e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
wijwatervat pot: pot (Sint-Truiden), vontwaterbak: veentwaterbak (America), vintwaterbak (Venray), vontwatersbak: findwatersbak (Blitterswijck), vinkwatersbak (Sevenum, ... ), vintwatersbak (Tienray, ... ), vontwatersvat: fintwatersvat (Venray), vintwatersvat (Merselo), wijnwatersbak: wienwatersbak (Echt/Gebroek, ... ), wijnwatersteen: wienwaterstein (Geistingen), wijnwatersvat: wienwatersvaat (Heel), wijwaterbak: weewaoterbak (Eigenbilzen), wiejwaterbak (Ubachsberg), wiewaaterbak (Geleen), wiewasserbak (Kerkrade), wiewaterbak (Baarlo, ... ), wijwetterbak (Jeuk), groot  wiewaterbak (Vijlen), wijwaterbakje: wijwoaterbekske (Meijel), klein  wiewaterbekske (Vijlen), wijwaterpot: de wajwoitterpòt (Tongeren), waoiwaoətərpot (Membruggen), wijwatersbak: d`r wieëwatesjbak (Hoensbroek), de wiewatersbak (Maastricht), de wiewāterschbak (Schimmert), dr wiehwatersbak (Nieuwenhagen), dr wiejwatesjbak (Klimmen), weͅjwatərsbak (Meijel), wi-jwaotersbak (Gennep), wiejwaatersbak (Kelpen, ... ), wiejwatersbak (Heel, ... ), wiejwatesjbak (Klimmen), wiewaatersbak (Thorn), wiewaatersbàk (Nieuwenhagen), wiewaatərsbàk (Maastricht), wiewassersbak (Bocholtz), wiewatersbak (Baarlo, ... ), wiewatesjbak (Schinnen, ... ), wiewààtersbàk (Amstenrade), wijwatersbak (Peer), wīēwaetusjbak (Doenrade), wīēwatersbak (Maastricht, ... ), jonger voor vinkwatersbak  wiewatersbak (Sevenum), wijwatersbakje: wiewatersbekske (Kesseleik, ... ), wīwōͅtərsbɛksjə (Sint-Huibrechts-Lille), wijwaterspot: der wīwātersjpot (Montzen), wiewaaterspot (Opglabbeek), wiewaterspot (Stokkem), wiewotterspot (Eksel), wèèwoterspot (Sint-Truiden), wijwatersteen: der wīwātersjtēn (Montzen), dr wiêwaters-sjtee (Waubach), wiewasser sjtee (Chèvremont), wiewater-sjteen (Epen), wiewatersteen (Koningsbosch), wiewaterstein (Ell, ... ), wijwaterstieen (Eksel), er zijn drie antwoorden gegeven: wiejwatesjbak, -vaat, -sjtein, dus ik weet niet of het dubbele -sj- is of niet  wiejwatesj(sj?)tein (Klimmen), wijwatersvaatje: weͅjwatərsvɛtjə (Meijel), wijwatersvat: t wiewatesfoaat (Lutterade), vintwatersvat (Venray), weejwaitersvat (Loksbergen), weewoatersvoat (Eigenbilzen, ... ), wēwōͅtərsfat (Tessenderlo), wēͅwotərsvōͅt (Sint-Truiden), wi-jwatersvaat (Weert, ... ), wiejwatersvaat (Tungelroy), wiejwatesjvaat (Klimmen), wiewaatersvaat (As, ... ), wiewaatersvat (Opglabbeek), wiewaatersvāāt (Nieuwenhagen), wiewaotersvat (Siebengewald), wiewatersjvaat (Valkenburg), wiewatersvaat (Baarlo, ... ), wiewatersvāāt (Boorsem), wiewatesjvaat (Sittard), wiewatəsjvaat (Lutterade), wiewātersvāāt (Maastricht), wiewottersvoat (Eksel), wijwaotersvaot (Houthalen), wijwatersvaat (Bree, ... ), wijwatersvaot (Zonhoven), wijwettersvoat (Hoepertingen, ... ), wijwoatersvoat (Achel), wīēwātersvāāt (Maastricht), wèèwotersvoat (Sint-Truiden), è wiewatersvaat (Maastricht), wijwatervat: t wajwoittervaot (Tongeren), weiwettervoat (Diepenbeek), wiewatervaat (Maastricht, ... ), wiewatervat (Sint-Martens-Voeren), wijewoatervoat (Zonhoven), wijwatervat (Hasselt), wijwoattervōāt (Hoeselt), wijwòttervôat (Hoeselt), wèwettervat (Heers) De met wijwater gevulde bak bij de ingang(en) van de kerk [wijwater(s)bak, -vat, -steen?]. [N 96A (1989)] III-3-3
