30443 |
spie van het anker |
ankerspie/-spij:
aŋkǝršpij (Q039p Hoensbroek),
cale:
kal (Q083p Bilzen, ...
Q198a Mesch),
kál (K353p Tessenderlo),
ijzeren spij:
ęjzǝrǝ spęj (Q003p Genk),
kijl:
ki.l (Q121p Kerkrade, ...
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert,
L270p Tegelen),
kiǝl (Q113p Heerlen),
kī.l (Q121c Bleijerheide, ...
Q111p Klimmen),
kīl (Q019p Beek, ...
Q113p Heerlen,
Q097p Ulestraten),
klem:
klɛm (Q083p Bilzen),
klemspie/-spij:
klɛmspi (L289b Leuken, ...
L289p Weert),
sierspie:
sīršpi (L290p Panningen),
spanspie/-spij:
spanspi (L321p Neeritter),
spie-/spijstuk:
spistøk (L382p Montfort),
spie/spij:
spe.j (L289p Weert),
spi (L320c Haler, ...
L292p Heythuysen,
L316a Lozen,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L265p Meijel,
Q090p Mopertingen,
Q095a Oud-Caberg,
P176p Sint-Truiden,
K353p Tessenderlo,
L318b Tungelroy),
spi.j (L318b Tungelroy),
spij (L320a Ell, ...
L211p Leunen,
L364p Meeuwen),
spęj (L414p Houthalen),
špi (Q202p Eys, ...
L291p Helden,
L330p Herten,
L290p Panningen,
L432p Susteren,
Q117a Waubach),
splijtnagel:
splęjǝtnǭgǝl (Q193p Gronsveld, ...
Q194p Rijckholt),
split:
šplet (Q111p Klimmen),
trekspie/-spij:
trɛkspi (L321p Neeritter),
vastzetspie:
vas˲zętšpi (Q113p Heerlen)
|
De spie waarmee schieter en sleutel met elkaar verankerd kunnen worden. Zie ook afb. 72. [N 31, 38c; monogr.]
II-9
|
29908 |
spie-eind |
krets:
krɛts (L297p Belfeld)
|
Gelijk aflopend uiteinde van de gresbuis met rillering. Het spie-eind heeft ten doel het aanhechten te bevorderen van de specie waarmee de verbinding van de buizen onderling wordt gedicht. [monogr.]
II-8
|
19804 |
spiegel |
deurspiegel:
dø̄rspīgǝl (L163p Ottersum),
kraagspiegel:
krāxšpēgǝl (Q112p Voerendaal),
krǭǝxšpigǝl (Q198p Eijsden),
krang:
kraŋ (Q088p Lanaken),
revershaak:
rǝvē̜rhōk (Q088p Lanaken),
spiegel:
schpeegel (L297p Belfeld, ...
Q207p Epen,
L325p Horn,
Q016p Lutterade,
Q196p Mheer,
Q033p Oirsbeek,
Q118p Schaesberg),
schpeegəl (L331p Swalmen),
schpegel (Q102p Amby, ...
Q098p Schimmert),
schpeigel (Q029p Bingelrade),
schpīēgel (Q105p Heer),
shpiegel (Q196p Mheer),
sjiegel (Q104a Limmel),
sjpeegel (Q103p Berg-en-Terblijt, ...
Q021p Geleen,
Q203p Gulpen,
L291p Helden/Everlo,
L298p Kessel,
Q111p Klimmen,
Q204a Mechelen,
L387p Posterholt,
Q117b Rimburg,
Q030p Schinveld,
Q097p Ulestraten,
Q101p Valkenburg),
sjpegel (L426p Buchten, ...
Q202p Eys,
Q110p Heek,
L330p Herten (bij Roermond),
Q022p Munstergeleen,
Q032a Puth,
L299p Reuver,
L296p Steyl,
Q208p Vijlen),
sjpeigel (L430p Einighausen, ...
