e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
wierookkorrels korentjes: kòrkes (Schinnen), korentjes wierook: keurkes wieroek (Hoepertingen), wierook: de wierook (Eigenbilzen), wieraok (Gulpen), wierek (Maasbree, ... ), wierk (Oirlo), wieroek (Eksel), wierook (Diepenbeek, ... ), wierouk (Echt/Gebroek, ... ), wirroeëk (Sint-Truiden), wiruək (Meijel), wierookkoren: wieroakkjon (Eigenbilzen), wīrōk kø͂ͅn (Siebengewald), wīrōkoən(dər) (Montzen), wierookkorentjes: wierook-kjeunkes (Hoeselt), wierookkorrels: de wirròukkòrrels (Tongeren), wieraukkorrels (Boorsem), wierekkorrele (Geistingen), wierekkorrels (Baarlo, ... ), wierikkorrels (Venlo), wieroakkorrels (Holtum), wieroeekkorrels (Eksel), wieroekkèrrels (Heers), wieroewekkorrels (Tessenderlo), wierookkorrele (Kunrade), wierookkorrels (Bocholt, ... ), wierouk-korrels (Maastricht), wieroukkorrels (Thorn), wieroukörrels (Tungelroy), wierowekkorrels (Achel), wierookkorreltjes: wieraukkorrelkes (Kelpen), wierekkörrelkes (Montfort), wierokkörrelkes (Neerpelt), wieroochkörrelsjer (Kerkrade), wierookkorrelkes (Tegelen), wierookkurrelkes (Klimmen, ... ), wierookkörrelkes (Ubachsberg), wieroukkorrelkes (Weert), wīērōōkkörrelkes (Nieuwenhagen), wīrək køͅrəlkəs (Merselo), wierooksbolletjes: wierouksbölkes (Geleen), wierookskoren: de wieroukskäön (Klimmen), wierekskeun (Uikhoven), wierouk(skäör) (Klimmen), wieroukskeur (Valkenburg), wierookskorentjes: wierikskörkes (Stokkem), wierookskorrels: wierauchskorrels (Beesel), wierekskorrels (Hechtel), wierikskorrel (Montfort), wierookskorrele (Waubach), wierookskorrels (Roermond), wieroukskorrels (Roggel), wirrekskorrels (Sevenum), wirroeekskorrels (Jeuk), wīēroukskorrels (Maastricht), wīrkskøͅrəl (Tienray), wierookskorreltjes: wieoukskeurelsje (Maastricht), wieraokskörelkes (Terlinden), wierekskörreltjere (Bocholtz), wierookskörrelkes (Eys, ... ), wieroukskeurelsjes (Maastricht), wīērōōkskörrelkes (Nieuwenhagen), wierookzaad: wierkzaod (Meijel) Wierookkorrels. [N 96B (1989)] III-3-3
wierookvat wierookspot: wieroekspot (Sint-Huibrechts-Lille), wierooksvat: t wierooksvaat (Nieuwenhagen, ... ), t wirròukvaot (Tongeren), wieouksvaat (Maastricht), wieraoksvaat (Gulpen, ... ), wierauchsvaat (Beesel), wierauksvaat (Kelpen, ... ), wierauksvāāt (Boorsem), wiereksvaas (Bocholtz), wiereksvaat (Baarlo, ... ), wiereksvat (Merselo, ... ), wieriksvaat (Bree, ... ), wierksvat (Meijel, ... ), wieroaksvaat (Holtum, ... ), wieroaksvoat (Eigenbilzen), wieroeeksvoaet (Eksel, ... ), wieroeksvat (Heers), wieroeksvoat (Sint-Huibrechts-Lille), wieroksvaat (Neerpelt, ... ), wieroksvat (Sint-Martens-Voeren), wierooksvaat (Baarlo, ... ), wierooksvaot (Zonhoven), wierooksvat (Epen, ... ), wierooksvoat (Diepenbeek, ... ), wierooksvōāt (Hoeselt, ... ), wierouks-vaat (Maastricht), wieroukssvaat (Maastricht), wierouksvaat (Echt/Gebroek, ... ), wierruiksvaat (Ospel), wieróeksvoat (Sint-Truiden), wierəksvaat (Schinnen), wirksvaat (Sevenum), wirreksvaat (Sevenum), wirroeeksvat (Jeuk), wirəksvat (Meijel), wīērooksvaat (Maastricht), wīērouksvaat (Maastricht), wīērōōksvāāt (Nieuwenhagen), wīērōōkvāāt (Nieuwenhagen), ət wīrōksvat (Montzen), wierookvat: wieroekvoat (Eksel, ... ), wieroewekvat (Tessenderlo), wieroochvaas (Kerkrade), wierookvaat (Maastricht, ... ), wieroukvaat (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), wierowekvoat (Achel), wirroeëkvoat (Sint-Truiden) Het scheepje waarin de wierookkorrels worden bewaard [scheepke, schipke, schuitje, sjuutje?]. [N 96B (1989)] || Het wierookvat [wiereksvat, wieresvaas?]. [N 96B (1989)] III-3-3
wig beitel: bē̜tǝl (Venray), bęjtǝl (Lottum, ... ), blokje: blø̜kškǝ (Mechelen), bouwkijl: bǫwkiǝl (Zie mijnen  [(Domaniale)]  [Domaniale]), cale: cale (Rekem  [(Zwartberg / Eisden)]   [Zolder]), kal (Bilzen, ...  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Zwartberg] [Maurits]  [Eisden]  [Eisden]), kál (Houthalen, ... ), houten pin: hǫwǝtǝ pen (Genk), houten spie: hǫwtǝ špi (Tegelen), houtkijl: hōtkil (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), hōtskil (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), hōtskī.l (Bleijerheide), ijzeren spie: īzǝrǝ špi (Tegelen), kijl: ki.l (Herten, ...  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), kil (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Willem-Sophia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Maurits]  [Domaniale]  [Maurits] ), kiǝl (Eys), kēl (Eisden  [(Eisden)]   [Emma, Maurits]), kę.jl (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Eisden]), kī.l (Maastricht, ... ), kīl (Beek, ...  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Emma]  [Laura, Julia] ), kijltje: kilkǝ (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), kliefbeitel: kliefbeitel (Borgloon), klif˱bē̜tǝl (Hasselt), klēf˱bęjtǝl (Eisden  [(meervoud: klēf˱bęjtǝlǝ)]  , ... ), klīf˱bētǝl (Kortessem), kloofbeitel: kloofbeitel (Maastricht), klø̄f˱bęjtǝl (Gennep), klø̜jf˱bęjtǝl (Blerick, ... ), klø̜jf˱bɛjtǝl (Panningen), klē̜ ̝f˱bētǝl (Hasselt), knotsje: knøtšjǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]), rijtbeitel: rīt˱bęjtǝl (Geleen), span: špan (Beek, ... ), spanner: španǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), spanwig: spanweq (Leuken, ... ), spie: spī (Bilzen), spie/spij: spej (Bree, ... ), spi (Lommel, ... ), spij (Ell, ... ), špi (Helden, ... ), špij (Tegelen), spie/splj: spi (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden] [Zwartberg, Eisden]), spie/splj (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Zwartberg, Waterschei]  [Winterslag, Waterschei]), spietje/spijtje: spikǝ (Meeuwen), steigerwig: štīgǝrwex (Heerlen), wig: we.x (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), wex (Heythuysen, ... ), wig (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Maurits]  [Laura, Julia]  [Maurits]  [Wilhelmina]) De houten wig die bij het aandrijven tussen de drijfkram en de vloerdelen wordt geslagen. [N 54, 136b] || Houten wig die soms achter de touwen wordt gedreven om de verbinding te verstevigen. Zie ook afb. 