| 22363 |
knikker |
aardbol:
ērbol (K353p Tessenderlo),
aardenbol:
ärebol (L298p Kessel, ...
K353p Tessenderlo),
vele kinderen bij ons op school gebruikten een oud washandje om hun knikkers in te steken, bij gebrek aan een ander zakje
errebol (K353p Tessenderlo),
balletje:
/
belkes/ (Q095p Maastricht),
bikkel:
bikkel (L211p Leunen, ...
L209p Merselo,
L210p Venray,
L210p Venray,
L210p Venray),
bol:
glazen of steenen
ənə boͅl (glāzə of lavūrə) (K359p Koersel),
bollerik:
knekker: Nederland (- Budel en Weert), Lommel, Lommel-Kolonie, Neerpelt.
boͅlərek (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
bolletje:
bøͅlkə (Q012p Rekem),
bom:
M[aastrichtsch] fom. Lat. fomes, brandstof.
bom (Q113p Heerlen),
bommetje:
bumke (L270p Tegelen),
bömke (L432p Susteren),
bømkə (L432p Susteren),
mit bumkes sjpeele (L431p Dieteren),
meisje als het lemen knikkers zouden zijn, niet bekend
bumkes (L432p Susteren),
Ook wel bij t trumpe of naoketse. (zie "straatspelen").
bumke (L270p Tegelen),
buut:
buut (L289p Weert),
kleiner dan een koelekloet
buut (L289p Weert),
ne Buut kos waal vieftieën ketsmaale waert zeen.
buut (L289p Weert),
Sub buude.
buut (L289p Weert),
chineesje:
effen
chineeske (P219p Jeuk),
Zn. verkl.
sjieneiske (P176p Sint-Truiden),
doender:
doender (L265p Meijel),
fimp:
fimp (L299p Reuver),
frank:
frenk (L355p Peer, ...
L355p Peer),
in fràŋk (L353p Eksel),
spelen mit de frenk (L354p Wijchmaal),
spelen mit de vrenk (L353p Eksel),
spēlə mɛt freͅŋk (L355p Peer),
vrank (L353p Eksel, ...
L352p Hechtel),
vraânk (L353p Eksel),
, /
Frenk (L355p Peer),
vrank - vrenk (mv.) (L353p Eksel),
, niet gekend
vrènk (L353p Eksel),
Frank, (vrank, vrenk), das im Gebiet zwischen Aschen und Heinsberg und in den belgisch-limburgischen Orten Eksel, Hechten, und Peer, gilt, weist u.E. deutlich auf die Herstellung einer besondern Murmelart hin. Hier liegt wohl das von Kiliaen als "vet. sax., sicambr."bezeichnete Verbum wranghen astringere, also zusammenpressen, steif, hart machen vor. Müller verzeichnet für das Rheinland ausser frängen druücken von zu engen Dingen; frangen unregelmässig falten auch frank hart, krustig, von Ackerboden.
frank [fraŋk} (L353p Eksel, ...
L352p Hechtel,
L355p Peer),
Het ^ teken boven een klinker betekent sleeptoon., /
vrânk- vrênk (mv) (L353p Eksel),
Meerv. vrenk. Zie kei. Geh. Hechtel. (t Daghet in den Oosten XI, 53)
vrank (L352p Hechtel),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 125].
vraangk (L353p Eksel),
frankel:
frenkel, d`r (Q119p Eygelshoven),
vrankel (Q118p Schaesberg),
vrenkel (Q202p Eys, ...
Q117a Waubach),
vreͅŋkəl (Q117p Nieuwenhagen),
Das für Kerkrade belegte frankef ist wohl als Kontamination von benachbartem huuf und frank zu erklären, während frankel eine im Rheinland und Limburg (Simpelveld, Schaesberg, Waubach, Rimburg, Eigelshoven, Vaals) vielfach vorkommende Diminutivform ist. Oder ist es unter Einfluss des marbel-Typus entstanden?
frankel (Q119p Eygelshoven, ...
Q117b Rimburg,
Q118p Schaesberg,
Q116p Simpelveld,
Q222p Vaals,
Q117a Waubach),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 125].
frangkel (Q222p Vaals),
frankhuif:
frankef (Q121p Kerkrade),
frenkef (Q121p Kerkrade),
mit de frenkef spieele (Q121c Bleijerheide),
/
frenkef (Q121p Kerkrade),
Das für Kerkrade belegte frankef ist wohl als Kontamination von benachbartem huuf und frank zu erklären, während frankel eine im Rheinland und Limburg (Simpelveld, Schaesberg, Waubach, Rimburg, Eigelshoven, Vaals) vielfach vorkommende Diminutivform ist. Oder ist es unter Einfluss des marbel-Typus entstanden?
frankef (Q121p Kerkrade),
frankje:
vrenkske (L353p Eksel),
gelukshuifje:
voor een kleine knikker
jløkshyfkə (Q255p Kelmis),
girps:
girps (L371a Geistingen),
voor de kleinste soort
girps (L371a Geistingen),
grol:
grol (P053p Berbroek, ...
P050p Herk-de-Stad),
huib:
høͅyb (Q198p Eijsden),
/
Huiben [mv.} (Q198p Eijsden),
toevoeging: een glazen of stenen ...
høͅib (Q199p Moelingen),
huif:
(h)uuf (L427p Obbicht),
aaif (Q083p Bilzen),
āif (Q083p Bilzen),
en uuf (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
glazere(n) uuf (Q011p Boorsem),
haif (Q083p Bilzen, ...
Q089p Martenslinde),
heif (Q005p Zutendaal),
hejf (L360p Bree, ...
L360p Bree),
heuf (Q102p Amby, ...
Q095p Maastricht,
Q098p Schimmert),
hēf (L360p Bree),
hi-jf (L417p As, ...
L417p As),
hief (L417p As, ...
L360p Bree,
L364p Meeuwen,
L364p Meeuwen,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren),
hiev (L367p Neerglabbeek),
hif (L356p Grote-Brogel),
hijf (Q072p Beverst, ...
Q086p Eigenbilzen,
Q089p Martenslinde,
Q089p Martenslinde),
hiv (L367p Neerglabbeek),
hīf (L367p Neerglabbeek),
hīvə (L416p Opglabbeek),
hoͅyf (Q095p Maastricht),
huef (Q117a Waubach),
huf (L364p Meeuwen),
huif (Q102p Amby, ...
Q096a Borgharen,
L426p Buchten,
Q198p Eijsden,
Q193p Gronsveld,
Q105p Heer,
Q077p Hoeselt,
Q188p Kanne,
Q088p Lanaken,
Q088p Lanaken,
Q104a Limmel,
Q175p Riemst,
Q178p Val-Meer,
Q172p Vroenhoven,
Q155p Werm),
huive (Q193p Gronsveld, ...