wijzerplaat van een duivenklok cadran (fr.): kadro͂ͅ: (Kanne), O.a. duivent. Fr. cadran.  kadrao (Zolder), Via t Fra.  kadra͂ (Gingelom) Cadran. || Cadran: ijzerplaat van registreertoestel. || Wijzerplaat bij verouderde duivenklokken: papieren wijzerplaat waarop uur, minuut en seconde van aankomst van de duiven kon geregistreerd worden. III-3-2
wijzerplaat van het torenuurwerk cijferblad: cīēferblad (Epen), et siferblat (Montzen), cijferplaat: siever plaat (Vijlen), schaal: schaal (Meijel), wijzerplaat: de wajzerplaot (Tongeren), de wiehzerplaat (Nieuwenhagen), de wiezerplaat (Klimmen, ... ), de wiezerplaat van de kirkeklok (Schinnen), de wiezerplaat van de taoëreklok (Gulpen), de wieëzerplaat (Hoensbroek), de wijzerplaat (Maastricht), de wijzerplaat vaan de toreklok (Maastricht), de wijzerplaot (Eigenbilzen), weizerploat (Diepenbeek), wejzerplaat (Stokkem), wēzjərplāt (Meijel), wēͅzərplōͅt (Sint-Truiden), wieezerplaat (Neerpelt), wiezer plaat (Vijlen), wiezerplaat (America, ... ), wiezerplaot (Siebengewald), wiezerplate (Geistingen), wiezerplāāt (Boorsem), wiezerploat (Achel, ... ), wijzerplaat (Eigenbilzen, ... ), wijzerplaat van de toren (Peer), wijzerplauwt (Jeuk), wijzerploat (Hoepertingen), wijzerplōāt (Hoeselt), wijzerplâât (Hasselt), wijzërplôot (Hoeselt), wīēzerplaat (Doenrade, ... ), wīēzerplāāt (Nieuwenhagen, ... ), wīēzerplààt (Amstenrade), wèèzerploat (Sint-Truiden), wéwerploat (Heers), wijzersplaat: wiezersplaat (Baarlo), wijzersploaet (Eksel) De wijzerplaat van de torenklok. [N 96A (1989)] III-3-3
wijzers van het torenuurwerk grote en kleine wijzer: groeete en klaene wiezer (Venray), klokkenwijzers: klokkewiezers (Eisden, ... ), torenklokwijzers: touwnklokwiezers (Sint-Martens-Voeren), torenwijzers: torewiezers (Sint-Huibrechts-Lille), tōrəwēzərs (Tessenderlo), wijzers: de wajzers (Tongeren), de wiehzere (Nieuwenhagen), de wiezere (Chèvremont, ... ), de wiezere van de taoëreklok (Gulpen), de wiezers (Meerssen, ... ), de wiezesj (Lutterade), de wieëzere (Hoensbroek), de wijzers (Eigenbilzen, ... ), der wīzer (Montzen), weizers (Diepenbeek), wejzers (Stokkem), wēzjərs (Meijel), wēͅzərs (Loksbergen, ... ), wieezers (Neerpelt), wiezere (Bocholtz, ... ), wiezers (Achel, ... ), wiezers van de kèrkklok (Schimmert), wiezers vanne toeëreklok (Thorn), wiezersj (Valkenburg, ... ), wijzer (Maastricht), wijzers (Eksel, ... ), wijzers vaan de toreklok (Maastricht), wijzers van den twon (Eigenbilzen), wīēzere (Epen, ... ), wīēzers (Amstenrade, ... ), wīēzesj (Klimmen), wèèzers (Sint-Truiden, ... ), wéwers (Heers), zeiger (du.): tsejere (Kerkrade) De wijzers van de torenklok. [N 96A (1989)] III-3-3
