e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bezoeken (aankomen): Dit zeggen de boeren.  kōj⁄ēs aan (Weert), afkomen: eens afkomen (Sint-Huibrechts-Lille), kom e⁄s aaf (s-Herenelderen), kom ins aaf (Bocholt), kom ⁄ns aaf (Kuringen, ... ), kom ⁄ns af (Kerkom), koͅm äns ōͅf (Kortessem), bezoeken: bejeuke (Welkenraedt), beso[e}ke (Lontzen), besukken (Beverlo, ... ), bezeeke (Zutendaal), bezeeken (Neeroeteren, ... ), bezeken (Opoeteren), bezeuke (Echt/Gebroek, ... ), bezeuke (zieke) (Ittervoort), bezeuken (Boorsem, ... ), bezeukken (Vliermaalroot), bezeŭken (Wijchmaal), bezēke (As), bezēūke (Guttecoven), bezĕuke (Koersel), bezieke (Hasselt), bezike (Lummen), bezikke (Beverst, ... ), bezikken (Beverst, ... ), bezoeke (Genk), bezoeken (Bree, ... ), bezuike (Sittard), bezuke (Genoelselderen, ... ), bezuken (Gingelom, ... ), bezukke (Beverlo, ... ), bezukken (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bezuuke (Halen, ... ), bezuuken (Neerpelt), bezuën (Lommel), bezuəken (Piringen), bezūke (Sint-Truiden), bezūken (Overpelt), bezéken (Gruitrode), bezêke (Veldwezelt), bezøeuken (Eisden), bezøken (Diepenbeek), bezøͅken (Paal), bezûken (Hechtel), bezükken (Sint-Huibrechts-Hern), bezüöken (Kelmis), bĕzeukĕ (Vroenhoven), bôzykən (Oostham), bəz":kə (Opgrimbie), bəz"kə (Lanaken, ... ), bəzeukə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), bəzēkə (Neerglabbeek), bəzēūkə (Geistingen), bəzikə (Hasselt, ... ), bəzōkə (Boorsem), bəzukə (Zepperen), bəzūūkə (Meijel), bəzy(3)̄kə (Halen, ... ), bəzy(3)̄kən (Hamont), bəzykə (Genoelselderen, ... ), bəzykən (Diepenbeek), bəzö:kə (Montzen), bəzøkkə (Herk-de-Stad), bəzøkə (Beringen, ... ), bəzøə.kə (Eupen), bəžukən (Hoeselt), eine kranke bezeuke (Herten (bij Roermond), ... ), eine kranke bezuke (Schimmert), ene kraanke bezeuke (Maastricht), enne krânke bezêûke (Schimmert), enne zieke bezuuke (Meerlo), innə krànkə bəzeukə (Nieuwenhagen), kraankə bəzeukə (Epen), kranke bezeuke (Gulpen, ... ), kranke bezeukə (Oirsbeek), kranke bezueke (Vlodrop), kranke bezuike (Nieuwstadt), krankebezeuke (Schaesberg), krankə bəzeukə (Montfort, ... ), unne kraanke bezeuke (Wolder/Oud-Vroenhoven), unne krankə bezeukə (Doenrade), zeeke bezeuke (Ell), zeekə bəzeukə (Venlo), zieke bezoeken (Leopoldsburg), zikke bezikken (Eigenbilzen), zikke bezukke (Hoeselt), ənə kraangkə bəzeukə (Maastricht), ‧eͅŋə kra.ŋkə bəz‧"kə (Eys), ⁄n kranke bezeuke (Klimmen), ⁄nne kraanke bezeuke (Mheer), ⁄nə krankə bezeuken (Urmond), ps. ik weet niet precies wat de invuller bedoelt met idem; ik denk het woord een zieke??  (een zieke) bezeuke (Ubachsberg), vooral bij zieken gebruikt  bəzykə (Kortessem), bij mich komen: ko[ū}m əns bē mex (Molenbeersel), een goede dag zeggen: en goeien doag zegge (Heers), eventjes komen: kom ins effekes (Kessenich), krankenbezoek (zn.): kraangke bezeuk (Maastricht), kranke bezuk (Kerkrade, ... ), kranke-bezeuk (Nunhem), krankebezeuk (Swalmen), kranknbuzeuk (Brunssum), naar mich komen: ko[ū}m əns nōͅ mex (Molenbeersel), kom ins nao mich (Vroenhoven), naar thuis komen: kom eens no taes (Sint-Truiden), kom ⁄ns naar thuis (Kerkom), koom ins no thoës (Kuringen), naar toe gaan: nao ton goon (Maastricht), op bezoek gaan: op bezeech goan (Weert), op bezeuk (goon) (Maastricht), op bezeuk goa (Waubach), op kraanke bezeuk goon (Itteren), op kranke bezök goan (Heerlerbaan/Kaumer), op ziekebezeuk gaon (Thorn), op visite gaan (fr.): (= als de dokter een zieke bezoekt).  