Q077p Hoeselt,
Q095p Maastricht),
huive sjiette (Q178p Val-Meer),
huuf (L282p Achel, ...
Q103p Berg-en-Terblijt,
L317p Bocholt,
L317p Bocholt,
Q011p Boorsem,
L428p Born,
Q096p Bunde,
Q027p Doenrade,
L419p Elen,
Q207p Epen,
Q202p Eys,
Q018p Geulle,
Q018p Geulle,
L429p Guttecoven,
Q110p Heek,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
L320p Hunsel,
Q096b Itteren,
L316p Kaulille,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
Q204a Mechelen,
Q196p Mheer,
Q196p Mheer,
Q196p Mheer,
L321p Neeritter,
L321p Neeritter,
Q036p Nuth/Aalbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q033p Oirsbeek,
L371p Ophoven,
L314p Overpelt,
Q032a Puth,
Q117b Rimburg,
L420p Rotem,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q032p Schinnen,
Q032p Schinnen,
Q116p Simpelveld,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen),
huuv (L317p Bocholt),
huuve (Q207p Epen, ...
Q202p Eys,
L321a Ittervoort,
Q033p Oirsbeek,
Q118p Schaesberg,
Q098p Schimmert,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn,
Q201p Wijlre),
huuve sjeete (biejal / bie:frĕts: termen bij het (L317p Bocholt),
huuven (Q181p Sluizen),
huûf (L316p Kaulille),
huûve scheete (knikkeren) (L316p Kaulille),
hūūf (Q203p Gulpen),
hŭŭf (Q099p Meerssen),
hy(3)̄:f (Q251p Gemmenich, ...
Q253p Montzen),
hy(3)̄f (Q202p Eys, ...
Q202p Eys,
Q109p Hulsberg,
Q255p Kelmis,
L316a Lozen,
Q253p Montzen,
Q117p Nieuwenhagen,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
Q278p Welkenraedt,
Q278p Welkenraedt),
hy(3)̄v (L317p Bocholt),
hyf (L286p Hamont, ...
L422p Lanklaar,
Q253p Montzen,
L314p Overpelt,
Q012p Rekem),
hyv (L312p Neerpelt),
höif (Q095p Maastricht),
højf (Q088p Lanaken),
høͅjf (Q095p Maastricht),
hûif (Q193p Gronsveld),
ief (L418p Niel-bij-As),
ieven [īvə} (L415a Dorne),
klein hief (L366p Gruitrode),
met heiven spelen (Q072p Beverst),
met huiven sjeeten (Q188p Kanne),
met huuve daon (L321a Ittervoort),
met huuve doon (L321p Neeritter),
met huve scheete (Q112b Ubachsberg),
met uve scheeten (Q007p Eisden),
meͅt də hīvə dōn (L416p Opglabbeek),
meͅt hy(3)̄və sjētə (Q097p Ulestraten),
meͅt høyvə sp"lə (Q095a Caberg),
mit huuve sjeete (Q111p Klimmen, ...
Q115p Schin-op-Geul),
mit huuve sjeeten (Q036p Nuth/Aalbeek),
mit huuve sjpieele (Q113p Heerlen, ...
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
mit huuve spiejele (Q204a Mechelen),
mèt de uve spele (Q011p Boorsem),
sjiete met de aajve (Q083p Bilzen),
spele met huve (Q278p Welkenraedt),
spele met uuve (Q007p Eisden),
spelə meͅt tə yvə (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
spiələ meͅt tə hāivə (Q083p Bilzen),
spīələ meͅt hīvə (L416p Opglabbeek),
spy(3)̄lə mət ə y(3)̄və (L420p Rotem),
spølə meͅ də hyvə (L286p Hamont),
spølə mɛij də hy(3)̄və (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
spølə mɛtə h"və (Q095p Maastricht),
špy(3)̄lə meͅt də hyvə (Q200p s-Gravenvoeren),
uuf (Q011p Boorsem, ...
Q011p Boorsem,
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
Q016p Lutterade,
L420p Rotem,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard),
uuve (Q021p Geleen, ...
Q021p Geleen,
L429p Guttecoven,
Q032p Schinnen),
uve-sjete (knikkeren) (L369p Kinrooi),
uven (L371a Geistingen),
y(3)̄f (L370p Kessenich, ...
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q010p Opgrimbie,
Q012p Rekem,
Q015p Stein,
Q015p Stein,
Q014p Urmond,
Q014p Urmond),
yf (Q011p Boorsem, ...
Q012p Rekem),
èuif (L423p Stokkem),
øjf (L422p Lanklaar),
ən hyf (L316a Lozen, ...
L312p Neerpelt,
L314p Overpelt),
ən y(3)̄f (L422p Lanklaar),
<ö : bedoeld is een beklemtoonde schwa>
höjf (Q095p Maastricht),
(= een knikker).
ein huuf (Q027p Doenrade),
(= gele knikkers).
uuf (L430p Einighausen),
(= kleine knikker).
huuf (L429p Guttecoven),
(= knikkeren).
mit huve doon (Q099p Meerssen),
mit uve scheete (Q016p Lutterade),
(= knikkers).
uuve (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
uven (Q021p Geleen),
, /
(h)uve (L369p Kinrooi),
aajf (Q083p Bilzen),
de höjf, (höjve) (Q188p Kanne),
euven (L419p Elen),
heive (Q072p Beverst),
hiefven (L365p Wijshagen),
hieve (L415a Dorne),
hieve sjeten (L362p Opitter),
hieven (L417p As, ...
L364p Meeuwen,
L416p Opglabbeek),
huif (Q178p Val-Meer),
huif / huive (Q178p Val-Meer),
huive (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
huiven (Q188p Kanne, ...
Q172p Vroenhoven),
huuf - huuve (L317p Bocholt),
huujf (L282p Achel),
huve (L370p Kessenich),
huven (L286p Hamont, ...
L286p Hamont,
L286p Hamont,
L416p Opglabbeek),
huvve (Q200p s-Gravenvoeren),
ieve (L368p Neeroeteren),
ieven (L368p Neeroeteren),
iven (L368p Neeroeteren),
uiven (L419p Elen),
uuve (L423p Stokkem),
uve (Q007p Eisden, ...
L370p Kessenich,
L423p Stokkem),
uven (L370p Kessenich, ...
Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
üve (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
ɛn hief (L362p Opitter),
, ?
hieve (L355p Peer),
, onduidelijk wat hiermee bedoeld wordt
huiven (Q188p Kanne),
/
huive [mv.} (Q105p Heer, ...
