e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
wilde zuring broodjesstruik: brītjǝstryk (Grote-Brogel), dove surkel: dǫu̯vǝ sørkǝl (Hoepertingen), gauw-groot: gő̜u̯grǫu̯t (Wellen), haasjesklaver: haskǝsklǭvǝr (Tessenderlo), hǫskǝsklāvǝr (Herk-de-Stad), hazebrood: hǭzǝbrū.t (Overpelt), hazebroodje: hazǝbrūǝtjǝ (Bocholt), hazeklaver: hazeklaver (Heppen, ... ), hãzǝklãvǝr ('S-Herenelderen, ... ), hāǝzǝklaǝvǝr (Stevoort), hōzǝklǭvǝr (Runkelen), hǭzǝklǭvǝr (Gutschoven), hazeklee: hāzǝklī (Lanaken), hāzǝklīǝ (Eisden, ... ), hǫu̯zǝklē ('S-Herenelderen, ... ), hǫzǝklī (Bilzen), hazeklever: hazǝklęvǝr (Kaulille, ... ), hōzǝklē̜vǝr (Berverlo), hazezurkel: hazezurkel (Voort), hondsribbe: (mv)  hǫnsrøbǝn (Heusden), hondsurelle: hǫnsǝręl (Piringen), hǫnsǝręlj (Tongeren), klaver: klai̯ǝvǝr (Sint-Truiden), klaverzurkel: klǭvǝrzørǝkǝl (Sint-Lambrechts-Herk), kleegras: klēgrǫu̯ǝs (Beverst), klisklaver: klęsklǭvǝr (Berverlo), koekoeksla(ad): kukukslāǝt (Zonhoven), kukukslǭt (Diepenbeek, ... ), koesurelle: kusǝręl (Waltwilder), koeësulker: kou̯ǝsø.lǝkǝr (Broekom), konijnsklaver: konijnsklaver (Paal), paardssurelle: pē.šsǝrɛl (Puth), pēršsǝręl (Rothem), pēršsǫręl (Valkenburg), pē̜rtsǝrɛl (Maasmechelen, ... ), pē̜tssuręl (Heerlen), pɛrsǝręl (Valkenburg), porteil (?): pǝr`tęl (Ordingen), rietgras: rit˲grǫǝs (Melveren), schaapsurelle: šopsǝręl (Hoeselt), steenklaver: stīǝnklavǝr (Stokrooie), steenklee: stęi̯klīǝ (Neeroeteren), stęi̯nklīǝ (Opoeteren), steenklever: stēnklēvǝr (Eksel), suikerij: sukǝręi̯ (Oost-Maarland), (waarschijnlijk een contaminatie van suikerij en surelle)  sukǝ`ręl (Ten Esschen), sulker: se.lkǝr (Bilzen), sy.lǝkǝr (Bommershoven, ... ), sø.lǝkǝr (Lanaken, ... ), sølkǝr (Paal), sølǝkǝr (Berverlo, ... ), sø̜lǝkǝr (Peer), sęlǝkǝr (Hasselt), surelle (fr.): su`ręl (Heerlen, ... ), su`ręlǝ (Millen), su`rɛǝl (Opgrimbie), sy`ręl (Lommel, ... ), sę`rɛl (Maaseik, ... ), sǝ`ręl (Banholt, ... ), sǝ`ręla (Lauw), sǫ`rɛl (Gulpen, ... ), tsǝ`ręl (Bocholtz), zu`ręl (Geulle), zu`ręlǝ (Nerem), zǫu̯`ręl (Zichen-Zussen-Bolder), šǝ`ręl (Beverst), (metathesis-vorm)  zu`lęr (Val-Meer), surkel: sirkǝl (Schulen), surkel (Neerharen, ... ), syrkǝl (Gingelom, ... ), syrǝkǝl (Borgloon), sȳrkǝl (Mettekoven), sø.rǝkǝl (Vechmaal), sørkǝl (Gelinden, ... ), sørǝkǝl (Beringen, ... ), sø̄rkǝl (Zonhoven), sęrkǝl (Hasselt), vuile kervel: vø̄lǝ kø̜rvǝl (Houthalen), wilde klaver: weldǝ klǭvǝr (Muizen), wilde klaver (Velm), wīlǝ klau̯vǝr (Borlo), wīlǝ klaǝvǝr (Stevoort), wīlǝ klǭvǝr (Hoepertingen, ... ), wilde klee: węlǝ klī (Veldwezelt), wilde rabarber: welj rǝbarbǝr (Kessenich), welǝ rǝbarbǝr (Gelieren Bret), wilde rabarber (Tungelroy), wilde sulker: weldǝ sølǝkǝr (Borlo, ... ), weljǝ sylǝkǝr (Hopmaal), weljǝ sø.lǝkǝr (Berlingen, ... ), welǝ sylǝkǝr (Heers, ... ), welǝ sø.lǝkǝr (Bevingen, ... ), welǝ sølkǝr (Nieuwerkerken), welǝ sølǝkǝr (Aalst, ... ), wiljǝ sy.lǝkǝr (Heks, ... ), wiljǝ sø.lǝkǝr (Alken, ... ), wiljǝ sølǝkǝr (Gelinden, ... ), wilǝ sy.lǝkǝr (Bommershoven), wilǝ sø.lǝkǝr (Gors-Opleeuw, ... ), wīlǝ sølkǝr (Borgloon, ... ), wīlǝ sølǝkǝr (Diepenbeek), wilde surelle: weljǝ sǝ`ręl (Maaseik), welǝ šręl (Martenslinde), welǝ šǝ`ręl (Martenslinde, ... ), wil `zūręlǝ (Diets-Heur), wilǝ su`ręl ('S-Herenelderen), wilǝ sǝ`ręl (Montenaken, ... ), wilǝ sǝ`ręlǝ (Walshoutem), wilǝ sǝ`rɛlj (Koninksem), (metathesis-vorm)  wei̯ zu`lęr (Sluizen), wilde surkel: wei̯lǝ sørkǝl (Borgloon), weldǝ syǝrkǝl (Leopoldsburg), weldǝ sørǝkǝl (Wilderen), welǝ sø.rǝkǝl (Rukkelingen-Loon), wilde surkel (Paal), wiljǝ sø.rǝkǝl (Heers), wilǝ syrkǝl (Borgloon, ... ), wilǝ sørkǝl (Gingelom, ... ), wilǝ sęrǝkǝl (Hasselt), wīlǝ sørkǝl (Diepenbeek), wilde zuring: weljǝ zȳreŋ (Maasniel), wilde zurkel: weldǝ zørǝʔǝl (Oostham), welǝ zørkǝl (Gorsem, ... ), welǝ zē̜rkǝl (Kuringen), wilde zuurmoes: wejlt zūrmōs (Susteren), zulken: zølǝkǝn (Achel), zulker: zølkǝr (Grathem, ... ), zølǝkǝr (Nederweert, ... ), zø̜lkǝr (Boeket), zęlkǝr (Niel-bij-As), zīlkǝr (Bree), zure surelle: zūrǝ sǝręl (Werm), zurik: zurek (Meijel), zyrek (Milsbeek, ... ), zȳreg (Grathem), zuring: zureŋ (Blerick), zuring (Blitterswijck, ... ), zyreŋ (Middelaar), zȳreŋ (Beringen, ... ), zøreŋ (Panningen), zø̄reŋ (America, ... ), zø̜i̯reŋ (Nunhem), zø̜reŋ (Helden), zōreŋ (Baarlo, ... ), zurkel: zerkǝl (Niel-bij-As, ... ), zirkǝl (Gruitrode, ... ), zurkel (Berverlo, ... ), zyrkǝl (Gruitrode, ... ), zørkǝl (Bocholt, ... ), zørǝkǝl (Achel, ... ), zørǝʔǝl (Kwaadmechelen, ... ), zørʔǝl (Lommel), zø̄rkǝl (Beringen, ... ), zø̜rkǝl (Genk, ... ), zęrkǝl (Bree), zuur: zȳrkǝ (Waubach), zǭr (Hushoven), zuurgras: zōrgrās (Baexem), zuurkruid: zūrkrūt (Buchten), zuurloof: zōrlǫu̯f (Hushoven), zuurmelk: zurmelk (Heerlen), zǫu̯rmęlk (Schimmert), zuurmoes: zurmǫu̯s (Sittard), zuurmoes (Grevenbicht / Papenhoven), zō.rmō.s (Opoeteren), zō.rmōs (Niel-bij-As, ... ), zōrmōs (Ittervoort, ... ), zūrmōs (Guttecoven, ... ), zūǝrmōs (Noorbeek, ... ), zūǝrmǫs (Bleijerheide) Wilde zuring of veldzuring, een algemeen voorkomende plant met rood uitziende stelen en een losse aarachtige bloemtop die in de weiden en langs de sloten groeit: Rumex acetosa (tot 50 cm hoog) of Rumex acetosella (25 cm hoog). Botanici onderscheiden vele variëteiten, die ongetwijfeld tussen de onderstaande namen zijn terug te vinden. Naamsverwarring met de klaverzuring (Oxalis acetosella), die van een andere familie is dan de veldzuring, slechts 10 cm hoog en met drietallige blaadjes gelijkend op de gewone klaver, is zeker niet uit te sluiten. De meest voorkomende volksnamen voor deze plant bevatten het element klaver-; daarom zijn deze apart geplaatst (groep B). Onder C staan nog enkele volksnamen die doorgaans andere planten aanduiden, zoals hazebrood (voor Luzula, veldbies), hondsribbe (voor Plantago lanceolata, smalle weegbree) en suikerij (voor Taraxacum, paardebloem); zie ook de toelichting bij het lemma ''oude grassoorten''. Wel moet onderscheid gemaakt worden tussen de hier behandelde wilde zuring die als onkruid wordt beschouwd en die de koeien niet eten (en dus moet worden bestreden) en de tamme zuring die als groente wordt gekweekt. De Limburgse volksnamen voor deze laatste plant komen ter sprake in de afleveringen over het Boerenhuis bij de moestuin. Zie afbeelding 1.' [N 14, 84a; JG 1b, 2c; L 34, 57; monogr.] I-3
wilg (alg.) bindwijde: -  bindjwieë (Nuth/Aalbeek), binwie (Voerendaal), boom: boom (Gulpen), gewone wilg: -  gewone wilg (Leuken, ... ), grote, een -: zeer kleine wilg in moeras  gróete (Vlodrop), klompenhout: klompenhout (Wijchmaal), korfwijde: -  keurəfwiejə (Vaals), mandelwijde: -  manəlwie (Voerendaal), mandstenen: jong hout voor manden  maastein (Lottum), miesjeswilg: -  mieskes-wilg (Tienray), opgaande wijde: -  opgaande wiej (Holtum), opgaonde wie (Klimmen, ... ), opxoandə wie (Voerendaal), sonk: sjunk (Wijer), sunk (Kermt), (omgespeld)  tšynk (Sint-Truiden), teenwilg: meer struikvorm  tejweelgə (Meterik), vits: (- sjtroek, - baum).  witse (Herten (bij Roermond)), (soorten wilgen).  witse (Maasniel), -  wits (Herten (bij Roermond)), 1.)  wits (Sittard), jonge aanplant van wilgen  witse (Heythuysen), kruipwilg  witse (Beegden), van die wilgen in Hilvarenbeek: 80 variaties.  witse (Maasniel), WLD = wilg  witse (Posterholt), vitsen: manden maken  wietsen (Blerick), vitsenboom: wietzebaum (Amstenrade), witsjeboum (Maastricht, ... ), (bijna geheel verouderd)  witsebuim (Maastricht), (m.).  witseboum (Maastricht), -  wietseboom (Brunssum), witseboum (Vlodrop), gele twijgen  witseboum (Geleen), vitsenhout: -  (wieje) witsəhout (Putbroek), wervenhout: wervenhout (Leopoldsburg), wijde: een wiej (Hoensbroek), Ein wie (Meeswijk), ein wie (Tungelroy), ein wiej (Schimmert), ein wuë (Neeritter), en wei (Beverst, ... ), en wɛ͂j (Widooie), Ene wei (Borlo), ene wiej (Susteren), eng wie (Ubachsberg), eng wiej (Mheer), ing wiej (Heerlen), ne wei (Mielen-boven-Aalst), un wie (Eys), waaj (Bilzen), weej (Borgharen), wei (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), weij (Jeuk), weije (Maastricht), wej (Mechelen-aan-de-Maas), weͅi (Vliermaalroot, ... ), wi (Eupen), wie (Bleijerheide, ... ), wie om te weirke (Leuken), wiej (Banholt, ... ), wiej s.f. (Banholt, ... ), wieje (Gruitrode, ... ), wiejen (Elen, ... ), wieë (Boekend, ... ), wij (Kozen, ... ), wij-∂ (Kuringen), wije (Zonhoven), wijə (Margraten), wië (Stein), wī (Eupen), wīēj (Ulestraten), wy (Gronsveld), wè (Heers), wèj (Hoeselt, ... ), wêe (Sint-Lambrechts-Herk), ɛn weei (Amby), ɛn wu̯j (Hoeselt), ⁄n wie (Geulle), ⁄n wiej (Geleen, ... ), ⁄ne wiej (Noorbeek), ⁄wej (Eynatten), ∂n wa:i (Mal), ∂n we:j (Opgrimbie), ∂n wee: (Heers), ∂n wei (Rekem, ... ), ∂n wej (Rekem), ∂n wi: (Molenbeersel), ∂n wi:∂ (Boorsem), ∂n wij (Eisden), ∂n wIj (Mechelen-aan-de-Maas), ∂n wij (Montzen, ... ), ∂n wu̯.ji (Veulen), ∂n wu̯:i (Sint-Huibrechts-Hern), ∂n wu̯:j (Gelinden), ∂n wu̯j (Ulbeek, ... ), ∂n wu̯j: (Vechmaal), ∂n wu̯j∂ (Hoepertingen), ∂n wɛ͂j (Koninksem), (boom).  inne wīēje (Schaesberg), (hgd. Weide; kelt. vidu = boom, bos)  wie (Valkenburg), (omgespeld ps. vragen!  