e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
tafelblad tafelblad: taofelblaad (Roermond), toffelblat (Castenray, ... ), tòòëfelblao.ët (Zonhoven), tafelbred: toͅfəlbrɛt (Gennep, ... ) tafelblad III-2-1
tafelbroeder; niet te gebruiken bijeengebrachte kinder: beej ein gebragde kienger (Velden), geen aparte aanduiding voor tafelzuster en/of tafelbroeder; worden wel genoemd: --  bie-eingebrachte kinjer (Haelen), idem tafelzuster  bi-èngebrōchte kiender (Heijen), tafelbroeder: taofelbrouwer (Limbricht), tafelbroer: taffelbroor (America, ... ), taofelbroor (Dieteren, ... ), taofəlbroor (Heerlen), toafelbroor (Heythuysen, ... ), toffelbroor (Vijlen), toffelbruur (Meerlo), tōͅfəlbroar (Nuth/Aalbeek), tòfelbroor (Blerick), cf. WNT s.v. "broeder - broêr", gewestelijk broêre, breur, bruur; ongebruikt  toffelbruur (Middelaar), niet gebr. in het dialect  tōͅfəlbrōr (Maastricht), niet in gebruik  toffelbruur (Afferden), wordt gewoonlijk omschreven  toafelbroor (Heerlen), tafelbuurman: ??  taofelbuurman (Venlo), tafelheer: toafelhier (Pey), weeskindje: weͅi̯skeͅntj (Munstergeleen) tafelbroeder [DC 05 (1937)] III-2-2
tafelgebed angeliceren: angelezeeren (Meijel), beden: beije (Kessel), beden aan de dis: t bééëne à gen dŭsj (Nieuwenhagen), beden aan de tafel: bieen aonne taofel (Houthalen), beden na het eten: bèèje nao t ète (Terlinden), beden voor en na het eten: bae vuer en nao `t ète (Klimmen), bae vuër en nao `t aete (Klimmen), baeje veur / nao et aete (Heel), baeje veur en nao et aete (Baarlo, ... ), baeje veur en nao et ete (Reuver), baeje vur en nao et aete (Sevenum), baeje vuuer en nao et aete (Thorn), baeje vuur en noa et aete (Weert), baije veur en nao et aite (Horn), beeje veur en noa t ète (Holtum), beie veur en nao (Maastricht), beije veur en nao t ete (Heugem), beije vuur en noa et eite (Bocholt), beèèn veur en noa `t eten (Zonhoven), beë vuur en nao et èèten (Koningsbosch), beëne vuuër en noa het eëte (Hoensbroek), beͅjə vøͅr ən nōͅ ət ēͅtə (Tienray), bèejen veur en nao het eten (Uikhoven), bèje veur en nao et eete (Stokkem), bèje veur en nao ut éte (Maastricht), bèjje veur en nao `t ete (Maastricht, ... ), bèè veur en noa `t ieëte (Schinnen), bèë ver en noa het ète (Eigenbilzen), t beije veur en nao t ete (Maastricht), veur en noa et eeëte bèène (Epen), veur en noa het iejète bieje (Zonhoven), vuër en noa t eëte beëne (Nieuwenhagen), vèr en noa het ète bèë (Eigenbilzen), beden voor en na tafel: baeje veur en nao taofel (Venlo), beden voor het eten: bae veur het aete (Posterholt), baeje veur et aete (Roermond), baeje veur t aete (Montfort), baeje väör t aete (Echt/Gebroek), beeen