Q095p Maastricht),
huuve [mv.} (Q032p Schinnen),
huve [mv.} (Q096p Bunde),
hüven [mv.} (Q113p Heerlen),
uuve [mv.} (Q032p Schinnen),
Uve [mv.} (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
2 speelden wij met lemen knikkers, die geverfd waren. 3 was een spelletje, waarbij een kuiltje in de grond werd gemaakt waarin je je
(h)uve mit ɛn (h)uuf (Q031p Spaubeek),
3,4,5 termen uit het knikkerspel, /
de hŭjf -mv höjve (Q188p Kanne),
[Mv.?]
hi.ive (L360p Bree),
[Sub aanvullingen no. 4]
uuf (Q020p Sittard),
B.v. Kom, we guen mè de huven speulen!
huuf (L282p Achel, ...
L286p Hamont),
dialect Membruggen (Zuid-limburg), /
hoif (Q169p Membruggen),
een bom is een dikke knikker die een grotere waarde had;een pikeur betekent hetzelfde., onbekend
uve (Q006p Leut),
Een leime, een glazere uuf.
uuf (Q013p Uikhoven),
Eigenlijk bal. Kil.: hoden, testes; den budel dair de hoden in sijn.
huuf (Q101p Valkenburg),
Gaan we hieven schieten?
hif (L364p Meeuwen),
het spel "met de huve speulen", /
huve (L319p Molenbeersel),
met de huve speulen (L319p Molenbeersel),
Hi-jve könste sjete in ein slang of in èè bûdelke (kuiltje).
hi-jf (L360p Bree),
Huif, afleiding is onzeker, verwant wrs. met houf (A.N. huif), maar huif < lat. uva (= druif) is niet onmogelijk.
huif (Q095p Maastricht),
Ik kan dit niet benoemen.
huive [mv.} (Q095p Maastricht),
In: Veldeke, jg. 36 (1961), nr. 196, p. 6 - voetnoot 4.
(glaazere) huijve (Q192p Margraten),
In: Veldeke, jg. 39 (1964), nr. 216/217, p. 107 - voetnoot 37.
huujve (Q192p Margraten),
is dit een computerspelletje?
huiven [mv.} (Q095p Maastricht),
J. Leenen in Feestbundel Van de Wijer, Leuven 1944, deel II, pag. 113-120.
yf (L424p Meeswijk),
Kleine lemen knikker.
huuv (Q118a Terwinselen),
klits ("teef, wijfje, ontuchtige vrouw"; "knikker/iets kleins")
huuf (L314p Overpelt),
knekker: Nederland (- Budel en Weert), Lommel, Lommel-Kolonie, Neerpelt.
huuf (L282p Achel, ...
L317p Bocholt,
L316p Kaulille,
L316a Lozen,
L314p Overpelt),
knikker uit glas
haif (Q170p Grote-Spouwen),
kort
huif (Q187p Sint-Pieter),
marbele waren uit glas, hüve uit leem., /
hüve [mv.} (Q036p Nuth/Aalbeek),
Mij onbekend
úúf (Q017p Elsloo),
mv. huûve, /
huûf (L316p Kaulille),
Mv. hy:ve.
hyf (Q012p Rekem),
n Shiethejf wjodde oach al ins gezaag. Een knikker werd zo ook al eens genoemd.
hejf (Q086p Eigenbilzen),
NB huve: 2. Knikkers.
huuf (Q211p Bocholtz, ...
Q116p Simpelveld),
NB: ky:vele de knikker over de grond laten rollen.
y(3)̄f (L319p Molenbeersel),
NB: preut hoopje (van 4 knikkers).
huuf (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
nr1 : Dilsen - nr 2 in Rekem, /
ueven (L421p Dilsen),
Of een andere omschrijving.
mèt huive speule (Q095p Maastricht),
ook: glazere hief en lijme hief
hief (L416p Opglabbeek),
Ook: sjiethuif.
huif (Q077p Hoeselt),
Overg. ww. hi-jve sjete.
hi-jf (L360p Bree),
pag. 1: Ze spèlde met de huive.
huive (Q077p Hoeselt),
puntje onder de e
hejv (L360p Bree),
Sub knikker. Mv.
huûve (L318p Stramproy),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
huif (Q168a Rijkhoven),
Sub schieten.
met de uven sjéten (Q013p Uikhoven),
Sub uuf. Een leime, een glazere uuf.
huuf (Q013p Uikhoven),
Uit het Waals hîfe. Zie dr. J. Leenen: Feestbundel H.J. Van de Weyer, deel II, blz. 113-120.
hy(3)̄f (L286p Hamont),
van gebakken aarde
hy(3)̄f (Q113p Heerlen),
Voor alle knikkers.
huuve (Q096p Bunde, ...
Q096p Bunde),
voor een gebakken lemen of kleine stenen knikker
y(3)̄f (Q007p Eisden),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 125].
huif (Q102p Amby, ...
Q095p Maastricht),
huuf (L317p Bocholt, ...
Q113p Heerlen,
Q109p Hulsberg,
Q101p Valkenburg),
ief (L416p Opglabbeek),
uuf (Q009p Mechelen-aan-de-Maas, ...
Q020p Sittard,
Q031p Spaubeek),
huifje:
hy(3)̄fkə (Q117p Nieuwenhagen),
uufke (Q011p Boorsem),
/
uufkes (Q020p Sittard),
huivel:
, /
uivele (L421p Dilsen),
kabas:
kabas (Q002p Hasselt),
ənə kəbàs (Q002p Hasselt),
, /
kabas (Q002p Hasselt),
kebaste (Q002p Hasselt, ...
Q002p Hasselt),
[duidelijk Q 2, RK]
kabasten (Q002p Hasselt),
alle e dof de a gesloten maar langgerekt, /
kebasse (Q002p Hasselt),
mv. kabaste
kabas (Q002p Hasselt),
n Maal kabaste. Lb. Id.
kabás, kebás (Q002p Hasselt),
Stemz. op bas. Geh. Hasselt. (t Daghet in den Oosten VI, 66)
kabas (Q002p Hasselt),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
kabas (Q002p Hasselt),
kadester:
kadesteë (Q078p Wellen),
kapper:
voor een mooie ronde knikker
kapər (P050p Herk-de-Stad),
kassendou:
kassenden (P173p Halmaal),
kassendoo (P173p Halmaal, ...
P173p Halmaal),
keͅsədøj (P176p Sint-Truiden),
kàsse(n)dui, kàssendou (P176p Sint-Truiden),
spēlə beͅ də kasənd"j (P176p Sint-Truiden),
#NAME?
kassedo (P176p Sint-Truiden),
de w staat tussenhaakjes
nə kàssəndouw (P176p Sint-Truiden),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
kassendouw (P117p Nieuwerkerken),
kassendui (P176p Sint-Truiden),
kei:
kaa (Q167p Koninksem, ...
Q168p s-Herenelderen),
kā (Q167p Koninksem),
ke (Q181p Sluizen),
kēͅ (Q173p Genoelselderen, ...
Q168p s-Herenelderen),
kɛ̄ (Q168p s-Herenelderen, ...