op visiet (Jeuk), opzoeken: eine kranke opzeuke (Herten (bij Roermond)), emes opzuke (Schimmert), ene kranke opzeuke (Gulpen), epzuu⁄en (Tessenderlo), krankə opzeukə (Kapel-in-t-Zand), op zuuke (Venray), opzeeke (Opitter), opzeeken (Opitter), opzeuke (Blerick, ... ), opzeuken (Born, ... ), opzeukə (Maastricht, ... ), opzuuke (Meijel), opzykən (Sint-Huibrechts-Lille), opzøkə (Maaseik), ōpsēūkə (Reuver), oͅpz"kə (Molenbeersel), òpseukə (Susteren), òpzuuke (Venray), zieke, een -: zīēkə (Meijel), ziekenbezoek (zn.): zee.kəbəzeuk (Kelpen), zieke bezuk (Eys), ziekebezeuk (Maastricht, ... ), ziekebezèuk (Stein), ziekəbəzeuk (Wijnandsrade) de personen die op bezoek komen [bezoek, visite, volk] [N 87 (1981)] || een zieke bezoeken [randen] [N 87 (1981)] || Kom mij eens bezoeken. [ZND 21 (1936)] III-3-1
bezoekersbad bad: bad (Thorn  [(Maurits)]   [Eisden]), badcabine voor het bezoek: badcabine voor het bezoek (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), bezoekersbad: bezoekersbad (Chevremont  [(Julia)]   [Maurits]), bǝzø̄kǝrsbat (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Emma]  [Domaniale]  [Maurits]), bǝzø̜jkǝrsbat (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]), bǝzø̜kǝrsbāt (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Laura, Julia]), bezoekswaskouw: bǝzøkswɛškǫw (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Domaniale]), directiebad: directiebad (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), gastenbad: jɛstǝbat (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Eisden]), ligbad: lexbat (Hamont  [(Eisden)]   [Maurits]), opzichtersbad: opzichtersbad (Buchten  [(Maurits)]   [Domaniale]), stijgerswaskouw: št˙igǝrswę.šk˙ǫw (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), visite: visite (Eisden  [(Eisden)]   [Winterslag, Waterschei]) Volgens de informant van Q 15 was het bezoekersbad geen aparte badruimte maar was het een gedeelte van het directie- en hoofdopzichtersbad. Directie en hoofdopzichter hadden een meer private badruimte dan de mijnwerker. Bezoekers werden naar gelang hun status ondergebracht in het meesteropzichters-, opzichters-, meesterhouwers- of ingenieursbad, aldus de informant van Q 113. Dames gingen altijd na het bezoek in het bad van de bedrijfsleiding. [N 95, 70; monogr.] II-5
