e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bier alt: ald (Venlo), bier: beer (Altweert, ... ), beijer (Sittard), beijr (Guttecoven), beir (Bingelrade, ... ), beiër (Hasselt), ber (Lanaken), beër (Panningen), bēr (Boorsem, ... ), bēͅr (Eupen), bē‧r (Meeswijk), bier (Afferden, ... ), bieər (Hoepertingen, ... ), bir (Wellen, ... ), bīējr (Gutshoven), bīēr (Achel, ... ), bīi̯ər (Hamont), bīr (Diepenbeek, ... ), bīər (Lommel), bĭĕjr (Alken, ... ), béeer (Montenaken), béjər (Meldert, ... ), bééjr (Linkhout, ... ), bééjər (Hasselt, ... ), béér (Amby, ... ), bééər (Beringe, ... ), bîer (Ottersum), bîêr (Bergen, ... ), (Tweelettergrepig).  beijer (Einighausen), Bekende volksdrank Mestreech had vreuger versjèllende bere, steinaajd en lekker jónk, klei beer en middelbeer Al wat jónk is, drink zoe gere beer Gaank mèt miech, daan kriegste beer mèt sókker Beer brouwe  beer (Maastricht), bieër van paters vätje: zeer goed bier. De paters Franciskanen in Venray hadden een eigen brouwerij voor het klooster  biər (Blitterswijck, ... ), blaire  bair (Eisden), dat és mèt bȉr yùvërguo¯të: dat is zattemanspraat Ich drénk bȉr én pis tée Hët és ënë bȉrbauk  bīēr (Tongeren), een pint bier  be:r (Meeuwen), Ei glaaske beer, veer ruivers in koor, Remunsjen drank, dao laot ós mer drinke Ins beugele veur beer mit knapkook Waatvere voorman in Limburg lik neet ins aan óm e sjöpke beer of sjnepske te vertaere wo-der broer mót betale t Beer is versjaald t beer is aaf E vaetje beer  bee:r (Roermond), Höbbe ze in dèè kafee Itters of Bògkendzjer beer  beer (As, ... ), Verklw. beerke  beer (Heerlen, ... ), Verklw. birke  bej.er (Hasselt), verzamelfiche ook mat. van ZND 01 (a-m) ook lijst 22 vr. 27a  bier (Lommel), verzamelfiche ook mat. van ZND 01 (a-m) ook ZND 22 vr. 27a  (zèt)bier (Wellen), bair (Eisden), bee:r (Mheer), beer (Amby, ... ), beeər (Opoeteren), bei-jer (Sittard), beier (Paal), beiër (Hasselt), bei̯r (Hasselt), beə.r (Hasselt), bē:r (Opgrimbie), bēi̯r (Mechelen-aan-de-Maas), bēr (Boorsem, ... ), bērə (Molenbeersel), bēͅjər (Lummen), bi.(ə)r (Borgloon), bi:r (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bie-r (Wellen), biejər (Gutshoven), bier (Beringen, ... ), bieër (Paal), bieər (Ulbeek), bijər (Gutshoven), bir (Beringen, ... ), bièr (Millen, ... ), biër (Lommel, ... ), biər (Zonhoven), bī:r (Borgloon), bīēr (Kermt), bīi̯ər (Hamont), bīr (Beringen, ... ), bīər (Hasselt, ... ), bĭr (Sint-Truiden), bi‧jər (Hoepertingen), bi‧ər (Eupen), bèr (Vucht), bêr (Kanne), bî.r (Borgloon), bîr (Vliermaal), b‧ēr (Montzen, ... ), b‧ī:r (Montzen), Wie roeër, of zoerder gebroeë wie baeter beier: als iemand na zorgvuldig overleg toegeeft  b‧eͅi̯ər (Sittard), ¯t Beer is kapot: het bier is veschaald ¯t Beer is aaf: het vat is leeg  beer (Bleijerheide, ... ), bock: bok (Meeswijk), bók (Zonhoven), verklw. bokske  bok (Genk), vgl. het waalse riviertje Bock Kòm,ve drinken òs nog rap ein paar bòkskes  bòk (As, ... ), cristal: krista.l (Hasselt), krIstal (Meeuwen), E kristalleke drè.nke  kristal (Zonhoven), duvel: dej.vel (Hasselt), geuze: geues (Hasselt), geus (Hasselt), Lambiek  geus (Tongeren), halfom: haaf öm (Gronsveld), halfum (Venlo), jong bier: joonk beer (Gronsveld), kalvets: Jao, zellefs op magerdaog, dan had me wel ins lekker snepkes