e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
aannaaien aannaaien: annęjǝ (Neeroeteren) Aannaaien met de aannaaisteek. De aannaaisteek is een onzichtbare steek, die gebruikt wordt bij het innaaien van de voering. De steek moet altijd in schuine richting, achter de draad, smal op de kant worden gestoken (Papenhuyzen III, pag. 15). Zie afb. 44. [N 59, 61] II-7
aannemer aannemer: ānnømǝr (Jabeek), ānnē̜ǝmǝr (Eijsden), ǫ ̞nniǝmǝr (Zonhoven), ǭnniǝmǝr (Bilzen), ǭnnē.mǝr (Gronsveld), ǭnnēmǝr (Tongeren), entrepreneur: ǭtrǝprǝnø̜̄r (Tongeren) Persoon die tegen een bepaalde aanneemsom de werkzaamheden die voor de uitvoering van een bouwwerk vereist zijn, op zich neemt. [N 30, 3d; monogr.] II-9
aanplant aanplant: aonplaant (Gronsveld), poterij: L.I. poterie, poterij \'bed of hof met kleine jonge bomen bezaaid of bepoot\'  poo.ëterij (Zonhoven), wijker: cf. bliéver  wiéker (Gronsveld) aanplant || aanplanting van jonge boompjes || boom in aanplanting die weer verwijderd wordt III-2-1
aanpunten van rechtopstaande wissen aansnijden: ǭnsnęjǝ (Tessenderlo), aanspitsen: ānspetsǝ (Weert), ɛnspetsǝ (Ottersum), afslijpen: āfslīpǝ (Uikhoven), plat maken: plat mākǝ (Meijel), schalm maken: šalǝm mākǝ (Stokkem), scherp maken: sxęrǝp mākǝ (Loksbergen), sxɛrǝp mǭkǝ (Sint-Truiden), šɛrǝp mākǝ (Stokkem, ... ), spits maken: spits maken (Helden, ... ) Met een mandenmakersmes het uiteinde van de wis aanpunten. Op deze wijze kan de wis gemakkelijker in de bodem gestoken worden. [N 40, 43] II-12
aanranden aandoen: ōͅndun (Oostham), aanhouden: a[ə}nhaan (Mielen-boven-Aalst), aanhauwe (Gruitrode), aanhauwen (Opoeteren), aanho (Beringen), aoenha (Jeuk), aonage (Waltwilder), aonhaa (Voort), aonhaaë (Zepperen), aonhauwen (Kaulille), aonhawen (Sint-Huibrechts-Lille), enhaa (Jeuk), oanhaade (Zichen-Zussen-Bolder), oanhouwen (Hamont), oonheyven (Kwaadmechelen), ōānhagen (Ulbeek), ōͅnhawən (Hamont), ōͅnhāwən (Hamont), oͅənhágə (Genk), ánhauwə (Kaulille), ø͂ͅfhouwen (Riemst), ????  enhaan (Linkhout), aanpakken: aanpakken (Paal, ... ), aanpakkeŋ (Diepenbeek), aonpakken (Koersel), aōnpakken (Sint-Lambrechts-Herk), apakke (Moresnet), apakkə (Beringen), ā[ə}npa[o}keͅ (Leopoldsburg), ānpakə (Rekem), enpakken (Mal), ōͅ[a}npaokən (Diepenbeek), aanranden: a ranse (Moresnet), aanranden (Bocholt, ... ), aanranje (Kinrooi), aanranne (Opglabbeek, ... ), aanrannen (Bree, ... ), aanranneŋ (Reppel), aanranən (Opitter), aaranne (Mheer), aenraan (Hechtel), aonra[ə}nə (Engelmanshoven), aonranne (Veldwezelt), aonrannen (Hasselt, ... ), aonrannə (Maastricht), aonrāne (Heppen), aorandə (Beverlo), ānranən (Bocholt), a͂⁄nrānə (s-Herenelderen, ... ), oanranden (Tessenderlo), oanroon (Sint-Truiden), ourannen (Kwaadmechelen), ōͅnrannən (Hamont), ōͅnrānen (Diepenbeek), əomranən (Zolder), aanvallen: a[o}nvalle (Wellen), aa[u}nvallen (Hechtel), aafalle (Lontzen), aan vallen (Maaseik), aan-valle (Weert), aanvalle (Kaulille, ... ), aanvallen (Dilsen, ... ), aanvallə (Geistingen), aenvalle (Hasselt), aenvallen (Paal), ainvalle (Riksingen), anvallen (Lommel), aongevalle (Sint-Truiden), aonvalle (Kuringen, ... ), aonvallen (Achel, ... ), aonvallən (Eigenbilzen), aonvāle (Houthalen), aovallə (Beverlo), aoͅ[ə}nvallə (Gutshoven), aïenvallen (Bree), ānvallə (Lanaken), ānvalə (Opglabbeek, ... ), a͂nvallen (Sint-Lambrechts-Herk), a͂nvallə (Vroenhoven), a͂vāln (Zonhoven), envalle (Loksbergen), o[e}nvallen (Rijkel), oanvalle (Gorsem, ... ), oanvallen (Neerpelt, ... ), oazn valle (Heers), onvallen (Lommel), ounvalle (Zichen-Zussen-Bolder), ownvalle (Borgloon), ōͅnvallə (Herk-de-Stad), ōͅnvalə (Borgloon), ōͅnvaolən (Hamont), oͅ[a}nvallə (Zichen-Zussen-Bolder), oͅənvalə (Genk), oͅənvaolə (Kortessem), ânvalə (Hasselt), âônvallen (Grote-Spouwen), ênvallen (Mal), óánvallen (Heers), ôanvallen (Sint-Truiden), ø͂ͅnvalle (Genoelselderen), afslaan: aafslaon (Rekem), afwachten: aefwaachtə (Zepperen), afwachten (Borlo, ... ), afwochten (Paal), attaqueren (<fr.): aotək[j}ē[ə}rən (Diepenbeek), attakeere (Jeuk), attakeeren (Spalbeek), attakieëren (Groot-Gelmen), attekeere (Zichen-Zussen-Bolder), attikieren (Sint-Truiden), beroven: berūëven (Achel), bestelen: bestelen (Kaulille), met de nek pakken: met den nek p⁄akken (Peer), op iemand uitspringen: op iemes ootspringe (Rosmeer), overvallen: eevervalle (Hasselt), euvervalle (Mechelen-aan-de-Maas), euvervallen (Houthalen, ... ), ievervalleŋ (Reppel), īēvervallen (Opglabbeek), jəvərval⁄ə (s-Herenelderen), overvallen (Hasselt, ... ), overvalleͅ (Leopoldsburg), overvoullen (Lommel), ovərvallə (Meldert), ōͅvərvalə (Rekem), uver vallen (Maaseik), évervalle (Hasselt), ëivervallen (Bilzen), ö:vərvaolə (Kortessem) aanranden [ZND 32 (1939)], [ZND m], [ZND m] III-3-1
aanrecht aanrecht: aanrèk (Echt/Gebroek), aanrëk (Sittard), anrèk (Merselo), arēͅt (Eupen), arīət (Moresnet), ānreͅk (Altweert, ... ), āriət (Bleijerheide, ... ), ánreͅxt (Gennep, ... ), den doorsjlaag sjteit op den aanrèk  aa:nrèk (Roermond), D¯n aonrèk stónt vol tèlleure Zèt de kómp zoelang op d¯n aonrèk  aonrèk (Maastricht), ennen ánrecht bestöt uut \'n ánrechtblad, ennen ánrechtstieën en ennen ánrechtkâst  ánraech(t) (Castenray, ... ), Verklw. aanrekske  aanrek (Venlo), gootsteen: gøͅtstēn (Gennep, ... ), stortbank: stoͅrt˂ba.ŋk (Tungelroy) aanrecht || Anrichtbrett || de plank waarop het keukengerief wordt gezet [ZND 32 (1939)] || eenvoudige hardstenen aanrecht bij pomp || gootsteen, aanrecht || schaprade [SGV (1914)] III-2-1
aanrekenen aanbetaling (zn.): aonbetaoling (Maastricht), aankalken: aankalken (Born), áánkálkə (Venlo), aanknijten: vgl. Heerlen Wb. (pag. 344): kniet, krijt [zie ook kriet].  aa⁄kniette (Waubach), āāknĭĕtə (Nieuwenhagen), aanmanen: aanmane (Merkelbeek, ... ), aanmanen (Hoensbroek), aanrekenen: aanraekene (Weert), aanschrijven: aa-sjrīēve (Mheer), aan-schriëve (Sevenum), aanschrieven (Montfort, ... ), aansjrieve (Swalmen, ... ), aansjrieven (Kesseleik), aansjrievə (Kelpen, ... ), aonsjrieven (Noorbeek), tansjrie:ve (Herten (bij Roermond)), áánsjrīēvə (Heel), áásjrīēvə (Heerlen), ənschrieve (Meerlo), afrekeling (zn.): afrekeling (Jeuk), afrekenen: aofreekənə (Maastricht), āāfrêēkənə (Reuver), berekenen: beraekene (Echt/Gebroek, ... ), beraikene (Roermond), berèkene (Maasniel), beuren: beuren (Stein), de rekening presenteren: rekening presenteire (Nieuwstadt), rekening presentere (Melick), rékening prèssentere (Meijel), de rekening schrijven: raekening sjrievə (Doenrade), rekeningschrieve (Itteren), de rekening sturen: də réékəning stūūrə (Gennep), raek sjtuure (Herten (bij Roermond)), de rekening uitschrijven: ‧eͅŋ reͅ.akən‧eŋ ˂ū.tšrī.və (Eys), geld vragen: gèlt vraogə (Epen), gèèdj vraoge (Guttecoven), in rekening brengen: ien raekening brenge (Oirlo), ien rèkening brenge (Tienray), in raekening bringe (Hoensbroek, ... ), in rāēkəning bringə (Beesel), in reikening bringe (Vlodrop), in rekening bringe (Maastricht), in rekening bréngen (Gulpen, ... ), in rèkening brènge (Schinnen), in réékening bringe (Thorn), inreakening brenge (Stein), kwitantie (zn.): kwitantsie (Eksel), manen: (bij herhaling).  