bezorgd beduust: ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  bədy(3)̄st (Eksel), begaan zijn met: begoon zien met (Maastricht), bekommerd: bekummerd (Merkelbeek, ... ), bekummert (Doenrade, ... ), bekómmerd (As), bekóómert (Swalmen), bekùmmert (Sint-Truiden), bək‧øͅmərt˃ zi.ə (Eys), beteuterd: betīēterd zeen (As), betusselen: betusselen (Kesseleik), betuttelend: betuttelend (Jeuk), bezorgd: bezo:rg (Roermond), bezorgd (Posterholt, ... ), bezorgtj zeen (Herten (bij Roermond)), bezōrgdj (Weert), bezurgd (Born), bezūrgd (Stein), bezérgd zeen (As), bezörg (Heerlen, ... ), bezörg zeen (Sittard), bezörgd zien (Geleen), bezörgd zin (Schinnen), bezörgt (Doenrade), bezörgt zien (Gennep), bezörgtj (Altweert, ... ), bezùrgd (Ophoven), bëzùr’g (Tongeren), bözorch zeen (Kapel-in-t-Zand), bəzeͅrəxt sēͅn (Meeuwen), bəzurəcht (Zonhoven), bəzèricht (Meeuwen), bəzòrch (Reuver), bəzörg (Maastricht), bəzörgd (Wijnandsrade), bəzörgt (Oirsbeek, ... ), bezwaard: bezwāōrd (Blitterswijck, ... ), geen ruhe (du.) hebben: gein roew höbbe (Montfort), geng row höbbe (Noorbeek, ... ), in de pits zitten: in-də-pitsj zittə (Heerlen), in de zorgen zitten: hai zaat inne zörg (Ell), kommer haan: kummər han (Heerlen), kommervol: kómmervòl (As), kopzorgen hebben: kōpzéúrich höbbe (Maastricht), ongedurig: ongəduurəg (Loksbergen), ongerust: ongereus zien (Hoeselt), ongereusd zien (Meerlo), ongerēūst (Meijel), ongerust (Meijel, ... ), ongerust zijn (Leopoldsburg), ongerustj zeen (Neer), ongerös (Maasniel, ... ), ongerös zeen (Geleen, ... ), ongerös zien (Venlo), ongeröst (Maasbree), ongeröstj (Tungelroy, ... ), ongerùs (Noorbeek, ... ), ongerùs ziën (Sevenum), ongerùstj (Ittervoort), ongerûst (Melick), ongərus zin (Beesel), oongerös zeen (Amby), oongerös zien (Maastricht), oongerös zién (Gronsveld), oongərös zīēn (Maastricht), ōngerös zin (Geulle), òngerös (Klimmen), òngerùst zièn (Sevenum), óngeras (Sittard), óngerös (Maastricht), óngerös zien (Maastricht), óngərus zîê (Epen), ôngerös (Herten (bij Roermond)), ôngeröst zien (Oirlo), (= ongerust).  ongerèst (Eigenbilzen), onrust hebben: onras hubbe (Lutterade), onrast höbbe (Nunhem), ônras höbbe (Maasbree), onrustig: onrustig (Vlodrop), te doen hebben met: ps. de eerste 2 woorden zijn niet goed te lezen!  të doon hubben met (Heythuysen), tobben: tóbbə (Heerlen), unruhe (du.) haan: o.nr‧oͅu̯ hā.n (Eys), ónròw-hán (Heerlen), unruhig (du.): onrui-jig (Schaesberg), onruigig (Eys), onruijig zīēë (Nieuwenhagen), onruïch zieə (Simpelveld), vol onrust: vol onrust (Meeuwen), zich bezorgd maken: zich bezörg make (Venlo), zich ongerust maken: zich òngeröst make (Bree), zich zorgen maken: zich zörch makən (Urmond), zich zörg make euver (Venlo), zorg hebben: zorg hubbe (Neer), zorg höbbə (Beesel, ... ), zòrg höbbə (Heel), zorgelijk: zorgeluk (Montfort), zörgelek (Caberg), zörgelijk (Schaesberg), zorgen dragen voor get: zörrəg draagə veur gēt (Maastricht), zorgen haan: zurg hāān (Nieuwenhagen), zörch (Heerlen), zörch han (Simpelveld), zörg (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), zörg han (Waubach), zörg hāān (Nieuwenhagen), zorgen hebben: sörg haobbe (Wijlre), zeurg höbbe (Schimmert, ... ), zeurig hebbe (Meijel), zorg höbbe (Reuver), zurg hebbe (Venray), zurg hubbe (Gulpen, ... ), zŭrg hŭbbe (Schimmert), zèùrəch hébbə (Meijel), zörch höbbə (Brunssum, ... ), zörg