wie stokvès mèt get mèllek, kalvètsj of erretesop  kalvètsj (Maastricht), kavets: kavètsj (Maastricht), keute: keute (Valkenburg), lager: in de zomer drink ich gaer e glaaske lager  lager (Roermond), opslagplaats lager in de techniek  laager (Sittard), lagerbier: lagerbeer (Roermond), lambik: E gleeske lambiek Veer drónke in Luik altied lambiek Twie lambiek en ei pils  lambiek (Maastricht), middelbier: het was een afkooksel van jong bier  mïddëlbīēr (Tongeren), morellen: mòrrêllë (Tongeren), ïch Hùb al ë glôos mòrêllë gëdrónkë; mïch túnk dat hët tït juòr bêtër és  mërêllë (Tongeren), paardje: E piá.reke drè.nke  piá.reke (Zonhoven), pale ale: pelèt (Hasselt), Verklw. pelèlleke  pèllèt (Hasselt), pils: pils (Gronsveld), biersoort  pils (Sittard), poeliepalie: poeliepalie (Castenray, ... ), pootjesbier: peutsjëbīēr (Tongeren, ... ), schuss (du.): sjoes (Bleijerheide, ... ), stout: biersoort Ook wel stoet  stòut (Tongeren), trappist: trappes (Hasselt), trappist (Zonhoven, ... ) (een glas) trappistenbier || bekend Belg. bier || bier [RND], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 06 (1924)], [ZND 22 (1936)], [ZND 27 (1938)] || bier dat voor 1914-18 als tafelbier gebruikt werd || bier met morellenkersen als bestandeel, vooral gebrouwen op tongeren-kermis || bier uit wortelen (peeën) vervaardigd || biersoort || blond bier || bock(bier) || bokbier || Cristal Alken (bier) || drank van donker en licht bier || een soort sterk bier, Duvel || een soort van bier || geuzelambiek || glas blond bier || half om half licht en donker bier || half pils / half donker || lager || lagerbier || Leuvense biersoort || licht bier || naam van biersoort || pale ale, merknaam van Engels bier || pils || pils (- met een beetje donker bier) || pils, met èèn scheut donker bier || pootjesbier || soort bier || stout || trappist || vloeibare drank m.n. bier III-2-3
bier klaren filteren: f ̇eltǝrǝ (Opitter), feltǝrǝ (Alken, ... ), filteren (Arcen, ... ), filteren door de massa: feltǝrǝ dūr dǝ masa (Weert), filtreren: feltrērǝ (Schinnen), klaarsel derin doen: klø̄rsǝl dren dōn (Stramproy), klaren: klaren (Maastricht), klø̜̄rǝ (Maastricht), klęǝrǝ (Wellen), klǭrǝ (Schinnen, ... ) Bier helder maken door er een klaringsmiddel aan toe te voegen of door het te filteren. [N 35, 82; monogr.] II-2
bierboom bierboom: bierboom (Maastricht), bęjǝrbǫwm (Sittard) Soort juk met daaraan twee kettingen met haken waarmee biervaten in de kelder worden gebracht. Zie afb. 1. [monogr.] II-2
biercommies ambtenaar: ambtenaar (Arcen), commies: komi (Kerkom), komis (Schinnen), kǝmis (Heythuysen, ... ), (mv.)  komizǝ (Stramproy), kǫmis (Wellen), pegelaar: pegelaar (Hasselt) De ambtenaar van de bieraccijns die de brouwerij komt bezoeken. [N 35, 60 add.; monogr.] II-2
bierfilter bierfilter: bē.rf ̇eltǝr (Opitter), bērfeltǝr (Horn), filter: feltǝr (Posterholt), filter (Arcen), f˙eltǝr (Opitter), kiezelgoer: kīzǝlgȳr (Alken), massa: mas (Alken), masa (Weert) Filter waardoor het bier geleid wordt. Op deze manier bereikt men dat het bier helder wordt. [N 35, 83; N 35, 82] II-2
biergist reinigen (de gist) wassen: w ̇asǝ (Opitter), wɛšǝ (Schinnen), wassen van de gist: wassen van de gist (Valkenburg), zeven: zeven (Arcen), zēvǝ (Schinnen) Biergist wassen en zeven om onzuiverheden en bacteriën te verwijderen. [N 35, 65] II-2
