e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
wissenschaaf blokschaaf: blǫkšǭf (Maastricht), handschaafje: hantšø̜̄fkǝ (Maastricht), schaaf: sxāf (Ottersum), schaafblok: šāf˱blok (Stokkem), schenenblok: šē̜nǝblǫk (Stokkem), schenenschaaf: sxēnǝsxāf (Weert), snoeimes: snujmɛts (Helden), wissenschaaf: węsǝšāf (Stramproy) Schaaf waardoor of waarlangs de gespleten wissen getrokken worden om ze plat te maken. [N 40, 87] II-12
wissenschoof bos: bos (Meijel, ... ), bussel: bøsǝl (Loksbergen, ... ), bø̜̄sǝl (Stokkem), bø̜jsǝl (Diepenbeek, ... ), bø̜sǝl (Sint-Truiden, ... ), een bussel roeden: ǝm bøsǝl rujǝ (Tessenderlo), een metersen bussel: nǝ mē̜tǝrsǝm bøsǝl (Helden  [(met een meter omtrek)]  ), schoof: šǫwf (Uikhoven) Een tot een bundel gebonden hoeveelheid wissen. [N 40, 10] II-12
wissenschors schaal: schaal (Diepenbeek), sxøǝl (Zonhoven), šāl (Meijel), schil: sxel (Sint-Truiden), sxęl (Weert), šę ̝l (Stokkem), šęl (Helden, ... ), schors: sxøs (Loksbergen, ... ), sxǫts (Diepenbeek), vel: vɛl (Ottersum), wissenschil: wesǝsxęl (Weert) De schil die van de wissen verwijderd wordt. [N 40, 32] II-12
wistop bovenkant: bōvǝkant (Meijel), het fijn: ǝt fę ̝jn (Stokkem), kop: kǫp (Loksbergen), tip: tøp (Diepenbeek, ... ), top: top (Stokkem  [(meervoud: tøp)]  , ... ), tǫp (Helden, ... ), topje: tøpkǝ (Maastricht) De bovenkant van een wis. [N 40, 29] II-12
wisvoet het dik: hǝt dek (Loksbergen), ǝt˱ dek (Stokkem), kont: kǫnt (Diepenbeek), onderkant: onderkant (Meijel), schacht: šaxt (Stramproy), stek: stɛk (Weert), stomp: stomp (Stramproy, ... ), teen: tiǝn (Tessenderlo), voet: voet (Tessenderlo), vowt (Stokkem), vōt (Weert), vōǝt (Stokkem), vot: vǫt (Maastricht) De onderkant van een wis. [N 40, 28] II-12
wit halsboordje band: bant (Mal), nə bannə (Kwaadmechelen), NO: bântj.  bânt (Weert), bandje: beindsche (Riksingen), beintje (Voort), bendje (Achel, ... ), bendsche (Valkenburg), bendxə (Zichen-Zussen-Bolder), bensjə (Eigenbilzen), bente (Helchteren, ... ), benteken (Hechtel), benten (Paal), bentje (Kaulille), bentšə (Lanaken), beͅntjən (Hamont, ... ), beͅnt’j (Herk-de-Stad), beͅn’tn (Zonhoven), bädjntš’n (Diepenbeek), bêinchə (Vroenhoven), bêndje (Opoeteren), bɛ:nt’jə (s-Herenelderen), bɛnšə (Opgrimbie), bɛntzə (Genk), e bendche (Vroenhoven), e bendje (Bilzen, ... ), e bendzje (Zichen-Zussen-Bolder), e beneke (Rosmeer), e benke (Linkhout), e bentje (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), e bentsche (Lanaken, ... ), e bēntje (Diepenbeek), een bentje (Ulbeek), eĕ bendche (Genoelselderen), ei bendsje (Mheer), eine bendche (Opgrimbie), en benche (Sint-Martens-Voeren), één bénsche (Riemst), ’n bendje (Stokrooie), ’n bentje (Sint-Lambrechts-Herk), eerste e is stemhebbend  e bejnehe (Veldwezelt), col (fr.): col (Dilsen, ... ), də koͅl (Oostham), een col (Sint-Huibrechts-Lille), een kol (Jeuk, ... ), eene col (Grote-Spouwen), eine col (Groot-Gelmen), eine kol (Bree, ... ), einen kol (Bocholt), enne kol (Wellen), iene col (Houthalen), in col (Peer), ine kol (Zepperen), inne col (Mielen-boven-Aalst, ... ), kol (Borlo, ... ), ne col (Beringen, ... ), ne kol (Achel, ... ), ne witte col (Sint-Truiden), ne witte kol (Paal), nen kol (Lommel), nə col (Zolder), nə kol (Borgloon, ... ), slappekol (Lommel), stieve col (Achel), stoffe kol (Rekem), ənə kol (Mechelen-aan-de-Maas), ’n col (Lommel, ... ), ’n kol (Rekem), ’ne kol (Borgloon), ’ne stève kol (Sint-Truiden), ’ne witte kol (Niel-bij-As), o een weinig aangehouden  enne kol (Neeroeteren), colletje (<fr.): colke (Neeroeteren, ... ), colleke (Mal), coͅləkə (Kortessem), e kolleken (Koersel), kol(leke) (Opglabbeek), kolke (Mopertingen), kolleke (Hamont), kolleken (Kwaadmechelen), ə koləkə (Hasselt), ə