veur t eten (Eksel), beeje veur het ete (Kelpen), beje voor t eten (Linne), beëne vur t eëte (Waubach), bèèje vör t ète (Terlinden), het bèeveur het ete (Hoepertingen), veur den ete beeje (Siebengewald), vur t eëte bèè (Gulpen), beden voor of na het eten: beeje veur of nao et eete (Tegelen), beje veur of nao et ète (Holtum), bidden voor en na het eten: bedə vør nōͅ ət ēͅtə (Meijel), bidden voor het eten: bidde vur et aete (Oirlo), bidde vur et ete (Merselo), biddə vuir tēējətə (Loksbergen), danken: danke (Sittard), dankgebed: dankgebed (Ell), disgebed: ət d"jschgəbɛt (Montzen), engel des heren: der ingel des heere (Kunrade), engel des heren (Achel), voor het eten  engel des heren (Grevenbicht/Papenhoven), gebed: gebèt (Tessenderlo), gebed voor en na het eten: `t gebed voeur en noa het èïte (Sint-Martens-Voeren), gebed veer en noa et eten (Peer), gebed vuir en noo et eete (Sint-Truiden), gebed voor het eten: gebed veur `t èëten (Diepenbeek), gebed veur et aete (Tungelroy), gebed veur het ete (Boorsem), gebed vur d eeten (Eksel), gəbeͅd vø͂ͅr ət ɛ̄tə (Heel), het gebed vér het éte (Eigenbilzen), gebèt noo-w et eete  gebèt vuir et eete (Sint-Truiden), maaltijdbede: moaltsiet beëne (Kerkrade), onzevader: onze vaader (Doenrade), onze vader (Sevenum), onzevader en weesgegroet: na het eten  onze vader en weesgegroet (Grevenbicht/Papenhoven), tafelgebed: taofelgebaed (Geleen), taofelgebed (Baarlo, ... ), taofelgebet (Klimmen), taofəlgəbed (Schinnen), toafelgebead (Lutterade), toafelgebed (Roggel, ... ), toffelgebed (Hechtel, ... ), toffəlgəbèd (Hoeselt), Gebruikelijker is `beije veur en noa taofel`.  taofelgebed (Maastricht), voor en na het eten: veur en nao et aeten (Guttecoven) Het tafelgebed vóór en na het eten. [N 96B (1989)] III-3-3
tafelgebed add. zich zegenen: zich zeëgene (Gulpen) Het tafelgebed vóór en na het eten. [N 96B (1989)] III-3-3
tafelhoekklos, wervel bladklem: blatklɛm (Leopoldsburg), disbladklammer: døš˱blatklamǝr (Bleijerheide), hoekklos: hōkklǫs (Maastricht, ... ), klamp: klamp (Bilzen), klemblokje: klɛmblø̜kskǝ (Venlo), klosje: klø̜skǝ (Maastricht, ... ), knevel: knēvǝl (Tessenderlo), kneveltje: knēvǝlkǝ (Tessenderlo), tafelbladklem: tǭfǝlblātklɛm (Posterholt), tafelklem: tǭfǝlklɛm (Herten), tafelklos: tǭfǝlklǫs (Leopoldsburg), taquet: taki (Bilzen), takę (Herten), wervel: wervǝl (Dilsen, ... ), węrvǝl (Reuver) Houten blokje dat meestal op de vier hoeken bij de tafelpoten onder het tafelblad wordt bevestigd. Het dient om de tafel een grotere stevigheid te geven en voorkomt dat het hout van het blad nog kan gaan werken. Zie ook afb. 175. [N 53, 219; N 56, 158c] II-12
