24642 |
witte narcis |
paasbloem:
paawsbloem (P219p Jeuk),
paos-bloem (L216p Oirlo),
Paosbloom (L330p Herten (bij Roermond)),
paosbloom (L246p Horst, ...
L331p Swalmen),
paosjblom (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
Paosjblom (Q201p Wijlre),
paosjbloom (Q033p Oirsbeek),
eigen spellingsysteem
paosbloom (L267p Maasbree),
idiosyncr.
paosbloom (L374p Thorn),
paosjbloum (Q020p Sittard),
Veldeke
Poasbloom (L381p Echt/Gebroek),
WBD
pàsbloom (L266p Sevenum),
WBD/WLD
paasblómə (L417p As),
Paosjbloom (L425p Grevenbicht/Papenhoven, ...
L425p Grevenbicht/Papenhoven),
pòəsjblóm (Q113p Heerlen),
WLD
paos bloom (L382p Montfort),
Paosbloom (L292p Heythuysen),
paosbloom (L371p Ophoven, ...
L299p Reuver,
L374p Thorn),
pàs-bloome (L266p Sevenum),
pinksterbloem:
pinkster-bloem (L216p Oirlo),
pinksterbloem (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum,
Q001p Zonhoven),
pinksterbloom (L329p Roermond),
pînksterbloome (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
-
pinksterbloem (L215p Blitterswijck, ...
L215p Blitterswijck,
L215p Blitterswijck,
L215p Blitterswijck,
L215p Blitterswijck,
L215p Blitterswijck,
L214a Geysteren,
L214a Geysteren,
L214a Geysteren,
L214a Geysteren,
L214a Geysteren,
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L217p Meerlo,
L217p Meerlo,
L217p Meerlo,
L217p Meerlo,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L246a Swolgen,
L246a Swolgen,
L246a Swolgen,
L246a Swolgen,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L245b Tienray,
L245b Tienray,
L245b Tienray,
L245b Tienray,
L245b Tienray,
L214p Wanssum,
L214p Wanssum,
L214p Wanssum,
L214p Wanssum,
L214p Wanssum,
L214p Wanssum),
pinksterbloom (L267p Maasbree),
pînksterbloome (L289p Weert),
Bree Wb.
pinksterbloom (L360p Bree),
de plant bloeit omstreeks Pinksteren: z. L.J. p. 71
pè.ngsbloo.m (Q001p Zonhoven),
pè.ngsterbloo.m (Q001p Zonhoven),
eigen spellinsysteem
pinksterbloem (L265p Meijel),
WBD/WLD
pénkstərbloom (Q014p Urmond, ...
Q014p Urmond),
WLD
Pingsterbloom (L331p Swalmen),
Pinksterbloem (L332p Maasniel),
pinksterbloom (L299p Reuver, ...
Q015p Stein),
pinksterblōōm (Q098p Schimmert),
± Veldeke
pinksterbloem (L245b Tienray),
Pinksterbloom (L289p Weert),
pinksterbrood:
er is n Limburgs gedichtje: Pinkstebroed - de wien is oet, tap tapte weer murge kom ver weer
pinkstebroed (Q016p Lutterade),
pinksterlelie:
-
pènksterlelies (L432p Susteren),
witte morgenster:
-
witte morgenster (L382p Montfort),
witte narcis:
witte narcis (L330p Herten (bij Roermond)),
idem
witte narcis (L271p Venlo),
WLD
witte narcés (Q098p Schimmert),
witte paasbloem:
eigen spelling
wittepausjbloom (L386p Vlodrop),
WBD/WLD
witte pòəsjblóm (Q113p Heerlen),
WLD
witte poasbloom (L300p Beesel),
witte tijloos:
wittə téĕjlŏés (Q071p Diepenbeek),
-
ɛwitəɛteilus (Q071p Diepenbeek)
|
Gele narcis (narcissus pseudonarcissus). De bijkroon is ongeveer even lang als de bloemdekslippen. Meestal één bloem aan elke bloemstengel, zelden twee. De rand van de bijkroon is regelmatig ingesneden (zie bij de …witte narcis"). [N 92 (1982)] || narcis (wilde) || narcis, witte || narcis, witte, veldkers || wilde narcis || witte narcis [DC 60a (1985)] || Witte narcis (narcissus poeticus). De rand der bijkroon is vliezig doorschijnend. De bloeistengel is samengedrukt met twee scherpe randen. De bloemen zijn meestal alleenstaand, de dekslippen zijn sneeuwwit, de bijkroon is geel met rood (tijloos, paasbloem [N 92 (1982)]
III-4-3
|
26906 |
witte turf |
witte:
wetǝ (L265p Meijel)
|
Turfsoort van mindere kwaliteit. Deze soort zit onder de zwarte turf. [I, 2b]
II-4
|
33913 |
witte vlekken |
(het heeft een) doorgeslagen huid:
dōrgǝslāgǝ huǝt (L269p Blerick),
(het heeft een) kwetsuur:
kwɛt˲sīr (Q003p Genk),
(het heeft een) litteken:
letęi̯kǝ (L271p Venlo),
(het is) gedrukt geweest:
gǝdrø̜k gewē̜s (Q096d Smeermaas),
(het paard is) gedrukt:
gedrø̜kt (P175p Gingelom),
drukplak:
drøkplak (P050p Herk-de-Stad),
drukplekken:
drø̜kplɛkǝ (L424p Meeswijk
[(kale plekken van het getuig)]
, ...
L331p Swalmen),
drukvlekken:
drø̜kvlɛkǝ (Q099q Rothem, ...
