e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
droograampje bredje: brētjǝ (Thorn), horretje: hø̄̄rtjǝ (Echt, ... ), hø̜̜̄̄rkǝ (Tegelen), hø̜̜̄̄rtjǝ (Reuver, ... ) Uit kleine latten vervaardigd droograampje voor pannen. [monogr.] II-8
droogrek bankje: bɛŋskǝ (Stein), droogbank: drȳxbaŋk (Hout-Blerick), droogrek: dryǝxręk (Wessem), dryǝxrɛk (Heel, ... ), drȳxrɛk (Blerick, ... ), drø̄xrɛk (Guttecoven, ... ), droogt: drøxt (Siebengewald), emmerbank: ɛmǝrbaŋk (Schaesberg), kruikenbak: krūkǝbak (Montfort), kruikenbank: krūkǝbaŋk (Nuth, ... ), krūkǝbāŋk (Berg / Terblijt, ... ), krūkǝnbaŋk (Maasbracht), kruikenrek: krūkǝręk (Valkenburg), krūkǝrɛk (Borgharen), melkrek: mɛlkrɛk (Horn), rek: ręk (Gulpen), rɛk (Echt, ... ), stortbank: štǫrtbaŋk (Beegden), tobbenbank: tǫbǝbaŋk (Margraten), tobbenrek: tǫbǝręk (Gronsveld, ... ), tuin: tūn (Heel), tuitenbank: tø̜i̯tǝbaŋk (Einighausen), tø̜i̯tǝbāŋk (Amby, ... ), tuitending: tø̜i̯tǝdeŋk (Boshoven, ... ), tuitenhuisje: tø̜i̯tǝhyskǝ (Maasbree), tø̜i̯tǝnhyskǝ (Helden), tuitenrek: tuitenrek (Gennep, ... ), tø̄tǝrɛk (Vaals), tø̜̄i̯tǝrɛk (Venray), tø̜̄tǝrɛk (Leunen), tø̜i̯tǝnršk (Hulsberg), tø̜i̯tǝnrɛk (Helden, ... ), tø̜i̯tǝrɛk (Amby, ... ), tuitenstand: tø̜i̯tǝstanj (Echt, ... ), vaatrek: vātrɛk (Blerick), vaatstaander: vaatstaander (Blerick) Het houten rek buitenshuis waarop men vaten, melkbussen en emmers te drogen legt. [A 15, 25; monogr.] I-11
droogrekken droogrekken: drȳǝxrɛkǝ (Panningen), kasten: kēs (Echt), kɛs (Swalmen, ... ), pannenkasten: panǝkɛ̄s (Reuver), pannenrekken: panǝrɛkǝ (Thorn), rekken: rekǝ (Sittard), rę ̞kǝ (Nunhem), schappen: sxãpǝ (Venray), scheuten: šø̄̄tǝ (Tegelen) Constructie van latten met een overkapping, waarin de plankjes met vormelingen werden opgeborgen om te drogen. Zie ook afb. 23. [monogr.; N 98, 95] || Houten of metalen gestel waarin de zetplanken met de daarop gedeponeerde ruwe dakpannen konden worden geplaatst. [monogr.] II-8
droogschijf droogschijf: dryjǝxsxē̜f (Tessenderlo) Een zeer dunne, van de boomstam gezaagde schijf, die op het verse zaagvlak van een bol wordt gelegd om scheuren door droogte te voorkomen. [N 97, 46] II-12
droogschuur drooghok: drȳxhok (Sevenum), droogschop: drȳxsxop (Sevenum), drȳǝxšǫp (Spekholzerheide), droogschuur: dryjǝxsxȳr (Tessenderlo), drø̄ǝxsxȳr (Hamont), loodse: lōtsǝ (Nunhem), schop: šǫp (Sittard) Langwerpige en geheel gesloten overkapping met veel grotere afmetingen dan de haaghuizen waarin werd gehaagd of de gedroogde stenen dicht tegen elkaar werden opgeslagen als wintervoorraad voor de steenoven. [monogr.] || Overdekte ruimte waar klompen op natuurlijke manier gedroogd worden. Het drogen gebeurt bij de meeste klompenmakers voordat de klompen hun uiteindelijke afwerking krijgen. [N 97, 6] II-12, II-8