weə (wie) (Kinrooi), (omgespeld)  wēͅj (Meeswijk), wēͅə (Kuringen, ... ), we̞j (Zichen-Zussen-Bolder), weͅi̯ə (Bree), (rø´ad wieje).  ⁄ne wieje (Heythuysen), (wiejehout).  wiej (Ell), (wȉ.ë(n)hout = wilgenhout).  enne wīē.ë (Panningen), -  weeje (Keent), weije (Bemelen), wej (Gronsveld), wi: (Pey), wie (Beek, ... ), wie:jə (Wessem), wieh (Nuth/Aalbeek), wiej (Geulle, ... ), wieje (Baarlo, ... ), wiejë (Heel), wiejə (Hout-Blerick, ... ), wieë (Helden/Everlo, ... ), wieï (Guttecoven), wië (Meerssen), wïj (Amby), [Salix tournef.]  wai (Tongeren), bn.  wie:jə (Montfort), bv. kop-wÔ´j, treur-wÔ´j, roeë-wÔ´j.  wĭĕj (Klimmen), de twijgen zijn wiesse.  ene wiej (Eijsden), door kinderen  ∂n∂ we∂j∂ (Rotem), du Weide  wi:iə (Moresnet), dus niet [wij]  wi:j (Hushoven), ein kópwiej = knotwilg ein zaolwiej = Duitse Salweide eine zaole sjtop = stop(kurk) van zaolwiejehout  ein wiej (Sittard), Kil. wije, wijde  wèè (Hasselt), knotwilg  wie (Margraten), langs waterkant en langs weiden  wiej (Valkenburg), mv. -n. ...  we`e` (Hasselt), mv., ev. voor wilg bestaat niet in dialect  wiejen (Heythuysen), mv.: waai-je  waai (Berg, ... ), omgespeld!  wēͅi̯ (Vechmaal), opgaande wilg  wieje (Echt/Gebroek), salix alba  wej (Meeswijk), teenhout = witse. sikkel voor het kappen van teenhout = witsewaope.  wie (Obbicht), wei; (omgespeld!)  wāi (Membruggen), wij\\  wiejə (Margraten), zeer kort  wĕi (Vlijtingen), zie bijlage: Hier kent men het volgende liedje: Hoots sjnieje van al die wieje Klompe mache dat ze krache Oh doe vliddige poepzak (vliddig = leelijk).  eng wiej (Bleijerheide), zn.  wie (Valkenburg), wijdenboom: e ∂n∂ we:i bu∂m (Borlo), ein wieje boum (Maasbracht), eine wieeboum (Bocholt), eine wieje boum (Asenray/Maalbroek), eine wiejeboum (Heerlerheide), eine wiejeboûm (Bocholt), eine wiejebuam (Nunhem), eine wiëboom (Rotem), enne wiejenbaum (Helden/Everlo), in∂ (∂n∂) wu̯j∂bu.∂m (Peer), n∂ we:j∂bum (Zonhoven), n∂ wej∂boum (Leut), n∂ wi:ebom (Opglabbeek), n∂ wu̯:∂bu.m (Schulen), n∂ wu̯:∂bu.∂m (Donk (bij Herk-de-Stad)), waajeboom (Bilzen), weijeboum (Maastricht), weijebuim (Maastricht), wi-jjeboûm (Altweert, ... ), wi:j∂bḁjm (Niel-bij-As), wieje boum (Thorn), wiejeboam (Gerdingen), wieëbaum (Kessenich), wieëboam (Hoensbroek, ... ), wieëboum (Grathem, ... ), wijeboem (Zonhoven), wi‧je(baum) (Weert), wi⁄eboͅmme (Eupen), wyenboom (Schakkebroek), wéjebaum (Amby), ∂n∂ we:j∂bḁum (Gerdingen), ∂n∂ we:∂b∂wm (Opitter), ∂n∂ wej∂bci:om (Rekem), ∂n∂ wi.∂bowm (Bree), ∂n∂ wi:j∂boejm (Opoeteren), ∂n∂ wij∂bo:∂m (Kanne), ∂n∂ wu̯.bu:∂m: (Sint-Truiden), (m.).  weijeboum (Maastricht), (omgespeld)  wijəbōm (Raeren), wījəbō̝ͅm (Kanne), -  weejeboum (Weert), weejebuim (Weert), wiejebaum (Roggel), wiejeboam (Linne), wiejëboum (Heel), wiejəboom (Vaals), wiën baum (Panningen), meest in gebruik  ∂n∂ we∂j∂bohŏm (Rotem), minder gebruikelijk  ∂n∂ wi:eboum (Molenbeersel), mv., ev. voor wilg bestaat niet in dialect  wiejebuim (Heythuysen), wijdenhout: wieënhout (Geleen), (omgespeld)  ⁄wījən⁄høͅət (Opglabbeek), -  weejehout (Hushoven, ... ), wieijenholt (Blerick), wieië hout (Ubachsberg), wiejəhout (Putbroek), wieëhoots (Kerkrade), wijə hout (Thorn), vooral  wyenhout (Schakkebroek), wijdensoets: ein wieje soets (Ophoven), ∂n∂ we:j∂ so:uts (Rotem), wijdensonk: ∂n wu̯:∂sŏnk (Stevoort), wijdenstok: (rōē.we) wīē.je stjök (Mechelen), wieəstok (Eys), -  wiejəztock (Vaals), wijdenstruik: -  wiejəstroe:ək (Putbroek), wijdetje: wɛəkə (Niel-bij-St.-Truiden), wijer: weijer (Maastricht), wijme: etym. (e.d.), zie boek  wèè.ëm (Zonhoven), wilg: ein wilg (Posterholt), ejne welX (Opglabbeek), ene willig (As), en∂ wIlg (Sint-Huibrechts-Lille), en∂ wiliX (Sint-Huibrechts-Lille), nə weləx (Genk), n∂ weleX (Overpelt, ... ), n∂ welX (Vroenhoven), n∂ wel∂X (Lommel), n∂ willeg (Gruitrode), n∂welX (Hasselt), n∂wil∂X (Hasselt), welg (Niel-bij-As), weləg (Lommel), weləx (Hamont, ... ), wel∂X (Hamont), wieəx (Meeuwen), wil:ch (Roermond), wileg (Beringen), wilg (Baarlo, ... ), wilge (Tegelen), willeg (Maastricht, ... ), willege (Maastricht), willig (Maastricht, ... ), willug (Oirlo, ... ), willëg (Hoeselt), wilX (Riksingen), wiləg (Overpelt), wiləx (Kuringen, ... ), wil∂g (Bilzen), wŏlX (Sint-Huibrechts-Lille), wulg (Eigenbilzen), ɛn wilg (Sint-Truiden), ⁄n wilg (Schimmert), ⁄nə weͅləx (Borlo), ∂n∂ welg (Gruitrode), ∂n∂ wilX (Bilzen), ∂n∂ wu̯leX (Kanne), (duidelijk twee lettergr.).  willeg (Lanaken), (m.).  