Q162p Tongeren),
drękvlɛkǝ (Q002p Hasselt),
duivelshaar:
dyvǝlshǭr (L270p Tegelen),
dȳi̯vǝlshǭr (L312p Neerpelt),
dȳvǝlshø̜̄r (L163p Ottersum),
dȳvǝlshǭr (L322p Haelen, ...
Q188p Kanne,
Q204a Mechelen,
L321p Neeritter,
L374p Thorn),
duivelsplekken:
dyvǝlsplɛkǝ (L330p Herten),
dȳvǝlsplɛkǝn (L282p Achel),
duivelsvlekken:
dyvǝlsvlɛkǝ (L286p Hamont, ...
Q009p Maasmechelen,
L288p Nederweert),
dȳvǝlsvlɛkǝ (Q113p Heerlen, ...
Q095p Maastricht,
Q204a Mechelen,
Q252p Moresnet
[(plaats waar het getuig gedrukt heeft)]
),
dȳvǝlsvlɛkǝn (L282p Achel),
hachteplek:
haxtǝplɛk (L265p Meijel
[(plek van de trektouwen of kettingen van de borstriem)]
),
plakken:
plakǝ (Q162p Tongeren),
plekken:
plɛkǝ (L328p Heel),
schuurplekken:
šōrplɛkǝ (L292a Maxet),
vals haar:
valš hǭr (Q039p Hoensbroek),
vreemd (haar):
vrø̜mt (P176p Sint-Truiden),
vreemd haar:
vremt hōr (P107a Rummen),
vremt ǭr (Q002p Hasselt),
vreǝm hǭr (Q121p Kerkrade),
vrim hǭr (Q098p Schimmert),
vrēmt hǭr (L331p Swalmen),
vrē̜m hǭr (Q193p Gronsveld, ...
Q032a Puth),
vrē̜mp hōǝr (Q083p Bilzen),
vrē̜mp hǭr (Q101p Valkenburg),
vrē̜mt hǭr (L332p Maasniel, ...
L364p Meeuwen),
vrē̜mtj hǭr (L294p Neer),
vreemde plekken:
vrē̜mdǝ plɛk (L360p Bree),
wild gewas:
welt gewas (L210p Venray),
wild haar:
wel hǭr (L295p Baarlo, ...
L364p Meeuwen),
welt hō.r (Q117a Waubach),
welt hōu̯ǝr (K353p Tessenderlo),
welt hǭr (Q112a Heerlerheide, ...
Q111p Klimmen,
K317p Leopoldsburg,
Q248p Remersdaal,
L266p Sevenum,
L270p Tegelen,
Q112b Ubachsberg,
Q101p Valkenburg),
weltj hǭr (L425p Grevenbicht / Papenhoven, ...
Q033p Oirsbeek,
Q020p Sittard,
L318b Tungelroy),
welš hǭr (L372p Maaseik),
wilt hōr (Q002c Bokrijk, ...
Q071p Diepenbeek),
wilt hǭr (Q002p Hasselt),
wølt hǭr (Q086p Eigenbilzen),
węi̯lt hø̜̄r (L191p Afferden),
węltj hǭr (L369p Kinrooi),
wilde haar (vr.):
wel hōr (K318p Berverlo, ...
L368p Neeroeteren),
welj hǭr (L324p Baexem, ...
L293p Roggel,
L318p Stramproy),
(mv)
wel hǭrǝ (Q113p Heerlen),
witte plekken:
wete plɛkǝn (Q014p Urmond),
wetǝ plɛk (L422p Lanklaar)
|
Kale plekken op de huid. Zij zijn een gevolg van zweren of verwondingen door de druk van zadel en tuig, ook van het toebrengen van slagen. Zie ook het lemma ''gedrukt'' (7.36). [N 8, 90s]
I-9
|
34195 |
witte vloed |
eiwit:
eiwit (Q039p Hoensbroek),
etterdracht:
ętǝrdrax (Q088p Lanaken),
het aan de baarmoeder hebben:
(de koe heeft het) ān nǝ bālmōr (L320a Ell),
het wit:
ǝt wet (L318b Tungelroy),
klein vuil:
klęi̯ vǭǝl (P189p Rijkel),
knoeien:
(de koe) knoǝtj (L292p Heythuysen),
(de koe) knui̯t (L163p Ottersum),
(de koe) knuǝtj (L324p Baexem, ...
L318b Tungelroy),
(de koe) knōi̯t (L330p Herten, ...
L331p Swalmen),
(de koe) knūǝi̯t (L424p Meeswijk),
(de koe) knǫi̯t (L265p Meijel, ...
L266p Sevenum),
knoeien (L291p Helden, ...
L288a Ospel,
L290p Panningen),
knǭi̯ǝ (L382p Montfort),
melkwolf:
mɛlǝkwǫlǝf (L289p Weert),
met het vuil staan:
(de koe) štęi̯t męt ǝt vūl (L291p Helden),
niet gans zijn:
(de koe is) nē̜t gans (L291p Helden),
niet zuiver zijn:
(de koe is) nēt zȳvǝr (L292p Heythuysen),
rijzen:
rest (L364p Meeuwen),
rīzǝn (L364p Meeuwen),
rot:
rot (Q009p Maasmechelen),
vloed:
vlut (K358p Beringen),
vlyt (Q093p Rosmeer),
vlūǝt (L286p Hamont),
vuildracht:
vuildracht (Q003p Genk),
wit vegen:
wet vē̜gǝ (Q204a Mechelen),
wit vuil:
wet vūl (Q113p Heerlen, ...