droogstaan droog (bijvgl. nmw.): drȳx (Boekhout, ... ), drøi̯x (Hoepertingen), drøu̯x (Gelinden), drøǝx (Zepperen), drø̄x (Diets-Heur, ... ), drø̜u̯x (Gutschoven, ... ), droogstaan: (de koe) stai̯tj drø̄x (Montfort), (de koe) ste drøu̯x (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), (de koe) ste drīx (Kuringen), (de koe) ste ˲trøu̯x (Kozen), (de koe) stei̯ dryu̯x (Wijer), (de koe) stet driǝx (Oud-Waterschei), (de koe) sti drix (Hasselt), (de koe) sti dryjx (Donk), (de koe) sti dryx (Stevoort, ... ), (de koe) sti dryǝx (Loksbergen), (de koe) sti drȳx (Aalst, ... ), (de koe) sti drȳǝx (Borlo, ... ), (de koe) sti drēx (Kermt), (de koe) sti drīx (Godschei, ... ), (de koe) stit drȳx (Ospel), (de koe) sti̯ę drø̄x (Hoeselt, ... ), (de koe) ston drȳx (Wilderen), (de koe) sty drȳx (Velm), (de koe) stø drȳi̯x (Jeuk), (de koe) stø drȳx (Dilsen), (de koe) stø drȳǝx (Vorsen), (de koe) stø drøu̯x (Berlingen, ... ), (de koe) stø drø̄x (Koninksem), (de koe) stø drø̜u̯x (Bommershoven, ... ), (de koe) stø ˲trø̄u̯x (Hoepertingen), (de koe) støt drø̄x (Leunen), (de koe) støu̯ drȳǝx (Kinrooi, ... ), (de koe) støu̯ drø̄x (Berg), (de koe) stø̄. drø̄x (Nerem), (de koe) stø̜̄jt drȳx (Rotem), (de koe) stø̜u̯ dryu̯x (Rotem), (de koe) stø̜u̯ dryǝx (Boorsem, ... ), (de koe) stø̜u̯ drȳǝx (Elen, ... ), (de koe) stē drix (Veldwezelt), (de koe) stē drø̄x (Membruggen, ... ), (de koe) stē drēx (Mopertingen, ... ), (de koe) stē drɛi̯x (Bilzen), (de koe) stē. drȳx (Kanne, ... ), (de koe) stē. drø̄x (Herderen, ... ), (de koe) stē. drē.x (Grote-Spouwen, ... ), (de koe) stē. drīx (Gellik), (de koe) stēt drøx (Zichen-Zussen-Bolder), (de koe) stē̜t drȳǝx (Noorbeek, ... ), (de koe) stī drȳx (Sint-Truiden, ... ), (de koe) stīt drȳx (Beringen), (de koe) stīǝ drīx (Kermt), (de koe) stǫ >tryǝx (Halen), (de koe) stǫn drȳx (Duras), (de koe) stǫt drȳx (Overpelt), (de koe) stǭ ˲tryǝx (Oostham), (de koe) stǭn drix (Berbroek), (de koe) stɛi̯ dryǝx (Rekem), (de koe) stɛi̯ drȳx (Lanaken, ... ), (de koe) stɛi̯ drȳǝx (Bocholt, ... ), (de koe) stɛi̯ drīx (Beek, ... ), (de koe) stɛi̯ drīǝx (Neerglabbeek, ... ), (de koe) stɛi̯t dryǝx (Venlo), (de koe) stɛi̯t drø̄x (Geulle), (de koe) stɛt drø̄x (Gennep, ... ), (de koe) štøi̯t drɛu̯x (Susteren), (de koe) štēt drȳx (Bocholtz, ... ), (de koe) štēt drøx (Epen, ... ), (de koe) štɛi̯t dryx (Baarlo), (de koe) štɛi̯t dryǝx (Noorbeek, ... ), (de koe) štɛi̯t drø̄x (Herten, ... ), (de koe) štɛi̯t drø̄ǝx (Buchten), (de koe) štɛjt drȳǝx (Einighausen), drejǝxstø̜n (Beverst), drixstǭn (Opglabbeek, ... ), drixstǭǝn (Bree), driǝxstūǝn (Gelieren Bret), druǝxstǭn (Leopoldsburg), dru̯øxstǭn (Maasmechelen), dru̯ø̜xštōn (Rothem), dryjǝxstøn (Donk), dryxstan (Neerpelt), dryxstõn (Bocholt), dryxstøn (Beringen, ... ), dryxstø̜n (Meldert), dryxstōn (Maaseik, ... ), dryxstǫn (Herk-de-Stad, ... ), dryxstǫǝn (Achel), dryxstǭn (Heugem, ... ), dryxstǭǝn (Rummen), dryxštuǝ (Teuven), dryxštōn (Stokkem), dryxštǭ (Waubach), dryǝxstø̜n (Lommel), dryǝxstān (Tessenderlo), dryǝxstōǝn (Kaulille, ... ), dryǝxstǫn (Berverlo, ... ), dryǝxstǭ.n (Eksel, ... ), dryǝxstǭn (Heppen, ... ), dryǝxstǭǝn (Achel, ... ), dryǝxštǭ (Ransdaal), dryǝxštǭn (Tegelen), drȳ.xstōǝn (Zonhoven), drȳxston (Montenaken), drȳxstoǝn (Laar), drȳxstøn (Beringen, ... ), drȳxstø̜n (Diepenbeek), drȳxstōwǝ (Mechelen), drȳxstōǝn (Binderveld, ... ), drȳxstūn (Maaseik, ... ), drȳxstūǝn (Houthalen), drȳxstǭ (Meijel), drȳxstǭ.n (Wijchmaal), drȳxstǭn (Baarlo, ... ), drȳxstǭǝn (Hamont, ... ), drȳxštūǝn (Gronsveld), drȳǝxston (Lanklaar), drȳǝxstøn (Halen, ... ), drȳǝxstōǝn (Kerkom), drȳǝxstūǝn (Rotem), drȳǝxstǭǝn (Hamont, ... ), drȳǝxštōǝn (Panningen), drȳǝxštǭ (Eygelshoven), drȳǝxštǭn (Klimmen), drøi̯xstøn (Tongeren), drøi̯ǝxstōn (Lommel), drøi̯ǝxstǭn (Lommel), drøjxstøn (Henis), drøu̯xstøn (Diepenbeek, ... ), drøu̯xstø̄n (Borgloon), drøu̯xstø̜.n (Groot-Gelmen), drøxstu̯ǫn (Val-Meer), drøxstøn (Hoeselt), drøxstø̄n (Ketsingen), drøxstān (Zolder), drøxstǭn (Maasmechelen), drø̄u̯xstø̄u̯n (Opheers), drø̄xstø.n (Tongeren), drø̄xstøn (Tongeren, ... ), drø̄xstø̄n (Hoeselt), drø̄xstōn (Eisden), drø̄xstǫn (Herk-de-Stad), drø̄xstǭ (Brunssum), drø̄xstǭn (Grathem, ... ), drø̄xštōn (Ulestraten), drø̄xštǭ (Heerlerheide), drø̄xštǭn (Limbricht, ... ), drø̄xštǭǝ (Oirsbeek), drø̄ǝxstǭn (Ell, ... ), drø̄ǝxštǭn (Welten), drø̜̄xstǭn (Kinrooi, ... ), drø̜u̯xstøn (Borgloon, ... ), drø̜xstǫn (Wellen), drēxstu̯ø (Rosmeer), drī.xstūǝn (As, ... ), drīxstø̄n (Peer), drīxstø̜n (Godschei), drīxstūi̯ǝn (Grote-Brogel, ... ), drīxstǭn (Hasselt, ... ), drīǝxstuǝn (Genk), drīǝxstān (Opitter), drōǝxštǭn (Horn), drɛi̯xstø̜n (Beverst), drɛi̯xstōǝn (Heesveld-Eik, ... ), støn drø̄x ('S-Herenelderen), op (de) zolder staan: (de koe) štęi̯t ǫp dǝ zø̜ldǝr (Maasniel), ǫp zǫldǝr štǭn (Nunhem), ǫ̃p dǝ zōldǝr stǭn (Urmond), verdrogen: (de koe is) vǝrdrøu̯x (Ulbeek, ... ), (de koe is) vǝrdrøu̯xt (Alken, ... ), verzijen: vǝrzē.jǝ (Piringen), verzijgen: (de koe is) vǝrzēgǝ (Riksingen), zich droogzetten: (de koe) zø̄tš sex drix (Bree) Geen melk meer geven. [N 3A, 72b; JG 1a, 1b] I-11
droogte drogendheid: dry(3)̄gənteͅit (Hasselt), droogte: deugte (Opgrimbie), drechte (Heppen), dreegte (Eigenbilzen, ... ), dregde (Groot-Gelmen), dregte (Kuringen, ... ), dreixt (Kaulille), dreucht (Kaulille), dreugde (Hoepertingen, ... ), dreugden (Rijkhoven), dreugt (Lommel, ... ), dreugte (Alken, ... ), dreugtə (Ulbeek), dreuicht (Kaulille), driechte (Hasselt), driegt (Genk, ... ), driegte (Hasselt, ... ), drijdə (Hasselt), driècht (Peer), driëgt (Neeroeteren), drīgt (Beek (bij Bree)), drīgte (Hasselt), droegt (Helchteren), droegte (Kaulille), dru:gtə (Beringen), drucht (Achel), druchte (Jeuk), druchtə (Vroenhoven), drugdə (Engelmanshoven), drugt (Beringen, ... ), drugte (Beringen, ... ), druugt (Beringen, ... ), druugte (Beverlo, ... ), druujgte (Mechelen-aan-de-Maas), druuëgte (Kaulille, ... ), druuəgte (Mielen-boven-Aalst), druëgdje (Tungelroy), druëgte (Kwaadmechelen, ... ), druəgdjə (Ophoven), druəgte (Sint-Truiden), druəxtə (Leopoldsburg), drūgde (Stevoort), dry(3)̄gdə (Zonhoven), dry(3)̄gtj (Herk-de-Stad), dry(3)̄xt (Zonhoven), dry(3)̄xtə (Zonhoven), dry(3)̄xtən (Houthalen), dry(3)̄əgdə (Rekem), dryəxtə (Oostham), drögt (Blitterswijck, ... ), dröxt (Hamont), drøgdə (Gutshoven), drûegt (Opoeteren), drügde (Lontzen, ... ), drügdə (Maastricht), drəgt (Hamont, ... ), drəgte (Tessenderlo), drɛgt (Lommel), (druëgdjes). Vb. druëg wie unnen hoore (zo droog als kurk (hier hoorn).  