willeg (Maastricht), -  wilg (Afferden, ... ), wilgen (Arcen), willeg (Blerick), willig (Belfeld), wèelig (Maastricht), ze zijn hier zeer raar; staan gewoonlijk langs een poel, water of beken  wilg (Eisden), wilgboom: n∂ welg∂bu:∂m (Eksel), n∂ wel∂g∂bu∂m (Tessenderlo), n∂ wil∂g∂bu:m (Sint-Truiden), ∂n∂ welg∂hoejm (Niel-bij-As), ∂n∂ wilg∂bcim (Hoepertingen), wilgenboom: n∂ wilgebo∂m (Linkhout), n∂ willigebooem (Loksbergen), weləgəbum (Helchteren), wilgebaum (Gruitrode), wilsjeboum (Maastricht), wələgəbum (Houthalen), ɛn wiegeboem (Kaulille), ɛn wilgeboem (Overpelt), ∂n∂ welgebu:∂m (Eksel), -  welugəbom (Gennep), wilgebaum (Baexem), willegemboeëm (Leunen), wilgenhout: wilgenhout (Lommel, ... ), wilgenklompen: -  willegen klompen (Maastricht), wilgenpoest: -  willegepoest (Wellerlooi), wilgje: willegske (Maastricht), willing: wil∂ng∂ (Halen), wilwijde: wilwaai (Berg, ... ), winhout: winhḁjt (Opglabbeek), wisboom: ∂n∂ wes∂bo:∂m (Opoeteren), ∂n∂ wis∂bo:m (Mal), ∂n∂ wis∂bo:um (Koninksem), wissen: wisse (Ospel), wissen (Gerdingen, ... ), wisə (Vechmaal), (men vlecht er manden van)  wissen (Zepperen), dunne twijgen  wisse (Leunen), wissenboom: en∂ wi:sebo:m (Widooie), wesəbō̝ͅm (Kanne), wisseboom (Zonhoven), ∂n∂ wìsseboom (Koninksem), (omgespeld)  wisəbūm (Kuringen), wissenhout: dunne twijgen  wissenholt (Leunen), witte bindwijde: witje-bing-wiej (Ulestraten) de wilg [Lk 6 (1953)], [Lk 6 (1953)] || namen voor verschillende soorten wilgen [Lk 6 (1953)] || waterwilg [Lk 6 (1953)] || wei; wilg(eboom) || weide [Lk 6 (1953)] || Welke dialectbenamingen van loofhoutgewassen kent u? [N 74 (1975)] || wilde wilg [Lk 6 (1953)] || wilg [Goossens 1b (1960)], [N 38 (1971)], [N 92 (1982)], [ZND 14 (1926)] || wilg (een boomsoort) || wilg (Salix) [DC 28 (1956)] || wilg, boom || wilgeboom || wilgen || wilgensoort || wilgensoorten [DC 28 (1956)] || witboom [Lk 6 (1953)] III-4-3
wilgenkatje aren: aōren (Heythuysen), bloei: -  bleuj (Itteren), Endepols  bleuje (Maastricht), els: els (Sint-Truiden), elzenkatje: elzekatjes (Sint-Huibrechts-Lille), hazelaart: hazelaar (Sint-Truiden), kat: kat (Maastricht), katten (Diepenbeek), katəs (Leopoldsburg), kes (Hasselt), k‧at (Meeswijk), katje: kašəs (Borgloon), katjes (Neerpelt, ... ), kaïkes (Kwaadmechelen), kāi̯tjes (Mettekoven), ke(t)jes (Lommel), keetjes (Zepperen), kejtjes (Alken), ket-sje (Neerharen), ketches (Maaseik), ketchəs (Veldwezelt), ketje (Geleen, ... ), ketjes (Bocholt, ... ), ketje’s (Stein), ketjəs (Genk), ketsches (Neerharen), ketsge (Simpelveld), ketsje (As, ... ), ketsjere (Vaals), ketsjes (Hasselt, ... ), ketsjə (Maastricht), ketsjəs (Eisden, ... ), ketskes (Bilzen), ketšəs (Lanaken), ketteke (Gronsveld, ... ), kettekens (Runkelen), kettekes (Eksel, ... ), kettjes (Hoepertingen, ... ), kēͅi̯ʔəs (Lommel), keͅ.tskə o. (Eys), keͅtches (Lanaken), keͅtje (Overpelt), keͅtjes (Neerpelt, ... ), keͅtjə (Hamont), keͅtjəs (Bree, ... ), keͅtskərə (Eupen), keͅtʔjs (Herk-de-Stad), kätje (Doenrade), kätjes (Eys), kätjəs (Hasselt), kèjes (Lommel), kèkkəs (Loksbergen), kètje (Roermond), kètjes (Neeroeteren), kètsjəs (Epen), kétje (Altweert, ... ), kétjes (Pey, ... ), kéttekes (Noorbeek, ... ), kêtsjë (Tongeren), kɛtjes (Mielen-boven-Aalst), kɛtjəs (Gelinden, ... ), kɛtšəs (Heers, ... ), kɛtšʔs (Rijkhoven), k‧ɛtskə o. (Ingber), #NAME?  ketsjes (Maastricht), kètsjes (Klimmen), (= katjes)  ketjes (Eigenbilzen), (katjes)  ketsjes (Hasselt), kètjes (Meijel), (mv)  ketsjes (Bree), (waterwilg)  ketjes (Swalmen), (wilge)  ketje (Blerick), -  katsjəs (Diepenbeek), ketje (Heythuysen, ... ), ketjes (Beesel, ... ), ketjəs (Venlo), ketsjes (Maaseik, ... ), kettekes (Eijsden), kètjes (Roermond), kètsjes (Hoeselt), kétjəs (Opglabbeek), kêtsjes (Bilzen), Additie bij bijlage Lijst met enkele plantkundige termen: 17. katje (aar met kleine bloemen en een meestal buigzame, hangende hoofdas)  ketske (Vijlen, ... ), Bree Wb.  ketsjes (Bree), eigen fon. aanduidingen bij wilg wiejekattele  ketjes (Ell), eigen spellingsysteem  (kettje) (Neer), ketje (Geleen, ... ), ketjes (Meijel, ... ), kettjes (Neer), kätsjes (Maastricht), Endepols  ketje (Maastricht), ideosyncr.  ketje (Sittard), ketsjes (Vlodrop), ketteke (Eijsden, ... ), kátjes (Oirsbeek), kètjes (Sittard, ... ), kêtje (Hoensbroek), ideosyncr. mv  ketsjes (Eijsden), IPA, omgesp.  