e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
wimper blinden (mv.): blìnnə (Meerssen), deksel: dèksəl (Meerssen), haar aan de ogen: die lang hoaren aan de oogen (Ulbeek), heur an d`óəgə (Geysteren), haartje: heurkes (Gingelom), Vgl. 004a !!  heurkes v.d. oogen (Jeuk), ogenplimp: ôgəplimpən (Eigenbilzen), ooghaar: ooghoore (Heerlen), ooghaartje: ougheurke (Schimmert), oogpimpel: oogpimpels (Alken), oogplimp: auchflump (Heel), auchplumpe (Stramproy), augplimpen (Neeroeteren), augplumpe (Hushoven), augplùmpe (Margraten), auxplymp (Sibbe/IJzeren), oug-flŭmp (Pey), ougpleumpən (Borgharen), ōgplùmp (Nieuwenhagen), ŏwplimpe (Vaals), òugplùmpə (Neeritter), oogsbrauw: aŭgsbraoj (Maastricht), oegsbrauwe (Arcen), oogsplimp: auchsflumpe (Stevensweert), augsflumpə (Thorn), augsplump (Amstenrade, ... ), augsplumpe (Stein, ... ), augsplùmp (Puth), augsplûmp (Tungelroy), augsvlump (Ospel), ogsplimp (Simpelveld), oogsplimpe (Kerkrade), ouchsplump (Weert, ... ), ougsflump (Hunsel, ... ), ougsflumpe (Baexem), ougsflŭmpe (Linne), ougsplumpe (Stramproy), oŭgsplùmp (Bunde, ... ), òugsflùmp (Roggel), òugsplumpə (Weert), òuwspleumpe (Cadier), òuwsplumpe (Eijsden), oogsvlim: oeəgsflimme (Arcen), ougsvlumme (Haelen), ōēgsflimmən (Horst), oogswimper: augswumpər (Haelen), oogvin: oeəgvin (Arcen), oogvlim: oeəgvlim (Swolgen), oëgvlim (Lottum), ōchflim (Venray), oogwimpel: oewegwimpel (Merselo), oogwimper: oeëgwimpers (Achel), pimpel: pimpele (Mal), pimpels (Beringen), pimpls (s-Herenelderen), pimpələ (Martenslinde), pumpelen (Rijkhoven), plimp: flump (Echt/Gebroek, ... ), flumpe (Pey), flumpə (Ophoven), pl"mpə (Lanaken), plempə (Bree, ... ), pleump (Meerssen), pleumpen (Heusden, ... ), pleumpə (Zichen-Zussen-Bolder), plēmpən (Hamont), plēūmp (Amby, ... ), plēūmpen (Veldwezelt), plimp (Bleijerheide, ... ), plimpe (Genk, ... ), plimpen (Diepenbeek, ... ), plimpə (Hasselt, ... ), plīmpe (Wellen), plu.mp (Maastricht), plump (Amstenrade, ... ), plumpe (Amby, ... ), plumpen (Eksel, ... ), plumpĕ (Reijmerstok), plumpu (Waubach, ... ), plumpə (Munstergeleen), plŭmp (Merkelbeek), plymp (Eys, ... ), plé:mp (Noorbeek), plêmp (Montzen), plìmp (Bleijerheide, ... ), plìmpə (Bocholtz), plîmp (Mheer), plømp (Sint-Geertruid), plømpe (Zolder), plømplə (Zonhoven), plømpə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), plømpən (Houthalen), plùmp (Bemelen, ... ), plùmpə (Eygelshoven, ... ), plûmp (Maastricht, ... ), [Paragraaf: lichaam]  plump (Boorsem), Alleen mv.  plümpe (Schinnen), Mv.  plumpe (Ubachsberg), Oud.  plumpen (Zonhoven), Oudere generatie.  plùmpə (Koningsbosch), Volgens de informant hetzelfde als ooglid.  plūmp (Lanklaar), plimper: flumpers (Bocholt, ... ), plempərs (Lommel), plimpers (Grote-Brogel, ... ), plumper (Beverlo), plumpers (Beverlo, ... ), plŭimpers (Paal), plømpərs (Beverlo), Vernl. plimper.  pleemper (Hamont), plimphaartje: plimphurke (Mechelen), plimphörkes (Gulpen), vlim: flEmmə (Leunen), flimmə (Oostrum), flummə (Roermond, ... ), vlim (Steyl, ... ), vlum (Swalmen), vlumme (Boukoul, ... ), vlŭm (Maasbracht), vlìmmə (Arcen), vlùmme (Posterholt), wimpel: wempels (Muizen), wi(e)mpels (Ulbeek), wimpels (Borlo, ... ), wimpəls (Borgloon, ... ), wumpel (Susteren), wimper: weemper (Wellerlooi), weimpers (Lommel), wempər (Neerglabbeek), wēmpərs (Lanaken), wimper (Geleen, ... ), wimpers (Alken, ... ), wimpər (Neeritter), wimpərs (Genk, ... ), wimərs (Tessenderlo), wīmpers (Hamont, ... ), wumper (Beverlo, ... ), wumpers (Bocholt, ... ), wumpër (Valkenburg), wumpər (Elsloo), wŭmpers (Overpelt), wîmper (Lottum), wümper (Schinnen), Nieuw.  wumpers (Zonhoven), Weinig gebruikelijk.  wimper (Houthem) dikke wenkbrauwen (haarbogen op het voorhoofd) [ZND 34 (1940)] || lange wimpers (haartjes aan de oogleden) [ZND 34 (1940)] || ooghaar [DC 01 (1931)] || Ooglid - Als men de ogen sluit, gaat er iets dat men een klepje zou kunnen noemen, over het oog heen. Hoe noemt men dit klepje? [DC 39 (1965)] || Ooglid - Hoe noemt men het andere klepje, aan de onderzijde van het oog? [DC 39 (1965)] || wimper [DC 01 (1931)], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || wimpers [N 10 (1961)] III-1-1