wikkelen in de marmer zetten: en ǝ marǝmǝr sɛtǝ (Tessenderlo), malberen: malǝbǝrǝ (Klimmen), marbreren: marbrērǝ (Jeuk), marmeren: marmǝrǝ (Buchten, ... ), marmereren: marmǝrērǝ (Kerkrade), marmerzetten: marmǝrzętǝ (Diepenbeek), rolwerk: rǫlwęrǝk (Gulpen), wikkelen: wekǝlǝ (Buchten, ... ), wikkelwerk: wekǝlwęrǝk (Maasbree) Het schilderen van marmeraderen op houtwerk of stucpleister, ter nabootsing van echt marmer. [N 67, 84b; N 67, 85b] II-9
wild breustig: brestǝx (Rosmeer), bronstig: brǫnstǝx (Rummen), brul: bryl (Mechelen), brøl (Diepenbeek, ... ), brø̜l (Boorsem), dekrijp: dekrīp (Panningen), dękrei̯p (Maaseik), dɛkrīp (Milsbeek, ... ), dɛkrīǝp (Blerick), driftig: dreftex (Borlo, ... ), drefteǝx (Peer), dreftǝx (Meeswijk, ... ), gek: gɛk (Sevenum), gewillig: gǝwelex (Donk), grillig: grelex (Montfort), heet: hiǝt (Herk-de-Stad, ... ), hęi̯t (Tongeren), lopig: lyǝpex (Halen), ondeugentig: ǫndø̄gǝntex (Oud-Caberg), onredig: ǫnrøi̯ex (Klimmen, ... ), onrustig: ǫnrastǝx (Hoeselt), oproerig: oprø̜i̯ǝrex (Einighausen), redig: røi̯ex (Brunssum, ... ), rø̄x (Vliermaal), rē̜i̯ex (Hasselt), reppetig: repǝtex (Rotem), rijp: rīp (Noorbeek, ... ), scherp: šɛrp (Bocholtz), spelig: spēlex (Urmond), springerig: špreŋǝrex (Tegelen), springs: sprēŋs (Eisden), wijzer: wīsdǝr (Ell), wild: wejlt (Lanklaar), welt (Baarlo, ... ), weltj (Haelen, ... ), welš (Bocholt), wẽlt (Kermt), wølt (Herk-de-Stad), wēlt (Kaulille, ... ), willig: welex (Opglabbeek), weljex (Roosteren), wølex (Lummen, ... ), wø̜lǝx (Beverst), woest: wust (Beringen, ... ) Geslachtsdrift vertonend, gezegd van de stier. [N 3A, 17] I-11
wild konijn (enkelv.) konijn (lang/sleept.): kenien (Arcen, ... ), kenijn (Lommel), kenīēn (Horn, ... ), kneen (Eigenbilzen), knenien (Leeuwen), knēͅn (Houthalen), kni:n (Meeuwen), knien (Echt/Gebroek, ... ), knien (sleept.) (Uikhoven), knien, eine (Venlo), kniene (Ell), knient (Siebengewald), knijen (Heers), knijn (Gors-Opleeuw), kniêen (stoottoon) sic (Geistingen), kniên (kort, sic) (Schinveld), kniën (Sevenum, ... ), knīen (Baexem), knīēn (Berg-en-Terblijt, ... ), knīēən (Meterik), knɛ.ən (Diepenbeek), kṇīen (Beesel), kənēͅi̯n (Hechtel), kəneͅi.n (sleept.) (Genk), kənɛ̄n (Kwaadmechelen), konijntje: konienke (Venlo), wilde konijn (id.): welle knien (Maastricht), welle knīēn (Maastricht), wild knien (Venray), wild knijn (Vechmaal), wilde knīēn (Kessel), wilje knien (Dilsen, ... ), wilje knīēn (Maasbracht), wille knējn (Bree), wille knien (Geleen, ... ), wille knījn (Hoeselt), willw kniwn (Itteren) wild konijn (enkelv.) [DC 55 (1980)] III-4-2