L318b Tungelroy),
witte vloed:
wetǝ vlos (Q113p Heerlen),
wetǝ vlōt (L366p Gruitrode, ...
Q099q Rothem),
witte vloed (L295p Baarlo, ...
L381p Echt,
L330p Herten,
L377p Maasbracht,
L265p Meijel,
Q196p Mheer,
L371p Ophoven,
L288a Ospel,
Q015p Stein,
L331p Swalmen),
witvloeier:
wetvlui̯ǝr (L298p Kessel),
witvuiler:
wetvūlǝr (Q198p Eijsden, ...
Q193p Gronsveld,
Q095p Maastricht),
zich niet gezuiverd hebben:
(de koe heeft) zex net gǝzȳvǝrt (Q202p Eys),
zich wit vegen:
vē̜x zex wet (Q101a Sibbe / IJzeren)
|
Baarmoederontsteking. Een voortdurende uitvloeiing van etter uit de schaam. Zie ook het lemma ''baarmoederontsteking'', ''witte vloed'' in wbd I.3, blz. 463. [N 52, 28; A 48A, 42; N 3A, 99]
I-11
|
24884 |
witte waterkers |
beekkers:
bjèkkas (Q077p Hoeselt),
bēkas (Q002p Hasselt),
(Nasturtium fontanum)
bee.kkas (Q002p Hasselt),
ook wotterkas (waterkers), kressôo
bièkkas (Q162p Tongeren),
beeksalade:
beekslaot (P220p Mechelen-Bovelingen),
bēkslǭt (P220p Mechelen-Bovelingen),
beeksla:
beiksloa (Q002p Hasselt),
bronkers:
bronkers (L270p Tegelen),
bronnenkers:
bronnenkers (L288p Nederweert, ...
L288p Nederweert),
bronskers:
bronskers (L270p Tegelen),
cresson (fr.):
kressòo͂ (Q002p Hasselt),
< Fr. cresson
krêssôo (Q162p Tongeren),
kaars:
(fr. cresson)
kaarsch (Q101p Valkenburg),
kers:
kars (Q003p Genk),
kārš (Q003p Genk, ...
Q101p Valkenburg),
pasnakelskruid:
pasnakelskruid (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen),
ranonkel:
rənonkələ (K314p Kwaadmechelen),
ranonkels:
rǝnǫŋkǝls (K314p Kwaadmechelen),
sterrekruid:
sterǝkrūt (L371a Geistingen),
sterrenkruid:
stirrəəkroed (L371a Geistingen),
waterbloemetje:
waterblumke (L267p Maasbree, ...
L267p Maasbree),
waterkers:
waatərkers (L245p Meterik),
waterkers (Q202p Eys, ...
Q202p Eys,
Q021p Geleen,
L291p Helden/Everlo,
Q009p Maasmechelen,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q032p Schinnen,
Q032p Schinnen,
L271p Venlo,
L271p Venlo),
watǝrkās (Q253p Montzen),
wātǝrkātš (Q020p Sittard),
[Nasturtium fontanum]
wô’ttërkas (Q162p Tongeren),
sisymbrium nasturtium
waaterkaatsj (Q020p Sittard),
waterkres:
waterkres (L291p Helden/Everlo),
witte tuinkers:
witte tuinkers (Q034p Merkelbeek, ...
Q034p Merkelbeek),
witte waterkers:
witte waterkers (L290p Panningen, ...
L290p Panningen)
|
Rorippa nasturtium-aquaticum (L.) Hayek Niet meer zo algemeen voorkomende plant van 10 tot 90 cm hoog met een slappe holle, kantige stengel, die aan de voet vaak kruipend is en daar wortelt. De plant groeit aan sloten en beken en heeft bovenaan de stengels groene vruchtjes in de vorm van 2 cm grote boontjes. De kleine witte bloempjes aan de top van de stengel bloeien van mei tot september. Ook in cultuur als groente. De oude botanische naam ervan is Nasturtium officinale R.Br. [A 51, 39; monogr.] || waterkers || waterkers, witte [DC 51 (1976)] || witte waterkers [DC 51 (1976)]
I-5, III-4-3
|
24574 |
witte waterlelie |
boterstang:
(=karnton). Zo wordt de vrucht genoemd.
botersjtanj (L327p Beegden),
st=Duitse st in stein o=o van bok, nog iets hoger liggend naar oe.
botterstanj (L325p Horn),
boterstangkruid:
De plant.
botersjtangkroet (L327p Beegden),
dotterbloem:
-
dotterbloom (L423p Stokkem, ...
L423p Stokkem),
elfurenbloem:
-
elfurenbloem (L414p Houthalen),
z. L.J. p. 103; V.D. vermeldt elfurenbloem (gew.)
öllefōēërebloo.m (Q001p Zonhoven),
keukenblad:
mv. koukeblajer, kouk = plas.
koukeblaat (L377p Maasbracht),
keukenblader:
de bladeren.
koukeblaaier (L322p Haelen),
keukenbloem:
-
koukbloome (L322p Haelen),
koukəbloom (L375p Wessem),
kol:
-
kolle (L320p Hunsel, ...