wind de goede adem: de goojen aojem (As), dreet: dreed (Vlijtingen), drit (Merkelbeek), drīēët (Mheer), drjêt (Stein), drèèt (Stein), dréét (Zichen-Zussen-Bolder), [Paragraaf: lichaam]  driët (Boorsem), poep: enne poewp (Thorn), poep (Geleen, ... ), poeëp (Schinnen), poēp (Ten-Esschen/Weustenrade), poêp (Tungelroy), pōēp (Amby, ... ), pŏĕp (Schimmert), pūp (Veulen), pówp (As), póép (Gronsveld), pôêp (Schimmert, ... ), [Paragraaf: lichaam]  poep (Boorsem), i.e. wind.  poeëp (s-Gravenvoeren), poepje: e puupke (Susteren), peupku (Brunssum), puipke (Born), pupkə (Wijnandsrade), puupke (Blerick, ... ), puupkə (Doenrade, ... ), pūūpke (Valkenburg), pŭŭpkə (Oirsbeek), pûûpkə (Schimmert), püpke (Kesseleik), (klein)  pūūpkə (Heel), i.e. wind.  puupke (s-Gravenvoeren), prot: pròt (Loksbergen), syn.: poep, veest, scheet.  prot (Kortessem), prots: próts (As), scheet: een scheet (Helchteren), einə šīt (Opglabbeek), en skeiət (Hoepertingen), enne sjeet (Thorn), inə sXēt (Eksel), nø sXēt (Meldert), nə scheͅjət (Beverlo), nə sXēt (Kwaadmechelen), scheet (Amby, ... ), schiet (Gulpen), schieët (Weert), schijt (Loksbergen), sjee:t (Herten (bij Roermond)), sjeet (Caberg, ... ), sjēēt (Heel, ... ), sjiet (Eigenbilzen, ... ), sjiĕt (Gronsveld), sjiĕët (Nieuwenhagen), sjiêt (Bree), sjīēt (As), sjéet (Herten (bij Roermond)), sjêêt (Swalmen), skeet (Jeuk), skejət (Veulen), skēit (Mielen-boven-Aalst), skēt (Paal), sxet (Overpelt), sXeət (Heers), šēt (Hees), šiət (Lozen), šīt (Berg), ṣi.t (Meeuwen), ṣiət (Hoensbroek), ən sXēit (Herk-de-Stad), ən sXēt (Houthalen), ən šīt (Beverst, ... ), ənə šēt (Lanklaar), ənə šit (Kerkrade), ənə šiət (Opoeteren), ənə šīt (Bilzen, ... ), [Paragraaf: lichaam]  sjeet (Boorsem), een wind  vēst (Koersel), Grof.  sjeet (Maastricht), iets onbeduidends  sXēt (Koersel), scheetje: sjīētskə (Schimmert), veest: vees (Jeuk, ... ), veest (Beverlo, ... ), vi.st (Meeuwen), vieest (Weert), viest (Gruitrode), vijst (Loksbergen), vīēst (Opglabbeek), Zacht.  vīēst (Mheer), vliegen: vlege (Ospel), vots: fots (Brunssum, ... ), fòts (Amstenrade, ... ), fóts (Brunssum), vo.ts (Eys), voots (Vaals), vots (Eys, ... ), vŏts (Nieuwenhagen), voͅ.ts (Ingber), vòts (Epen, ... ), vóts (Heerlen), votsje: vutske (Kunrade), wind: (wind) (Venlo), eine wintj loatö (Stevensweert), weendj (Tungelroy), wenjd (Geleen), wĕndj (Merkelbeek), wiend (Venray), wind (Gruitrode, ... ), winden (Meijel), windj (Ittervoort, ... ), windj losse (Ell), windjə (Kelpen), winjt (Beesel, ... ), wink (Nieuwenhagen), wint (Meeuwen), wīēnd (Gennep), wénd (As), windje: wiendje (Oirlo), wientje (Venray), wijndsje (Bree), windje (Thorn), winjtje (Meijel), winsje (Maastricht) een scheet [ZND A1 (1940sq)] || poep, wind || scheet || scheet(windje) || wind laten [N 10c (1961)], [N 10c (1995)] || wind, windje || Wind: ontsnappende darmgassen, een buikwind (scheet, veest, poepje, wind). [N 84 (1981)] || windje III-1-1