Q181p Sluizen),
meͅt də keͅiə spēle (Q180p Mal),
, /
kè (Q162p Tongeren),
kêê (Q162p Tongeren),
aarden knikker
ən kɛ (Q162p Tongeren),
Meervoud: keil. Geh. Tongeren. (t Daghet in den Oosten XI, 51)
kei (Q162p Tongeren),
Zgw. mèt dë kêeë sjie:të: knikkeren.
kêe (Q162p Tongeren),
Zgw. sub kêe.
mèt dë kêeë sjīētë (Q162p Tongeren),
keischeut:
kaaischeut (L265p Meijel),
keijsjeut (L265p Meijel),
keͅjsj"t (L265p Meijel),
kéjsjeut (L265p Meijel),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 126].
keisjeut (L265p Meijel),
kern:
vr. [sic]
kêer (Q030p Schinveld),
Zwar wurden nicht die Kirschen als Murmeln gebraucht, sondern die Steine, die Kerne, wie sich aus den kär-Belegen für Waldfeucht, Breberen, Birgden (Selfkant) und Schinveld ergibt. Uebrigens schiessen die Jungen heute noch mit den Kirschkernen genau in derselben Weise wie es beim Knickerspiele geschieht.
kär [kēͅ:r} (Q030p Schinveld),
kets:
keͅts (Q095p Maastricht),
klits:
kleͅts (P057p Kuringen),
klits (P120p Alken, ...
P053p Berbroek,
Q086p Eigenbilzen,
Q086p Eigenbilzen,
P050p Herk-de-Stad,
P050p Herk-de-Stad,
P055p Kermt,
P055p Kermt,
P118p Kozen,
P118p Kozen,
P057p Kuringen,
P057p Kuringen,
Q095p Maastricht,
Q196p Mheer,
Q196p Mheer,
Q175p Riemst,
Q093p Rosmeer,
Q093p Rosmeer,
P052p Schulen,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P058p Stevoort,
L318b Tungelroy,
Q091p Veldwezelt,
Q078p Wellen,
Q078p Wellen,
Q073p Wimmertingen),
klitsa (Q078p Wellen),
klïts (Q162p Tongeren),
(Hees)
klitsen (Q094p Hees),
, /
klits (Q178p Val-Meer),
klitsch (Q086p Eigenbilzen),
klitse (Q002p Hasselt, ...
Q078p Wellen),
klitsen (Q086p Eigenbilzen, ...
Q086p Eigenbilzen,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P121p Ulbeek),
Klitsen (Q078p Wellen),
klitsen (Q179a Zussen),
kluts (Q175p Riemst),
klutse (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
klutsen (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
Klutsen (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
klutsen (Q179a Zussen),
knikker uit gebakken aarde
klits (Q170p Grote-Spouwen),
Mèt n klits muste klitse, mê de kons oach paor of omp doen, doa wjodde vèèl geklits op de stroat vrigger douw woor dat nog mjèggelk, ver koste op den trotwaar in n slag - e petje of in e keilke klitse.
klits (Q086p Eigenbilzen),
Sub kassedo. -Se- is toonloos. Knikker van steen. Geh. St-Truiden.
klits (P176p Sint-Truiden),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
klits (Q170p Grote-Spouwen, ...
Q092p Kleine-Spouwen),
Toelichting onderaan pag. 4:
klitsen (Q086p Eigenbilzen),
Vgl. pag. 227: *klits: 1. Knikker (z. ald.).
klits (Q002p Hasselt),
voor de knikker die in de pot wordt gezet
klits (Q005p Zutendaal),
voor een gebakken lemen knikker
klits (L368p Neeroeteren),
voor een mislukte, misvormde, slecht gebakken knikkertje
klits (Q012p Rekem),
voor een stenen knikker
klits (P121p Ulbeek),
Wille ve e pötsje klitse: Zullen wij met de knikkers spelen?
klits (Q074p Kortessem),
Z. ook o. knikker, (1). - Vgl. pag. 230: knikker: knikker 1. z.o. klits 1, *klitser-, *klitsen-, kogel 2, koning 2, *maai1, schieter-schieten.
klits (Q001p Zonhoven),
Zie kanneklits.
klits (Q013p Uikhoven),
klitsendou:
, /
klissendous (P117p Nieuwerkerken),
klitser:
klitser (P176p Sint-Truiden),
, /
klitser (P176p Sint-Truiden),
klitsers (P117p Nieuwerkerken),
, afgeleid uit het Engelse game
klitsers (P053p Berbroek),
, onbekend
klitser (P189p Rijkel),
[zelden]
klitsər (Q001p Zonhoven),
Sub klits, (1): ook klitser.
klitser (Q001p Zonhoven),
klitshuif:
voor een gladde ronde knikker
klitshuif (Q077p Hoeselt),
klitsmaai:
klitsmēə (Q156p Borgloon),
klitsmoaj (P197p Heers),
, /
klitsmejen veur te klitse (P188p Hoepertingen),
Cfr. maai.
klitsmaəj (Q001p Zonhoven),
voor een stenen knikker
klitsmoaj (P197p Heers),
Z. ook o. knikker, (1).
klitsmao.ëj (Q001p Zonhoven),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 125].
klitsmeeje (mv.) (Q156p Borgloon),
klitsmiej (mv.) (P188p Hoepertingen),
klotje:
kloͅtjə (Q015p Stein),
kneuter:
Zeer kleine knikkers.
kneuters (L269p Blerick),
kneutertje:
Zeer kleine knikkers.
kneuterkes (L269p Blerick),
knikker:
kne?ər (K278p Lommel),
knekər (Q117p Nieuwenhagen, ...
P176p Sint-Truiden),
knik-ker (L215p Blitterswijck),
knikker (L191p Afferden, ...
L250p Arcen,
L164p Gennep,
L249p Grubbenvorst,
L165p Heijen,
L413p Helchteren,
L246p Horst,
L329a Kapel-in-t-Zand,
L320b Kelpen,
L248p Lottum,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L245p Meterik,
L216p Oirlo,
L371p Ophoven,
L266p Sevenum,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L318b Tungelroy,
L268p Velden,
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
knikkers (L321a Ittervoort, ...
L298a Kesseleik,
L217p Meerlo,
L216p Oirlo,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum),
spelə beͅi də knikkers (Q080p Vliermaal),
, /
knikker (K278p Lommel),
knikkers (L414p Houthalen, ...
K278p Lommel,
K278a Stevensvennen),
[idem]
knikkers (L266p Sevenum, ...
L192a Siebengewald),
de bedoeling was er zoveel mogelijk van de tegenstrever te veroveren
knikkers (L372p Maaseik),
Geen idee
knikkers (L268p Velden),
Kleine soorten van leem.
knikkers (L192p Bergen),
knekker: Nederland (- Budel en Weert), Lommel, Lommel-Kolonie, Neerpelt.
knekər (L282p Achel, ...