L429p Guttecoven,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard),
sjpeègel (Q027p Doenrade),
sjpēēgel (L432p Susteren),
sjpēēgl (L333p Asenray/Maalbroek),
sjpēgel (L290p Panningen),
sjpiggel (Q116p Simpelveld),
sjpiégel (Q193p Gronsveld),
speegel (L295p Baarlo, ...
L300p Beesel,
L269p Blerick,
L381p Echt/Gebroek,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
L328p Heel,
L246p Horst,
L320p Hunsel,
L248p Lottum,
L377p Maasbracht,
L427p Obbicht,
L378p Stevensweert),
spegel (L434a Broeksittard, ...
L431p Dieteren,
L380p Genooi/Ohé,
L379p Laak,
L382p Montfort,
L288p Nederweert,
L385p Sint-Odiliënberg,
L374p Thorn,
L271p Venlo,
L289p Weert),
speīgel (Q032p Schinnen),
spej.gel (Q002p Hasselt),
spēgel (L245p Meterik, ...
L321p Neeritter),
spēgəl (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L289h Boshoven,
L360p Bree,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L289p Weert),
spĕgel (Q014p Urmond),
spiegel (Q096a Borgharen, ...
Q071p Diepenbeek,
L164p Gennep,
Q165p Hopmaal,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
Q200p s-Gravenvoeren,
L246a Swolgen,
L210p Venray),
spigǝl (Q007p Eisden, ...
Q003p Genk,
Q095p Maastricht,
L265p Meijel),
spigəl (K278p Lommel, ...
L424p Meeswijk),
spiəgəl (Q003p Genk),
spīē-gel (L215p Blitterswijck),
spīēgel (L191p Afferden, ...
L165p Heijen,
L217p Meerlo,
Q187p Sint-Pieter,
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
spīgəl (L286p Hamont),
spēgǝl (L428p Born, ...
L381p Echt,
L246p Horst,
L368p Neeroeteren,
Q015p Stein,
L271p Venlo),
spę̄gǝl (L267p Maasbree),
spīgǝl (Q088p Lanaken, ...
L265p Meijel,
P052p Schulen),
špeegel (Q035p Brunssum),
špēgəl (L330p Herten (bij Roermond)),
špeͅi̯əl (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
špejǝl (Q121c Bleijerheide, ...
Q121c Bleijerheide
[(meervoud: špejǝlǝ)]
),
špēgǝl (Q027p Doenrade, ...
Q021p Geleen,
L330p Herten,
Q099p Meerssen,
L387p Posterholt,
Q111q Ransdaal,
L299p Reuver,
L385p Sint Odilienberg,
L270p Tegelen),
špęjgǝl (L433p Nieuwstadt),
špęjǝl (Q121c Bleijerheide),
špīgǝl (Q083p Bilzen),
Es eme(s) te lang viêr de spiegel steit te ki-jke, dan steit den di-jvel achter hèèm(of hèèr)
spegel (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
Verklw. spegelke
spegel (L271p Venlo),
Verklw. spiegelke De gaans daag veur de spiegel staon De spiegel van ¯t water: gladde oppervlak
spiegel (Q095p Maastricht),
zoo glaat es e sjpegel.
sjpegel (L327p Beegden),
spiegelzool:
spīgǝlzoǝl (Q083p Bilzen)
|
De naad tussen kraag en revers, waar de kraag aan de revers wordt gehecht. [N 59, 122a] || Elk van de door de dwars- en spiegelklampen omlijste vakken. [N 55, 23e] || spiegel [SGV (1914)], [ZND m] || Zeker gedeelte van het boventuig bij bepaalde soorten bottines. [N 60, 21c]
II-10, II-7, II-9, III-2-1
|
18498 |
spiegel [wld ii.10, p. 24] |
spiegel:
sjpieiel (Q121c Bleijerheide),
spēgel (L267p Maasbree),
spigəl (L265p Meijel),
spiegelzool:
spīēgelzoël (Q083p Bilzen)
|
spiegel? [N 60 (1973)]
III-1-3
|
26219 |
spiegel van de askop |
sluitstuk:
slu.tstø̜k (L289p Weert),
voorkant:
vø̄rkanjt (L321p Neeritter, ...