19. [N 32, 5d; monogr.] || Spits toelopend stuk hout of metaal dat dient om hout te doen splijten. Het wordt vaak gebruikt wanneer het kliefmes niet volstaat om een stuk hout te klieven. De spleet die door het kliefmes in het hout is ontstaan wordt dan verder verwijd door er houten of metalen wiggen in te drijven. Metalen wiggen zijn soms voorzien van een steel. [N E, 8c; A 29a, 1] || Taps toelopend houten blok dat wordt gebruikt om bijvoorbeeld ijzeren ondersteuningen of schudgootmotoren vast te zetten. Het woordtype "bouwkijl" werd op de Domaniale mijn gebruikt voor een wig in galerij-ondersteuningen. [N 95, 346; N 95, 347; N 95, 332; monogr.; Vwo 209; Vwo 724] || Wig van hout en van verschillende grootte, gebruikt bij het vast spie√´n van een kap of een stijl. Men plaatste zo''n wig, wanneer men bijvoorbeeld te hoog had weggeschoten. [monogr.] II-12, II-4, II-5, II-9
wigvormig sluithout cale (fr.): kal (Achel, ... ), kāl (Sint-Truiden), denhout: denhǫu̯t (Hamont), deurkijl: dȳǝrkil (Stevensweert), deurpin: dyǝrp‚ē.n (Eys), deurspie: dø̄rspi (Tungelroy), dø̄rspɛi̯ (Boekt Heikant), deurspij: dø̜u̯rspē̜ ̞ (Borlo, ... ), geerstek: gīrstɛk (Eisden), kijl: kil (Middelaar, ... ), kiǝl (Helden), kī.l (Ingber), kīl (Hoensbroek, ... ), klamp: klamp (Herk-de-Stad), kluister: klustǝr (Klimmen), knevel: knēvǝl (Neerharen), melger: męlǝgǝr (Tessenderlo), peg: pęk (Boekend, ... ), pɛx (Leunen), p‚ēk (Panningen), peg op de deur: pęk˱ ǫp˱ dǝ dø̄r (Sevenum), pin: pen (Bemelen, ... ), penǝ (Berg), postepin: pǫstǝpen (Hoensbroek), sleutel: slø̄tǝl (Overpelt), slietstek: slitstɛk (Eigenbilzen), slotlat: slǭtlat (Romershoven), sluit: slȳt (Bree), sluitbalk: slūt˱balǝk (Grathem), sluithout: šlūthǫu̯t (Haelen), sluitkiel: slūtkil (Stevensweert), sluitkluppel: šlūtkløpǝl (Haelen), sluitpin: slutpen (Eisden), sløi̯tpen (Lommel), slūtpen (Maaseik), šlǫu̯tpen (Geleen), sluitspie: slø̄tspī (Heppen), slōi̯tspi (Rosmeer), slūtspīi̯ (Maaseik), sluitstek: slø̜tstɛk (Meldert), spie: spei̯ (Maasmechelen, ... ), spi (Gennep, ... ), spī (Achel, ... ), spīi̯ (Tungelroy), spɛi̯ (Beringen, ... ), spij: spai̯ (Lummen), spē̜ ̞ (Hasselt, ... ), spē̜ ̞i̯ (Diepenbeek, ... ), stek: stɛk (Neerpelt), štɛk (Nunhem), val: val (Grathem), wervel: werǝvǝl (Neeritter, ... ), wø̜rǝvǝl (Bree), wig: wex (Leopoldsburg) Een wigvormig stuk hout dat men door een metalen ring op de deurstijl steekt en dat aldus de deur tegen de deurstijl sluit. [N 4A, 46] I-6
wijdbeens lopen benen wie een beugelring hebben: hae haet bein wie eine `beugelrink` (Baarlo), bramen tussen de benen hebben: briĕme tösse de bein höbbe (Leveroy), breed schrijden: brieëd schrèèën (Hechtel), breed spoor: breed spoar (Diepenbeek), breed spoor (Alken), breit spoor (Rekem), breͅit spy(3)̄r (Meeuwen), bried spoor (Zonhoven), breed spoor lopen: brijət spōͅuwər luwəpə (Tessenderlo), breed sporen: hēͅ spīrt breͅit (Opglabbeek), breed uiteen lopen: brīt atīn (Sint-Truiden), breed van spoor zijn: brieeëd van spoo:r zeeën (Kaulille), breedbeens lopen: breedbeens (Mheer), breidbeins laupe (Roermond), breedspoors: B.v. briehjetspoors op `t lèste nipperke op tijd wille zijn.  briehjetspoors (Peer), de benen uiteen sporen: biən utiən spērən (Hamont), bīən utīən spä:rən (Hamont), de boks vol hebben: de bóks vòl hébbe (Tungelroy), een groot kruis in de boks hebben: hae haet ein groët kruuts in de boks (Venlo), een kromme broek aanhebben: dé hét em krom brook aon (Oost-Maarland), een krottentreder zijn: hae ès unne krottentreier (Weert), een wijde greid in de broek hebben: hae haet inne wieje gréj in de brook (Puth), frans lopen: er löp frans (Mechelen), geen goede zijn om varkens te vangen: geine gooie zeen óm verkes te vange (Leveroy), gesmoord zijn: diən es xəsmoͅrt (Hasselt), gesmot tussen de benen lopen: hê lup gesmot teusse z`n been (Hoeselt), greiden: graaje (Heerlen), greie (Valkenburg), grèë (Eigenbilzen), jrei-je (Bocholtz), groot treden: groët traeje (Venlo), hol gaan: hō.l gūən (Houthalen), in de boks gedaan hebben: in de böks gedaon (Echt/Gebroek), klipjas lopen: Als het warm weer was.  klipjas loepe (Jeuk), kooien: kòoje (Kerensheide), lopen als wen men de bikaars heeft: dae löpt as wen n dem bikaors haet (Tegelen), lopen lijk een waaier: louwpe laik ne wēͅjer (Tongeren), lopen of men de boks vol heeft: lupjt of ter de boks vol haet (Herten (bij Roermond)), lopen of men de kipaars heeft: loupe of m`r de kipbaarsj haet (Ulestraten), lopen of men je bescheten heeft: laope of se dich besjeete hebs (Meerssen), lopen wie een eend: hae löp wie ein aenj (Sittard), lopen wie een schijtende haan: wie ein sjīētende hoon loupe (Roermond), lopen wie ene die in zijn broek gescheten heeft: loupe wie eine dè in z`n brook gescheten èt (Meeswijk), maaien: [sic]  mejje (Montfort), met beugelbenen lopen: mit beugelbein loupe (Tegelen), met de benen uiteen lopen: maet ə bein ūtein laupə (Kinrooi), met de bein oetein laope (Tegelen), met de beng oetee lope (Schaesberg), mit de bee oeteen loo-pe (Rimburg), mit de bein oetein loupe (Grevenbicht/Papenhoven), met de benen uitereen lopen: met de bein oetreine (Ittervoort), met de bein oettrein laope (Sint-Pieter), met de bein outerein loupe (Ulestraten), mit de bee oet tree loope (Nieuwenhagen), mit de bein oeterein loupe (Berg-aan-de-Maas, ... ), mit de bing ōētree loope (Waubach), (F)  mit de bein oeterein loupe (Roermond), met de benen van het lijf lopen: me də bīən vant līf (Hamont), met de benen ver uitereen lopen: me də biən vär utəriən luəpə (Neerpelt), met de benen wijd open lopen: me əw bejən weid ōpə lōpə (Lommel), met de benen wijd uiteen lopen: bien wiet oetein loape (Geleen), laupe mit de bein weet oetein (Schimmert), me bijənə woͅt ətijən goͅn (Tessenderlo), medə bejən weͅit ətejən gowən (Lommel), met de bée wiet oet è lope (Schaesberg), mit de bing wiet oet ee loope (Vrusschemig), met de benen wijd uitereen lopen: de bein wiet oettrein (Blerick), mit de bein wīēt oeterin (Klimmen), met de boks vol lopen: mit de bôks vol loupe (Venlo), met een breed spoor gaan: meͅ ə brijət spōr gön (Paal), mi n brè spoor gŏ (Meijel), met een mutsaard tussen de benen lopen: NB: mettert = mutsaard.  