hebbe (Gronsveld, ... ), zörg hebben (Hoensbroek), zörg hubbe (Voerendaal), zörg höbbe (Echt/Gebroek, ... ), zörg höbbe euver (Schinnen), zörg höbbə (Venlo), zörreg höbbe (Maastricht, ... ), zörrəg höbbə (Amstenrade), zərg həbbə (Thorn), zorgen maken: zursj mache (Vaals), zörreg make (Maastricht) bekommerd, bezorgd || bezorgd || bezorgde || een sterk gevoel van medelijden over het leed van anderen opwekkend [onnozel] [N 85 (1981)] || geen rust hebben [N 85 (1981)] || ongerust zijn, vol kommer en zorg zijn (d) [betusseld, betimperd, zorg hebben] [N 85 (1981)] III-1-4
bezorgen aan huis bestellen: ǭn hǭws bǝstɛlǝn (Genk), bestellen: bǝstęlǝ (Posterholt), bǝstɛlǝ (Oost-Maarland), bezorgen: bezorgen (Obbicht), bǝzorgǝ (Herten, ... ), bǝzørgǝ (Brunssum, ... ), bǝzø̜rgǝ (Arcen, ... ), brengen: breŋǝ (Hout-Blerick), bręŋǝ (Rekem), broodtoer maken: bruǝttūr mākǝ (Noorbeek), de (mijn) toer doen: dǝn tūr dūǝ (Neerpelt), mønǝn tuwǝr duŋ (Lommel), de ronde doen: dǝ rǫndǝ duǝn (Stokrooie), kremeren: krīǝmǝrǝ (Panningen), leveren: lęjvǝrǝ (Sint-Truiden), met brood rondgaan: møt brūt rǫntgūn (Bocholt), rondbrengen: rontbrengǝ (Venlo), rontjbreŋǝ (Maasbracht, ... ), roŋkbrengǝ (Blerick, ... ), roŋkbręŋǝ (Bleijerheide), runtjbręŋǝ (Oirsbeek), rōndbręngǝn (Ottersum), rǭndbreŋǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), ronddoen: ronddoen (Koersel), ronddragen: rontdrāgǝn (Sint-Truiden), rontrāgǝ (Houthalen), rǫndrāgǝ (Hasselt), rondvaren: rontvārǝ (Meijel), rontvǭrǝ (Beverst), serveren: sɛrvērǝ (Maastricht), uitbrengen: ūtbreŋǝ (Eijsden, ... ), ūtbręŋǝ (Amstenrade, ... ), uitvaren: awtvǭrǝ (Mal), oǝtvãrǝ (Stokrooie), ū.tvā.rǝ (Panningen), ūsvārǝ (Bleijerheide), ūtvārǝ (Maaseik, ... ), ūǝtvārǝ (Eys), ǭtvārǝ (Zepperen), ǭwǝtvǭrǝ (Munsterbilzen), uitvoeren: ātvȳrǝ (Bevingen, ... ), venten: venten (Gronsveld), vɛntǝ (Brunssum, ... ) Brood thuis bezorgen. Het woordtype "kremeren" duidt op het feit dat het brood niet door de rondbrenger gebakken is maar dat het door een grote bakkerij of broodfabriek geleverd wordt. Een eventueel opgegeven object "brood" wordt niet gedocumenteerd. [N 29, 99a, N 29, 99b; N 29, 100 add.; monogr] II-1
bezwaarlijk beschwerlich (du.): besjwierlich (Wijlre), bezjwieërlich (Klimmen), bəsjwīērlig (Nieuwenhagen), bəsjwîerlich (Heerlen), bezwaarlijk: besjwaorlik (Reuver, ... ), besjweerlik (Oirsbeek), besjwierlèk (Voerendaal), besjwieërlek (Waubach), besjwäorlijk (Geleen), bezjwaerlijk (Roermond), bezjwaorlijk (Swalmen), bezjwaorlik (Herten (bij Roermond), ... ), bezjwarlik (Geulle), bezjwoarlik (Schinnen), bezjwoerlik (Gronsveld), bezwaarlijk (Heythuysen), bezwaorlijk (Maasniel), bezwaorlik (Echt/Gebroek, ... ), bezwaorlək (Urmond), bezwaörlik (Venlo), bezweerlijk (Sittard), bezwoarlek (Kesseleik), bezwoerelik (Maastricht), bezwoerlik (Maastricht, ... ), bezwuurlek (Maastricht), bezwuurlik (Maastricht, ... ), bezwäö:r(e)lik (Roermond), bezwôôrlek (Venray), bezwôôrlik (Schimmert), bəsjwaorlik (Beesel), bəz.wōērlik (Maastricht), bəzjwaorlik (Schinnen), bəzwaorlik (Venlo), bəzwaorlək (Montfort), bəzwoerluk (Maastricht), bəzwoerlək (Maastricht), bəzworlək (Meijel), bəzwuurlək (Maastricht), bəžw‧iərlək (Eys), kwalijk: kaolig (Eys), kaolik (Doenrade), kāōlig (Nieuwenhagen), koalich (Heerlerbaan/Kaumer), koalieg (Bleijerheide, ... ), koalik (Bree, ... ), koelik (Maastricht), koliek (Born), kollig (Gulpen), kōͅlək (Meeuwen), kwalij (Ittervoort), kwalijk (Leopoldsburg), kwallik (Geulle), kwaolijk (Montfort), kwaolik (Ell, ... ), kwoalik (Vlodrop), kwôlik (Melick), kòilék (Loksbergen), kòəlich (Heerlen) bezwaarlijk || kwalijk, bezwaarlijk || zwaar vallend [bezwaarlijk, kwalijk] [N 85 (1981)] III-1-4
bezwijming beslag: beslag (Venray), bezwijming: bəzwimiŋ (Lozen, ... ), flauwte: flaate (Beverlo), flaawte (Ten-Esschen/Weustenrade), flajte (Maastricht, ... ), flate (Eksel), flautə (Oirsbeek), flauwte (Gulpen, ... ), flauwtu (Brunssum), flauwtə (Kapel-in-t-Zand), flawde (Eijsden, ... ), flawte (Amby, ... ), flawtə (Maastricht), fleuəte (Hasselt), flewte (Eigenbilzen), flo.te (Eksel), floate (Loksbergen), floawtö (Stevensweert), floote (Bilzen, ... ), floutje (Tungelroy), flowwtə (Leopoldsburg), floôte (Eksel), floͅutə (Ingber), flàwte (As), flàwtə (Urmond), flèwte (Eigenbilzen), flòwtə (Epen), flöwte (Mheer), NB: zwijmel = half slapen.  flauwte (Jeuk), Soms wordt flauwte gebruikt in navolging van het Nederlands.  flauwte (Tienray), onmacht: n oonmach (Caberg), onmaach (Bilzen), onmach (Blerick, ... ), onmacht (Born), onmag (Oirsbeek), ónmàch (Heerlen, ... ), ónmách (Venlo), ônmach (Venlo), zwakte: zwaakgde (Boorsem), zwijm: zjwijm (Reuver), zwiem (Meijel, ... ), zwijm (Gruitrode), zwijmel: zwiemel (Gennep, ... ) Bezwijming: flauwte, onmacht (kwalijkte, kwalijkvaart, zwijm, zwijmel). [N 84 (1981)] || Bezwijming: flauwte, onmacht (zwijm(el), onmacht, kwalijk, flauw). [N 107 (2001)] || flauwte || in bezwijming vallen [ZND B1 (1940sq)] || zwijm: In onmacht, in zwijm vallen (bezwijmen, vallen, zwijmelen, zwinden, kwalijk worden). [N 84 (1981)] III-1-2
biaisband biais: bi-jē (Houthalen), bi-ję (Bilzen), bję (Hopmaal), biaislint: bajslent (Oostham), bjęlent (Loksbergen), bjęlęjnt (Maasmechelen) Band van schuingeknipte stof met omgestreken kanten. Men gebruikt deze voor de afwerking van gebogen naden en zomen. [N 62, 59a; N 59, 41; N 59, 40a; N 62, 58c] II-7
bibberen beven: (bēivə) (Sint-Truiden), (zie:) beven (Montzen), baeve (Afferden, ... ), be.ive (Kerkom), beave (Kerkrade, ... ), beeft (Sint-Truiden), beeiven (Sint-Truiden), beejve (Maastricht, ... ), beeve (Nieuwerkerken), beive (Kanne, ... ), beivə (Heers), bejve (Mechelen), bejven (Kortessem), beve (Boekend, ... ), beven (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bevə (Halen, ... ), beəven (Piringen), beəvə (Halen), bē.və (Lummen), bēeivə (Herk-de-Stad), bēē-ve (Schimmert), bēēve (Riemst), bēve (Valkenburg, ... ), bēvə (Beverlo, ... ), bēəvə (Meldert, ... ), bēͅ:və (Montzen), bēͅvə (Lanaken, ... ), beͅivə (Borgloon), beͅjvə (Kortessem), bie-eve (Bleijerheide), bieuve (Val-Meer), bieve (Bocholtz, ... ), bieêven (Sint-Huibrechts-Hern), biēͅvən (Hoeselt), bieͅven (s-Herenelderen), bijeven (Beverst), bijve (Sint-Truiden), bièven (Genoelselderen), biéven (Bilzen), biêven (Bilzen, ... ), bīēve (Nieuwenhagen), bjēven (Mal), bjēvə (Genoelselderen), bjève (Kleine-Spouwen, ... ), bjéve (Millen), bjɛvə (Tongeren), bävə (Vaals, ... ), bè.ve (Elsloo), bè:ve (Montzen), bè:ven (Bree), bèiven (Neerrepen), bèj.ve (Mechelen), bève (Bree, ... ), bèven (Eigenbilzen, ... ), bèvĕ (Vroenhoven), bèève (Gronsveld, ... ), béve (Kozen, ... ), béven (Mopertingen, ... ), bééve (Ubachsberg), béëve (Heerlen), bêve (Berg-en-Terblijt, ... ), bêven (Vijlen), bêîven (Vliermaalroot), bɛvə (Welkenraedt), ĕ beeft (Sint-Truiden), he beft (Lontzen), heə beͅ.ft (Eupen), #NAME?  biève (Heerlen), 2x  beve (Venlo), NB: razele = rillen.  baeve (Klimmen), Zelden.  bēͅvə (Maaseik), bibbelen: bebelen (Vliermaalroot), bi.bələ (Montzen), bibbele (Afferden, ... ), bibbelen (Heers, ... ), bibbelle (Heers), bibbĕlĕ (Vroenhoven), bibbəlen (Eigenbilzen), bibbələ (Kortessem), bibbələn (Diepenbeek), bibele (Montzen), bibellen (Bilzen), bibələ (Borgloon, ... ), biebele (Eys, ... ), biebelle (Gulpen), boͅbələ (Maastricht), bubbele (Eijsden, ... ), bubbelen (Mopertingen, ... ), bubbələ (Maastricht), bybələ (Genoelselderen), bëbbele (Rosmeer), bøͅbbələ (Lanaken), he bibelt (Lontzen), heia bibbelt (Koninksem), heə bi.b.əlt (Eupen), mən vīt bibbələn van də kā (Bilzen), B.v. hee bubbelt wie t aajd stadhoes.  bubbelen (Wolder/Oud-Vroenhoven), bibbelezenes hebben: b.v. de bubbelesenes hobbe = bibberen  bubbələsēnəs (Maastricht), bibberen: bebberen (Kortessem), bebbərə (Herk-de-Stad), bebərə (Beringen, ... ), bebərən (Hamont, ... ), beebere (Hasselt), bĕbərə (Bree, ... ), beͅbrn (Tessenderlo), beͅbərə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bi.bərə (Hoepertingen), bibbere (Afferden, ... ), bibberen (As, ... ), bibberen v/d kou (Meijel), bibbərə (Herk-de-Stad), bibere (Montzen), bibrə (Lanklaar), bibərə (Beringen, ... ), bibərən (Sint-Huibrechts-Lille), bibərərn (Eksel), biebbere (Heerlen), bièbĕrĕ (Valkenburg), bībbere (Valkenburg), bubbere (Amby, ... ), bubberen (Elen, ... ), bubbərə (Geistingen), bŭbbere (Heer), bybərən (Zonhoven), bəbbərə (Lummen), hij bibberde van de kauw (Gruitrode), hij bibbert (Tessenderlo), hije bibbert van de kaa (Koninksem), hè bibbert (Kuringen), beven wordt volgens de informant niet gebruikt.  bibbere (Stevoort), beven wordt volgens de informant slechts weinig of niet gebruikt.  biiberen (Bilzen), Meest zuiver.  bibbere (Nieuwerkerken), Minder freq.  bibəre (Maaseik), Minder.  bibberen (Kleine-Brogel), schoeter = een korte koude rilling over het ganse lijf.  bibberen (Teuven), denderen: Van zenuwachtigheid.  dĕndərə (Geistingen), klappertanden: klaptertaan (Beverlo), razelen: raazele (Klimmen, ... ), raazələ (Heerlerheide), raozele (Oost-Maarland), razele (Arcen, ... ), razele van kaw (Valkenburg), razelen (Baarlo), razjele (Meterik), rāzele (Eys), Van kou of van angst.  