wild konijn (meerv.) konijn (kort/stoott.): kenien (Arcen), kneijn (Gors-Opleeuw), knein (Stokkem), knenien (Leeuwen), knie-en (langer, sic) (Heerlen), knien (Horn, ... ), knien (kort) (Maasbree), knien (stoott.) (Uikhoven), knien, de (Venlo), knieng (Hoensbroek, ... ), knient (Siebengewald, ... ), kniēn (lang, sic) (Schinveld), kniĕn (Baexem, ... ), kniĕng (Eygelshoven, ... ), knie͂n (sleeptoon) sic (Geistingen), knijn (Eigenbilzen, ... ), knin (Meeuwen), kning (Schaesberg), knièn (Echt/Gebroek), knīē(e)n (Dilsen), knīēn (Ell), knĭen (Beesel), knɛi̯n (Diepenbeek), kənēͅi̯n (Hechtel), kəneͅin (stoott.) (Genk), konijnen (kort/stoott.): kenijnen (Lommel), kənɛ̄nə (Kwaadmechelen), konijns (kort/stoott.): keneins (Maastricht), kneͅins (Houthalen), knĭjns (Maastricht), konijntjes (kort/stoott.): knienkes (Venlo), wilde konijn (id.): wil knien (Neerpelt), wil knijn (Itteren, ... ), wille knĕjn (Bree), wille knĭjn (Hoeselt), wilde konijnen (id.): wille kniene (Geleen), wilde konijns (id.): wel kneis (Maastricht) wild konijn (meerv.) [DC 55 (1980)] III-4-2
wild verband gehoddels: gǝhǫdǝls (Klimmen), hoddelenboel: hǫdǝlǝbul (Klimmen), hoddelswerk: hǫdǝlswęrǝk (Klimmen), paardsverband: pęǝts˲vǝrbaŋk (Bleijerheide), prutswerk: prøtswęrǝk (Klimmen), rommel: romǝl (Tessenderlo), rommelverband: rǫmǝlvǝrbant (Meeuwen  [(alles doorelkaar)]  ), wild verband: we ̞lt ˲vǝrbant (Maastricht), we.lt ˲vǝrbant (Rothem), weljt ˲vǝrbanjt (Herten, ... ), welt ˲vǝrbant (Geulle, ... ), welt ˲vǝrbaŋk (Bleijerheide, ... ), welt ˲vǝrbaǝnt (Venray), welt ˲vǝrbãnt (Lozen, ... ), welt ˲vǝrbánt (Tessenderlo), welt ˲vǝrbānt (Noorbeek, ... ), weltj ˲vǝrbant (Helden, ... ), weltj ˲vǝrbantj (Haler, ... ), weltj ˲vǝrbaŋk(t) (Panningen), wølt ˲vǝrbant (Houthalen), wēlt ˲vǝrbānt (Gronsveld, ... ), wild werk: welt węrǝk (Eys), willekeurig verband: welǝkø̄rex ˲vǝrbānt (Ottersum) Metselverband waarbij strekken en koppen zich in een laag op onregelmatige wijze afwisselen. Het wild verband werd na de oorlog veel gebruikt in verband met de toen heersende schaarste aan materiaal (Westra, pag. 21). De term wild verband wordt ook gebruikt voor decoratief metselwerk waarbij verschillende steensoorten onregelmatig door elkaar worden gerangschikt. [N 31, 24f; N 31, 26] II-9
wilde bertram hazegerf: WLD  haze gerf (Montfort), hemdenknoopje: eigen spelling  hemdeknupke (Vlodrop), hemdsknoopje: hemmes knöpkes (Wijlre), kamille: kamille (Jeuk), knoopjes: kneupkes (Schimmert), knuipkes (Tungelroy), idiosyncr.  knuipkes (Thorn), WLD  knuipkes (Swalmen), knupkus (Brunssum), knöpkəs (Reuver), knoopjeskruid: eigen spellinsysteem lastig onkruid  knopkeskreutj (Meijel), ros-kruid: WLD  rosèkroed (Stein), wilde bertram: wilde bertram (Oirlo), wille bĕttram (Vijlen), geen aparte naam  wilde bertram (Berg-en-Terblijt), zelfde  wilde bertram (Echt/Gebroek), wilde gerf: WLD  wil-gerf (Beesel), witte theebloempjes: idiosyncr.  witte theebleumkes (Sittard), zweerkruid: WLD  zwĕĕr-kroet (Schimmert) wilde bertram [DC 60a (1985)] || Wilde bertram (achillea ptarmica 20 tot 90 cm grote, vrijwel kale plant; de bladeren zijn ongedeeld en lijn- tot lancetvormig, de bladrand is fijn gezaagd; de bloemen staan in wat grotere hoofjes dan bij de vorige, 10 witte straalbloempjes. Bloeitijd va [N 92 (1982)] III-4-3