kajʔəs (Kwaadmechelen), LDB  ketjes (Roermond), NCDN  kétjö (Stevensweert), Nijmeegs (WBD) (mv.)  ketjəs (Meijel), of kattele  ketjes (Susteren), oude spellingsysteem  katjes (Meijel), Veldeke  ketje (Echt/Gebroek), ketjes (Klimmen), ketskes (Waubach), Veldeke wilde wilgebloem  ketskes (Waubach, ... ), Veldeke 1979, nr. 1  ’t ketje (Venray), Veldeke aangepast  katje (Tienray), Veldens dialekt  katjes (Velden), WBD / WLD  ketjə (Beesel, ... ), WBD-WLD  kétjes (Roermond), WBD/WLD  ketje (Lutterade, ... ), ketjes (As), ketjə (Kapel-in-t-Zand), ketjəs (Opglabbeek), ketsje (Caberg), ketsjə (Maastricht), kètjə (Susteren, ... ), kètsjə (Maastricht), kètsjəs (Maastricht), kètskə (Nieuwenhagen), kétsjəs (Maastricht), WBD\\WLD  kètjə (Amstenrade), wilg, els, hazelnoot  ketsches (Amby), WLD  (kĕtsches) (Schimmert), katjə (Oirsbeek), ketje (Born, ... ), ketjes (Geverik/Kelmond, ... ), ketjəs (Grathem, ... ), ketsche (Gulpen, ... ), ketsjes (Maastricht, ... ), ketskes (Vijlen), kätje (Doenrade), kètje (Schaesberg, ... ), kètjes (Sevenum, ... ), kètjə (Gennep, ... ), kètjəs (Sweikhuizen), kètsjes (Schimmert), kètsjə (Maastricht), kètsjəs (Maastricht), kèttjes (Montfort), kétjes (Geleen), kétsje (Itteren), kétsju (Itteren), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  kètjə (Haelen), WLD = katje  ketteke (Mheer), ± WLD  keje (Weert), ketsje (Vlijtingen), katje van de tuum: ketjes van de tuuəm (Nieuwerkerken), katje-knoop: Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  ketsje-knoep (Gulpen), katje-miempje: Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  ketsje-miemke (Gulpen), kattekoes: kattekoesen (Muizen), kattekoo (oesen) (Ulbeek), kattekose (Velm), kattel: keddəle (Martenslinde), kettele (Echt), kéttele (Pey), -  kattele (Hunsel, ... ), of ketjes  kattele (Susteren), WBD/WLD  kàttəllə (Grevenbicht/Papenhoven), WLD  kàttel (Guttecoven), kattemiesje: kattemieske (Venlo), kattemieskes (Steyl), kat’temieskes (Tegelen), -  katte-mieskes (Kessel, ... ), kattemieskes (Tegelen), kattemieskê (Maasbree), Venlo e.o.  kattemieske (Maasbree), WBD / WLD  kattəmieskəs (Reuver), WLD  kattemieskes (Maasbree, ... ), kwispeltje: kwespəlkəs (Eigenbilzen), miemekatje: miem’mekets-jer (Bleijerheide, ... ), -  miemieketskes (Waubach), ideosyncr.  miemmiekets-jer (Kerkrade), n.i.  (miemme)ketskes (Waubach), Veldeke  miemmeketskes (Waubach), WBD/WLD  mĭĕməkètjə (Heerlen), miempje: miemke (Gulpen), -  miemkes (Waubach), Veldeke wilde wilgebloem  miemkes (Waubach), mienekatje: miənəkeͅtəkəs (Houthalen), n.i.  mieneketzgere (Simpelveld), mientje: mienekes (Eksel), minkəs (Loksbergen), miesje: mieske (Blitterswijck, ... ), meest voorkomend  mieske (Venray), WBD / WLD  mieskə (Reuver), WLD  mieske (Venray), miezekatje: mie.zekétje (Gennep, ... ), muisje: muuskes (Venlo), piezeltje: pīzəlkəs (Opoeteren), pluisje: pluuskes (Bocholt), poes: pouë.s (Hasselt), poesje: pieskes (Meeuwen, ... ), poes(es) (Hasselt), poesekens (Heppen), poeskens (Stokrooie), poeskes (Achel, ... ), poeskəs (Eigenbilzen), poewskes (Sint-Lambrechts-Herk), poezekens (Paal), poezekes (Beringen, ... ), poeëskes (Alken, ... ), pouskens (Zonhoven), pouë.ske (Hasselt), puskəs (Genk, ... ), puskʔs (Rijkhoven), puuschkes (Helchteren), puuskens (Bocholt), puuskes (Groot-Loon, ... ), puuəskəs (Zonhoven), pūskəs (Diepenbeek), pūzəkəs (Zolder), pūəskəs (Diepenbeek, ... ), pūəzəkəs (Leopoldsburg), (poesjes)  pouëskes (Hasselt), -  poeskes (Gors-Opleeuw, ... ), W.N.T. poes II, II, 3, d, 90; C.V. poeskens, Rijnl. Pusekatzen Blütenkätzchen der Weide  pōē.ëske (Zonhoven), poezeltje: poezelkes (Hechtel), püselkes (Kaulille), poezemienetje: poezeminnekes (Beringen), pungel: pungel (Sint-Truiden), rattenstaart: rattestárt (Blitterswijck, ... ), rattestaart: rattestárt (Wanssum), wijdenkatje: -  wi-jeketsjes (Uikhoven), wilgenkatje: wilge (Sint-Truiden), -  willegekatjes (Lommel), zaalwijde: zäowy (Gronsveld) bloemkatje || De aarachtige bloeiwijze van sommige bomen, katje (kat, katje, poeske, prop, stop, knop). [N 82 (1981)] || De tak, wijg van een wilg (wis, poot, sliet). [N 82 (1981)] || katje [N 92 (1982)] || katje vd noteboom || katje vd wilg || katje ve in bloei staande notenboom || katje, bloeiwijze || katje, bloeiwiujze van els, enz. || katje, vruchtbeginsel ve wilgetak || katjes v wilgen en elzen || katjes v. sommige bomen [ZND 34 (1940)] || wilg, bloeiwijze van [DC 68 (1993)] || wilgekatje [N 92 (1982)] || wilgekatjes || wilgenkatje [N 92 (1982)], [N 92 (1982)] || wilgensoorten III-4-3
wilgenroosje kattenstaart: (Epilobium angustifolium L.), W.N.T. kattestaart II, 3, c  kattestért (Zonhoven), veerkruid: WBD/WLD wilgenroosje  veerkrówt (As), wilde floks: epilobium angustifolium  weljfloks (Meeswijk) smalbladige bastaardwederik || wilgenroosje [N 92 (1982)] III-4-3