K278p Lommel,
L312p Neerpelt,
K278a Stevensvennen,
L318b Tungelroy),
ne knikker wordt ook gebruikt voor hoofd in spottende taal, /
knikkers (K278p Lommel),
Soms ook wel het Royer woord "huûve"mv., of dat uit Weert "maâle"gebruikt.
knikker (L318b Tungelroy),
Zie eveneens hi-jf en panneklitser.
knikker (L360p Bree),
Zie ook HUIF en KLOS.
knekər (L286p Hamont),
Zijn het knikkers? Als het -kleine- ballen zijn, dan zijn het in mijn dialect balle of bellekes., Ik weet niet wat hier bedoeld wordt.
knikkers (L163p Ottersum),
knikkerd:
knikkerte (L320a Ell),
speulen met te knikkerte (L371p Ophoven),
Opm. meestal wordt dit woord gebruikt.
knikkert (L320p Hunsel),
voor de gewone knikker
knikkert (L371a Geistingen),
knip:
kniep (Q262p Eynatten),
knippe (Q259p Lontzen),
kniəp (Q262p Eynatten),
knipfrank:
eŋə knipfrāŋk (Q222p Vaals),
knipper:
knepper (L374p Thorn),
kogeltje:
keugelke (L329p Roermond),
koninkje:
Sub koning, (2)b. (dim.).
kee.ningske (Q002p Hasselt),
kraal:
krael (Q027p Doenrade),
kral (Q027p Doenrade, ...
Q033p Oirsbeek),
kralle (Q035p Brunssum),
krel (Q035p Brunssum),
mit krel sjeete (Q035p Brunssum),
(= een knikker).
ene kral (Q027p Doenrade),
lang / meerv. krel ]
kral (Q029p Bingelrade),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 126].
kral (Q033p Oirsbeek),
krak:
krak (Q005p Zutendaal, ...
Q005p Zutendaal),
kuls:
kuilse (L382p Montfort, ...
L382p Montfort),
kuls (L381p Echt/Gebroek, ...
L332p Maasniel,
L290p Panningen,
L331p Swalmen),
kultsj (L386p Vlodrop),
kultsje (L386p Vlodrop),
käls (L267p Maasbree),
köls (L333p Asenray/Maalbroek, ...
L295p Baarlo,
L327p Beegden,
L300p Beesel,
L297p Belfeld,
L323p Buggenum,
L381p Echt/Gebroek,
L328p Heel,
L291p Helden/Everlo,
L291p Helden/Everlo,
L330p Herten (bij Roermond),
L330p Herten (bij Roermond),
L292p Heythuysen,
L298p Kessel,
L382p Montfort,
L296p Steyl,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo),
köls, kölse (L270p Tegelen),
kölsch (L385p Sint-Odiliënberg),
kölse (L295p Baarlo, ...
L325p Horn,
L267p Maasbree),
költj (L387p Posterholt),
kø͂ͅls (L331p Swalmen),
køͅhøͅls (L328p Heel),
køͅls (L300p Beesel, ...
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L269b Boekend,
L381p Echt/Gebroek,
L330p Herten (bij Roermond),
L329a Kapel-in-t-Zand,
L329a Kapel-in-t-Zand,
L267p Maasbree,
L332p Maasniel,
L299p Reuver,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
L331p Swalmen,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo),
køͅlsj (L383p Melick),
køͅlsjə (L387p Posterholt),
køͅlsə (L320a Ell, ...
L320a Ell,
L267p Maasbree,
L294p Neer,
L271p Venlo),
kùls (L377p Maasbracht),
kûls (L325p Horn),
met də køͅlsə sjpēlə (L333p Asenray/Maalbroek, ...
L325p Horn),
met ə køͅlsə spēlə (L377p Maasbracht),
(= knikkeren).
mit de kölse doon (L323p Buggenum),
(dunne knikker).
köls (L269p Blerick),
(hoogd. ö als in hölle).
köls (L299p Reuver),
, /
kulse (L381p Echt/Gebroek),
/
köls (mv. kölse) (L271p Venlo),
kölsche (mv) (L383p Melick),
kölse (L381p Echt/Gebroek, ...
L376p Linne),
Kölse (L382p Montfort),
ɛne kölsch (L383p Melick),
14
kölsə (L329p Roermond),
66, 99
köls (L329p Roermond),
bumkes zien kölse van klei, sjtuiters guëf t ouch, /
kölse (L270p Tegelen),
Geen idee
kölse (L268p Velden),
Gewone aarden knikkers.
kulse(n) (L270p Tegelen, ...
L270p Tegelen),
Gewone kleine aarden knikker(s).
kuils(en) (L296p Steyl),
Gewoon formaat.
köls (L269p Blerick),
kan ik niet herkennen
glaaskölse (L329p Roermond),
Kölse (L329p Roermond),
NB bujelke, költjebujel [knikkerzakje].
költj (L387p Posterholt),
ne Bujel -e; mit -e sjpele; de - dörmelde inne moetsj.
köls (L331p Swalmen),
niet bekend
kölse (L381p Echt/Gebroek),
onbekend
köls (L329p Roermond),
pag. 138: knikkeren, niet gebr.; men zegt kölse of mit kölse sjpele; z. köls*.
mit kölse sjpele (L329p Roermond),
Sleeptt.
köls (L270p Tegelen),
Ss. kölsebuujel(ke).
köls (L329p Roermond),
vgl. Köls, 1. Van of uit Keulen; 2. Keuls dialect.
köls (L271p Venlo),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 123].
köls (L333p Asenray/Maalbroek, ...
L381p Echt/Gebroek,
L292p Heythuysen,
L432a Koningsbosch,
L329p Roermond,
L293p Roggel,
L331p Swalmen),
kulsen:
køͅlsə (L271p Venlo),
kulster:
Mv. kölsters - oud Venlos.
kölster (L271p Venlo),
maai:
beͅ mājə spēln (Q001p Zonhoven),
bé mieje spéèle (knikkeren) (P121p Ulbeek),
enə mòi (P197p Heers),
eͅnə moͅj (P196p Veulen),
klitsen met de mao.iën (Q001p Zonhoven),
maai (L417p As, ...
Q071p Diepenbeek,
Q001p Zonhoven),
maaien (Q001p Zonhoven),
maawj (P219p Jeuk),
māj (P179p Aalst-bij-St.-Truiden),
ma͂i (Q166p Vechmaal),
meej (Q156p Borgloon),
meie (P118b Kortenbos),
mējə (P192p Voort, ...
Q073p Wimmertingen),
mījə (P188p Hoepertingen),
mīə (Q074p Kortessem),
moai (P183p Mielen-boven-Aalst),
moaj (P197p Heers),
moi (Q071p Diepenbeek, ...
P180p Kerkom),
moie (P178p Brustem),
mōͅ (P197p Heers, ...