L320p Hunsel,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy),
kolk:
-
kölk (L322p Haelen),
kolleblader:
kolleblaar (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
Noemt men de plant.
kolleblaar (L289p Weert),
kollebloem:
-
kollebloem (L289p Weert),
ook voor de gele
kollebloom (L321p Neeritter),
waterlelie
kollebloome (L289p Weert),
kouwe:
kouwe (L318b Tungelroy),
waterlelie
kouwe (L318b Tungelroy),
kuilbloem:
-
koelblo:m (L269a Hout-Blerick),
kwekkertenbloem:
-
kwèkkertebloom (L330p Herten (bij Roermond)),
lis:
-
lèsj (Q018p Geulle),
luusbloem:
Hier niet bekend omdat er zo weinig stilstaand water is. Daarom heet alles -.
luusjbloom (L426p Buchten),
Opgegeven bij de witte waterlelie: Hier niet bekend omdat er zo weinig stilstaand water is. Daarom heet alles -.
luusjbloom (L426p Buchten, ...
L426p Buchten),
nnuphar (fr.):
nunephaar (L360p Bree),
-
nunephaar (L360p Bree),
plomp:
-
plombe (L271p Venlo),
plomp (L291p Helden/Everlo, ...
L332p Maasniel,
L293p Roggel,
L289p Weert),
ploompe (Q193p Gronsveld),
plômpə (L271p Venlo),
Noemden wij vroeger alles wat op t water dreef.
plo:mpen (Q095p Maastricht),
plompenblad:
-
plômpeblaad (L381p Echt/Gebroek, ...
L381b Pey),
pompenblad:
pômpeblaad (L423p Stokkem),
pompenblader:
-
pompeblaajer (L421p Dilsen),
pompenbloem:
(oe zeer kort uitgesproken).
poempəblo:m (L381b Pey),
pomproos:
pòmproehs (Q003p Genk),
-
po.mprú:s (Q003p Genk),
waterlelie
pòmproehs (Q003p Genk),
vuilnisbloem:
Fuul6s is t moerassig water waarop de bloem drijft.
fuuləs(ə)bloom (L381a Putbroek),
water-iel:
-
wetteriel (P220p Mechelen-Bovelingen),
waterbloem:
-
waterbloemen (Q203p Gulpen),
waterbloom (L378p Stevensweert),
waterbloum (L433p Nieuwstadt),
waterdot:
-
waterdot (L269p Blerick),
waterkol:
-
waterkol (L289p Weert),
Gele kelken worden gegeten.
waterkollen (L318p Stramproy),
ook voor de gele
waterkol (L321p Neeritter),
waterkolk:
-
waterkolken (L288a Ospel),
waterlelie:
waterlelie (L360p Bree),
-
wa.tərle.li (L317p Bocholt, ...
L329p Roermond),
wa:terlelie (Q099p Meerssen),
waaterleelie (Q099p Meerssen, ...
Q117a Waubach),
waatərleelie (L371a Geistingen, ...
L329p Roermond),
waatəRli:lie (L244c America),
waoterlelie (L163p Ottersum, ...
L192a Siebengewald),
waoterlelies (L312p Neerpelt),
wasserlelië (Q121c Bleijerheide),
wasserlieliə (Q222p Vaals),
wasserlillieje (Q121p Kerkrade),
water-lelie (Q196p Mheer),
waterleelje (Q204a Mechelen, ...
Q204a Mechelen),
waterlelie (Q102p Amby, ...
L250p Arcen,
L295p Baarlo,
L269p Blerick,
L269b Boekend,
Q096a Borgharen,
L428p Born,
L360p Bree,
L426p Buchten,
L430p Einighausen,
Q202p Eys,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
L214a Geysteren,
L429p Guttecoven,
L292p Heythuysen,
L292p Heythuysen,
Q039p Hoensbroek,
Q100p Houthem,
L298p Kessel,
L298p Kessel,
L211p Leunen,
L248p Lottum,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen,
Q022p Munstergeleen,
L433p Nieuwstadt,
L322a Nunhem,
Q036p Nuth/Aalbeek,
Q033p Oirsbeek,
L288a Ospel,
L290p Panningen,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
L299p Reuver,
L373p Roosteren,
Q030p Schinveld,
Q020p Sittard,
L378p Stevensweert,
L423p Stokkem,
L423p Stokkem,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L245b Tienray,
Q097p Ulestraten,
Q101p Valkenburg,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
Q075p Vliermaalroot,
L386p Vlodrop,
L214p Wanssum),
waterlelée (L271p Venlo),
waterlilje (Q204a Mechelen, ...
Q201p Wijlre),
waterlillie (L215a Wellerlooi),
watərlelie (Q113p Heerlen),
wa͂tərleli (K314p Kwaadmechelen),
wetterlelie (Q166p Vechmaal),
wetterléilie (P219p Jeuk),
wo:ətərle:li (L286p Hamont),
wétərleli: (P218p Borlo),
?
waterlelie (Q020p Sittard),
Als duits.
wasserlilie (Q222p Vaals),
Deze plant komt hier zelden voor en de naam wordt dan ook bijna nooit gehoord.
waterlelie (L328p Heel),
Er is geen echt Maastrichts voor.
waterlelie (Q095p Maastricht),
Of waterplant.
waterlelie (L289a Hushoven, ...
L289p Weert),
Ook.
waterlelie (L269p Blerick),
plombe*
waterlelie (L271p Venlo),
tamelijk onbekend.
water-lelie (Q201p Wijlre),
waterlis:
-
waterlis (Q022p Munstergeleen),
waterplant:
-
waterplant (L291p Helden/Everlo),
wo:tərplant (K316p Heppen),
Of waterplant.
waterplant (L289a Hushoven, ...
L289p Weert),
waterplomp:
-
waatRplômpə (L271p Venlo),
waterroos:
-
waterroos (Q036p Nuth/Aalbeek),
waterslei:
-
watersleij (L269p Blerick),
wilde canna:
Hebben een medische betekenis. Indertijd door mij verzameld v. België.
wilde cannaas (L250p Arcen),
witte waterlelie:
-
witte waterlelie (Q113p Heerlen, ...