mɛt ənə mɛtərt tɛsə də bein lo.upə (Neeroeteren), met een poort lopen: met em poort laope (Bunde), mĕĕt en port laupe (Panningen), met een poortje lopen: met ə p"rtšə lōpə (Kanne), met een schans tussen de benen lopen: laupe mit ein sjans tusjë de bein (Vlodrop), met n schans tussen de be͂in laope (Blerick), met een wijd spoor lopen: mit n wied spōr (Broekhuizen), met een wijde greid lopen: mit inne wieje gréj loupe (Puth), met wijde benen lopen: met wai beein loapə (Tongeren), o-benen: o-bein (Wolder/Oud-Vroenhoven), o-beïn (Bunde), ōō-bein (Schimmert), o-benen lopen: o bein loupen (Valkenburg), op breed spoor lopen: op breid spooer loupe (Weert), op breid spoor (Ell), op brīēd spoor loppen (Eksel), oͅp breͅit spū(ə)r loͅupə (Bocholt), oͅp brīt spōr lupn (Koersel, ... ), op een breed spoor staan: dieë stut op ə brieëd spoor (Hechtel), op het wijde spoor lopen: op het wiet spoar loupe (Thorn), scharsen: sjaarse (Maastricht), schravelen: sjroavele (Gronsveld), schroevelen: sjroevele (Valkenburg), spaden: spaaije (Venlo), spààje (Blerick), B.v. we - dr waal haer: we lopen er wel naar toe.  spaaje (Venlo), sporen hebben: i.e. hij heeft spoor.  hei spoͅur (Gingelom), spritzen: spreitze (Kerkrade), van het spoor zijn: vant spowər zen (Lommel), varken gereden hebben: hae haet e verke gereeje (Obbicht), veel paard gereden hebben: die het veul pjaad gereje (Hoepertingen), waaien: waaje (Neeritter), B.v. moote eum zeen waaie.  waaie (Broekhuizen), waggelen: waggele (Broekhuizen), wijd spoor: wied spor (Baarlo), wiet spaor (Ottersum), wīēd spaor (Sevenum), wijd spoor maken: en wied spaor make (Wanssum), wijd treden: wie:d trééje (Weert), wijd uiteen lopen: wiet oet ein lòwpe (Posterholt), wit utiən luəpen (Achel), wijd uitereen lopen: wijd uitreen (Wellen), wijdbeens gaan: wiedbeins gaon (Horn), wijdbeens lopen: wiedbeins (Roermond), wiedbeins loupe (Horn), wiedbeinsloupe (Guttecoven), wiedbijns (Roosteren), wiedbijns loupe (Roosteren), wiet beins loupe (Maasniel), wijdbeens (Lauw), wiëd beins laupe (Boekend), wīēdbeins loupe (Klimmen), wuudbeins (Ophoven), wijdbeens zijn: wiet beins zien (Beegden), zwabberen: swabbere (Wijk), zwalken: (swalke) (Wijk) (met stevige tred) lopen || lopen: met de benen ver uiteen lopen [kooje, met een wijde kooi loope] [N 10 (1961)] || Met de benen ver uiteen lopen (wijd uiteen, breed spoor, wijdbeens). [N 109 (2001)] III-1-2
wijde regenmantel zonder mouwen caban (fr.): caban (Thorn), cabbo (Noorbeek), cabon (Neeritter), coban (Tessenderlo), ka.baŋ (Borlo), ka.bā (Zelem), ka.bon (Lanklaar), ka.bōͅ (Ophoven), ka.bóͅ (Maaseik, ... ), ka.bo͂ͅ (Sint-Truiden), ka.b~ōͅ (Opglabbeek), ka.bâ (Lanklaar), kaabang (Meerssen), kaba (Hasselt, ... ), kabaa (Sint-Truiden), kabang (Heugem, ... ), kabao (Eijsden, ... ), kabaŋ (Achel, ... ), kabaən (Schulen), kabāōn (Eisden), kaba͂ (Beringen, ... ), kaba͂: (Paal), kaba͂n (Hoepertingen, ... ), kaba͂o͂ (As), kaba͂ŋ (Wintershoven), kabbōa (Stevensweert), kabo (Hoeselt, ... ), kaboa͂ (Sint-Truiden), kabon (Borgloon), kabouw (Mechelen), kabō (Lanaken), kabōͅ (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), kabōͅn (Boorsem), kabŏ (Rosmeer, ... ), kabo͂ (Kanne), kabo͂a͂ (Nieuwstadt), kabo͂ͅ (Tongeren), kaboͅ (Beringen), kabòò (Buchten), karbang (Caberg), kḁbḁ̄ (Borgloon), keban (Bocholt, ... ), kebang (Maastricht, ... ), kebao (Diepenbeek, ... ), kàbba͂o͂ (Bilzen), kəba: (Rummen (WBD)), kəbaŋ (Kaulille), kəbā (Hasselt, ... ), kəbā. (Velm), kəbá͂ (Donk (bij Herk-de-Stad)), kəba͂ (Grazen (WBD), ... ), kəbo (Eisden), kəbóͅ (Halen, ... ), eindklank niet altijd genasaliseerd  kebo͂ͅ (Romershoven), Et. Fr. caban.  kabbôo (Tongeren), kabôn (Kortessem), Fr. caban.  kába͂, keba͂ (Zonhoven), Fr. caban: regenschoudermantel, cape. Zie ook afb. p.372.  ka`ba͂ (Hasselt), o"dof  kabo (Mal), Zie ook afb. p. 127.  kebang (Roermond), cape (eng.): cape (Herten (bij Roermond), ... ), capé (Eksel, ... ), keep (Amstenrade, ... ), kep (Jabeek), kēēp (Blerick), kēp (Meijel), keͅp (Mechelen-aan-de-Maas), ’n câpe (Stein), Engels: cape  keep (Tegelen), Men vergelijke het woord met het Fr. pèlerine. Hedendaags cape.  <cape> (Herten (bij Roermond)), kap: kap (Genk, ... ), kap, -ə (Millen), kap, -ə, -keͅpkəs (Eigenbilzen), kapmantel: kapmanjtel (Haelen), kapmantel (Heythuysen), kapmantjel (Boeket/Heisterstraat), kapoets: kaboets (Bocholtz), kepie: kepie (Mesch), mantel: mankel (Panningen), mantel (Lommel), overgooier: euvergoejer (Neeroeteren), ivərgy(3)̄jər (Bree), pelerine (<fr.): pelderien (Weert), pelerien (Maastricht, ... ), pellerien (Echt/Gebroek, ... ), pellerin (Hoensbroek), pellerine (Echt/Gebroek), perlien (Brunssum, ... ), peͅləren (Halen), vroeger  pellerien (Tegelen), raglan: [Van Dale: raglan [raxlan] (Eng., genoemd naar Fitzroy James Henry Somerset, baron Raglan of Raglan, die bij Waterloo zij n rechterarm verloor en daarom een aangepaste tuniek droeg), overjas of japon waarvan de mouwen met een schuin oploende naad tussen oksel en hals zijn aangezet en daardoor over de schouder doorlopen tot de halsuitsnijding] [Uitspraak [raglao] waarschijnlijk via het Fr. aan het Eng. ontleend]  ràglo͂ (Horpmaal), regencaban (<fr.): (règən}ka.ba. (Kermt), regenkabars (Opglabbeek), regencape: ing räen-kape (Bleijerheide), regekeep (Meerssen), regenjas: rēgəjas (Linkhout), regenmantel: rèngelmantel (Meeuwen, ... ), réégenmankel (Panningen) [keep*]: cape, regenmantel zonder mouwen || caban (Fr.): regenjas met kap || caban (fr.): regenschoudermantel met kap || caban: regenmantel zonder mouwen, soms met een kap || cape, regenmantel met hoofdkap || een wijde regenmantel zonder mouwen [N 59 (1973)] || Fr. caban, schoudermantel met kap || korte regenmantel die slechts het lichaam boven de heup bedekt || regencape || regencape met kap, kapregenmantel || regenjas || regenmantel || regenmantel, wijde ~ zonder mouwen [keep] [N 23 (1964)] || schoudermantel zonder mouwen tegen regen met of zonder kap, cape || soort mantel, (zonder mouwen) over de schouders afhangend || wijde regenmantel zonder mouwen III-1-3