P119p Sint-Lambrechts-Herk),
mōͅi (Q159p Broekom, ...
P186p Gelinden,
Q157p Jesseren),
mōͅj (Q003p Genk),
mōͅwəj (Q001p Zonhoven),
mōͅə (P218p Borlo, ...
P218p Borlo),
moͅiə (P218p Borlo),
moͅj (Q071p Diepenbeek),
mój (P176p Sint-Truiden),
möj` (Q164a Widooie),
nə miə (Q074p Kortessem),
spēlə beͅ moͅjəs (Q160p Bommershoven),
spīlə meͅt də mōͅjə (Q003p Genk),
, /
mao.ëjen (Q001p Zonhoven),
maoi (Q001p Zonhoven),
maoj (Q153p Gors-Opleeuw),
mie-je (P121p Ulbeek),
mieje (Q078p Wellen),
Miejen (Q078p Wellen),
mièje (P121p Ulbeek),
moai (L414p Houthalen),
moiɛje (P220p Mechelen-Bovelingen),
moje (Q071p Diepenbeek, ...
Q003p Genk),
mooie (ev.) - mooïëje (mv.) (P227p Vorsen),
mouwje (P175p Gingelom),
, afbeelding is te klein en onduidelijk om te zien wat het is
moaien (P219p Jeuk),
, is mij niet bekend waarom het hier gaat.
moij (Q071p Diepenbeek),
, onbekend
maoi (P189p Rijkel),
, weet niet wat men hier bedoelt
moien (P176p Sint-Truiden),
/
moaie/ (Q003p Genk),
Bij de maaien schieten.
moj (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
Cf. mèt enne mauj klitsen.
enne mauj (P197p Heers),
de knikkers werden in een "moaiëbors"bewaard.Een zakje (beurs ) dat van boven kon toegestrikt worden.Met de loden knikker moaiêde wij van thuis toaan de school; er was toen nog neergens een verharde stoep langs de wegen gelegd., mij onbekend
moai (Q003p Genk),
ne loette moai (Q003p Genk),
Kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
meë (Q074p Kortessem),
ne Glazen maai.
māəj (Q001p Zonhoven),
Sub *maai.
bè de mao.ëje spee.ële (Q001p Zonhoven),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
mao (P120p Alken),
moï (Q071p Diepenbeek),
Sub meësjîete: Kom ve gón e pötsje meësjîete (of bè de meë sjîete): Kom, we gaan knikkeren.
bè de meë sjiête (Q074p Kortessem),
Sub moaië, (1).
moai (Q003p Genk),
vgl. pag. 1: moeispeler knikkerspelen [mv.].
moie (Q071p Diepenbeek),
voor een glazen knikker
meje (P121p Ulbeek),
Z. ook o. knikker, (1). - Vgl. pag. 230: knikker: knikker 1. z.o. klits 1, *klitser-, *klitsen-, kogel 2, koning 2, *maai1, schieter-schieten.
mao.ëj (Q001p Zonhoven),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 125].
maoj (Q003p Genk),
maaitje:
mēikə (P058p Stevoort),
mōikə (Q159p Broekom),
Het meke dient als inzet in de pot.
mèəkə (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
maal:
maal (L288p Nederweert, ...
L288p Nederweert,
L289p Weert,
L289p Weert),
meͅt mālə dōn (L289b Leuken),
Geh. Weert. (t Daghet in den Oosten VIII, 33)
maal (L289p Weert),
Gewone lemen knikker.
māle (L288p Nederweert),
glazen knikkers zijn buude, uit leem gebakken knikkers zijn maale, /
maale (L289p Weert),
Je had "maale"in allerlei kleuren. Ze werden verkocht in een zakje. Voor de tweede wereldoorlog kon je ze alleen nog in het bruin krijgen. Na de tweede wereldoorlog kreeg je er 10 voor één cent, in één kleur (groen, rood, blauw vooral). De "maal"was het minste waard.
maal (L289p Weert),
kleiner dan een buut
maal (L289p Weert),
kliener dan een kloeleklaot
maal (L289p Weert),
knekker: Nederland (- Budel en Weert), Lommel, Lommel-Kolonie, Neerpelt.
maal (L289p Weert),
Sub knikker. Mv.
maâle (L289p Weert),
Weinig gebruikt.
maol (L271p Venlo),
Wir könnten es hier mit zwei Wörtern zu tun haben, die im Lütticher Dialekt dieselbe Lautform aufweisen: entweder maye (arch.) f. maille, petite pièce de monnaie valant un demi-denier, vgl. Verdam: maelge, mailge eene kleine munt, de helft van een penning, oder maye - Haust verzeichnet es nur als maille de filet - das auf lat. macula zurückgeht und auch die Grundform von niederl. maelie orbiculus, anulus ist. Sollte es sich hier um einen Relikt eines früheren Ring- oder Münzspieles handeln, so hätte man durch Metonymia den Namen des geworfenen Gegenstandes auf das neue Material, den Murmel übertragen. Der Zusammenhang zwischen Wurf- und Knickerspiel würde sich in diesem Falle für unser Gebiet aus der Wortgeschichte erklären.
maal [māl} (L285p Budel, ...
L288p Nederweert,
L289p Weert),
marbel:
malber (Q202p Eys, ...
Q101p Valkenburg),
malleber (Q096b Itteren),
marbel (Q196a Banholt, ...
Q203p Gulpen,
Q113p Heerlen,
L364p Meeuwen,
Q033p Oirsbeek,
Q117a Waubach,
Q117a Waubach),
marbele (Q118p Schaesberg, ...
Q201p Wijlre),
marbelen (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
marbels (L298a Kesseleik),
marbəl (L372p Maaseik),
melber (Q203b Ingber),
molber (Q211p Bocholtz, ...
Q116p Simpelveld),
molleber (Q211p Bocholtz),
márrebel (L318b Tungelroy),
møͅrbəl (Q117p Nieuwenhagen, ...
Q117p Nieuwenhagen),
, /
marbels (L368p Neeroeteren, ...
L371p Ophoven),
merbels (K278a Stevensvennen),
/
morbele (Q032p Schinnen),
de bedoeling was er zoveel mogelijk van de tegenstrever te veroveren
marbels (L372p Maaseik),
dikker dan een huuf en van glas
marbel (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
Eigl. marmeren. Fr. marbre.
marbel (Q113p Heerlen),
van glas of steen
marbəl (Q113p Heerlen),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 125].
marbel (Q113p Heerlen),
marbol:
marbol (L364p Meeuwen, ...
K359a Stal),
marrebollen (K317p Leopoldsburg),
merbol (P118b Kortenbos),
, /
marbol (Q077p Hoeselt),
marbolletje:
marrebollekes (K317p Leopoldsburg),
marmel:
marmel (L372p Maaseik),
, /
marmels (L372p Maaseik),
Marmels (L372p Maaseik),
marmels (L372p Maaseik, ...