wind (alg.) blazerd: blaozert (Heerlen, ... ), poep: poep (Bleijerheide, ... ), vots: vóts (Bleijerheide, ... ), (zn).  d⁄r vóts (Heerlen), waai: waej (Castenray, ... ), wind: (⁄ink z⁄n ø̄k no də) weͅnd (Sint-Truiden), d⁄r wink (Heerlen), veͅnt (Bilzen), we.nt (Tongeren), weejnt (Kermt, ... ), weend (Eijsden, ... ), weent (Mheer), weind (Wellen, ... ), weinjt (Obbicht), wejnd (Hoepertingen), wench (Maaseik, ... ), wend (Borgharen, ... ), wendj (Ophoven, ... ), wenk (Montzen, ... ), went (Beverlo, ... ), wentj (Rotem, ... ), wēnd (Koersel, ... ), wēndj (Susteren), wēnt (Overpelt), wēŋtj (Lozen), wĕĕnjdj (Schinveld), wĕndj (Bingelrade), wĕntsj (Neeroeteren, ... ), weͅint (Eupen, ... ), weͅjnt (Veulen), weͅnd (Genk, ... ), weͅnjt (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), weͅnjtj (Opoeteren), weͅnt (Berg, ... ), weͅntj (Bree, ... ), wi-jndsj (As, ... ), wiend (Blitterswijck, ... ), wient (Meerlo), wind (Amby, ... ), windj (Asenray/Maalbroek, ... ), winjtj (Meijel, ... ), wink (Baarlo, ... ), winkt (Maasbree), wint (Beringen, ... ), wintj (Brunssum, ... ), wiŋk (Kerkrade), wīēnd (Afferden, ... ), wīēnt (Gennep), wīnd (Arcen, ... ), wĭĕnd (Venray), wi‧nd (Maastricht), wäind (Eupen, ... ), wènd (As, ... ), wèndj (Lutterade, ... ), wènjd (Lanklaar, ... ), wénjt (Sittard, ... ), wênt (Montzen), wø͂ͅnt (Opglabbeek), wøͅn(t)š (Maaseik), wɛjnt (Hees), wɛnt (Herk-de-Stad, ... ), (He is zoo gauw es eine windj).  wintj (Beegden), (meervoud).  win (Eijsden), (mv.: winj)  windj (Grathem), (tusschen: e en i).  wendj (Dieteren), (verkleinwoord: wiendje; meervoud: wiende).  wiend (Castenray, ... ), (wintje-winj).  wîndj (Tungelroy), (wénj-winjtje).  wénjt (Sittard), (z.o. wêer, huòl)  wénd (Tongeren), NO. (verkleinwoorden: windje, wintje).  wîntj (Nederweert), ps. bij benadering omgespeld volgens Frings.  weͅ.ŋ⁄t⁄š (Hasselt), ps. bij benadering omgespeld volgens Frings. ps. onder de n staat nog een boogje; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  weͅn (Elen, ... ), ps. bij benadering omgespeld volgens Frings. ps. onder de nt staan nog boogjes; deze combinatieletters zijn niet te maken/om te spellen.  weͅnt (Dilsen, ... ), wint (Bocholt), ps. letterlijk overgenomen.  w‧ɛjn.t (Rekem), ps. letterlijk overgenomen. ps. boven de j staat nog een ~; deze combinatieletters zijn niet te maken/om te spellen.  wɛjnt (Rekem), ps. of toch omspellen volgens IPA: [w@?nt]?  wɛ⁄nt (Zonhoven, ... ), ps. of toch omspellen volgens IPA: [w@jnt]?  wɛjnt (Hoepertingen, ... ), ps. of toch omspellen volgens IPA: {w@nt}?  wɛnt (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), ps. omgespeld volgens Frings.  weͅnd (Loksbergen), weͅnk (Welkenraedt), weͅnš (Stokkem), weͅnt (Ellikom, ... ), wɛ̄int (Gelinden, ... ), ps. omgespeld volgens IPA.  wēͅnt (Amby, ... ), ps. onder de @ staat nog een streepje en een punt; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  wend (As), ps. onder de n staat nog een rondje; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  weͅi.nt (Borgloon), Vb. de weind zit in t kontraore kóet (de wind komt uit de verkeerde richting (noorden- of oostenwind).  weind (Kortessem), WB. (meervoud: weendje; verkleinwoord: wintje).  weentj (Altweert, ... ) (hij) hangt zijn laken naar de wind [ZND 13 (1925)] || wind [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)], [ZND 13 (1925)], [ZND A1 (1940sq)] III-4-4
windborden borden: bōrdǝ (Voerendaal), stormplanken: stormplanken (Arcen, ... ), stuǭrǝmplɛŋk (Stevensweert  [(enkelvoud: stuǭrǝmplaŋk)]  ), størǝmplaŋkǝ (Hamont  [(enkelvoud: størǝm plāŋk)]  , ... ), størǝmplę̄ŋk (Merselo), størǝmplɛŋk (Maasmechelen  [(enkelvoud: størǝmplāŋk)]  ), stø̜rǝmplɛŋk (Meijel), stǫrǝmplaŋkǝ (Eksel, ... ), stǫrǝmplāŋkǝ (Hamont, ... ), stǫrǝmplę̄ŋk (Meterik), stǫrǝmplɛŋk (Baexem  [(id)]  , ... ), štorǝmplɛŋk (Einighausen), štu ̞rǝmplɛŋk (Beegden, ... ), štǫrǝmplɛŋk (Beesel  [(id)]  , ... ), weerplanken: weerplanken (Horn), windborden: wentjbǫrdǝ (Weert), węnjtjbǫrdǝ (Beegden  [(de bovenste twee planken langs de roede)]  ), windbreder: węnjtjbrēɛr (Beek  [(enkelvoud: węnjtjbrēɛt)']  ), windkleppen: wejntklępǝ (Keent), windplanken: wentplaŋkǝ (Lummen), windplanken (Gronsveld, ... ), wintplaŋkǝ (Swolgen), węnjtjplɛŋk (Stein  [(enkelvoud: węnjtjplaŋk)]  ) De planken die tussen voorzoom en roedebalk worden geplaatst om de windvang te vergroten. [N O, 4a; A 42A, 67; Sche 35] II-3