L289p Weert),
Geen aparte naam.
witte waterlelie (Q103p Berg-en-Terblijt),
Geen bijzondere naam. Komt weing in Limburg voor wel in Noord. provincies.
witte waterlelie (Q038p Amstenrade),
Komt niet veel voor. Als ze aangetroffen wordt, wordt ze met officiele naam.
witte waterlelie (Q095p Maastricht)
|
waterlelie || waterplanten [DC 17 (1949)] || witte waterlelie [DC 17 (1949)], [DC 49a (1974)], [N 37 (1971)] || witte waterlelie, zaaddoos van [DC 17 (1949)]
III-4-3
|
32488 |
witte wis |
gestroopte:
gǝstrø̜jp˱dǝ (L423p Stokkem),
witte wis:
wetǝ wets (L291p Helden)
|
De van zijn schors ontdane wis die hierdoor wit van kleur wordt. [N 40, add.; monogr.]
II-12
|
32489 |
witte wissen drogen |
bleken:
blęjkǝ (L321p Neeritter
[(in de zon)]
, ...
L423p Stokkem,
L318p Stramproy
[(in de zon of in de wind)]
),
drogen:
drygǝ (Q095p Maastricht),
dryǝgǝn (K353p Tessenderlo),
drȳgǝ (P047p Loksbergen, ...
L423p Stokkem),
drȳǝgǝ (L321p Neeritter),
drȳǝgǝn (K353p Tessenderlo),
drø̄gǝ (L163p Ottersum
[(in de zon)]
),
drø̜̄gǝ (L291p Helden
[(niet in het licht: want dan worden de wissen geel)]
),
drø̜jgǝn (Q013p Uikhoven
[(in de zon)]
),
drūǝgǝn (L289p Weert
[(in de zon)]
),
laten drogen:
lǭtǝ dryǝgǝ (L265p Meijel),
op de droogt leggen:
op dǝ drygt lɛgǝ (L289p Weert),
uiteenzetten voor te drogen:
ātiǝnzetǝ vør tǝ drȳgǝ (P176p Sint-Truiden)
|
De geschilde wissen in de buitenlucht drogen. [N 40, 31]
II-12
|
25529 |
witte, buitenlandse bloem |
amerikaans meel:
amerikānsǝ mē̜l (Q203p Gulpen),
amerikaanse bloem:
amerikaanse bloem (L265p Meijel),
amerikānsǝ blōm (Q035p Brunssum, ...
Q021p Geleen,
L432a Koningsbosch,
L321p Neeritter,
Q035a Rumpen,
L432p Susteren,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy),
amērīkǫnsǝ blūm (Q082p Munsterbilzen),
bloem:
blom (L414p Houthalen),
blōm (L269p Blerick, ...
L289b Leuken),
buitenlands meel:
bøtjǝlans mē̜l (L265p Meijel),
būtǝlantš mē̜l (L432p Susteren),
buitenlandse:
butǝlantsǝ (Q012p Rekem),
buitenlandse bloem:
batǝlansǝ blum (P176a Melveren),
butǝlantsǝ blōm (Q019p Beek),
būtǝlantšǝ blōm (L269a Hout-Blerick),
buitenlandse patent:
būtǝlantjsǝ patɛnt (L292p Heythuysen),
būtǝlants patɛnt (Q112p Voerendaal),
canadees:
kanadēs (K314p Kwaadmechelen),
edelweis:
edelweis (Q095p Maastricht),
fabrieksmeel:
fǝbriksmē̜.l (L269a Hout-Blerick),
fijne bloem:
fē̜n blum (P177p Zepperen),
gebleekt meel:
gē̜blęjktj mē̜l (L377p Maasbracht),
gebleekte:
gǝblēktǝ (Q083p Bilzen),
gewone bloem:
gǝwunǝ blūm (L312p Neerpelt),
goede bloem:
gōǝ blǫm (Q204p Wittem),
patent:
patɛnt (L269p Blerick, ...
Q193p Gronsveld,
Q187a Heugem,
Q121p Kerkrade,
Q095p Maastricht,
Q020p Sittard,
Q117a Waubach),
pǝtɛnt (L250p Arcen),
patentbloem:
patentbloem (L427p Obbicht),
patęntblom (Q198p Eijsden, ...
Q198b Oost-Maarland),
patɛntblom (Q191p Cadier, ...
Q202p Eys,
Q193p Gronsveld,
Q113p Heerlen,
Q095p Maastricht,
Q197p Noorbeek),
patɛntblōm (Q035p Brunssum, ...
L291p Helden,
L289b Leuken,
Q033p Oirsbeek,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy,
Q097p Ulestraten,
L271p Venlo),
patɛntblūm (L312p Neerpelt),
pātęntblom (Q099q Rothem),
pētɛntblōm (L317p Bocholt),
patentmeel:
patɛntmē̜l (L290p Panningen, ...
L270p Tegelen),
patisseriebloem:
patisseriebloem (P176p Sint-Truiden),
platakoewan:
plátákūwán (Q082p Munsterbilzen),
superbloem:
superbloem (Q180p Mal),
uitlandse bloem:
ūslɛndešǝ blom (Q121e Kaalheide),
vreemd meel:
vremt mīǝl (Q002p Hasselt),
vrē̜mt mē̜l (L372p Maaseik),
vreemde bloem:
vrē̜m blōm (Q035p Brunssum),
vrē̜mdǝ blōm (L331p Swalmen),
wit meel:
wet mē̜l (L383p Melick),
witte bloem:
wetǝ blum (L163p Ottersum),
wetǝ blōm (Q018p Geulle, ...