wilgensoorten belboom: belboom (Nuth/Aalbeek), belwijde: belwie (Valkenburg), belwīe (Valkenburg), (kelt.; beljo, boom)  belwie (Valkenburg), -  belwie (Heerlen), mv.: belwije  belwi (Heerlen), broekwijde: brōkwej (Meeswijk), waterwilg  brookwieje (Beegden), canadas: canadas (Ubachsberg), -  canadas (Nuth/Aalbeek), canadawijde: cn wij (Boorsem), -  canneda-wieje (Kessel), carliner: blauw, wit of zwart  carliner (Nuth/Aalbeek), daans: italiaanse populier  daensch (Nuth/Aalbeek), droefwijde: waai = wilg [Salix]  drüufwai (Tongeren), droeve wijde: waai = wilg  druuf waië (Tongeren), droevige wijde: (omgespeld)  dryvigə wāi (Vechmaal), fluitenhout: witte wilg  fluitenholt (Arcen), gele wijde: -  geal wieë (Puth), groene wijde: -  greun wieë (Puth), haagwijde: haagwiej (Vijlen), hangwijde: té heunkwij (Mechelen-Bovelingen), -  hangwie (Vaesrade), judasboom: judas-boum (Maastricht), katjeswilg: witte wilg  ketjeswilg (Arcen), klaterwijde: -  klatərwieë (Helden/Everlo), kruipwijde: -  kroepwie (Beek), kruipwilg: -  kroepwilg (Geulle), is mij wel bekend, maar de naam hoort men bij de bevolking niet  kruipwilg (Leuken, ... ), meiboom: eine meiboum (Elen), peppel: -  pappəl (Vaals), pootwijde: poat-wiej (Wijlre), rode wijde: roe-ə wiej (Wijlre), -  roai wiejə (Wessem), roei wieje (Heel), rooi wie (Klimmen), rooɛwieë (Nuth/Aalbeek), klompen  rooi wieje (Echt/Gebroek), rode wilg: rode wilg (Geleen), roodwijde: roëd’wieje (Tegelen), -  roadwieje (Linne), roeet-wieje (Baarlo), roeëdwie (Kelpen), roeəd-wieë (Helden/Everlo), roodwie (Leveroy), root wieje (Roermond), roëdwieje (Blerick), de uitspraak ròe houdt het midden tussen ruhe(duits) en roi (frans)  ròe wie (Schimmert), hout is rood als het nat is  roadwië (Maasbracht), schietwilg  roeëdwie (Kelpen), roodwilg: -  rotweelgə (Meterik), rotwilg (Lottum, ... ), rôtwilg (Sevenum), klompen  rotwilg (Lottum), roodwilg, wilg met enigszins rood hout is bij uitstek voor de klompenmakers  rotwilg (Wanssum), rot als ô van os uitspreken  rotwilg (Arcen), schietwijde: -  scheetwilg (Blerick), sjeetwiëë (Maasbracht), schietwilg: -  schietwilog (Holtum), sjeetwiljê (Maasbracht), smik: eigen spellingsysteem additie bij vraag 19 e.v. = zweep. / witcheboum = treurwilg. Als deze gesnoeid werden waren we er als jongens als de kippen bij om hiervan de lange takken te pakken te krijgen, deze deden dan diens als "sjmik"(zweep) om de meisjes om de benen te slaan, die al gillend wegliepen als ze ons ermee zagen komen.  sjmik (Geleen), snoetse: kruipwilg  sjnoewtse (Beegden), sprokwijde: stok breekt over  sjprokwie (Nieuwstadt), stamwijde: -  sjtamwie (Beek), tamme wijde: toam waai (Berg, ... ), tenen: -  tein (Lottum), teinen (Arcen), tijn (Blerick), waterwilg  tijn (Sevenum), treurs: -  treursch (Elsloo), treurwijde: treur-wiej (Ulestraten), treurwei (Vliermaalroot), treurwie (Kessenich, ... ), troe:rwie (Eys, ... ), troerwi (Heerlen), troerwiej (Vijlen), troer’wie (Bleijerheide, ... ), (omgespeld)  trūrwij (Raeren), trøͅrweͅi̯ (Vechmaal), -  trauərwiejə (Vaals), treur wieë (Puth), treurwie (Berg-en-Terblijt, ... ), treurwiej (Holtum), treurwiejə (Wessem), treurwilg  troer wieë (Nuth/Aalbeek), troerwie (Brunssum), treurwilg: treuerwilg (Wijer), treurwilg (Hasselt, ... ), treurwillëg (Hoeselt), treurwèllege mv (Maastricht), troerwilg (Brunssum), trèrwileg (Bree), (omgespeld)  trēͅrweləx (Meeuwen), trø̄rwilx (Kuringen), trø͂ͅyrwiləg (Sint-Truiden), ⁄trø̄rweləx (Sint-Truiden), -  treurwilg (Arcen, ... ), [Salix babylonica]  treurwïl"g (Tongeren), vitsenboom: eigen spellingsysteem additie bij vraag 19 e.v. = treurwilg. Als deze gesnoeid werden waren we er als jongens als de kippen bij om hiervan de lange takken te pakken te krijgen, deze deden dan dienst als "sjmik"(zweep) om de meisjes om de benen te slaan, die al gillend wegliepen als ze ons ermee zagen komen.  