druëgdje (Tungelroy), (mv.: drögtes).  drögt (Castenray, ... ), Opm. de eu netals de ö bij Köln.  dreugde (Heers), Opm. de ui is kort.  druigte (Wellen), Opm. gewone eu-klank.  dreugde (Heers), ps. bij benadering omgespeld volgens IPA.  drøͅugdje (Kinrooi), ps. boven de y staat nog een dakje (^ deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  drygte (Bilzen), ps. letterlijk overgenomen.  drø͂ͅegte (Peer), ps. omgespeld volgens Frings.  dry(3)̄chte (Diepenbeek), Vb. dörre drögde lik het zoùd inne stùp en kump het ni óut (door de droogte kiemt het zaad niet en komt er niets uit).  drögde (Kortessem), schraal weer: šrōͅl wēͅr (Bree), wat blijft het lang droog: waat blief ⁄t lang druug (Maaseik) droogte [ZND 33 (1940)] III-4-4
droogwaaien droogwaaien: drø̄xwɛjǝ (Stramproy), strooifakkelen: strōjfakǝlǝ (Stramproy) Met behulp van een waaier het gesterkte kettinggaren sneller doen drogen. [N 39, 94a] II-7
droogwasserij droogwas: dr˙ȳǝxwɛš (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]) In de droogwasserij worden door middel van perslucht de stenen van de kolen gescheiden, dus zonder gebruikmaking van een vloeistof. Alleen bij fijnkool in gebruik. [monogr.] II-5
droogzolder bakhuis: bakǝs (Neeritter), bakhuiszolder: bakǝszolǝr (Houthalen), bakǝszø̜ldǝr (Koningsbosch), bloemzolder: bloemzolder (Koersel, ... ), blumzǫlǝr (Genk), blūmzǫldǝr (Hasselt), bovenop: bovenop (Heugem), bovenste zolder: bø̄vǝštǝ zøldǝr (Geleen), broodkamer: brūtkamǝr (Brunssum), droogoven: dryǝchǭvǝ (Arcen), droogzolder: drwyǝxzø̜ldǝr (Ulestraten), drwø̜gzø̜ldǝr (Rothem), drygzø̜ldǝr (Noorbeek), dryǝgzoldǝr (Helden), dryǝgzø̜ldǝr (Venlo), drȳgzoldǝr (Oost-Maarland), drȳgzø̜ldǝr (Hout-Blerick), drȳgzǫldǝr (Bocholt), drȳjǝxzoldǝr (Neerpelt), drȳxzøldǝr (Waubach), drø̄gzǭldǝr (Ottersum), droogzoldertje: drȳgzø̜ldǝrkǝ (Eijsden), meelkamer: męǝlkāmǝr (Heerlen), meelzolder: meelzolder (Maastricht), mē̜lzoldǝr (Brunssum, ... ), mē̜lzøldǝr (Kerkrade, ... ), mē̜lzø̜ldǝr (Blerick, ... ), męǝlzøldǝr (Heerlen), męǝlzęldǝr (Stein), mɛ̄lzoldǝr (Lommel), op een oven: op ǝn ōǝvǝnt (Wittem), ovenzolder: ovenzolder (Cadier, ... ), ō.vǝzoldǝr (Panningen), ǭvǝzøldǝr (Jabeek), ǭǝvǝzøldǝr (Rekem), ovenzoldertje: hǫvǝzøldǝrkǝ (Melveren), zolder: zolder (Maastricht), zoldǝr (Bevingen), zolǝr (Beverst), zøldǝr (Heythuysen, ... ), zø̜ldǝr (Tegelen, ... ) De zolder boven de oven. Uit de woordtypen "droogzolder", "droogoven", "meelzolder" en "bloemzolder" blijkt dat deze ruimte gebruikt wordt zowel om iets erin te drogen als om iets erin op te slaan. Volgens Weyns (blz. 66) wordt deze plaats ook wel benut voor het drogen van zaden en volgens de informant van Q 99* droogt men het metershout hierin. [N 29, 105c] II-1