breakboonkes (Herten (bij Roermond)), breek buunsjes (Sint-Pieter), bréékböngkəs (Meijel), WBD/WLD  braekbêūnkəs (Grevenbicht/Papenhoven), brekers: breeker (Hasselt), herenbonen: WLD oude naam  hìereboon (Tungelroy), leutbonen: luitboone (Wijlre), polbonen: polboon (Gennep, ... ), prinsesbonen: prinsesboeën (Herten (bij Roermond)), prinses’boeëne (Bleijerheide, ... ), ideosyncr.  prinses-boen (Eijsden, ... ), prinsesbonen (Oirsbeek), oi= toi  prin-ses-boine (Neerharen), WBD/WLD  princesbūūn (Opglabbeek), WLD  prinsesboen (Zonhoven, ... ), prinsesboontjes: princesbûnsche (Vaals), WLD  prinses-bĕŭnkes (Schimmert), prinsessen: pre.nsɛ.s v. (Eys), princesse (Boekend, ... ), prinses (Pey), prinsesse (Hoensbroek), prinsessen (Dilsen, ... ), prénsesse (Hoeselt), prïnsêssë (Tongeren), eigen fon. aanduidingen  princesse (Ell), eigen spellingsysteem (?)  prinses (Meijel), Nijmeegs (WBD)  prinses (Meijel), Venlo e.o.  prinsesse (Maasbree), WBD / WLD  prinses (Reuver), WBD/WLD  prinses (Ophoven), WLD  prinses (Oirsbeek), prinssese (Venray), prinsessenbonen: pre.nsɛ.səb‧uən v. (Ingber), princesseboen (Reuver), prinsesse boéan (Doenrade), prinsesse-boën (Oirlo), prinsesse[boeēn} (Herten (bij Roermond)), prinsesseboen (Maastricht, ... ), prinsesseboēn (Amby), prinsesseboon (Eigenbilzen, ... ), prinsessebōēn (Steyl), prinsessebōēëne (Hoensbroek), prinsessebwan (Geulle), prinsessə boan (Schinnen), prinsessəboenen (Maastricht), prinsessəboenə (Maastricht), prinsèssəbòṇ (Meijel), + WLD  prinsessebôên (Klimmen), eigen spellingsysteem  prinsesse boeën (Meerlo), Endepols  prinsesseboen (Maastricht, ... ), prinsessenboen (Maastricht), ideosyncr.  princessebāwn (Susteren), prinsesseboon (Sittard), korte oe  prinsesseboene (Jeuk, ... ), NCDN  prinsèsseboan* (Stevensweert), oude spellingsysteem vele soorten  prinsessebone (Meijel), Veldeke  prinsessebonne (Waubach), Veldens dialekt  prinsesseboene (Velden), WBD / WLD  prinsesseboē-ən (Beesel), WBD/WLD  prinsesseboan (Lutterade), prinsesseboon (Stein), prinsèssebōēën (Nieuwenhagen), WBD/WLD a-achtige naslag  prinsèssəbôên (Susteren), WLD  prinsesse bōēne (Sevenum), prinsesse-bòène (Sevenum), prinsesseboane (Schinnen), prinsessebonen (Grathem, ... ), prinsesseboon (Posterholt), prinsesseboán (Born), prinsesseboêne (Kesseleik), prinsesseboën (Venlo), prinsessebōēn (Maasbree), prinsessebŏĕn (Schaesberg), prinsessu boan (Brunssum), prinsèssəboon (Montfort), prinsèssəbōēnə (Venlo), prinsèssəbŏĕnə (Maastricht), WLD n gele boon, = wasboon of slaaboon  prinssesə-boon (Gennep), WLD -aow- ?  prinsessebaowne (Geleen), prinsessenboontjes: princessebeŭnkes (Heythuysen), prinsessebeuënkes (Geleen), prinsessebuuĕnekes (Noorbeek, ... ), Bree Wb.  prinsessebiênkes (Bree), eigen spellingsysteem  prinsessebeunkes (Schinnen), WBD/WLD  prinsèsse bŭŭnsjəs (Maastricht), WLD  prinsèssə buunsjəs (Maastricht), saladebonen: sjla’teboeëne (Bleijerheide, ... ), slabonen: sjlaaj[boeēn} (Herten (bij Roermond)), slaajboeën (Castenray, ... ), slaajbóán (Pey), slaojbooṇ (Nederweert), eigen