witcheboum (Geleen), vuilboom: voelboom (Nuth/Aalbeek), vuilwijde: -  voe:lwiejə (Putbroek), watervits: -  watərwitsə (Wessem), waterwijde: watterwiej (Vijlen), wesserwei (Vliermaalroot), -  wa:terwie (Brunssum), waatərwie (Berg-en-Terblijt), wasserwiej (Kerkrade), waterwieë (Maasbracht), waterwilg: waterwilg (Dilsen, ... ), -  waterwilg (Geleen), witwijde: kruipwilg  witwie (Kelpen), worf: wurf (Zonhoven), wörref (Zonhoven), worvenstruik: wörrevestróó.k (Zonhoven), zaalwijde: zaal-wiej (Ulestraten, ... ), zaalwiej (Banholt, ... ), zaalwiej s.f. (Banholt, ... ), -  saalwiejə (Vaals, ... ), zaalwie (Berg-en-Terblijt), zaalwiej (Voerendaal), katjes zijn groener en dikker  zaoëlwej (Gronsveld), salix cinerea (ohgd. salaha; mhgd. sahle), tautologie van saal = wilg en weide = wilg  zaalwie (Valkenburg), waaraan het eerst katjes komen  zaalwieë (Nuth/Aalbeek), waterwilg  zaa:l-wiej (Mheer), zie WNT, zaal waterwilg  zaalwiej (Born), zn.  zaalwie (Valkenburg), zaalwilg: rode wilg  zaalwilg (Geleen) de wilg [Lk 6 (1953)] || droevige wei [Lk 6 (1953)] || grauwe wilgheester || hoge wilg || hoogstammige rode wilg || hoogstammige wilg [DC 13 (1945)] || hoogstammige, rode wilg || namen voor verschillende soorten wilgen [Lk 6 (1953)] || neerhangende takken [Lk 6 (1953)] || roodwilg || tamme wilg, die men vooral vindt langs de weiden en beken [Lk 6 (1953)] || treurwilg [Lk 6 (1953)], [N 82 (1981)], [ZND m] || wilg [N 38 (1971)], [ZND 14 (1926)] || wilg (Salix) [DC 28 (1956)] || wilg, soort || wilgeboom || wilgensoorten [DC 28 (1956)] || wilgenstruik III-4-3
wilgenteen bindteen: om bussels rozenstruiken samen te binden  bindtein (Lottum), goers: goers (Echt), goets: goetsj (Noorbeek, ... ), ?  (gutsj) (Stein), WLD  goetsj (Hulsberg), joetsch (Vijlen), ± WLD  gŏĕtsj (Klimmen), poot: ideosyncr.  poot (Sittard), rijs: Veldens dialekt  ries (Velden), scheut: sjeut (Ittervoort), sliet: sliêt (Boekend), WBD/WLD  sjlīēët (Nieuwenhagen), WLD  sleet (Maasbree), slēet (Sevenum), snade: eigen fon. aanduidingen  snaaj (Ell), stek: Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones (of zijn hier 2 afzonderlijke woorden sjtek en viets bedoeld ?)  sjtek (viets) (Gulpen), tak: ta.k m. (Eys, ... ), tak (Epen, ... ), eigen spellingsysteem  tak (Merkelbeek), ideosyncr.  tak (Hoensbroek), NCDN  ták (Stevensweert), Veldeke  tak (Waubach), WBD/WLD  tàk (Maastricht), teen: tieën (Oirlo), téén (Pey), Venlo e.o.  tene (Maasbree), WLD  teen (Guttecoven), twijg: twieg (Geulle), zweig (Vaals), vits: een viets (Hoensbroek), viets (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), vietse (Heerlerbaan/Kaumer), wiets (Blerick, ... ), wietsj (Wijlre), wits (Echt, ... ), witsch (Amby, ... ), witse (Lutterade), witsen (Heythuysen), witsj (Schinnen), wĭets (Valkenburg, ... ), wĭĕts (Sittard), wítse (Herten (bij Roermond)), #NAME?  vĭĕtsj (Klimmen), eigen fon. aanduidingen  wits (Ell), eigen spellingsysteem  wiets (Schinnen), witsj (Geleen), ideosyncr.  viets (Kerkrade), wits (Sittard, ... ), Veldeke  ’n wietsj (Klimmen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones (of zijn hier 2 afzonderlijke woorden sjtek en viets bedoeld ?)  (sjtek) viets (Gulpen), WBD-WLD  wits (Roermond), WBD/WLD  eīn wits (Grevenbicht/Papenhoven), wits (Kapel-in-t-Zand, ... ), witsj (Susteren), wĭĕts (Heerlen), WBD\\WLD  wīēts (Amstenrade), WLD  wiets (Hulsberg, ... ), wietsj (Wijnandsrade), wits (Doenrade, ... ), witsj (Itteren), wièts (Schinnen), wītsje (Itteren), wĭĕts (Sweikhuizen), wìts (Born), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  wits (Haelen), WLD ook wel als zweep gebruikt!  viets (Ubachsberg), ± WLD  wĭĕtsj (Klimmen), wijdenstek: wíeéstek (Gulpen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  wieësjtek (Gulpen), wijdenwis: ± WLD  ’n weiewis (Vlijtingen), wijme: wi-jm (As, ... ), wijm (Genk), wilgenhouten goets: weijehoute gótsje (Maastricht), wilgentak: Endepols  willegetak (Maastricht), wilgt ?: šun weləjt (Genk), wis: boes wisse (Blitterswijck, ... ), wis (Blitterswijck, ... ), wisse (Oirlo), wisə (Vechmaal), wu-sj (Neerharen), wês (Montfort), wísj (Maastricht), Bree Wb.  wis (Bree), eigen spellingsysteem  wis (Meijel, ... ), ideosyncr.  wis (Eijsden, ... ), wisse (Eijsden), wissen (Eijsden, ... ), ideosyncr. additie bij vraag 58: man die wilgentenen vlecht  wisse(menneke) (Eijsden), IPA, omgesp.  wis (Kwaadmechelen), ook  wis (Boekend), opgave is "bos wissen  boes wisse (Wanssum), oude spellingsysteem (voor maken van manden enz.  wis (Meijel), Veldeke aangepast  wis (Tienray), WBD/WLD  wis (As, ... ), wìs (Ophoven), WLD  wis (Gennep, ... ), wisch (Gulpen, ... ), ’n wis (Schimmert), ± WLD  wis (Vlijtingen, ... ), wishout: wesoͅu̯t (Meeswijk) bussel tenen || De tak, wijg van een wilg (wis, poot, sliet). [Goossens 1b (1960)], [N 82 (1981)] || scheuten voor mandenmakers [Lk 6 (1953)] || teen v wilgenhout || teen, voor het binden van takkenbossen || tenenhout || wilgensoorten [DC 28 (1956)] || wilgestruik, —takje || wilgetak, teen || wilgetakje || wilgeteen || wilgeteen, roede || wilgetenen-vlechter [N 82 (1981)] || wilgetwijg || wis, wilgenteen || wissen [Lk 6 (1953)] III-4-3