L291p Helden,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy)
|
De bakkwaliteit van bloem gemalen van harde tarwe is beter dan die van bloem ge-malen van zachte tarwe (Schoep blz. 7). Hetzelfde geldt voor de rogge. Omdat in het algemeen de buitenlandse tarwe en rogge harder zijn dan de inlandse, kan men zeggen dat de buitenlandse bloem een betere bakkwaliteit heeft dan de inlandse bloem. [N 29, 15b; N 29, 16]
II-1
|
20620 |
wittebrood |
boterweg:
bótterwek (Q116p Simpelveld),
bót’terwek (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
brood:
bruwĕd (Q200p s-Gravenvoeren),
Syst. WBD = Roggebrood
broëd (L214p Wanssum),
Syst. WBD Van ongebuild meel
brôêd (L290p Panningen),
gebuideld brood:
gebujeld brood (L329p Roermond),
ketelweggetje:
vroeger door huismoeders in noodgevallen soms wel eens in een gietijzeren kookketel op het fornuis werd gebakken
kaetelwêkske (L270p Tegelen),
koek:
Verklw. kyksk\\n
kuk (K278p Lommel),
koopmik:
Det is toch zeker n koupmik? vroeg vrouw Sjtóffels
koupmik (L329p Roermond),
koopweg:
koeëpweg (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
kratsensteentje:
kratsəšteͅnšə (Q284p Eupen),
melkbrood:
méllekbraud (Q083p Bilzen),
melkmik:
mèllekmik (Q071p Diepenbeek),
mèllëk-mik (Q077p Hoeselt),
mèl’’kmïk (Q162p Tongeren),
mö.llekmik (Q001p Zonhoven),
verklw. mèl¯¯kmïkskë
mèl’’kmïk (Q162p Tongeren),
melkweg:
mëlkwëk (Q020p Sittard),
mik:
mek (K358p Beringen, ...
L353p Eksel,
L164p Gennep,
P048p Halen,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L165p Heijen,
L316a Lozen,
L163a Milsbeek,
L312p Neerpelt,
L416p Opglabbeek,
L163p Ottersum,
K357p Paal,
L355p Peer,
L163b Ven-Zelderheide,
Q001p Zonhoven),
mēͅk (L360p Bree),
meͅk (L414p Houthalen, ...
L369p Kinrooi,
L314p Overpelt,
L314p Overpelt),
miche (Q002p Hasselt),
mik (L333p Asenray/Maalbroek, ...
L327p Beegden,
L300p Beesel,
Q083p Bilzen,
Q160p Bommershoven,
L360p Bree,
L323p Buggenum,
Q071p Diepenbeek,
Q198p Eijsden,
L353p Eksel,
Q207p Epen,
Q202p Eys,
P186p Gelinden,
L244b Griendtsveen,
Q193p Gronsveld,
L429p Guttecoven,
L286p Hamont,
P197p Heers,
L330p Herten (bij Roermond),
K360p Heusden,
L292p Heythuysen,
Q077p Hoeselt,
L325p Horn,
Q074p Kortessem,
P047p Loksbergen,
P047p Loksbergen,
Q095p Maastricht,
Q196p Mheer,
Q196p Mheer,
L319p Molenbeersel,
L382p Montfort,
L288p Nederweert,
L321p Neeritter,
L322a Nunhem,
K315p Oostham,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
L385p Sint-Odiliënberg,
P176p Sint-Truiden,
L331p Swalmen,
L331p Swalmen,
Q162p Tongeren,
L318b Tungelroy,
Q101p Valkenburg,
L271p Venlo,
P196p Veulen,
L289p Weert,
L289p Weert,
L354p Wijchmaal,
Q001p Zonhoven),
mīk (Q156p Borgloon, ...
Q002p Hasselt),
mêk (L269p Blerick),
mø͂ͅk (Q158p Riksingen),
(v.).
mek (L413p Helchteren),
brood = bruinbrood Nu is "brood"wittebrood en een bruin brood heet nu grais bróod
mïk (Q162p Tongeren),
Dikke mik zien: voor elkaar zijn Ge kent n gaet án uure sik. Ennen bekker ánziene mik. Ennen bo‰r án de stroont en ennen áffekaot án de moond
mik (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
men kende niets anders dan witte brood en vlaai"; met toelichting van de bereidingswijze
mĭk (K315p Oostham),
oorspronkelijk klein roggebrood
mik (Q101p Valkenburg),
Syst. Frings
mek (P176a Melveren),
Syst. Frings Mik = wittebrood.
mek (L286p Hamont, ...
L286p Hamont),
Syst. WBD
mik (L331b Boukoul, ...
L330p Herten (bij Roermond),
L289b Leuken,
L332p Maasniel,
L383p Melick,
L288p Nederweert,
L294p Neer,
L318b Tungelroy),
Syst. WBD Wittebrood is: mik
mik (L332p Maasniel),
Syst. Wbk. van Bree
mik (L360p Bree),
Van bruud weerd men gruut/ en van mik weerd men dik
mik (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
Verklw. miekske
miek (Q002p Hasselt),
Verklw. mikske
mik (L271p Venlo),
wit(te)brood Haol efkes bie de bekker e brood en n mik n sjneej mik n Mik es ne sjliepstein: hard, oudbakken
migke (L329p Roermond),
witt brud
mik (P176p Sint-Truiden),
mikbrood:
mikbraud (Q083p Bilzen),
mikje:
Neen, men kent wel het bovengenoemde woord!
mi.kskə (Q156p Borgloon),
oberlnder (du.):
langwerpig soort wittebrood
obelénder (Q117a Waubach),
peel:
eine peel en e zwartbroed
peel (Q095p Maastricht),
spinnenweg:
schpinnewèk (Q101p Valkenburg),
stoet:
stoet (L245a Castenray, ...