spellingsysteem  sjlabôêan (Geleen), oude spellingsysteem vele soorten  slabone (Meijel), WLD  sjlaaiboon (Swalmen), sláájbōēnə (Venlo), sokkerbonen: sókkerboon (Sittard), = prinsesseboen  sókkerboen (Maastricht), eigen spellingsysteem  sokkerboon (Maastricht), ± WLD  sukkerboon (Vlijtingen), sokkerboontjes: sòkkerbiênkes (As, ... ), eigen spellingsysteem  soekerbeunkes (Schinnen), WBD/WLD ó even gesloten als oo  sókkerbienkes (As), sokkererwten: sokker-erret (Venlo), sòkkeraert (Genk), -  sókkeraert (Genk), sokkerklits: soekkërklïts (Tongeren), spekbonen: spekboeën (Venlo), spersboontjes: sjpersbeunkes (Swalmen, ... ), sperziebonen: sjpe:rz(j)eboo:n (Roermond), sjperzie[boeēn} (Herten (bij Roermond)), sjperziebon (Gulpen), sjperzieboon (Roermond), spercieboen (Maastricht), spersiebôêne (Blerick), sperziboen (Maastricht), sperzie boenen (Maastricht), sperzie-boën (Oirlo), sperzieboen (Maastricht), sperzieboon (Roermond), eigen spellingsysteem  spercīeboon (Merkelbeek), ideosyncr.  sjpersieboone (Sittard), sperziebōēn (Hoensbroek), NCDN  spèrzīēboan* (Stevensweert), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  sjperziebon (Gulpen), Veldeke aangepast  sperzieboeën (Tienray), WBD/WLD  sjperzieboon (Kapel-in-t-Zand), spercieboon (Stein), sperziebwàn (Urmond), WLD  sjpèrziebòàn (Sweikhuizen), sperzieboane (Thorn), sperziebonen (Grathem, ... ), sperziebonne (Gulpen, ... ), WLD n gele boon, = was-boon of slaaboon  sperzie-boon (Gennep), sperzieboontjes: sperciebunker (Sevenum), sperziebuuntjes (Sint-Pieter), stopjesbonen: stepkesboenne (Genk), -  stepkesboenne (Genk), struikbonen: sjtroech’boeën (Bleijerheide, ... ), sjtrōēkbónnə (Epen), stroekboon (Heijen, ... ), stróó.kboene (Zonhoven), cf polboon  stroekboon (Gennep), Veldeke verzamelnaam / (struik)  sjtroekboeën (Klimmen), WBD/WLD  sjtrōēkbôen (Heerlen), WBD\\WLD  sjtrōēkbôên (Amstenrade), WLD  strôek.bôêne (Itteren), struikerwten: sjtroekert (Sittard), stroekért (Castenray, ... ), strōē.ke.rte (Hasselt), stróó.kérrete (Zonhoven), struikjesbonen: struukskesboeën (Castenray, ... ), Veldeke 1979, nr. 1  de struukskesboeën (Venray) aardboon || De gewone boon met gezwollen zaden, prinsesseboon,sperzieboon, (slaboon, kereboon, herenboon, boterboon, prinses, suikerboon). [N 82 (1981)] || donkere boon met gele peul || erwt || Hoe noemt u: de rank - of stokboon [N 71 (1975)] || Hoe noemt u: de sperzieboontjes die men doorbreekt voor men ze kookt (breekbonen) [N 71 (1975)] || Hoe noemt u: sperzieboon of slaboon (prinsesseboon, suikerboon, boterboon) [N 71 (1975)] || polboon || princesseboon || princesseboontje || prinsessebonen || prinsesseboontjes || slabonen || spercieboon || spercieboon, grote || spercieeboontjes || sperzieboon || stamboon || struikbonen || struikboon || struikerwt || struikerwten || suikerboon || suikerboontjes || suikererwt I-7