L318p Stramproy),
vø̄rkantj (L374p Thorn),
vø̜̄rkant (P051p Lummen),
walgstuk:
walǝxstø̜k (L289p Weert),
walǝxštø̜k (L292a Maxet)
|
De voorkant van de askop. Zie ook afb. 46. [N O, 10d]
II-3
|
30778 |
spiegelglas |
spiegelglas:
spiegelglas (Q001p Zonhoven),
spigǝlglas (L163p Ottersum),
spigǝlglawǝs (P219p Jeuk),
spēgǝlglās (L267p Maasbree),
spīgǝlglas (K353p Tessenderlo),
spīgǝlgloas (L414p Houthalen),
spīgǝlglǭs (Q071p Diepenbeek),
špēgǝlglas (Q113p Heerlen),
špēgǝlglās (L426p Buchten, ...
Q203p Gulpen,
L328p Heel,
L330p Herten,
Q111p Klimmen,
Q197p Noorbeek,
Q032p Schinnen,
Q197a Terlinden,
Q117a Waubach),
špęjǝljlās (Q121p Kerkrade)
|
Gegoten glas dat door slijpen en polijsten geheel doorzichtig is geworden. Spiegelglas kan in grote diktes en afmetingen geleverd worden en wordt vooral voor winkelruiten gebruikt. [N 67, 89g]
II-9
|
30274 |
spiegelklampen |
blikstukken:
blekštø̜kǝ (L385p Sint Odilienberg),
deurstijlen:
diǝrstęjlǝ, diǝrstājl (Q083p Bilzen),
oprechte klampen:
oprēǝtǝ klampǝ (Q121c Bleijerheide),
spiegelklampen:
spēgǝlklampǝ (Q018p Geulle),
špēgǝlklampǝ (L387p Posterholt),
staande klampen:
stǭndǝ klāmpǝ (L163p Ottersum),
steekklampen:
stē̜kklāmpǝ (L163p Ottersum),
štē̜kklampǝ (L385p Sint Odilienberg)
|
De staande planken die langs de lengtezijden van de deur verbonden zijn met de dwarsklampen. [N 55, 23d]
II-9
|
21430 |
spieken |
<omschr.> een papiertje in de kips hebben:
hê heet en pepeerke in de kips (L291p Helden/Everlo),
afkijken:
aafkieke (Q103p Berg-en-Terblijt, ...
Q191p Cadier,
Q203p Gulpen,
L376p Linne,
Q197p Noorbeek,
L322a Nunhem,
Q118p Schaesberg,
L318b Tungelroy),
aafkieken (L371a Geistingen, ...
L293p Roggel),
aafkiëke (L269b Boekend, ...
Q035p Brunssum),
aafkīēke (L324p Baexem, ...
L299p Reuver),
aafkīēkə (L352p Hechtel),
afkieke (L265p Meijel),
aofkīēkə (Q003p Genk),
áfkīēke (L210p Venray),
afpennen:
aafpenne (P184p Groot-Gelmen, ...
L423p Stokkem),
aafpénnə (Q002p Hasselt),
òəfpènnə (Q003a Oud-Waterschei),
afschrijven:
aafschrieve (L319p Molenbeersel),
aafschrieven (L360p Bree, ...
L366p Gruitrode),
aafschrijven (P051a Bolderberg),
aafschrijver (P220p Mechelen-Bovelingen),
aafschrīēvən (Q006p Leut),
aafschréévə (P218p Borlo),
afschrijven (P179p Aalst-bij-St.-Truiden, ...
L414p Houthalen,
Q166p Vechmaal,
Q075p Vliermaalroot),
aofsjréévə (Q074p Kortessem),
oafschreve (Q086p Eigenbilzen),
òəfsjrééjvə (Q003a Oud-Waterschei),
#NAME?
afschrijven (L364p Meeuwen),
betekent ook "overschrijven
afschréévə (K314p Kwaadmechelen),
letterlijk
aafsjrīēvə (L359p Beek (bij Bree)),
afzien:
afsīēn (K316p Heppen),
foetelen:
foesjele (L321p Neeritter),
foetele (L292p Heythuysen, ...