L244b Griendtsveen,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
tarwebrood:
tervebroôt (L374p Thorn),
teͅrvè brūd (Q200p s-Gravenvoeren),
watermik:
Verklw. watermikske
watermik (L271p Venlo),
waterwek:
waarbij voor het mengen geen melk maar water wordt gebruikt
waaterwëk (Q020p Sittard),
weg:
waîk (L321p Neeritter),
weg (L165p Heijen, ...
L217p Meerlo,
L159a Middelaar,
L371p Ophoven),
wegke (Q113p Heerlen),
weik (L387p Posterholt),
wek (L297p Belfeld, ...
Q121c Bleijerheide,
L381p Echt/Gebroek,
Q007p Eisden,
Q119p Eygelshoven,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q204a Mechelen,
Q204a Mechelen,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q196p Mheer,
Q117p Nieuwenhagen,
Q198b Oost-Maarland,
Q198b Oost-Maarland,
L387p Posterholt,
Q117b Rimburg,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
Q118p Schaesberg,
Q116p Simpelveld,
Q116p Simpelveld,
Q015p Stein,
L423p Stokkem,
L386p Vlodrop,
Q117a Waubach),
wex (Q162p Tongeren),
wēͅk (L420p Rotem),
wĕk (L420p Rotem, ...
Q014p Urmond),
weͅk (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
Q012p Rekem,
L163b Ven-Zelderheide),
wig (L329p Roermond),
wigə (L360p Bree),
wik (Q035p Brunssum, ...
Q192p Margraten,
L319p Molenbeersel,
Q112b Ubachsberg),
wèg (L215p Blitterswijck, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L163p Ottersum,
L210p Venray,
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
wègk (L318b Tungelroy),
wèk (L191p Afferden, ...
L250p Arcen,
L300p Beesel,
L434a Broeksittard,
L426p Buchten,
Q096p Bunde,
L431p Dieteren,
L381p Echt/Gebroek,
L381p Echt/Gebroek,
Q021p Geleen,
L164p Gennep,
L380p Genooi/Ohé,
L326p Grathem,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
L249p Grubbenvorst,
Q110p Heek,
Q105p Heer,
L246p Horst,
L320p Hunsel,
L298p Kessel,
Q111p Klimmen,
L379p Laak,
L248p Lottum,
Q016p Lutterade,
L377p Maasbracht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q022p Munstergeleen,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
L371p Ophoven,
L163p Ottersum,
L290p Panningen,
Q032a Puth,
Q032p Schinnen,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard,
L378p Stevensweert,
L296p Steyl,
L423p Stokkem,
L423p Stokkem,
L432p Susteren,
Q162p Tongeren,
Q101p Valkenburg),
wé.k (Q001p Zonhoven),
wék (Q253p Montzen, ...
Q022p Munstergeleen),
wêk (L295p Baarlo, ...
Q029p Bingelrade,
Q027p Doenrade,
L291p Helden/Everlo,
L245p Meterik,
Q098p Schimmert,
Q020p Sittard,
Q014p Urmond),
wêk∂ (L328p Heel),
wëk (Q020p Sittard),
wɛk (Q284p Eupen, ...
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q012p Rekem),
#NAME?
weͅgə (L416p Opglabbeek),
wijk (L377p Maasbracht),
wêk (L432p Susteren),
(Wittebrood).
wek (Q113p Heerlen),
(Zachte k).
wĕĕk (Q030p Schinveld),
De -e- is een korte -ei-, dus niet als de -e- in A.B. weg.
wek (Q033p Oirsbeek),
Eigen phonetische Wik = wittebrood.
wik (Q101p Valkenburg),
Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6
wè.k (L429a Berg-aan-de-Maas),
Eigen syst. Wittebrood
wek (Q113p Heerlen),
franse -e- in le
wek (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
G van garçon!
weg (L297p Belfeld),
Ge kunt mit n wegske ovver n weegske loeëpe, már aeverzógo‰d mit wegge ovver weeg: je kunt met een broodje over een weggetje lopen, maar evenzogoed met broden over wegen As ge broeëd het, mótte örges ânders genne weg gón zËke: als je het goed hebt moet je niet iets anders gaan zoeken
weg (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
Is de gewone benaming.
wek (Q121p Kerkrade),
Mik of wittebrood
wêk (L320a Ell),
Neen, men kent wel het bovengenoemde woord.
wèk (Q097p Ulestraten),
Nieuwe [spelling]
wek (L299p Reuver),
of wekske; voor klein wit broodje.
wek (Q198b Oost-Maarland),
schj=ch van chocolade
wek (Q112a Heerlerheide),
Syst. Eijkman
weͅk (L164p Gennep),
Syst. Eykman
wɛ̝k (L244c America),
Syst. Frings
weͅk (L370p Kessenich, ...
L372p Maaseik),
Syst. Frings (?)
wēͅq (L369p Kinrooi),
Syst. Frings Witbrood
wex (P222p Opheers),
Syst. Veldeke
waek (L270p Tegelen),
wek (Q211p Bocholtz),
Syst. Veldeke Mv. wègke
wègk (L270p Tegelen),
Syst. WBD
waeg (L265p Meijel),
waek (L295p Baarlo),
week (Q121p Kerkrade),
weg (L271p Venlo, ...