spetteren braden: broaje (Weert), in de pan springen: de boter sjprungt in de pan (Lutterade), inne pan sjpringe (Herten (bij Roermond)), kesteren: keͅstərə (Kwaadmechelen), kiskassen: kiskasse (Stokkem, ... ), het geluid van bradend vlees  keskasə (Meeuwen), ¯t Vliesj kiskast ènne pan: het vlees kist in de pan  kiskasse (Zonhoven), kissen: kessje (Buchten), kiesje (Gulpen, ... ), kiesju (Rimburg), kiessjə (Valkenburg), kiesə (Montfort), kiosjè (Doenrade), kischen (Ophoven), kisjən (Urmond), kisse (Meeuwen), kissje (Geleen), kissə (Loksbergen, ... ), kīēsje (Nieuwenhagen), kīēsjə (Simpelveld, ... ), kĭĕjsjt (Schinnen), kĭĕsjə (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), bijvorm kissen  kesən (Lommel), kiessje = hitsen van de hond  kiesje (Klimmen), kissen in de pan: ut kistj inne pan (Neer), knetsen: kn‧ɛtsə (Neeroeteren), knetteren: knettere (Gulpen, ... ), knettere(n) (Guttecoven), knettərə (Kapel-in-t-Zand), knēttərə (Maastricht), knètterə (Ubachsberg), knètörö (Stevensweert), knéttərə (Nuth/Aalbeek), knetteren in de pan: knettere in de pan (Blerick, ... ), knisperen: kniespere (Heerlerbaan/Kaumer), knispere (Meijel), kritselen: kritsjele (Maastricht, ... ), Iech huur al kritsjele op ¯t vuur de verrekeskerbenaoje  kritsjele (Maastricht), sissen: sisse (Hoeselt, ... ), sissen (Born, ... ), sissu (Itteren), sissə (Gennep, ... ), smelten: de botter sjmilsə (Kerkrade), schmēēlte (Amby), snerken: schnèrke (Schimmert), snirken: sjnirke (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjnirkə (Doenrade, ... ), sjnirreke (Beek, ... ), sjnir⁄kə (Brunssum), snerke (Gulpen), snerken (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), snerrəkə (Maastricht), snēērəkə (Maastricht), snirke (Eys, ... ), snérke (Gruitrode, ... ), snörke (Bree), spatten: de boter spetj (Ospel), də bōōtər spat (Maastricht), sjpattə (Geleen), sjpàtte (Sweikhuizen), sjpàttə (Simpelveld), sjpàt⁄tə (Brunssum), spatte (Gulpen, ... ), spatten (Meijel), špatə (Teuven), spatteren: spattərə (Meijel), spätterə (Venlo), spetten: spèttə (Meers), spetteren: schpetteren (Schimmert), schpèttere (Heerlen), sjpettere (Maasniel), sjpetteren (Schinnen), sjpetterə (Beesel, ... ), sjpettərə (Kapel-in-t-Zand), sjpèttərə (Geleen, ... ), sjpéttərə (Hulsberg, ... ), spettere (Ell, ... ), spetteren (Hamont, ... ), spetterə (Horst, ... ), spettərə (Maastricht), spēttərə (Leopoldsburg), spètterə (Hunsel), spèttərə (Venlo), vet spettere (Oirlo), spetteren of spettert  spettərə (Meijel), visueel  spēddere (As), spratselen: spratselen (Hamont), springen: sjpreəngə (Heugem), sjpringe (Lutterade), sjpringə (Haelen, ... ), sjpréénge (Guttecoven), sjprééngə (Sittard, ... ), spreingen (Stein), sprengen (Zonhoven), sprĕngen (Neeroeteren), sprijnge (Gronsveld), springen (Eksel), springt (Bunde), špr‧eͅŋə (Ingber), sprinkelen: sprinkele (Tungelroy, ... ), sprinkəLə (Kelpen), sprinken: sprinke (Opglabbeek), sprinkə (Opglabbeek), spritsen: chprietze (Vijlen), sjprietse (Kerkrade), sjprietsj (Simpelveld), špri.tsə (Eys), de boter spat dan  spritsjən (Urmond), spuiten: schpuitte (Vlodrop), sjpuite (Swalmen), spaöte (Venray), spruite (Sevenum), spuitə (Reuver), sputteren: sputtere (Meerlo), sudderen: seujdderen (Maasbracht), suddere (Echt/Gebroek, ... ), sudderen (Ittervoort), sudderə (Oirsbeek, ... ), suddərə (Echt/Gebroek, ... ), sudərə (Sint-Geertruid), sóddərə (Heerlen), wellen: wal (Tongeren) braden || het geluid van bradend vlees geven || kipkassen: lekker eten, smullen || kissen || opborrelen || sissen || sissend braden || Sudderen: Hoe noemt U; knetteren van de boter in de pan bij verhitting (snerken,sudderen) [N 80 (1980)] || sudderen; Hoe noemt U: Knetteren van de boter in de pan bij verhitting (snerken, sudderen) [N 80 (1980)] III-2-3
speun bovenscharnier: bǭvǝšǝrnēr (Posterholt), eierscharnier: ęjǝršarnēr (Bleijerheide), haakse pivot: hǭksǝ pivō (Herten), hoekpivot: hōkpivō (Venlo), onderscharnier: ø̜ŋǝršǝrnēr (Posterholt), pivot: pivo (Maastricht), poortgeheng: pǭrt˲gǝheŋ (Ottersum) Soort scharnier voor kleine deuren. De speun bestaat uit een plaatje met kleine stift dat op de boven- en onderkant van kleine deuren, bijvoorbeeld van kasten, wordt aangebracht. In de omtimmering daartegenover wordt een vergelijkbaar plaatje met gat geschroefd waarin de stift van de speun kan worden gestoken. [N 54, 91; monogr.] II-9
speunmal afschrijfmal: āfšrīfmal (Heel), fitsenmal: fetsǝmal (Posterholt), mal: mal (Ottersum), mal voor pivots: mal vȳr pevōs (Mechelen), pivot(s)latje: pevulátšǝ (Bilzen), pevulɛtšǝ (Bilzen), pivot(s)latje (Dilsen), pivotmal: pivomal (Venlo), speunmal: špø̄nmal (Herten) Mal waarmee speunen op de zijkant van een deur kunnen worden afgeschreven. Een speun is een soort scharnier die vooral bij kleine deuren wordt aangebracht. Zie ook afb. 106 en het lemma ɛspeunɛ in Wld II.9, pag. 138. Het werken met de speunmal werd in L 387 afkruisen (āfkrȳtsǝ) genoemd.' [N 53, 196b] II-12
speurbijen gangmakers: (enk)  gaŋmākǝr (Opglabbeek), speurbienen: spø̄rbinǝn (Diepenbeek), speurbijen: spø̄rbejǝ (Dilsen, ... ), spø̄rbi-jǝ (Born, ... ), spø̄rbęjǝ (Meijel), špø̄rbejǝ (Heerlen), špø̄rbi-jǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), (enk)  spø̄rbi (Kerkhoven), spø̄rbi-j (Geistingen, ... ), spø̄rbi.j (Weert), spø̄ǝrbi (Geulle), spø̜̄rbej (Venlo), špø̄rbi (Herkenbosch, ... ), špø̜ǝrbej (Montzen), speurders: spø̄rdǝrs (Tessenderlo), spionnen: spionnen (Lommel), verkenners: verkenners (Zepperen), vliegbijen: vliegbijen (Genk), (enk)  vlīxbej (Wellerlooi), zoekbijen: zȳkbejǝ (Venray), zø̄kbi-jǝ (Asenray / Maalbroek) Werksters die een paar dagen voordat een bijenvolk gaat zwermen, gaan zoeken naar een nieuwe woning. Spleten en reten, holle bomen, schoorstenen en lege korven zijn mogelijke woonplaatsen. [N 63, 31a] II-6
spie ang: aŋ (Lauw), beitel: beitel (Dilsen, ... ), boulon: (mv)  bulǫŋs (Sint-Truiden), bulǫ̃s (Heks), bǝlǫŋs (Ordingen), cale: kal (Aldeneik, ... ), cale (fr.): kal (Grote-Spouwen, ... ), kalǝ (Maaseik), callen: kalǝ (Kanne), extra vulling: ɛkstra vøleŋ (Meijel), houten pin: hō.tǝ pen (Gellik), houten spie: hutǝ spī (Blerick), hō.tǝ spɛi̯ (Lummen, ... ), ijzer: izǝr (Lanaken), inzet: inzet (Eisden), kijl: kei̯.l (Rotem), ki.l (Eisden, ... ), kil (Lanaken, ... ), kēl (Amby, ... ), kī.l (Boorsem, ... ), kīl (Amstenrade, ... ), kijltje: kē̜jlšǝ (Bleijerheide), kīlkǝ (Eygelshoven, ... ), klamp: klãm (Bree), knijp: knīp (Maasmechelen), knip: knep (Bilzen), krang: (mv)  kręŋǝ (Haelen), krangspie: krangspie (Haelen), opvulling: opvø̜leŋk (Neeroeteren), pegel: pi.gǝl (Lauw), pin: pen (Gronsveld, ... ), pin (Riemst), pē.n (Lanaken), pęn (Kanne), slek: slęk (Kwaadmechelen), slook: šlōk (Buchten), sluitspie: slø̜̄.tspɛi̯ (Houthalen), slø̜̄tspei̯ (Zelem), snaadspie: snǭtspii̯ (Meeuwen), spie/spij: spai̯ (Borgloon, ... ), spe(i̯) (Berverlo, ... ), spi (Bilzen, ... ), spi(i̯) (''s-Herenelderen, ... ), spøi̯ (Vlijtingen), spē (Spalbeek), spē̜(i̯) (Aalst, ... ), spē̜ǝ (Boekhout, ... ), spęi̯ (Berbroek, ... ), spęj (Alken, ... ), spī (Achel, ... ), spɛi̯ (Vliermaal), spɛj (Tongeren), špi (Born, ... ), špi-j (Ransdaal, ... ), špī(i̯) (Baexem, ... ), spiesuçon: spisǝsoŋ (Maastricht), spietje: spai̯kǝ (Paal), spikǝ (Echt, ... ), spī.kǝ (Opheers), špikǝ (Herten), špīkǝ (Holtum), spieën/spijen: spajǝ (Lummen), speǝn (Paal), spiǝ(n) (Alt-Hoeselt, ... ), spęjǝ(n) (Diepenbeek, ... ), spęǝn (Diepenbeek), spɛjǝ (Tongeren), (enk)  spi (Aldeneik, ... ), špi (Maastricht), spij: spęj (Berlingen, ... ), stekjes: stękskǝs (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), wig: wex (Sevenum), zeisseklem: zeisseklem (Velden) De pin die men in de gaten van het sluisijzer steekt om de sluis omhoog te houden. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛsluisijzerɛ.' [Coe 26; Grof 62] || De zeisring, die steel en blad verbindt, wordt vastgeslagen door middel van een spie, of door twee of meer spietjes. Doorgaans zijn ze van hout, omdat deze het beste vast blijven zitten; soms vindt men ook een ijzeren spie, vaak in combinatie met een houten. Zie ook de toelichting bij het lemma ''zeisring'', en afbeelding 4, nummer A4 en B4. [N 18, 67e; JG 1a, 1b, 2c; add. uit A 14, 2] || Een stukje stof of voering dat tussen een inknipping wordt genaaid om een verwijding te verkrijgen (Meima I, pag. 45). Hierdoor ontstaat plaatselijk meer ruimte, in het bijzonder bij de schouders. [N 59, 100a] || Houten of metalen wig die tijdens het zagen in de zaagsnede werd ingedreven om klemmen van de zaag of verkeerd vallen van de boom te voorkomen. [N 50, 11b; N 75, 121d] || Spieën waarmee de noten van de steenbus worden vastgezet. Zie ook afb. 78. [Vds 121; Jan 132; Coe 107; N O, 16e; N O, 16f] || Wig waarmee de naaf van het molenrad op de molenboom wordt vastgezet. [Vds 65; Jan 71; Coe 59; Grof 82] I-3, II-12, II-3, II-7
spie - voor het hoofd spie: spi (Loksbergen) De spie of stelschroef om het bovenste, halfcirkelvormige deel van het touwslagerswiel of spinnewiel vast te zetten. [N 48, 31c] II-7
spie van de schei pin: pen (Zutendaal), spie/spij: sp ̇ī (Beverst, ... ), spi (Opglabbeek), spi ̞j (As, ... ), spęj (Diepenbeek, ... ) Houten pen die door een opening in het uiteinde van de schei wordt gestoken en deze aan de buitenkant van de berrie vastzet. Zie ook het lemma ɛscheiɛ in wld I.13, pag. 40.' [JG, 1a] II-12