winddroog aangedroogd: āgǝdryǝxt (Eys), aangetrokken: angǝtrǫkǝ (Meijel), doortrokken: dōrtrǫkǝ (Ulestraten), droog: driǝx (Meeuwen), dryjǝx (Tessenderlo), drȳx (Noorbeek, ... ), drȳǝx (Thorn), goed om met te werken: gōt˱ ǫm met tǝ werǝkǝ (Klimmen), handdroog: hanjtjdrø̄x (Roggel), klammig: klamex (Berverlo), lochtdroog: loxdrȳx (Maasbree), lox˱drȳx (Oud-Caberg), metselvaardig: mɛtsǝlvē̜rdex (Ulestraten), opgedroogd: op˲gǝdrīxt (Meeuwen), ǫp˲gǝdrēx (Mopertingen), verzadigd: vǝrzādex (Klimmen), winddroog: wenjtjdryx (Dilsen), wenjtjdryǝx (Meijel), wenjt˱drȳx (Herten), wenjt˱drȳǝx (Neeritter), wenjt˱drø̄x (Sint Odilienberg, ... ), wentjdrȳx (Tungelroy), wentjdrø̜̄x (Heythuysen), wentj˱drø̄x (Montfort, ... ), wentj˲dryǝx (Ell, ... ), wentj˲drø̄ǝx (Leuken, ... ), wentj˲drø̄̄x (Swalmen), wentj˲drø̜jx (Haler), went˱drwøǝx (Ulestraten), went˱drwø̜x (Rothem), went˱dryǝx (Klimmen), went˱drȳjǝx (Tessenderlo), went˱drȳx (Gronsveld, ... ), went˱drø̄x (Schimmert), went˱drø̄ǝx (Houthem, ... ), went˱drīx (Genk), went˲drø̄̄x (Reuver), weŋdrø̄̄x (Echt), weŋkdryx (Bleijerheide), weŋk˱dryǝx (Bleijerheide, ... ), weŋk˱drȳx (Tegelen, ... ), weŋk˱drȳǝx (Heerlen, ... ), weŋk˱drø̄ǝx (Tegelen), winddroog (Lommel, ... ), wintdrø̄x (Milsbeek), wint˱dryǝx (Venray), wint˱drøǝx (Leunen), wint˱drø̄x (Ottersum), wēǝnt˱dryǝx (Lozen), węjnt˱drø̄x (Geulle), węnjt˲drø̄x (Susteren), węnt˱dręjx (Bilzen), wšnt˱drø̜̄ʔǝx (Lommel) De toestand waarin het leer geklopt moet worden, niet te nat, niet te droog. [N 60, 99a] || Gezegd van dakpannen die het gehele droogproces hebben ondergaan en gereed zijn om gebakken te worden. [monogr.] || Gezegd van hout dat één jaar gedroogd is. [N 50, 55e] || Gezegd van metselstenen die aan de oppervlakte droog en inwendig nat zijn. Zie ook de toelichting bij het lemma 'Metselstenen bevochtigen'. [N 31, 13b] II-10, II-12, II-8, II-9
winde cric: krek (Aldeneik, ... ), dikrug: diek ruk (Montfort), draaier: drɛ̄ǝr (Lauw), koemel: WLD  kommel (Itteren), kommul (Itteren), maan: moon (Wessem), oude spelling komt veel in de Maas voor  de maon (Meijel), manivelle: manivɛl (Lauw), rad: rǫǝt (Gutschoven, ... ), snoekbaars: IPA  snukboͅs (Kwaadmechelen), stang: staŋ (Tongerlo), voorn: voorn (Venlo), winde: wen (Lanaken, ... ), wi:nj (Roermond), wie.nd (Gennep, ... ), wijnj (Stein), win (Lauw, ... ), winde (Blerick), wing (Tegelen), winj (Herten (bij Roermond), ... ), wènj (Echt/Gebroek, ... ), węjn (Kortessem, ... ), węjnj (Aldeneik, ... ), węn (Beverst, ... ), węŋ (Alt-Hoeselt, ... ), wɛjn (Berlingen, ... ), wɛjŋ (Alken, ... ), eigen spellingsysteem waarschijnlijk  winde (Meerlo), Endepols  win (Heer, ... ), winde (Maastricht), ideosyncr.  wing (Vlodrop), wint (Velden), WBD/WLD  waenj (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), win (Stein), WLD  win (Klimmen), wind (Venlo), winde (Born, ... ), winj (Haelen, ... ), wīēnt (Gennep), zwengel: zweŋǝl (Ittervoort, ... ), zwengeltje: zweŋǝlkǝ (Maaseik), zwong: zwuŋ (Lummen), zwő̜wŋk (Berlingen), žwø̄.ŋk (Maastricht) Hoe noemt u de winde: een voornachtige vis met gedrongen lichaam, zijdelings sterk samengedrukt, de mondopening is enigszins omhooggericht, de staartvin is diep ingesneden. De rug is donkergroen-blauw, de flanken en buik zilverwit en borst-, buik- en aars [N 83 (1981)] || winde (vis) || Winde waarmee in geval van een getand sluisijzer de sluisdeur op- of afgedraaid kan worden. Zie ook afb. 68 en 69 en de toelichting bij het lemma ɛsluisijzerɛ.' [Vds 45; Jan 42; Coe 28; Grof 63] || windvoorn II-3, III-4-2