L371p Ophoven),
marremels (L372p Maaseik),
, ik kan het niet ontwaren
marmels (L372p Maaseik),
/
marmelen/marmels (L372p Maaseik),
Ook marmele: met knikkers spelen.
marmel (L372p Maaseik),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
marmel (L372p Maaseik),
marmer:
meͅt də moͅimərs spēle (Q180p Mal),
marvel:
mailever (P047p Loksbergen),
marvel (L374p Thorn),
mervel (L380p Genooi/Ohé, ...
L380p Genooi/Ohé,
L379p Laak,
L379p Laak,
Q098p Schimmert),
meͅt marvəls dōn (L374p Thorn),
møͅləvər (P047p Loksbergen),
møͅrøvŋəl (L428p Born),
spēlə bɛi də mailəvərs (P047p Loksbergen),
/
mervele (L378p Stevensweert),
Morvelle (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
glazen knikkers noemden we morvel,knikkers van klei heetten uëve, /
morvelen (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
Opm. in gehucht köls, zelden.
mĕrvel (L378p Stevensweert),
marvelaar:
mervelair (L431p Dieteren),
mervelär (L431p Dieteren),
Zie ook: marbel.
mervelaer (Q020p Sittard),
marveltje:
mervelke (L374p Thorn),
meͅrvəlkə (L374p Thorn),
meip:
mejp (L431p Dieteren),
met meͅipə sjpēlə (L431p Dieteren),
meis:
maesj (Q016p Lutterade),
maisj (L430p Einighausen, ...
Q020p Sittard),
mausj (Q021p Geleen, ...
Q032p Schinnen),
meisj (Q035p Brunssum, ...
Q033p Oirsbeek,
Q020p Sittard),
meisje (L433p Nieuwstadt, ...
Q033p Oirsbeek),
meͅis (L432p Susteren),
mit meisje sjeiten (Q020p Sittard),
mit meisje sjete (L432p Susteren),
mäisj (L432p Susteren),
mèisj (Q020p Sittard),
mèsch (L434a Broeksittard),
sjpele mit meijsje (Q020p Sittard),
(mv. meis)
meisch (Q020p Sittard),
/
meisje (Q038p Amstenrade, ...
Q020p Sittard),
2 speelden wij met lemen knikkers, die geverfd waren. 3 was een spelletje, waarbij een kuiltje in de grond werd gemaakt waarin je je
mejsje mit ɛne mawsj (Q031p Spaubeek),
ik weet niet of het woord bij 1 goed gescheven is ,het moet meer naar de ei klank, weet ik niet
measje (Q020p Sittard),
kuulkesjarre, /
mejsje (Q020p Sittard),
Meisj ist u.E. nichts anderes als eine Kontamination aus Plur. meij (neben maje) und dem benachbarten köls.
meisj [mei̯š} (L431p Dieteren, ...
L379p Laak,
L378p Stevensweert,
L432p Susteren,
L375p Wessem),
meisje als het lemen knikkers zouden zijn, niet bekend
meisje (L432p Susteren),
meisje zijn van glas, huve van leem of porcelein, /
meisj-meisje (Q032p Schinnen),
Méisje? klitsje? oet dich!
méisj (Q020p Sittard),
ps. boven de è staat nog een lengteteken; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.
mèsj (Q022p Munstergeleen),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 126].
mausj (Q097p Ulestraten),
meisj (Q029p Bingelrade, ...
Q020p Sittard),
meisje:
mesje (L429p Guttecoven),
kleine stene knikker
meisjke (Q111p Klimmen),
mergel:
meͅirjəl (Q263p Raeren),
meͅrgəl (Q278p Welkenraedt),
meͅrəgəl (Q284p Eupen),
mijtmaai:
[sic] - voor een heel kleine knikker
miè/ĕt moj (Q071p Diepenbeek),
moks:
moks (Q284p Eupen),
Glasmocks, steinmocks; aus ndl. mokkel, bzw. spät-mhd. mocke = Klumpen, Stück.
mocks (Q284p Eupen),
molmer:
molmer (Q240p Lauw),
, /
moalmeren (Q240p Lauw),
molmer (Q240p Lauw),
muldje:
muldje (Q015p Stein),
oks:
oaks (Q278p Welkenraedt),
piethuif:
nr1 : Dilsen - nr 2 in Rekem, /
pitueven (Q012p Rekem),
pietscheut:
, /
pietscheuten (P048p Halen),
pikkuls:
pikköls (L266p Sevenum),
pottenbal:
Eig. Royers.
pottebâl (L318p Stramproy, ...
L318b Tungelroy),
scheut:
eiezere scheut (P048p Halen),
ne scheu.t (K361p Zolder),
nə sch"t (K318p Beverlo),
nə sX"t (K358p Beringen, ...
L414p Houthalen),
nəsk"t (K357p Paal),
scheut (K358p Beringen, ...
K358p Beringen,
K318p Beverlo,
K316p Heppen,
K360p Heusden,
L414p Houthalen,
K359p Koersel,
K359p Koersel,
K359p Koersel,
P051p Lummen,
P051p Lummen,
K357p Paal,
K359a Stal,
K359a Stal,
K361p Zolder),
schøt (K357p Paal, ...
K358b Tervant),
schø͂ͅt (P046p Linkhout, ...
P051p Lummen,
P045p Meldert,
K353p Tessenderlo,
P044p Zelem),
spelen mee de scheuten (K315p Oostham),
spēlə beͅ sx"tə (K360p Heusden),
sx"t (K358p Beringen, ...
K318p Beverlo,
K359p Koersel,
P051p Lummen),
sxøt (K358p Beringen),
, /
scheuten (K360p Heusden),
Bij schîê.te, scheu.tespee.le, knikkeren.
scheu.t (K361p Zolder),
Geh. Beverloo. (t Daghet in den Oosten XI, 52)
scheut (K318p Beverlo),
Houdt uwe scheut te goei vast inuw handen.
sch"t (Q001p Zonhoven),
Hè kreeg ne bûîl scheute van Sinterkloos.
scheut (K318p Beverlo),
knikkeren = me scheute schiete, /
scheute (K361p Zolder),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
scheut (K358p Beringen),
Védze; kuilke schie.te, sláng schie.te, muu.rke tétse.
scheu.te spee.le (K361p Zolder),
schieter:
schieter (P058p Stevoort),
schiethuif:
schiethief (L417p As),
sjietaaif (Q083p Bilzen),
šītaif (Q083p Bilzen),
, /
sjietaajf (Q083p Bilzen),
sjiethaajve (Q083p Bilzen),
sjiethaive (Q086p Eigenbilzen),
sjiethuivë (Q077p Hoeselt),
, ?