tafelkleed dislaken: dusjlake (Heerlen), dissprei: deššprēͅ (Eupen), deššpreͅi̯ (Eupen), døššpreͅi̯ (Bleijerheide, ... ), overkleed: aoverklieëd (Castenray, ... ), sprei: šprēͅ (Eupen), špreͅi̯ (Eupen, ... ), tafelkleed: toafelkleed (Hasselt), toffelklieëd (Castenray, ... ), Verklw. toafelklidje  toafelkleed (Heerlen), tafellaken: tōfəllōͅkə (Sint-Truiden), tōͅfəllākə (Altweert, ... ), E greun taofellake van plusj  taofellake (Maastricht), tafelloper: toffelloeëper (Castenray, ... ), tapijt: tapɛ̄t (Sint-Truiden), toile cirèe (fr.): ënë zwèl¯¯k és van twa¯lsïrrée gëmôk  twa’lsïrrée (Tongeren), zeil: zeil (Venlo) tafel- of vloerkleed dat over een ander ligt || tafelkleed || tafelkleed van wasdoek || tafelloper || tafelzeiltje (wasdoek) || Tischdecke, tafelkleed III-2-1
tafellaken disdecke: døš˂dɛkə (Bleijerheide, ... ), tafellaken: taofellake (Maastricht), toafella.ke (Hasselt), tōͅfəllākə (Roermond), tòòëfellao.ke (Zonhoven), \'t Toffellake dursneeje: met niemand iets van doen willen hebben Te klaen vur toffellake, te groeët vur \'n servet  toffellake (Castenray, ... ) tafellaken III-2-1
tafelment tafelment: tǭfǝlmę.nt (Weert) Horizontaal samenstel van platen en balken waarmee de hoekstijlen van een achtkant op diverse hoogtes worden verbonden. Zie ook afb. 34. [N O, 58e] II-3
tafelmes boterhammenmets: bŏtterhammemèts (Heythuysen), zeer korte o  booterammeméts (Sittard), broodmets: broëdmets (Venlo), mes: mes (Tungelroy, ... ), mɛs (Gelieren/Bret, ... ), o  meͅs (Sint-Truiden), mɛ̄s (Hoeselt), o.  meͅs (Zelem), mets: mets (Buchten, ... ), mèts (Amstenrade, ... ), eetmets  mets (Roosteren), smeermets: schmiermets (Mechelen), sjmeer-mets (Ulestraten), sjmeermets (Buchten), sjmieërmèts (Klimmen), sjmīērmets (Hoensbroek), sjméérméts (Rothem), smeermets (Heerlen), letterlijk overgenomen  sjmee:rméts (Maasniel), snijmets: sjniemets (Stevensweert), tafelmes: tafelmes (Brunssum, ... ), taffelmes (Sevenum), taofelmes (Buchten, ... ), taoffelmes (Middelaar), taofəlmɛs (Lanklaar), tāfəlmeͅs (Zolder), tāfəlmɛs (Beverlo), tā̝fəlmeͅs (Rotem), toafelmes (Bree, ... ), toafəlmɛs (Bree), toffelmes (Eksel, ... ), tofəlmēͅəs (Diepenbeek), tofəlmeͅi̯əs (Gelinden, ... ), tōfəlmēͅs (Spalbeek), tōͅfəlmeͅs (Beringen, ... ), tōͅfəlmɛs (Bocholt, ... ), tōͅfəmɛs (Maaseik), to͂ͅ(ə)fəlmɛs (Bocholt), toͅfelmɛs (Lanklaar), toͅfəlmes (Tongeren), toͅfəlmēͅi̯s (Wintershoven), toͅfəlmēͅs (Hoepertingen, ... ), toͅfəlmē̞ͅs (Overpelt), toͅfəlmeͅs (Achel, ... ), toͅfəlmɛ.s (Tongeren), toͅfəlmɛs (Genk, ... ), toͅfəlmɛ̄s (Hamont), toͅəfəlmeͅs (Neerharen), to̝ͅfəlmɛ̄s (Opheers), tuəfəlmeͅs (Lummen), tòòëfelmé.s (Zonhoven), tø͂ͅfəlmɛs (Maaseik), tøͅfelmɛs (Peer), təfelmeͅs (Beringen), təfəlmeͅs (Paal), ⁄tu̯ōfəl⁄mēͅs (Boekt/Heikant), en koëlschaaf: om kool te snijden  toffelmes (Oirlo), geen frings  toͅfəlmɛ̄s (Hoeselt), m.  tōͅfəlmɛs (Zichen-Zussen-Bolder), mv. ~ \\(r)  toͅfəlmɛ̄s (Wellen), o.  tōͅfəlmeͅs (Hasselt), tōͅfəlmɛs (Hasselt, ... ), toͅfəlmɛ̄s (Borgloon), o. mv. m@s\\  tōͅfəlmeͅs (Halen), onz.  toͅfəlme͂ͅs (Borgloon), onz. mv: m\'s\\r  tōͅfəlmeͅs (Mechelen-aan-de-Maas), ™ niet omgespeld  to͂ͅfəlme͂ͅəs (Kermt), tafelmets: tafelmets (Kerensheide, ... ), taffelmets (Velden), taifelmets (Haelen), taofel-mets (Oirsbeek, ... ), taofelmets (Baarlo, ... ), taofelmetz (Roermond, ... ), taofelmèts (Klimmen, ... ), taofelméts (Echt/Gebroek), taofelmétz (Neer), taofemets (Swalmen), tāōfelméts (Melick), toafel-mets (Bleijerheide), toafelmets (Grathem, ... ), tōāfelmets (Heerlen), tōͅfəlmɛts (Ophoven, ... ), toͅfəlmɛts (Teuven), tòòfelmets (Roermond), tòòfelméts (Panningen), tôôfelmets (Roosteren) mes dat men aan tafel gebruikt [N 20 (zj)] || tafelmes III-2-1
tafelpoot dissenpoot: dø&#x0304šəpūu̯ət (Vijlen), poot: poat (Geleen, ... ), poot (Echt/Gebroek, ... ), pōͅu̯t (Kortessem), poͅu̯t (Vechmaal), put (Genk, ... ), puət (Blerick, ... ), pū.t (Waubach), pūt (Itteren), pūu̯t (Margraten), pūət (Baarlo, ... ), pu̯āt (Berg-en-Terblijt), py(3)̄t (Meeuwen), De pu van ¯n taofel Mèt ¯n poet van de stool sloeg heer häöm op z¯n kop Mèt haangende puutsjes aonkómme  poet (Maastricht), poot van de dis: pūət ˃van dər døš (Eys), poot van een tafel: pūt ˃van ən tōͅfəl (Bocholt), stempel: štɛmpəl (Eupen, ... ), stumpel: sjteumpel (Gronsveld), sjtumpel (Sittard), stempəl (Beek (bij Bree)), stømpəl (Echt/Gebroek, ... ), štømpəl (Baexem, ... ), Verklw. stumpelke  stumpel (Venlo), tafelenpoot: tofələpōt (Eigenbilzen), tafelpoot: tafelpoot (Meeuwen), tafəlpūt (Arcen, ... ), tafəlpūət (Grubbenvorst), tāfəlpōͅt (Dilsen), toafəlpoat (Nuth/Aalbeek), toffelpoeët (Castenray, ... ), tōͅfəlpoat (Dilsen), tōͅfəlpōt (Maastricht, ... ), tōͅfəlpōət (Heythuysen), tōͅfəlpōͅ.t (Maasbracht), tōͅfəlpōͅu̯t (Kortessem), tōͅfəlput (Gronsveld, ... ), tōͅfəlpuət (Blerick, ... ), tōͅfəlpūat (Beesel, ... ), tōͅfəlpūt (As, ... ), tōͅfəlpūət (Baexem, ... ), toͅfəlpōͅt (Mechelen-Bovelingen), toͅfəlpuət (Vliermaalroot), toͅfəlpūt (Bree), toͅfəlpūət (Broekhuizenvorst, ... ), toͅfəlpø&#x0304t (Bilzen), tòòëfelpoet (Zonhoven), mv. taofelpuuëj  tōͅfəlpūət (Nederweert) afgebroken poot van meubelstuk || de poot van een tafel [N 56 (1973)] || poot van een tafel || poot van een tafel of stoel || steunsel van een tafel, stoel enz. || tafelpoot [DC 49 (1974)] III-2-1