Q101p Valkenburg,
L271p Venlo),
fŏĕttələn (Q006p Leut),
... bij spelen = zich niet aan de spelregels houden
foetele (L217p Meerlo),
... in andermans kaarten = vals spelen
foetelen (L250p Arcen),
alg. bedrog
foetele (Q095p Maastricht),
alg. benaming voor oneerlijk zijn
fōētələ (L245p Meterik),
alg. oneerlijk bij kaarten
foetele (L267p Maasbree),
alg. oneerlijk doen
foetele (L265p Meijel),
alg. unfair spel
foetele (L247z Broekhuizenvorst),
bij kaarten
foetele (L321p Neeritter),
o.a. bedrog bij mens ergerje niet
foetelen (Q032p Schinnen),
oneerlijk kaart spelen
foetele (Q193p Gronsveld),
oneerlijk spelen met kaarten
foetele (L266p Sevenum),
valspelen bij kaartspel
foetele (Q021p Geleen),
valsspelen (kaarten)
foetele (Q020p Sittard),
foezen:
fŏĕsjə (Q284p Eupen),
smokkelen:
schmokkelen (Q021p Geleen),
smokkele (L381p Echt/Gebroek),
smokkelen (L377p Maasbracht),
§jmoekkele (L270p Tegelen),
#NAME?
smoekele (L247p Broekhuizen),
praktisch uitgestorven
sjmoekələ (L330p Herten (bij Roermond)),
spiekbriefje:
sjpiekbrīēfkə (Q202p Eys),
spiekbreefke (L267p Maasbree),
spieken:
schpieken (L299p Reuver),
sjpieke (L295p Baarlo, ...
L291p Helden/Everlo,
Q192p Margraten,
L331p Swalmen,
Q208p Vijlen),
sjpieken (L433p Nieuwstadt),
sjpiekke (Q117a Waubach),
spieke (L381p Echt/Gebroek, ...
L320a Ell,
L246p Horst,
L267p Maasbree,
L321p Neeritter,
Q101p Valkenburg,
L268p Velden,
L271p Venlo),
spieken (L300p Beesel, ...
Q021p Geleen,
L290p Panningen),
meer frequent
sjpieke (Q020p Sittard),
spinzen:
#NAME?
sjpienze (L291p Helden/Everlo)
|
spieken; Hoe noemt u bij een proefwerk stiekum gebruik maken van een boek of een papiertje/ [DC 48 (1973)]
III-3-1
|
17569 |
spier |
muskel (du.):
eng moeskel (Q121p Kerkrade),
ing moeskel (Q211p Bocholtz, ...
Q121p Kerkrade),
ing muskel (Q113p Heerlen),
moeschkel (Q036p Nuth/Aalbeek),
moeskel (Q035p Brunssum, ...
Q039p Hoensbroek),
mōēsjkel (Q030p Schinveld),
mu.skəl (Q252p Moresnet),
Opm. v.d. informant: vgl. Eng. muscles.
moskele (L320a Ell),
spier:
`n sjpier (Q014p Urmond),
ein schjpier (Q112a Heerlerheide),
en sjpīēr (Q111p Klimmen),
en spier (Q009p Mechelen-aan-de-Maas, ...
Q198b Oost-Maarland,
Q162p Tongeren),
eng schpier (Q121p Kerkrade),
ing spier (Q117b Rimburg, ...
Q118p Schaesberg),
n schpier (Q198a Mesch, ...
Q118p Schaesberg),
n sjpier (Q100p Houthem, ...
Q112p Voerendaal),
ochpiër (Q098p Schimmert),
schpier (Q096p Bunde, ...
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
L432p Susteren,
Q101p Valkenburg),
sjpier (L324p Baexem, ...
L327p Beegden,
Q021p Geleen,
L429p Guttecoven,
L330p Herten (bij Roermond),
Q039p Hoensbroek,
L325p Horn,
Q015b Kerensheide,
L434p Limbricht,
Q117p Nieuwenhagen,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
L290p Panningen,
L329p Roermond,
Q098p Schimmert,
Q020p Sittard,
L270p Tegelen,
Q097p Ulestraten,
Q097p Ulestraten,
Q117a Waubach),
sjpies (Q096p Bunde),
sjpīēr (Q099p Meerssen, ...