razele (Heerlen), Wordt eerder gebruikt voor oude mensen en voor mensen die niet stil kunnen zitten t.g.v. een zenuwziekte.  razele (Einighausen), rijdelen: rëjələ (Lanaken), rijderen: (riere) (Boekend), ēͅ rejərt (Boorsem), hēͅ rie-erde van n kaw (Bree), hēͅ rijjerde vanne kaw (Bree), hɛ rieərt (Opitter), rayeren (Hechtel), reejere (Weert), reere (Brunssum), reieren (Gelieren/Bret, ... ), reiĕre (Beverst), reijərə (Lanaken), rejərə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), rere (Lummen, ... ), reərə (Beringen), rējerre (Lozen), rērə (Hasselt), rēͅərən (Oostham), rĕjərə (Rekem), ri jjere (Nederweert), ri-je-re (Dieteren), ri-jere (Bree), ri-jjere (Boeket/Heisterstraat), ri:jere (Urmond), rie-e-re (Maasbracht), rie-ere (Lutterade, ... ), rie-ə-re (Leuken), rieere (Echt/Gebroek, ... ), rieeren wie een blaad (Grote-Brogel), riejere (Asenray/Maalbroek, ... ), riejeren (Meers, ... ), riejĕren (Neeroeteren), riejre (Susteren), riejëre (Herten (bij Roermond)), riejəre (Holtum), riere (Kerensheide, ... ), rieren (Neerpelt), rieère (Heerlen, ... ), rieëre (Baarlo, ... ), rieëren (Geistingen, ... ), rieərə (Swalmen), riĕjĕrĕ (Kessenich), rij"re (Beverlo), rij-jeren (Mechelen-aan-de-Maas), rijere (Afferden, ... ), rijeren (Helchteren, ... ), rijjere (Weert, ... ), rijjeren (Rotem), rijjerre (Nederweert), rijrə (Kuringen), rijərə (Lozen, ... ), rière (Schimmert), riëre (Nunhem, ... ), riëren (Maaseik), riəren (Meeuwen), rīējere (Meerssen), rīēre (Klimmen), rīëren (Elen), rīərə (Kinrooi, ... ), ruieren (Diepenbeek), ruiərən (Diepenbeek), rujeren (Ulbeek), ryərə (Koersel), réjërë (Lanklaar), rêre van de kouw (Griendtsveen), rëerre (Amby), rëjərə (Lanaken), rïeëre (Horn), rø͂ͅre (Kozen), rø͂ͅrə (Kortessem), røͅrə (Kortessem), rɛiərən (Eksel), è rijjertj (Kessenich), #NAME?  riejere (Guttecoven), -> hie rêrt.  rērṇ (Zonhoven), [e stong te rejere van de kaw]  rejərə (Rekem), [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  ri-jjere (Boorsem), B.v. hee riert wie ene kwakkert.  rieëre (Berg-aan-de-Maas), B.v. Ich rij"rde van-e köts.  rij"re (Beverlo), beven wordt volgens de informant niet gebruikt.  ruire (Stevoort), ich riejerde van koa  riejere (Kessel), Vernl. rijeren.  rijeren (Hamont), Zeer zeldzaam geworden.  riejere (Heerlerheide), rillen: rille (Venlo, ... ), rillen (Hoensbroek), schrik hebben: hije het schrik (Sint-Lambrechts-Herk), schudderen: šudere (Montzen), schuiveren: sjuvere (Brunssum, ... ), i.e. beven v.d. koude.  sjōēvere (Geleen), schuiverij: (sjevraoje) (Maastricht), sidderen: siddere (Horst, ... ), tsiddere (Kerkrade, ... ), NB: razele = rillen.  tsiddere (Bocholtz), trillen: trille (Herten (bij Roermond)), wat zit je te ruiken: wat sits te te rieche (Nuth/Aalbeek), ze kloppen: hije klopt ze (Sint-Lambrechts-Herk), hè klopt ze (Kuringen) beven (bibberen) [ZND B2 (1940sq)] || beven [rijde, ridde, riere, rijgele, rijere] [N 10a (1961)] || beven, bibberen [ZND 21 (1936)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || bibberen [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || bibberen [rillen < huiveren] || bibberen van angst of door ouderdomsgebrek || bibberen, bibberen [SGV (1914)] || hij was gans verkleumd van de kou [ZND 28 (1938)] || kleumen [SGV (1914)] || mijn voeten killen (kittelen van de kou) [ZND 01u (1924)] || Ongevoelig worden van kou, gezegd van ledematen (killen). [N 84 (1981)] || rillen, beven III-1-2