L214p Wanssum),
wek (L324p Baexem, ...
L269p Blerick,
L269b Boekend,
L247p Broekhuizen,
L376p Linne,
Q014p Urmond,
L268p Velden),
wik (L376p Linne),
wèG (Q019a Neerbeek),
wèk (L426p Buchten, ...
L426z Holtum,
Q204a Mechelen,
L266p Sevenum,
L270p Tegelen),
wék (Q021p Geleen, ...
L163p Ottersum),
wéég (L265p Meijel),
Syst. WBD -ei- kort
weik (L329p Roermond),
Syst. WBD Met zachte k
wek (L268p Velden),
Syst. WBD Opgave voor Q 203
we’k (L288p Nederweert),
Syst. WBD Van gebuild meel
wĕĕk (L290p Panningen),
Syst. WBD Vroeger; wordt niet meer gebruikt, wel op de dorpen.
weg (L271p Venlo),
Syst. WBD weg = wittebrood
weg (L216p Oirlo),
Syst. WBD Wèk = wittebrood
wèk (L434p Limbricht),
Verklw. w@ksk\\
weͅk (L424p Meeswijk),
Verklw. weks-je Es wek en broeëd ópee, da krieste dikke bee
wek (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
Verklw. weksjke
wek (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
Verklw. wêkske of wêgke
wêk (L270p Tegelen),
wig = houten spie.
wig (L353p Eksel),
Wèk wordt thans aangevoeld als enigszins "boers
wèk (Q095p Maastricht),
Wèk: een wittebrood
wèk (Q101p Valkenburg),
weiteweg:
weite weig (L216p Oirlo),
weite wèg (L246a Swolgen),
weitewèk (L249p Grubbenvorst),
wit brood:
wet bruət (K318p Beverlo, ...
Q002p Hasselt),
wit broet (Q001p Zonhoven),
wit broi̯d (Q080p Vliermaal),
wit brōēëd (Q002p Hasselt),
wit brut (Q003p Genk),
wit ˂brūət (K357p Paal),
witbrood:
wedbrūet (Q253p Montzen),
weetbroed (Q253p Montzen),
wetbrūwĕd (Q200p s-Gravenvoeren),
wet˂brūt (Q284p Eupen),
witbroad (Q207p Epen),
witbrūet (Q278p Welkenraedt),
wīs˂brūət (Q222p Vaals),
Verklw. wiesbrüedsje
wies’broeëd (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
witte weg:
wetəwɛx (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
wittebrood:
weta brut (Q095p Maastricht),
witte brood (Q012p Rekem),
wittebroad (L269p Blerick),
wittebroe-et (Q208p Vijlen),
wittebroed (Q102p Amby, ...
Q096a Borgharen,
L381p Echt/Gebroek,
Q105p Heer,
Q104a Limmel,
Q187p Sint-Pieter),
wittebroet (Q198p Eijsden),
wittebroewd (Q202p Eys),
wittebroeêd (Q203p Gulpen),
wittebroēd (L295p Baarlo),
wittebroid (Q103p Berg-en-Terblijt, ...
Q097p Ulestraten,
L289p Weert),
wittebrood (L382p Montfort, ...
L385p Sint-Odiliënberg),
wittebroot (L164p Gennep),
wittebroôt (L374p Thorn),
wittebrâôd (Q099p Meerssen),
wése bruot (Q253p Montzen),
(deftig).
wittebroeat (L328p Heel),
Wittebroed mèt e sneijke zwar(t)broed ei wittebroed en twie ónderwèrrek is genóg Ze wittebruudsje (of: ze wittebroed)veuraof ete: voor de geoorloofde tijd van iets genieten
wittebroed (Q095p Maastricht)
|
(witte)brood || brood || brood met roomboter bereid || brood van bloem (uitgezeefd meel), meestal van tarwe, maar ook wel van rogge || brood van gebuild meel || een wittebrood [N 16 (1962)] || eigengebakken wit brood zonder vorm || feines Weissbrot in Keilform || fijn gebak dat de huismoeders vooral ter gelegenheid van de kermis klaarmaken [ZND 48 (1954)] || gekocht wittebrood, niet zelf gebakken || groot wittebrood met melk vervaardigd || hard gebakken witbrood || Kent uw dialect het woord weg of wig = een wittebrood. A.u.b. ook de dialectvorm van uw plaats opgeven en eventueel de betekenis toelichten. [N 16 (1962)] || klein witbrood, platrond of ovaal van vorm || langvormig wittebrood || langwerpig "frans"wittebrood || melkbrood || mik || mik (brood) [SGV (1914)] || mik, gebakken van zuivere bloem || mik, wittebrood || mikbrood || snede; Hoe noemt U: Een snee brood (snee, rondommer) [N 80 (1980)] || wegge || wegge, langgerekt brood, meestal van roggebloem || Welke dialectbenamingen kent U voor kleine wittebroodjes? (pistolee, kadetjes, kerneeke, frans broodje, spaans broodje, krombroodje, koekestel, bestel, krol, knubbeltje [N 16 (1962)] || wit brood [ZND 01u (1924)], [ZND B2 (1940sq)] || wit brood van tarwebloem || wit tarwebrood || witbrood || witbrood waarin geen melk maar water verwerkt is || witte brood gekocht bij de bakker || wittebrood [SGV (1914)] || wittebrood gebakken met boter || wittebrood met melk vervaardigd || wittebrood of tarwebrood || wittebrood ter uitdeling || zoet wit brood
III-2-3
|