Q032a Puth,
L299p Reuver),
spe.jer (Q002p Hasselt),
speer (Q013p Uikhoven, ...
L271p Venlo),
speͅi̯ər (Q002p Hasselt),
speͅjər (K357p Paal),
spier (L324p Baexem, ...
L429a Berg-aan-de-Maas,
K318p Beverlo,
L247p Broekhuizen,
L381p Echt/Gebroek,
Q017p Elsloo,
Q021p Geleen,
L164p Gennep,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
L322p Haelen,
Q039p Hoensbroek,
L246p Horst,
Q074p Kortessem,
L324a Leveroy,
K278p Lommel,
L377p Maasbracht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L265p Meijel,
L294p Neer,
L373p Roosteren,
L373p Roosteren,
L266p Sevenum,
P176p Sint-Truiden,
Q015p Stein,
L378p Stevensweert,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L210p Venray,
L214p Wanssum,
Q104p Wijk),
spir (P176p Sint-Truiden, ...
K353p Tessenderlo),
spiër (L269b Boekend),
spīē.ër (Q001p Zonhoven),
spīēr (L382p Montfort, ...
L289p Weert),
spīr (L282p Achel, ...
L360p Bree,
Q188p Kanne,
K359p Koersel,
K359p Koersel,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
P222p Opheers,
Q162p Tongeren,
P044p Zelem),
spīər (L286p Hamont, ...
L286p Hamont,
L314p Overpelt),
spèr (Q204a Mechelen),
un spíér (Q187p Sint-Pieter),
(jr.)
spīēr (Q162p Tongeren),
i.e. een dikke massa vezelbundels.
spiər (L312p Neerpelt),
Idem (als Ndl.).
spier (L381p Echt/Gebroek),
ij als i + j
spijər (K278p Lommel)
|
pees, spier [N 10 (1961)]
III-1-1
|
24429 |
spiering |
pin:
WBD/WLD
pin (Q015p Stein),
spiereling:
ook wel -
spiereling (Q095p Maastricht),
WBD/WLD
spierəling (Q095p Maastricht),
spiering:
sjpiering (L330p Herten (bij Roermond), ...
L299p Reuver,
L329p Roermond),
sjpierink (Q098p Schimmert),
sjpīēring (L329p Roermond),
spiering (L269p Blerick, ...
Q077p Hoeselt,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L216p Oirlo,
L271p Venlo,
L375p Wessem),
cassettebandje
spiering (L265p Meijel, ...
L265p Meijel),
Endepols
spiering (Q105p Heer, ...
Q187a Heugem,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
ideosyncr.
spiering (L374p Thorn, ...
L268p Velden),
IPA
spiriŋ (K314p Kwaadmechelen),
Veldeke
sjpiering (Q117a Waubach),
WBD/WLD
sjpīēring (Q117p Nieuwenhagen),
spiering (Q095p Maastricht),
spīēring (L432p Susteren),
WLD
schpiering (Q098p Schimmert),
schpierink (Q035p Brunssum),
sjpiering (Q111p Klimmen, ...
L331p Swalmen),
sjpīēring (L322p Haelen),
spiering (L300p Beesel, ...
L428p Born,
L382p Montfort,
L271p Venlo),
spīēring (L164p Gennep, ...
L271p Venlo),
WLD komt hier niet meer voor
spīēring (L378p Stevensweert),
spriet:
Endepols
spriet (Q095p Maastricht),
sprot:
d’r sjpròt (Q039p Hoensbroek)
|
Hoe noemt u de spiering: een kleine beenvis. De schedel is min of meer doorzichtig. Hij komt voor aan de westkust van Europa en trekt in april-mei de rivieren op. Hij is zilverachtig en kan ± 15cm lang worden (spiering, spirk, pin) [N 83 (1981)] || spiering
III-4-2
|