winderig weer blazerig: bloaserig (Venlo), boesachtig: boesechtig (Belfeld), boesêchtig (Helden/Everlo), bōēsaechtig (Meijel), buzɛ:xtiy (Venray), by(3)̄zeͅxtex (Opglabbeek), boezerig (weer): boezerig (Venlo), boezerig waer (Baarlo, ... ), boezerig wèr (Heythuysen), boezerig? (Sint-Odiliënberg), Van Dale  boezerig (Roermond), boezig: bōēzich (Stevensweert), bol weer: bòl waer (Sevenum), bôl waer (Sevenum), bolle wind: boele wiend (Meerlo), boos (weer): boes (Haler), boes weer (Montfort), daar is veel wind: doa is vèèl wi-jntsj (Bree), doa’s vèèl wi-jndsj (Bree), daar is weer wind: daò is weir wèndj (Sittard), daar is wind uit: doa is wèntj oet (Doenrade), daar staat een flinke bijs: dao sjteit ein flinke bies (Nieuwstadt), de bijs gaat: de bies gaat.  də bis geͅit (Maaseik), de wind werpt zich op: de wèntj wurp zich op (Sittard), dwaas weer: dwaos weijer.  dwoͅs weͅjər (Kwaadmechelen), een flinke waai: eine flinke wej(je) (Herten (bij Roermond)), een hele wind: nən huələ weint (Hoepertingen), geblaaster: geblaaster.  gəblāstər (Kinrooi), gek weer: gek weer  geͅk wējər (Borlo), gemeen: gemein (Oost-Maarland), het bijst: (sterke wind).  ət by(3)̄st (Opglabbeek), sterke wind  (ət) bijst (Opglabbeek), het boest: het bôest (Venray), bouze  bōͅuzə (Stokkem), het heeft veel wind: ət hàt fø͂ͅl wēnt (Teuven), het is winderig (vandaag)  ət hat (huə) vø͂ͅl weͅnk (Welkenraedt), het is veel wind: ⁄t is veul wind (Schimmert), ⁄t is vèùl wink (Waubach), het is waaierig: ⁄t is waaierig (Heerlen), het is wind: (hət es) went (Riksingen), ⁄t is weͅnd (Sint-Truiden), het is wind  teͅs weͅnt (Niel-bij-St.-Truiden), winderig bestaat hier niet  (⁄t is) weͅnd (Sint-Truiden), het is winderig: ⁄t is wènjerig (Susteren), het is windig: ⁄t is wìnjig (Jabeek), het jaagt fel: ⁄t jug fel (Jeuk), het stormt: stürmt (Stein), ’t störmt (Oirlo), het tempeest: (ət) tēͅmpīəst (Opglabbeek), (sterke wind).  ət teͅmpīest (Opglabbeek), het waait: (hət) wait (Riksingen), (ət) wäit (Opglabbeek), et wejt (Maastricht), ət wāi̯t (Opglabbeek), ət weit (Teuven), ət weͅit (Velm), ət wijtj (Kelpen), ⁄t waait (Zonhoven), ⁄t weijt (Caberg), ⁄t wēͅt (Sint-Truiden), ⁄t wèjt (Wijk), ⁄t wèèit (Schimmert), ⁄t wèèt (Maastricht), Nb. dit zegt men meestal. Aanvulling op laatste pagina, na vraag 54: Woo de 21e meert de wintj zit blief ter drie maontj zitte (= waar op 21 maart de wind vandaan komt, blijft hij 3 maanden vandaag komen). (Dus bij begin lente. Dit geldt ook voor t begin van de zomer, herfst en winter).  ’t wèjt (Herkenbosch), winderig bestaat hier niet  (⁄t) wēͅt (Sint-Truiden), het waait fel: al naar gelang de windsterkte.  ət wējtj (hèl, gèt, flink, etc.) (Haelen), het waait flink: (hard).  ⁄t wejt fleenk (Oirlo), het waait get: ⁄t wèjt get (Maastricht), ⁄t wèèjt (gèt) (Maastricht), (afhankelijk van de windkracht).  ət wéjtj (gèt, hèl) (Haelen), het waait nogal: het waait nogal (Beverlo), ət wééjt nogal (Maastricht), het waait verschrikkelijk: et weièt verschrikkelig (Ingber), het windt: et winkt (Vaals), ut wèntj (Nieuwstadt), ⁄t wingt (Gulpen), koude wind: kauwe wènjd (Stein), lelijke wind: liələkə weint (Rekem), luchtig weer: lôchtig waer (Hout-Blerick), onrustig: onrōstig (Weert), onrästig (Weert), roepig weer: JK: correct overgenomen  roepig waer (Swalmen), ruw (weer): e roe wèr (Stevensweert), raew (Thorn), rauw (Tegelen), rauw weer (Meijel), roe wèèr (Roermond), roew waer (Baarlo, ... ), roew wair (Ell, ... ), roew wear (Grathem), roew wéér (Roermond), roew-wéér (Tungelroy), roewe (Melick), roow (Maasbree, ... ), roow waer (Blerick), rouw (Blitterswijck), rouw wêr (Helden/Everlo), row (Weert), row waer (Venray), rōē wèèr (Haelen), rōēw waer (Beesel), rōͅəw weͅr (Hamont), ruw (Gruitrode, ... ), ruw wēīr (Bocholt), ruwwēͅr (Kaulille), rūw (Bree), rŭŭw (Meeuwen), ròuw (Maaseik), rów (As, ... ), rów waer (Tegelen), rôw (Velden), #NAME?  rae waer (Obbicht), eene ?? boete.  