biddag aanbiddingsdag: aanbiddingsdaag (Klimmen, ... ), bededag: `ne baedaag (Klimmen), baedaag (Doenrade, ... ), baeidaag (Baarlo), baejdaag (Baarlo, ... ), baijdaag (Horn), beadaag (Lutterade), beedaag (Hechtel, ... ), beejdaag (Baarlo, ... ), beejdag (Siebengewald), behdag (Klimmen), beijdaag (Bocholt, ... ), bejdaag (Tienray), bēēëndāāg (Nieuwenhagen), beͅjdāx (Montfort), bèjdaag (Meerssen), bèèdaag (Epen, ... ), bèèdag (Nuth/Aalbeek), bèèjdaag (Schimmert, ... ), bèèjedaag (Mechelen-aan-de-Maas), béédoag (Eigenbilzen), bééjdaag (Terlinden), bëëdaag (Koningsbosch), bɛ̄jdāx (Opglabbeek), bedens: beens (Eksel), bèès (Hoeselt), biddag: betdax (Meijel), bēͅd-dāx (Geistingen, ... ), bēͅdax (Ophoven), bēͅdāx (Melick), biddaag (Achel, ... ), biddag (Jeuk, ... ), dər betāch (Montzen), gehouden met vastelavond  biddag (Meijel), dag van aanbidding: doag van aanbidding (Hoepertingen), nen daag vaan aonbidding (Maastricht), twaalfurengebed: 12 oerengebed (Nieuwstadt), uitstelling: oetsjtelling (Schinnen) Een aanbiddingsuur of bidstonde, aan elk van de wijken of groeperingen van de parochie toegewezen gedurende deze aanbiddingsdagen [bidstond, bèèjstónd, be------nsjtónd?]. [N 96B (1989)] || Een dag van aanbidding van het Allerheiligste in de loop van het jaar, per parochie verschillend [biddag, bèèjdaag?]. [N 96B (1989)] III-3-3
biddag voor het gewas ... voor de vruchten der aarde: veur de vruchte des airde (Melick), voor de vruchten der aarde (Baarlo, ... ), bededag: Baedaag veur de Gewasse (Valkenburg), baejdaag (Haler), baejdaag väör t gewas (Heel), baejdaag vüër eine goojen ougst (Thorn), beadaag vur de vruchte (Waubach), beadag vuur `t gewas (Eys), beidag (Siebengewald), beijdaag (Bocholt, ... ), bēēdaag (Terlinden), bèdoag vèr de vruchte der aarde (Eigenbilzen), bèidaag (Schinnen), bèjdaag (Beesel, ... ), bèè-daag (Epen), bèèdaag (Ophoven), bèèdaag vur de vruchte (Gulpen), bèèdag (Nuth/Aalbeek), bèèjdaag (Reuver), béjdaag veur de vruchte op t lank (Baarlo), bééddaag (Geistingen), bëa-daag (Voerendaal), de Bèj-daag veur `t gewas (Maastricht), beden voor het gewas: beje veur t gewas (Lutterade), beden voor het gezaaide: boeje veur t gezeëde (Geleen), beden voor het groen: boeje veur t greuns (Geleen), beden voor het veldgewas: beejen veer t veldgewas (Peer), biddag voor de veldvruchten: biddag vur de veldvruchte (Oirlo), bidstonde: bidstonde (Meijel), hoogmis voor de vruchten der aarde: 1 zondag per maand  hoëgmès vur de vruchte der aarde (Maasbree), kruisdag: kruusdaag (Schimmert), kruisprocessie (<lat.) door de velden: kruusprocessie door de velden (Achel) De Biddag voor het Gewas. [N 96C (1989)] III-3-3