maone (Maastricht), Van Dale: IV. manen, 1. (iem.) met aandrang herinneren aan een verplichting, hem opwekken tot het vervullen ervan, m.n. tot betaling.  ich zál hət wáál máánd (Opglabbeek), maane (Schimmert, ... ), maanə (Kapel-in-t-Zand), mane (Blerick, ... ), manen (Leopoldsburg, ... ), maone (Maastricht, ... ), màànə (Susteren), op de pof: op d⁄r poef (Kerkrade), opschrijven: opschrievu (Brunssum), opschrīēve (Venray), opsjrieve (Schaesberg), opsjrievə (Roermond), ópschrīēvə (Venlo), rekenen: raekene (Posterholt), reenkənə (Maastricht), rekenen (Maastricht), réékənən (Urmond), schrijfgeld (zn.): schriefgèld (Montfort), schrijven: raekeninge (oeët)sjrie:ve (Herten (bij Roermond)), schrieve (Eys, ... ), schrijven (Stein, ... ), schrīēve (Amby), sjrieve (Geulle), sjrīēvə (Meijel, ... ), sjrīēëvə (Nieuwenhagen), tellen: téllə (Maastricht), vragen: vraoge (Venlo) betaling vragen voor een geleverd artikel; in rekening brengen [schrijven, aankalken] [N 89 (1982)] III-3-1
aanrijgen aaneen rijgen: aanein riege (Reuver), aanrijgen: ânriege (Venray), draaien: dreje (Melick), inrijgen: i-ri-jjə (Epen), inriege (Roermond), inriejə (Beesel), invamen: i-veëme (Kunrade), invajme (Posterholt), inveeme (Maastricht), inveemə (Maastricht), inveme (Maastricht), inveéme (Ten-Esschen/Weustenrade), invēime (Amby), invèmen (Heythuysen), invéme (Maastricht, ... ), invémə (Kapel-in-t-Zand), invéémə (Beesel, ... ), invéémən (Urmond), kneppelen: kneppele (Jeuk), rijgen: kralle riege (Hoensbroek), reĕgu (Brunssum), rege (Waubach), regə (Doenrade), reie (Simpelveld), reige (Maastricht, ... ), reigə (Roermond), reigən (Diepenbeek), rēēëgə (Nieuwenhagen), reͅigə (Houthalen), ri-je (As, ... ), rie-je (Klimmen), rie.gə (Grathem, ... ), riege (Blerick, ... ), riegen (Heythuysen, ... ), riegə (Guttecoven), rieje (Herten (bij Roermond), ... ), rije (Kerkrade, ... ), rijge (Geulle, ... ), rijgen (Beesel, ... ), rijgə (Maastricht), rijje (Eys), rijjgə (Maastricht), riêge (Venlo), rīēge (Tienray), rīēgə (Gennep, ... ), rĭĕjjə (Heerlen), ry(3)̄ge (Maastricht), rèjgə (Susteren), réjjə (Heerlen), rîege (Swalmen), r‧eͅi̯ə (Eys), ritsen: rissə (Meijel), ritse (Nieuwstadt, ... ), ritsə (Venlo), snoeren: sneure (Ittervoort), spinnen: spinne (Ell), vamen: vaeme (Echt/Gebroek), vee.mə (Grathem, ... ), veeme (Weert), veemə (Maastricht, ... ), vēime (Amby), vèèmə (Oirsbeek), vééme (Horst), vë⁄men (Born), vlechten: vlechte (Maasbree, ... ), vlegtə (Schimmert) tot een snoer verenigen [ritsen, resemen, rijgen] [N 91 (1982)] III-4-4
aanrijgkoorden langertouwen: lęŋǝrtǫwǝ (Stramproy) De koorden die men van het weefsel met roede aan het begin naar de aanrijgstok, de roede in de doekboom, spant. [N 39, 88] II-7
aanrijgstok roede: rōj (Stramproy) De roede die past in de boomgleuf van de doekboom. [N 39, 89] II-7