wijden wijden: wa[i}jə (Tongeren), wa[ī}ja (Tongeren), waejə (Bilzen), wajə (Berg), wājə (Meldert, ... ), weeje (Blitterswijck, ... ), weie (Heer), weijə (Bree), wei⁄ən (Kerkrade), weje (Schaesberg), wejə (Helchteren, ... ), wējen (Heijen), wēͅ.jə (Leopoldsburg), wēͅjə (Leopoldsburg), wēͅə (Herk-de-Stad), wēͅən (Kwaadmechelen), wĕĕj (Lottum), wĕĕje (Afferden, ... ), wĕĭje (Wellerlooi), wĕjə (Opoeteren), weͅiə (Beverlo, ... ), weͅjə (Heers), weͅjən (Eksel, ... ), wi-je (Vijlen), wie e (Lutterade), wie ë (Schimmert), wie-e (Geleen), wie-je (Genooi/Ohé, ... ), wieēn (Blerick), wieje (Asenray/Maalbroek, ... ), wieje(n) (Obbicht, ... ), wiejen (Sint-Odiliënberg, ... ), wieë (Gulpen, ... ), wieə (Swalmen), wij-je (Horst), wije (Eijsden, ... ), wijje (Afferden, ... ), wijjen (Amby), wijə (Lanklaar, ... ), wīēje (Buggenum, ... ), wø⁄ən (Koersel) wijden [SGV (1914)] || Wijden. [ZND A2 (1940sq)] III-3-3
wijdte omtrek: emtręk (Bilzen), omtrek (Opglabbeek), ømtręk (Boorsem, ... ), omvang: ømvāŋk (Maastricht), wijdte: wetjǝ (Meijel), wi-jdǝ (Bleijerheide), wi-jtǝ (As, ... ), witǝ (Born, ... ), wiǝdǝ (Bleijerheide), wiǝtǝ (Venlo), wȳdjǝ (Echt), wøjtǝ (Eisden), wītǝ (Doenrade, ... ), wɛjtǝ (Hopmaal) De benaming voor een omtrekmaat, in het bijzonder als tweede lid van een samenstelling in bijv. bovenwijdte, taillewijdte en heupwijdte. [N 59, 44a; N 62, 2b] II-7
wijk wijk: wik (Griendtsveen, ... ), wēk (Ospel) Turfkanaal met een breedte aan de waterspiegel van 9 m en een diepte van 1.5 tot 1.8 m. [II, 21a] II-4
wijn bordeaux: bòrdó (Tongeren), bourgogne: boergò’n (Tongeren), pastoorsvaatje: E gleeske oet ¯t pestoerveetsje: heerlijk fijn glaasje  pestoerveetsje (Maastricht), patersvaatje: paotersveetsje (Maastricht), pensenterger: Te zure wijn  pênsëtêr’’gër (Tongeren), tafelwijn: toafelwien (Heerlen), wijn: weejn (Munsterbilzen), ween (Gutshoven, ... ), wi.n (Meeuwen), wien (Amby, ... ), wiene (Horn), wienn (Helden/Everlo), wieën (Stokkem), wieən (Horst), wing (Meijel), wién (Gronsveld), wī.n (Meeswijk), wīēn (Achel, ... ), wīn (Blitterswijck, ... ), wīnə (Eupen), wĭĕn (Afferden, ... ), wàà-én (Vreren), wààən (Tongeren), wájn (Millen), wááən (Berg, ... ), wèè.n (Hasselt), wèèn (Brustem, ... ), wéjn (Gennep, ... ), wééjn (Beverst, ... ), wéén (Beringen, ... ), wééən (Alken, ... ), wê"n (Beverlo), wêên (Koersel, ... ), wîên (Ophoven, ... ), met sleeptoon Wi-jn op beer, geeft plezeer, mè beer op wi-jn, geeft vèèl sjagri-jn  wi-jn (As, ... ), Verklw. w@i¿\\n  weͅin (Lommel), Verklw. wientje  wien (Heerlen), Weite, woo Bartel de wien tap: weten waar Abraham de mosterd haalt  wien (Sittard), Wiênglaas  wiên (Altweert, ... ), wô¯ttër én zënë wain dün Wétë bóo Battël dë wain tap: weten hoe het in elkaar steekt  wain (Tongeren) bekende drank uit druivensap, wijn || beste bier of wijn || Bordeauxwijn || Bourgognewijn || darmenterger || tafelwijn || wijn [RND], [SGV (1914)] || wijn (witte wijn, rode wijn) III-2-3