bierkelder afvulkelder: āfvølkęldǝr (Valkenburg), bewaarkelders: bǝwārkoldǝrs (Kerkom), bierkelder: bierkelder (Maastricht), biǝrkáldǝr (Wellen), bērkęldǝr (Heythuysen, ... ), kelder: kęldǝr (Posterholt), lagerkelder: lagerkelder (Arcen), lāgǝrkęldǝr (Horn, ... ), opslagkelders: opslaxkoldǝrs (Kerkom), opslagplakken: opslaxplakǝn (Kerkom), opslagruimte: opšlāxrȳǝmtǝ (Neer), pakhuis: pakhū.s (Panningen), tonnenkelder: tǫnǝkaldǝr (Alken), vatenkelder: vātǝkęldǝr (Maastricht), voorraadkelder: voorraadkelder (Schinnen), vø̄rrøtkaldǝr (Alken), vø̄rrǭtkęldǝr (Horn, ... ), voorraadlager: vø̄rrǭtlāgǝr (Horn), voorraadskelder: vø̄rrǭtskęldǝr (Schinnen) De ruimte waar het bier wordt opgeslagen wanneer het niet direkt aan klanten wordt geleverd. [N 35, 87; monogr.] II-2
bierklaarsel beenderen: beenderen (mv.) (Maastricht), bereidsel: bręjsǝl (Venray), clarifiant: xlōrǝfiant (Panningen), gelatine: gelatine (Kerkom), šelǝtīn (Sittard), iers mos: īrs mǫs (Meerssen), ijslands mos: ijslands mos (Maastricht), kalfsknook: kalǝfsknōǝk (Schinnen), kawfsknǭk (Sittard), (mv.)  kalǝfsknø̜̄k (Horn), klaarmiddelen: klø̜̄rmedǝlǝ (Maastricht), klaarsel: klø̄rsǝl (Stramproy), klø̜̄rsǝl (Maastricht), klaringsmiddel: klǭreŋsmedǝl (Stramproy), knoken: knø̄k (Meerssen), saliansky: saliansky (Maastricht), spaanders: spāndǝrs (Maastricht), spanen: špiǝnǝ (Schinnen), vislijm: vøšlīm (Meerssen, ... ), vɛsl ̇im (Weert), vɛslīm (Horn, ... ), wijnsteen: winst ̇ęjn (Weert) Het middel dat aan het bier wordt toegevoegd om dit te klaren. Uit de opgave blijkt dat er nogal veel verschillende middelen door de diverse bierbrouwers worden gebruikt. Volgens P. Chambille de Beaumont (pag. 8) werd in Maastricht gebruik gemaakt van "saliansky". Dit was een klaringsmiddel dat bestond uit de vellen van een vis (saliansky) die uit Rusland werd ge√Ømporteerd. Ook de respondent uit L 210 merkt op dat het "bereidsel" was gemaakt van een Russische vis. Het werd bereid met azijn. Men moest het "bereidsel" kloppen tot het "kort" was, waarna het bij het bier in de ton werd gedaan. De zegsman uit Q 99 vermeldt, evenals P. Chambille de Beaumont, dat de "vislijm" werd aangemaakt in een bierketel en geroerd met een "bezempje", een kort roeachtig voorwerp. De invuller uit Q 99 merkt op dat het klaarsel werd gemaakt van runderbeenderen, terwijl volgens de respondent uit P 180 de "gelatine" werd getrokken uit de poten van koeien. [N 35, 83; monogr.] II-2
bierpap bierpap: beerpap (Baarlo, ... ), beijerpap (Vlodrop), beiërpap (Sittard), bērpap (Helchteren), bierpap (Bilzen, ... ), biērpáp (Castenray, ... ), biərpap (Borgloon), bīrpap (Borgloon, ... ), bīrpáp (Ketsingen), Als men dit eet bij verkoudheid of griep kan men goed transpireren e kappertje beer: een klein glas bier (voor dames met suiker) naaks beer: bier zonder suiker E glaeske beer  beerpap (Altweert, ... ), Eigen phonetische  beerpap (Valkenburg), jónk bȉr mèt wat bloem gëbónne, gësoekerd, lich gëwêr¯¯mp  bīērpap (Tongeren), Nieuwe [spelling]  beerpap (Reuver), Syst. Eijkman  bīrpap (Gennep), Syst. Eykman  bērpáp (America), Syst. Frings  bērpap (Bree, ... ), birpap (Halen, ... ), biərpap (Gingelom), bīrpap (Beringen, ... ), bīərpap (Hamont), bi̞ərpap (Gingelom), bɛ̄i̯ərpap (Hasselt), Syst. IPA  beͅi̯ərpap (Paal), Syst. Veldeke  beerpap (Kinrooi, ... ), Syst. WBD  bee.rpap (Panningen), beerpap (Baexem, ... ), beerpap’ (Boukoul), beerpàp (Mechelen), bierpap (Meijel, ... ), Syst. WBD Dim. beerpepke  beerpap (Venlo), bierslem: beerschlém (Nieuwenhagen), beersjlem (Gronsveld, ... ), beer’sjlem (Bleijerheide, ... ), bēērsjlem (Munstergeleen), Syst. WBD  beerslem (Venlo), beer’sjle.m (Boukoul), bierslemp: beerschlemp (Heerlen, ... ), beersjlemp (Bleijerheide, ... ), beersjlèèmp (Schimmert), beersjlémp (Gronsveld), beerslemp (Ittervoort, ... ), berslɛmp (Rotem), bērslēmp (Opglabbeek), bērslɛmp (Lanklaar, ... ), bērslɛ̄mp (Smeermaas), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  beerslemp (Berg-aan-de-Maas), Eigen syst.  beersjlemp (Heerlen), schj=ch van chocolade  beerschjlemp (Heerlerheide), Syst. Frings  bērslɛmp (Bocholt, ... ), Syst. Frings (?)  bērslɛmp (Kinrooi), Syst. Veldeke  beersjlem (Tegelen), Syst. WBD  beersjlemp (Maasniel, ... ), beersjlèmp (Klimmen), beerslemp (Baarlo, ... ), beerslémp (Neer), beeslemp (Nederweert), Syst. WBD Werd gebruikt als middel tegen verkoudheid, en als extra voeding voor moeders die een kind zoogden.  bee:rsjlèmp (Maasniel), Syst. WBD Wordt bereid door meel toe te voegen aan warm bier, dat daarna verder verhit wordt. Roeren totdat de sjlemp stijf is.  beersjlemp (Geleen), wit beer  beersjlemp (Lutterade), bierslijm: Syst. WBD  bĭĕrsjlīēm (Kerkrade), biertjespap: Syst. WBD  bierkes-pap (Oirlo), bierzuip: Syst. WBD  beerzoep (Leuken), gerstepap: gerstepap (Roermond), lijnzadenpap: lizootepap (Mechelen), slem: schlemm (Grevenbicht/Papenhoven), In de winkteraovende kaochet de mam döks beersjlem  sjlem (Bleijerheide, ... ), slemp: schlemp (Oost-Maarland), sjlem (Eygelshoven, ... ), sjlemp (Maasbracht, ... ), slemp (Eksel, ... ), sleͅmp (Maaseik), slêmp (Altweert, ... ), #NAME?  schlemp (Susteren), Syst. Frings  slɛmp (Koersel, ... ), Syst. WBD  sjlem (Holtum), sjlemp (Buchten, ... ), slemp (Tungelroy), slémp (Neer), Syst. WBD Werd gebruikt als middel tegen verkoudheid, en als extra voeding voor moeders die een kind zoogden.  sjlèmp (Maasniel), Syst. WBD Zie ook vraag 2.  sjlemp (Herten (bij Roermond)), slemppap: Syst. WBD  sjlempap (Holtum), sjlèmppap (Klimmen), zuip: zûûp (Weert) bierpap || Bierpap (beerslemp?) [N 16 (1962)] || bierpap, slemp || bierpap, zuip || brij; Hoe noemt U: Half vast, half vloeibaar gekookt gerecht van een heel of half gemalen graansoort (gort of meel) of rijst (brij, kwet, prol, pap) [N 80 (1980)] || kooksel van melk, meel en bier || kooksel van melk, meel en vbier || pap, waaronder een scheut bier verwerkt is || roerom; Hoe noemt U: Een gerecht dat bestaat uit meel, gekookt in water of melk, met stroop en vet opgediend (treot, potstroe, ruierom, potjebuul) [N 80 (1980)] || slemp III-2-3
bierpomp bierpomp: bīrpōmp (Alken), centrifugepomp: s ̇ęntrifȳ.žpo.mp (Opitter), pomp: pomp (Maastricht), poǝmp (Wellen), pǫmp (Meerssen, ... ), (mv.)  pōmpǝ (Posterholt), wortpomp: wortpomp (Arcen), wortpǫmp (Horn), wǫrtpomp (Horn, ... ), wǫrtpump (Kerkom), wǫrtpōmp (Valkenburg), wǫrtpǫmp (Schinnen) De pomp die men gebruikt om de gekookte wort naar de koelbakken te transporteren. [N 35, 35c; N 35, 34a; N 35, 34b; N 35, 34c; monogr.] II-2