schiedaiven (Q083p Bilzen),
, weet niet wat bedoeld wordt
sjie:daaiv (Q082p Munsterbilzen),
dialect Membruggen (Zuid-limburg), /
sjiethoif (Q169p Membruggen),
Sub hejf: n Shiethejf wjodde oach al ins gezaag. Een knikker werd zo ook al eens genoemd.
shiethejf (Q086p Eigenbilzen),
Sub huif: ook sjiethuif.
sjiethuif (Q077p Hoeselt),
Sub meë: kabas (Hasselt) - moï (Diepenbeek) - scheut (Beringen) - scheuit (Bocholt) - mao (Alken) - klits (Spouwen) - huif (Rijkhoven) - sjiethuif (Vlijtingen) - sjietaive (Munsterbilzen) - kassendouw (Nieuwerkerken) - kassendui (Sint-Truiden) - marmel (Maaseik).
sjietaive (Q082p Munsterbilzen),
sjiethuif (Q171p Vlijtingen),
voor een gladde ronde knikker
schiethuif (Q077p Hoeselt),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 125].
sjiethuif (Q077p Hoeselt),
Zjë hot glôzë huivë en potjèddë: Je had glazen knikkers en potaarden.
sjiethuivë (Q077p Hoeselt),
schietkuls:
sjētkø͂ͅls (L331p Swalmen),
schietmaai:
schietmei (P118p Kozen),
springer:
, /
springers (P121p Ulbeek),
stuiker:
sjtoeker (Q098p Schimmert),
stuiter:
stuuter (L217p Meerlo),
tam:
Vgl. WBD III, 3.2., grote knikker, pag. 98: tam, zeldz. Hagelds.
tam (K360p Heusden),
teetje:
teetje (L289p Weert),
kleiner dan een maal
teetje (L289p Weert),
kleinste knikker
teetje (L289p Weert, ...
L289p Weert)
|
[SND (2006)](Harde) knikker. || *Klitser: Iemand die met knikkers schiet; (zelden) Knikker. || *Klitsmaai: 1. Knikker. || *Klitsmaai: Knikker. || *Maai: Knikker. || / [SND (2006)] || 1. Knikker. || 2. (Gewone) knikker. || 3. Marbel. || [Jongensspel - knikkers]: Glasknikker. || [Jongensspel - knikkers]: Kleine, gekleurde knikker uit gebrande leem. || [Jongensspel - knikkers]: Knikker. || [Jongensspel - knikkers]: Knikkeren. || [kleiner en in gebakken klei of potaarde] [SND (2006)] || [Knikker]. || [knikkeren] [SND (2006)] || [Knikkers] [SND (2006)] || [Met de knikkers spelen]. || [steen of glas; dikker dan de klits] [SND (2006)] || [van aarde] [SND (2006)] || Alg. stuiter. || Bal van leem of mergel en kolengruis. || Balletjes van gebakken aarde, steen, marmer of glas [bolbaai, kets, kaaischeut, jibber, klits, ket, til, knipper, knot, marbol, marbel, mölmer, kaster, kasser, huuf, köls, kölster, vrenkel]. [N 88 (1982)] || benamingen in het knikkerspel [SGV (1914)] || bol [SND (2006)] || Een grote knikker. [N R (1968)] || Een hele grote knikker? [WVD 153 (2005)] || Een knikker van gebakken leem en gekleurd, of van glas. || Een knikker. [ZND B1 (1940sq)] || Gegoten ijzeren stuiter in verschillende dikten. || glasknikkers [SND (2006)] || Glazen (gekleurde) knikker. || Glazen knikker. || Grosser Wurfmurmel. || Hief: knikker. || Hoe worden (werden) de verschillende knikkerspelen genoemd? [N R (1968)] || Huif: (lemen) knikker. || Huif: knikker. || Huuf: I. Glazen of aarden knikker. || Hüüv: Murmel, Knicker. || I. Maai: Knikker. || II. Huif: knikker. || II. Kliets: kleine knikker. || II. Knikker. || Jongens spelen met de knikkers. [ZND 01u (1924)] || Keischeut: balletje van gebakken aarde, steen, marmer of glas. || Kleibolletjes (knikkers van de gewone man). || kleine knikker [SND (2006)] || Kleine knikker uit gebakken aarde. [ZND m] || Kleine knikker. || Kleine lemen knikker. || Kleine stenen of glazen knikker [mullemer, aardezoekertje, artzeiker]. [N 88 (1982)], [N 88 (1982)] || Kleine, meestal aarden knikker. || Kleiner Murmel. || Klits ("teef, wijfje, ontuchtige vrouw"; "knikker/iets kleins"). [Willems (1885)] || Klits: **1. Knikker van gebakken aarde, kalk of steen. || Kloot, bal, knikker. || Knickerkugel. || Kniker (sic), huuf, maai, vrank, kassedo. || knikker [SGV (1914)], [SND (1991)], [SND (2006)], [ZND m] || knikker (klei) [SND (2006)] || Knikker van gebakken aarde, kalk of steen. || Knikker van gebakken leem. || Knikker van leem. || Knikker van steen. || knikker(s) [SND (2006)] || Knikker, knikkers. || Knikker, larve. || Knikker, stuiter. || Knikker. [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Knikker: 1. Glazen knikker. || Knikker: de grote (glazen of stenen). [ZND 16 (1934)] || Knikker: de kleine (van steen of glas). [ZND 16 (1934)] || Knikker: Knikker van gebakken aarde, kalk of steen. || Knikkeren (1). || Knikkeren. || knikkers [N 112 (2006)], [SND (2006)] || Knikkers [mv.]. || Knikkers. [Lk 03 (1953)] || knikkers/ [SND (2006)] || Kogelvormig gegoten ijzeren stuiter, vnl. bij t knikkerspel gebruikt. || Köls*: knikker. || Lemen knikker. || letterlijk: schietbol [SND (2006)] || Lievelingsspel 1. [SND (2006)] || Lievelingsspel 2. [SND (2006)] || Lievelingsspel 3. [SND (2006)] || Lievelingsspel 4. [SND (2006)] || Lievelingsspel 5. [SND (2006)] || loden knikker [SND (2006)] || Maai, marbol, marmer, klits, kabas. || Maai: 2. Knikker. || marbels [SND (2006)] || Marmeren knikker. || Meke: Kleine knikker, niet uit glas maar uit gebakken aarde. || Murmel. || Over het knikkerspel: het knikkeren. [N R (1968)] || Plur. van knikker. || Scheut: *2. Stuk waarmee men schram schiet. || Sjeitmeisj, knikker (van geperst marmergruis of glas) waar men het liefst en gewoonlijk mee knikkert. || Soort kleine knikker. || Soort knikker. || Steenen knikker, marbol, huif. || Stenen knikker (van Keuls steengoed). || Stenen schietknikker. || Stuiter (van marmer of porcelein). || Stuiter van bont glas of porcelein. || Verschillende soorten knikkers. [BN 03]
III-3-2
|