kolək’n (Diepenbeek), ə kŏleͅkeͅ (Leopoldsburg), faux-col (fr.): faux-col (Sint-Truiden), halsboord: halsboort (Neeroeteren), halsboordje: haŭsbörtje (Eupen), halskraagje: haalskruegske (Lanaken), hoge col (fr.): enen hauge kol (Heers), kraag: eine kraag (Rotem), ene kraag (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), kraach (Ophoven), kraag (Dilsen, ... ), kraagje: krègske (Opglabbeek), krêîgske (Maaseik), plastron (fr.): plastron (Gorsem), sjaaltje: ə šalək’n (Diepenbeek), sjerpje: ə šärpk’n (Diepenbeek), stijf colletje (<fr.): e stèf kolleke (Hasselt), stijfje, een -: ein stiefke (Bree), stijve col (fr.): enə stévə kol (Engelmanshoven), nə stijve kol (Tessenderlo), nə stèvə kol (Beverlo), stijve kraag: stive kraag (Lontzen), wit bandje: e wit bente (Beverlo), e wit bentĕ (Heppen), een wit bijnsje (Rijkhoven), i wit bentje (Stevoort), wit bentje (Weert), wit bɛnteke (Beringen), ə wed baenšə (Rekem), wit colletje (<fr.): e wit kolle(k)e (Lommel), e wit kolleke (Hasselt), ein wit kolleke (Opglabbeek), i wit kolleke (Stevoort), iē wit kolleke (Zepperen), wit halsbandje: ə wit halsbéntje (Wellen), wit halsboordje: ’n wit halsboordje (Hasselt), wit kraagje: e wit krēgske (Lommel), wit kraagsken (Kwaadmechelen), wit krègske (Weert), witte col (fr.): eine witte col (Gruitrode, ... ), ene witte kol (Sint-Truiden), enə witə kol (Gutshoven), inne witte kol (Hasselt, ... ), ənə witte col (Ulbeek), ’n witte kol (Gingelom, ... ), witte halsboord: ne witte hāëlsboord (Wellen), witte kraag: enne witte kroag (Rijkel) band, boord || linnen halsboord || wit halsboordje (fr. faux-col) [ZND 32 (1939)], [ZND m] III-1-3
wit maken wit maken: wetmākǝ (Kelmis), witten: wetǝ (Kelmis) Een voorwerp ofwel met krijt ofwel met witkalk wit maken. Men deed dat bij die voorwerpen waaraan men zich in het donker makkelijk kon stoten en verwonden, omdat men ze niet zag. Kleine voorwerpen werden met krijt, grotere vlakken met witkalk witgemaakt. [monogr.] II-4
wit stervormig vlekje op het voorhoofd hart: hart (Blerick, ... ), hat (Grote-Spouwen, ... ), hɛrt (Leopoldsburg), hartje: hɛrtšǝ (Gelieren Bret), kol: kǫl (Afferden, ... ), kolletje: kǫlkǝ (Kinrooi, ... ), kroon: kruǝn (Roggel, ... ), krű̄ǝn (Gruitrode, ... ), lange ster: laŋ stār (Martenslinde), lelijke ster: lelikǝ stɛ̄r (Schulen), maan: muǝn (Mechelen-Bovelingen), plakje: plakskǝ (Kwaadmechelen), plek: plɛk (Lanklaar, ... ), plekje: plɛkskǝ (Overpelt, ... ), ster: sta.r (Beverst), star (Boorsem, ... ), stār (Berverlo, ... ), stē̜r (Heusden, ... ), stē̜ǝr (Aalst, ... ), stɛ.r (As, ... ), stɛr (Bilzen, ... ), stɛǝr (Gelinden), stɛ̄.r (Diepenbeek, ... ), stɛ̄r (Achel, ... ), stɛ̄ǝr (Heers, ... ), štar (Klimmen), štɛr (Gemmenich, ... ), sterretje: stārǝkǝ (Genk), stē̜ǝrǝkǝ (Jeuk), stɛrǝkǝ (Zelem), stɛ̄rǝkǝ (Berg, ... ), witte plak: wetǝ plak (Diepenbeek, ... ), witte plek: wetǝ plɛk (Rotem), witte ster: wetǝ stār (Koninksem), wetǝ stē̜r (Zolder), wetǝ stē̜ǝr (Brustem, ... ), wetǝ stɛ̄r (Halen), witǝ stār (Lauw, ... ) Witte plek op het voorhoofd van donkerharige paarden, niet groot maar van verschillende vorm als rond, ovaal e.d. Een ster is iets groter dan een kol. Zie afbeelding 3. [JG 1a, 1b; N 8, 27a; S 27] I-9
wit van het ei eiwit: ēwet (Genk), ęi̯.wit (s-Herenelderen), ɛ̄wet (Halen), wit: we.t (Achel, ... ), wet (Aalst, ... ), wi.t (Rijkhoven, ... ), wit (Berg, ... ) [JG 1b, 1c; monogr.] I-12
wit werk sierwerk: sīrwɛrǝk (Meijel), wit goed: wet˲gūt (Loksbergen), wit werk: wet węrǝk (Diepenbeek), wet wɛrǝk (Sint-Truiden, ... ), wet wɛ̄rǝk (Ottersum), wit werk (Stramproy, ... ), witte manden: wetǝ maŋǝ (Weert) Vlechtwerk dat van witte wissen gemaakt wordt. Zie ook het lemma ɛwitte wissenɛ.' [N 40, 22] II-12