wilgenveld worvenveld: wörrevevé.l⁄t (Zonhoven) wilgenveld III-4-3
willekeurig, van de maat gezegd op goed oog: op guj uǝx (Meijel), op het heilig oog: op ǝt hęlǝx uǝx (Meterik), op het oog: op ǝt dawx (Ospel), op het oog af: op ǝt duǝx āf (Sevenum) Wanneer men de maat van de turf niet zo nauw neemt, steekt men de turf op het oog. [I, 57] II-4
willen willen: weille (Noorbeek), weite (Beringe), wēlle (Eijsden), wĕlle (Gronsveld), weͅlə (Eupen), wi:lle (Roermond), wil-le (Horst), wille (Afferden, ... ), wille(n) (Blerick, ... ), willen (Arcen, ... ), willə (Berg-en-Terblijt, ... ), willən (Lommel), wĭllə (Pey), wi͂llə (Voerendaal), wulle (Zonhoven), wuln (Zonhoven), wèlle (Maastricht, ... ), wêlle (Gronsveld), als Duits welle  wellə (Vaals), dzjië hèt nieks te wille: Je hebt niets te willen  wille (Hasselt), Ik haj wél gewille, mar ¯t ging nie  wille (Gennep, ... ), ik wil ; ik wil jij wilt ; døøw wils, dich wilst hij wilt ; hên wilt wil hij? ; wilt hên? ik wou ; ik woäi jij woudt ; døøw woäist wij wilden ; weei woäie wat wou jij? ; waat woäis tøøw? wat wou hij? ; waat woäi hê?  wille (Grubbenvorst), ik wil ; ik wil jij wilt ; geej wilt hij wil ; hê wil wil hij? ; wil hê? ik wou ; ik wøøj jij woudt ; geej woot wij wilden ; weej wooie wat wou jij? ; wàt wøødde geej? wat wou hij? ; wàt wøøi hê ?  wille (Lottum), Mar.;: dit ww. komt niet voor in WBD 1.4; in deze lijst komt het gehele werkwoord ook niet voor! Niet gebruiken?  ech wel, dech welst, hɛ̄ welt (Opglabbeek), ech wel, die weilt, hie weilt (Zonhoven), ech wel, gej wēlt, hej wēlt (Hamont), ech wel, gɛ welt, hɛj welt (Sint-Huibrechts-Lille), ech wel, gɛ̄ weld, hɛ̄ weld (Peer), ech wel, gɛ̄ĭ wēlt hɛ̄ĭ wēlt (Sint-Huibrechts-Lille), ech wĭl, dĕch wĭls, hĕ wĭlt (Molenbeersel), eeg weil, die weels, hee weelt (Mheer), hee wilt (Kuringen), ich wel, de wis, er wilt (Val-Meer), ich wel, dich wels, hēr welt (Maastricht), ich wel, doew weelst, hé weelt (Welkenraedt), ich wel, ger welt, her welt (Zichen-Zussen-Bolder), ich wel, gɛ̄ welt, hīə wel (Halen), ich wil dich wêls, ər wêlt (Lanaken), ich wil, de wils, he wilt (Bilzen), ich wil, dich weels, hèr weelt (Kanne), ich wil, dich wils, er wilt (Amby), ich wil, dich wils, iè wilt (Rotem), ich wil, dich wilst, heë wilt (Niel-bij-As), ich wil, dich wilst, hij wilt (Gruitrode), ich wil, dje wilt, e wilt (Sint-Truiden), ich wil, dji wielt, hi wielt (Heers), ich wil, djie wilt, hije wilt (Gelinden), ich wil, djè wielt, hè wielt (Wellen), ich wil, doe wils, hè wiljt (Neeroeteren), ich wil, doe wils, hè wiltj (Ophoven), ich wil, də wīls, ə wilt (Mechelen-aan-de-Maas), ich wil, gai wilt, hij wilt (Overpelt), ich wil, gie wilt (Heusden), ich wil, gij wilt, hij wilt (Eksel), ich wil, giè wilt, hè wilt (Beverst), ich wil, gɛ̄ wilt, hɛ̄ wilt (Oostham), ich wil, je wilt, he wilt (Wijchmaal), ich wil, žia wilt, hɛ̄ wilt (Koninksem), ich wilm ge welt, he welt (Kaulille), ich wél, dow wéls, hèa wélt (Montzen), ichwilm dəwils, həwilt (Martenslinde), ig wil, dig wils, hej weltj (Bocholt), ig wil, dig wilz, heeë wilt (Lanklaar), ig wil, djeje wijlt, ija wijlt (Hoepertingen), ig wil, gje wilt, hij wilt (Hoeselt), ik wil, hɛ wilt (Tessenderlo), wel, wels, welt (Opgrimbie), wil, wilt, wilt (Beringen, ... ), əch wel, də wels, ə welt (Rekem) ik wil, gij wil, hij wil ik wou, gij woudt, hij wou wil hij nu? wou hij gisteren? wou hij het maar doen! [ZND 08 (1925)] || willen [SGV (1914)] || willen (geen context) [DC 38 (1964)], [DC 38 (1964)] III-1-4
wimpel drapeautje (<fr.): drapeauke (Jeuk), fladder: ps. letterlijk overgenomen, zoals invuller het genoteerd heeft (dus tussen rechte haken!).  flàdder (As), flodder: ps. letterlijk overgenomen, zoals invuller het genoteerd heeft (dus tussen rechte haken!).  flódder (As), vaan: vaan (Nieuwstadt, ... ), voon (Loksbergen), váán (Swalmen), vaandel: veendəl (Maastricht), vaandeltje: veendelke (Maastricht), vaantje: veëntje (Schaesberg), vlaggetje: vlagsjke (Waubach), wapper: wàpper (As), wimpel: vleugel (Stein), weempel (Amby, ... ), wimpel (Blerick, ... ), wimpul (Brunssum), wimpəl (Epen, ... ), wimpəls (Maastricht), wīmpel (Tienray), wīmpəl (Heerlen, ... ), wumpel (Geleen, ... ), wumpèl (Guttecoven), (m.).  we.mpəl (Eys), Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!  wimpel (Meerlo), Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!  wĭmpəl (Nieuwenhagen), ps. omgespeld volgens Frings!  wempəl (Houthalen) een lange smalle vlag [wimpel, vleugel] [N 90 (1982)] III-3-1