| 32875 |
zwadkeerder, beugel |
beugel:
bø̄gǝl (Q032p Schinnen),
boog:
bǭ.x (Q032p Schinnen)
|
De doorgaans metalen beugel, vastgemaakt onderaan de steel van de zeis, die dient om het afgemaaide gras, dat door de rug en de hak van het blad en door de steel wordt meegenomen, te ondersteunen, zodat het links van de maaier in een gezwad komt te liggen. Bij het maaien van gras is een dergelijke beugel niet onontbeerlijk en vaak ook jong of overgenomen van ànder maaiwerk (graan, boekweit, evie). De beugel is meestal een gebogen stuk stevig ijzerdraad, soms ook wel een tak of een gebogen latje. Zie afbeelding 4, nummer A5 en B5. Grotere beugels, die derhalve doorgaans niet voor het maaien van gras, maar voor het maaien van graangewassen met name in de Belgische Kempen werden gebruikt, waren soms voorzien van een lap (vergelijk de opgave drapeau) of een stuk jute, of van haken of tanden; in het laatste geval werden ze wolf genoemd. Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat, tenminste oorspronkelijk, ook de kam-benamingen voor de zwadkeerder zijn ontstaan vanwege dergelijke tanden of haken aan de beugel. [N 18, 67f; JG 1a, 1b, 2c, A 14, 3; L 45, 3; monogr.]
I-3
|
| 20355 |
zwager |
schoonbroer:
sjoonbrour (Q032p Schinnen),
zwager:
zwōͅgər (Q032p Schinnen)
|
schoonbroeder [SGV (1914)] || zwager (schoonbroeder Bestaan er verschillende woorden voor den broeder van den man of de vrouw, en den man van de zuster? [DC 05 (1937)]
III-2-2
|
| 17972 |
zwak, ongezond |
zwak:
sjwaak (Q032p Schinnen),
zjwaak (Q032p Schinnen)
|
Zwak: niet sterk, met weinig weerstand (fijn, krank, week, zwak). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 17745 |
zwak, slap |
min:
min (Q032p Schinnen),
slap:
sjlap (Q032p Schinnen),
zwak:
sjwaak (Q032p Schinnen),
zjwaak (Q032p Schinnen)
|
zwak [DC 02 (1932)] || Zwak, slap: gering van lichaamsvermogen, niet sterk (zwak, min, slap). [N 84 (1981)]
III-1-1
|
| 33481 |
zwarte bes |
zwarte wiemerten:
zwarte wiemerte (Q032p Schinnen)
|
[DC 13 (1945)]
I-7
|
| 24345 |
zwarte bladluis |
luis:
loes, mv luus (Q032p Schinnen)
|
insectjes onder een blad, zwart [DC 68 (1993)]
III-4-2
|
| 24286 |
zwarte kraai, kraai |
kraai:
kroa (Q032p Schinnen),
zwarte raaf:
zwarte raaf (Q032p Schinnen)
|
Hoe heet de zwarte kraai? [DC 06 (1938)] || kraai [SGV (1914)]
III-4-1
|
| 24865 |
zwarte nachtschade |
duivelskersen:
dȳvǝlskē̜šǝ (Q032p Schinnen)
|
Solanum nigrum L. subsp. nigrum. Zeer algemeen voorkomend onkruid op bouwland, in moestuinen en open bermen met witte stervormige bloempjes en giftige zaden in de vorm van zwarte (rijpe) of groene tot gele (onrijpe) bessen of bolletjes. Het bloeit van juni tot de herfst. De lengte varieert van 5 tot 60 cm. Het type wiemelen is een variant van ɛwiemerenɛ, uit ɛwijn-berenɛ, "aalbessen". Bij tinkruid wordt opgemerkt: "men schuurt er tin mee". [JG 1a, 1b, 2c; A 43, 10; A 60A, 69; monogr.]
I-5
|
| 24740 |
zwarte populier |
canadas:
canadas (Q032p Schinnen)
|
De zwarte populier; heeft op oudere leeftijd een heel donkere schors met diepe groeven, de ruitvormige bladeren zijn donkergroen (peppel, blauwe populier). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 22397 |
zwartepieten (kaartspel) |
zwartepieten:
zjwartepiete (Q032p Schinnen)
|
Namen [en beschrijving] van diverse kaartspelen zoals: [bonken, eenentwintigen, hoogjassen, kajoeteren, klaverjassen, kwetten, kruisjassen, liegen, pandoeren, petoeten, schuppemiejen, smousjassen, tikken, toepen, wijveren, zwartebetten, zwartepieten, zwik [N 88 (1982)]
III-3-2
|