ənə ruwə (Bocholt), rauw weer  raw wē(ə)r (Neerpelt), roow weir  row wēr (Stokkem), schouw weer: sjoow weir  šow wēr (Stokkem), schraal weer: sjraol weer (Maastricht), schraal weer  šroͅl wēͅr (Opglabbeek), spoezig weer: JK: correct overgenomen  spoezig wair (Maasniel), stormachtig: stòrmechtich (Grevenbicht/Papenhoven), stormig weer: sjtürmisj weer (Eygelshoven), stormweer: stərm wijər (Linkhout), strange wind: strange weind  stràŋə weͅint (Mechelen-aan-de-Maas), trekachtig (weer): tr`eͅkeͅxtix (Kwaadmechelen), trekechtig (Altweert, ... ), trèkĕĕchtig (Buggenum), als er vorst op komst is.  trèk’echtig wèèr (Boukoul, ... ), trekkerig: trekkerig  treͅkərex (Peer), veel wind: väöl wind jeng nao de kloite (Ulestraten), vø͂ͅl wind (Klimmen), onder o nog .  vø̄l weͅnk (Welkenraedt), veul weend  vøͅlwēnt (Smeermaas), vieze wind: vieze wink (Kerkrade), vol wind: vol wēnj (Susteren), vol wind (Heek), waaiachtig weer: wèj-egtig waer (Tegelen), waaierig (weer): weierig waer (Venlo), weierig wèr (Valkenburg), weijerig (Weert), weijerig weir (Wolder/Oud-Vroenhoven), weijerigh (Vlodrop), weijərich (Venlo), weiərig (Schimmert), wejerig (Weert), wejjerig (Valkenburg), wè-jj-erig (Klimmen), wèjerig (Borgharen), wèjjerig (Mheer), waaietig: waeëtig (Noorbeek, ... ), waaiweer: #NAME?  wei-j wêêr (Bergen), wasweer: JK: correct overgenomen  a woͅəs wēər (Zelem), wat een wind: wat inne wink! (Heerlerbaan/Kaumer), wə ennə wintj (Meijel), wat waait het: wat wejt ⁄t (Wijlre), weer met veel wind: waer mit vèùl wendj (Limbricht), wild (weer): weeld waer (Eijsden), weeld wèer (Gronsveld), weltweͅär (Romershoven), wēͅld wēͅr (Rosmeer), wild wèèr (Margraten), wildj waer (Stevensweert), wiltj (Stevensweert), wīld (Mheer), wəlt (Eigenbilzen), wield wie(j)er  wilt wī(j)ər (Diepenbeek), wild weèr  welt wēͅr (Hoeselt), wind: weend (Hoeselt), wink (Eys, ... ), windachtig (weer): wendjechtig (Dieteren), weənde͂ͅxtəg wèiər (Kermt), wēͅnteͅxteͅx (Hasselt), wēͅn⁄deͅxtəx (Hasselt), weͅndeͅxtig (Overpelt), weͅntēͅxtəx (Opglabbeek), weͅnteͅxtex weiər (Lommel), weͅnteͅxtəx (Opglabbeek), weͅntäxtəg (Lommel), windachtig (Overpelt), windechtig (Mheer), windj echtig (Hunsel, ... ), windj ēchtig (Ospel), windj-echtig (Genooi/Ohé, ... ), windjechtich (Heel), windjechtig (Boukoul, ... ), windjĕchtig (Posterholt), windjĕechtig (Beegden), windjèchtich (Heythuysen), winjt èèchtəch (Meijel), winktechtig (Maasbree), wintj ééchtig (Panningen), wintjechtig (Leuken), wéndèchtig (As), wɛ̞nte̞xtex (Mechelen-aan-de-Maas), windachtig  wendeͅxtəx (Lummen), windachtig weer  wenteͅxtix (Lummen), windachtig.  wentɛxtIx (Achel), winderig (weer): wenderig (Amby, ... ), wendərex (Ingber), wendərex wēͅr (Lanklaar), wendərəx (Beringen), wenjerig (Born, ... ), wenjerigwaer (Guttecoven), wenjərig (Pey), wen’ərəx (Waterloos), wēēnjerig (Guttecoven), wĕnjerig (Bingelrade), weͅindeͅrej (Wintershoven), wiendereg (Castenray, ... ), wienderig (Blitterswijck, ... ), wiendrig (Meerlo), winderich (Itteren), winderig (Arcen, ... ), winderig waer (Blerick, ... ), winderig wiər (Halen), winderig wèr (Schimmert), windjerig (Weert, ... ), windrig (Amby), windərex (Eys), windərich (Epen, ... ), windərəch (Maastricht), windərəy (Venray), wingerig (Waubach), wingerig weer (Nieuwenhagen), wingerig weër (Vrusschemig), wingərig (Nieuwenhagen), winj nerig (Nunhem), winjderig (Meijel, ... ), winjerich (Beesel, ... ), winjerig (Asenray/Maalbroek, ... ), winjerig waer (Thorn), winjerig wēār (Grevenbicht/Papenhoven), winjerig wèèr (Posterholt), winjerig wéér (Melick), winjnarig (Montfort), winjərich (Brunssum, ... ), winjərieh (Reuver), winjərig (Heel, ... ), winkderig (Velden), winkerig (Hoensbroek), winkerig waer (Welten), winkerig weer (Hoensbroek), winnerig (Holtum), winnérig (Ubachsberg), wīēnderig (Afferden, ... ), wīēnderig wéér (Milsbeek, ... ), wīēndərig (Gennep), wīngerig (Gulpen), wĭĕndrig (Venray), wänjərex weͅir (Rotem), wènerig wĕĕr (Merkelbeek), wèngerig? (Schimmert), wènjderig (Urmond), wènjerig (Buchten, ... ), wènjerig waer (Puth), wènjerig weir (Roosteren), wènjerig wéér (Buchten), wénderig (Amby), wénjerich (Doenrade, ... ), wénjerig (Sittard), wénjerig wér (Susteren), wénjərich (Susteren), wénjərig (Sweikhuizen), wênderig (Gronsveld), wênjerig (Urmond), wíngerig (Heerlen), wordt het geluid van het waaien bedoeld, dan is het: joege  wĕinjerich waer (Oirsbeek), winderig weertje: e winderig weerke (Maastricht), windetig (weer): weͅindēͅtex (Borgloon), weͅinteͅtəx (Wellen), windətieh (Maastricht), wingetig (Eys, ... ), wingətəg (Simpelveld), winkedig (Baarlo), winketig wéër (Heerlen), w‧entēͅtix (Riksingen), windachtig  wĕndēͅtəx (Vliermaal), windetig wild: wingetig wild (Eys), windig (weer): wĕĕnjig (Schinveld), wiendig (Simpelveld, ... ), windich wéér (Mechelen), windig waer (Mechelen), windjig (Hoensbroek), wingig (Heerlen, ... ), wingig weer (Waubach), wingig wäer (Bleijerheide), winjich (Grevenbicht/Papenhoven), winjig (Brunssum, ... ), winjig wêr (Doenrade), winjig wêêr (Hoensbroek), winjigh (Born), winnig weer (Schaesberg), wĭĕndich (Heerlen), wénjig (Sittard), windisch (du.): win⁄giesj (Bleijerheide, ... ), windsig: windsig (Amby), windweer: wendwēr (Beringen), windj weér (Montfort), windweer  weͅnt wer (Herk-de-Stad), woest: woest  wust (Lummen), zot weer: zoͅt weər (Wellen), zot weer  zoͅt wējər (Borlo), zuchtig (weer): zuchtig (Beesel, ... ), zuchtig wear (Schimmert), zuchtig wéér (Tegelen), zwoel: zwoel (Meijel) koud, nat en winderig || winderig [SGV (1914)], [ZND 13 (1925)], [ZND m] || winderig weer [zuchtig] [N 22 (1963)] || winderig, gezegd van het weer [zuchtig] [N 81 (1980)] III-4-4
windhoos bijs: bɛis (Maastricht), blagenwind: ⁄n blagenwind (Oost-Maarland), de bladeren waaien rond: bloar weje rond (Schimmert), draaikolkje: dreikeulkske  dreͅikølkskə (Mechelen-aan-de-Maas), draaiwind: dra͂jweͅnt (Hasselt), dre͂ͅiweənd (Kermt), drèjwindj (Weert), drééwind (Eksel), fladderwind: fladderwind  flàdərwend (Lummen), flauw windhoosje: ⁄n flauw wind hoeske (Holtum), heks: ein heks (Blerick), ⁄n hèks (Milsbeek, ... ), herfstwind: herfstwèndj (Roosteren), herfswink (Vrusschemig), hooimannetje: ein hei-menke (Horn), heijmenke (Heythuysen), heimenke (Herten (bij Roermond)), hoōjmenke (Weert), huijmenke (Herkenbosch, ... ), hui’menke (Boukoul, ... ), hûîmenke (Swalmen), Nb. Geen onderscheid tussen 36a en 36b.  heimènke (Haelen), Nb. idem als bij vraag 36 a, maar dan zwak.  ein huij menke (Maasniel), zie je vooral goed in t hooi.  ei huiménke (Maasniel), hooimouw: hooimooi (Montfort), hy(3)̄jmøͅË™w (Bree), hooimouwtje: heij-meeke (Nunhem), hooismannetje: heijesmenke (Vlodrop), hoos: hus (Hasselt), houwmouw: hauwmauw (Houthem), hoͅuwmoͅuw (Bocholt), huymouw (Bree), hòòwmòòw (Overpelt), hauwmauw.  (h)auwmauw (Kinrooi), houwmouw.  hoͅumoͅuw (Bocholt), howmow  hoͅwmoͅw (Neerharen), huiwmuiw (m.)  høͅywmøͅyw (Opglabbeek), houwmouwtje: hamawke (Eijsden), howmauwke (Gronsveld), (o.)  haumüjkə (Mechelen-aan-de-Maas), houmouke  houmoukə (Peer), houwvrouw: də houvrou (Wellen), hoovroo (Zonhoven), houvrou (Ketsingen), howvrow (Mal), ən hoͅuvroͅuw (Wintershoven), (m.)  hûvrø (Hasselt), holle vrouw (vr.)  hoͅulvroͅuw (Borlo), hoovroo  hōvrō (Hoeselt), houwvrouw, d.i. windhoos die in de zomer het hooi doet opwelveren. (ook in de betekenis van: kwaad wijf). ps. JK vragen (toegevoegd, blz. 190 hoort dit er niet bij?  héuvreu (Hasselt), hovro  hòvro (Gelieren/Bret), Vb. kik n hauwvrauw (kijk n wervelwind, n minitornado).  hauwvrauw (Kortessem), houwvrouwtje: een hove??  ə hóvərōkə (Beringen), houwvrouwke  hoͅuwvroͅuwkə (Herk-de-Stad), kleine houwvrouw: klēͅn huə vrōͅ (Zelem), kleͅinən hoͅuwmoͅuw (Waterloos), klene hauwmauw (m.)  ⁄klenə ⁄hāwmāw (Neerpelt), kleine vrouw: kleͅn vró (Paal), kleine windhoos: en klène wīēndhōēs (Oirlo), klint: ee klint wervelwínkschke (Heerlen), koemannetje: koe menke (Grathem), koestoot: keujstoes (Kerkrade, ... ), koestootje: keujstüesje (Kerkrade, ... ), koude noordenwind: #NAME?  ənə kawə nōrdəvent (Maastricht), kumpel: kumpel  kømpəl (Diepenbeek), lichte windbroes: lichte windbroes (Velden), meierijse heks: een meyeriēse heks (Sevenum), mouwmannetje: mouwmenke (Ell), onderste wind: ūnərstəwent (Opglabbeek), remouw: remauw (Leuken), remouf (Ospel), remóo (Panningen), uitspraak: re(ù)-mo.  remo (Egchel), stoot: eine sjtoejs (Sittard), stuifwind: ene stōēāf wìnjd (Jabeek), ing stoefwink (Schaesberg), sjtūūfwèndj (Puth), toervelwind: toervelwind (Klimmen), trekje: trekske (Middelaar), trilheks: trilhéks (Gennep, ... ), wervel: wervel (Eind), weͅrvəl (Wellen), wirvel (Guttecoven), wirvele (Schimmert), werveltje: u wervelke (Nieuwenhagen), wervelwind: wervel-wingk (Tegelen), wervelwind (Halen), wirvelwindj (Hoensbroek), wèrrevel wink (Mechelen), (m.)  weͅrvəlwēͅnt (Hasselt), wervelwindje: wervelwindje (Beegden), wirvelwendje (Urmond), wérvelwééndje (Echt/Gebroek), windbroes: wiendbrōēs (Siebengewald), winkbroës (Blerick), ’n wingkbroes (Tegelen), windheks: wiendheks (Bergen), windhoos: wendós (Beringen), windhóós (Venlo), ⁄n winkhoos (Mechelen), windhoosje: winkheuske (Baarlo), windje: e windsje (Maastricht), wendjə (Lanklaar), weͅnšə (Teuven), windje (Roermond), windje  wentəkə (Lummen), weͅntšə (Donk (bij Herk-de-Stad)), weͅnt⁄ə (Niel-bij-St.-Truiden), windje (o.).  wentjə (Achel), windruisje: winkruuske (Baarlo), windschoer: (dit is een synoniem voor wiendwörvel - zie ook blz. 679).  wiendschoēr (Castenray, ... ), windstoot: winkstoeês (Kerkrade), windstootje: ei wintjesteutje (Roermond), windstuifje: windsjtuufke (Ulestraten), windwervel: (dit is een synoniem voor wiendscho‰r).  wiendwörvel (Castenray, ... ), zandmannetje: zandjmanneke (Heythuysen), zot windje: ə zøt weͅnšə (Teuven), zuigwind: zuugwingk (Tegelen) klein windhoosje, dwarrelig van bladeren en zand [echelstaart, keujmenke] [N 22 (1963)] || windhoos [Weijnen BN 07 (1930)] III-4-4
windluiken, waterdeuren kapraampjes: kaprę̄mkǝs (Merselo), kijkgaten: kijkgaten (Heythuysen), luiken: luiken (Helden), lø̜jkǝ (Sint Huibrechts Lille), lōǝkǝ (Lummen), lūkǝ (Meterik), schildjes: (enk)  sxelǝkǝ (Linkhout), stormdeuren: stormdeuren (Peij), stormluiken: stormluiken (Wessem), stǫrǝmlū.kǝ (Weert), stǫrǝmlūkǝ (Koningsbosch, ... ), waterdeuren: waterdeuren (Kinrooi, ... ), wātǝrdø̄rǝ (Ell, ... ), wǭtǝrdø̄rǝn (Hamont), waterkoten: wǭtǝrkūtǝ (Lummen), waterluiken: wātǝrlū.kǝ (Weert), waterplanken: waterplanken (Linkhout), watervensteren: wǭtǝrvɛ̄nstǝr (Tessenderlo), weerdeuren: weerdeuren (Beegden, ... ), wērdørǝ (Meijel), wę̄rdø̄rǝ (Thorn, ... ), wę̄rdø̜̄rǝ (Maxet), weerdeurtjes: wę̄rdø̄rkǝs (Keent), weerluiken: weerluiken (Beesel, ... ), weerplanken: weerplanken (Well), winddeuren: winddeuren (Peer), windklappen: windklappen (Arcen, ... ), windluiken: wintlȳkǝ (Swolgen) De luiken in de kap van de molen aan weerszijden van de askop. De luiken kunnen worden verwijderd waardoor de mogelijkheid ontstaat askop en roeden te bereiken voor inspectie en onderhoud. Zie ook afb. 28. [N O, 31a; A 42A, 60] II-3
windmolen windmolen: wenjtj[molen] (Baexem, ... ), went[molen] (Hamont, ... ), wēntj[molen] (Weert), węnj(tj)š[molen] (Boorsem, ... ), węnjtj[molen] (Beek, ... ), węntmȳǝlǝ (Maaseik), wɛjn[molen] (Alken, ... ), wɛjnt[molen] (Wellen), wɛnt[molen] (Hoeselt) Een molen die door de wind wordt aangedreven. De windmolen kan worden onderverdeeld in twee belangrijke hoofdgroepen: de standerdmolen en de Hollandse molen. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømolenŋ het lemma ɛmolenɛ.' [Sche 2; Grof 2; monogr.; N D add.] II-3