e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
droge tepel blinde tip: blenjǝ tęp (Haler), dode speen: dode speen (Linne), doof (bijvgl. nmw.): dau̯f (Heel), dopdeem: dopdē̜ǝmǝ (Sevenum), dopspeen: dopspeen (Meijel), dopspiǝn (Altweert), dopšpiǝn (Kerkrade, ... ), dopšpēn (Schimmert), dove: dau̯vǝ (Maasbree), dove tepel: dove tepel (Heel), droge: drȳgǝ (Maasbree), droge deem: drȳǝx dē̜m (Sevenum), droge mem: dryǝx mɛm (Thorn), een slechte udder hebben: ǝ šlɛx ødǝr hø̜bǝ (Voerendaal), kapotte tet: kapotǝ tɛt (Houthalen), kloterdeem: klōtǝrdiǝm (Ell), lege tepel: lege tepel (Ospel), ontsteking: ontstē̜keŋ (Thorn), ontsteking in de udder: ontštēkeŋ en dǝ ødǝr (Kerkrade), scheef in de uier (bijvgl. nmw.): sxęi̯f en dǝ ø̄i̯ǝr (Stokkem), valse tet: valsǝ tɛt (Heiselt, ... ), verschrompelen (ww.): vǝrsxrømpǝlǝ (Sevenum), vǝršrompǝlt (Heel), verspilde deem: vǝrspɛldǝ dē̜ǝm (Noorbeek) Tepel waaruit geen melk komt. Deze veroorzaakt een storing in de melkafscheiding na het werpen, waarbij een of meer uiersegmenten hard kunnen worden (WBD I.6, blz. 856). [N 76, 56a; N 76, 56b] I-12
droge verfstoffen amber: ǫmbǝr (Tessenderlo), ǭmbǝr (Schinnen), barietgeel: barit˲gē̜.l (Heerlen), beenzwart: bēšwat (Heerlen), bē̜žwat (Gulpen), bęjnžwart (Heel, ... ), bergblauw: bɛrǝx˱blǫw (Gulpen), berlijner blauw: bǝrlīnǝr blǫa (Kerkrade), bǝrlīnǝr blǫw (Klimmen), berlijns blauw: bǝrlīns˱ blǫw (Heerlen, ... ), blijwit: blęjwet (Klimmen), blī.wet (Sittard), blīwet (Klimmen, ... ), bolus: boløs (Klimmen), bremer blauw: brēmǝr blǫw (Kerkrade), bremer groen: briǝmǝr grø̄n (Klimmen), brēmǝr grø̄n (Gulpen, ... ), bruine amber: bruŋǝ ǫmbǝr (Kerkrade), bruine oker: brȳnǝ okǝr (Ottersum), brānǝ ǫwkǝr (Jeuk), brūnǝ uǝkǝr (Heel), brūnǝ ōkǝr (Gulpen, ... ), brūnǝ(n) ōkǝr (Herten), brūnǝn ōkǝr (Buchten), brǫwnǝ ōkǝr (Diepenbeek), cadmiumgeel: katmijømgē̜l (Herten, ... ), chromaatblauw: kromātblǫa (Kerkrade), kromātblǫw (Buchten, ... ), chromaatgeel: kromātjęǝl (Kerkrade), kromāt˲gē̜.l (Heerlen), kromāt˲gē̜l (Buchten, ... ), chromaatgroen: kromātjrø̄n (Kerkrade), kromāt˲grø̄n (Buchten, ... ), chromaatrood: kromātrūǝt (Heerlen, ... ), krǫmātruǝt (Kerkrade), chroomgroen: krōmgrø̄n (Gulpen, ... ), congorood: kǫŋgorūǝt (Klimmen), céruse: sǝrȳs (Jeuk), dekwit: dɛkwet (Gulpen, ... ), dɛqwet (Klimmen), dodekop: duwǝdǝkǫp (Tessenderlo), dōajǝkǫp (Herten), dōdǝkǫp (Buchten), dōjǝkop (Ottersum), dōjǝkǫp (Diepenbeek), dūdǝkǫp (Heerlen), dūjǝkǫp (Jeuk), dūǝdǝkǫp (Banholt, ... ), dūǝjǝkǫp (Heel, ... ), droge verf: dryǝgǝ vɛrǝf (Heerlen, ... ), dryǝx ˲vɛrǝf (Kerkrade), drø̄gǝ vɛ̄rǝf (Ottersum), drø̄x ˲vɛ̄rǝf (Meijel), drø̄ǝx ˲vęrǝf (Herten), droogverf: dryɛx˲vɛrf (Schinnen), engels rood: eŋǝls rūǝt (Heel, ... ), eŋǝlš rū.t (Waubach), eŋǝlš rūǝt (Gulpen, ... ), ęŋǝls rōat (Herten), ęŋǝlš rōat (Buchten), ɛŋǝlš ruǝt (Kerkrade), florentijner lak: florɛntīnǝr lak (Gulpen, ... ), florentijnse lak: florɛntęjnsǝ lak (Herten), florɛntīnsǝ lak (Buchten), fries groen: frīs ˲grø̄n (Klimmen), gebrande amber: gǝbjandǝ ambǝr (Diepenbeek), gǝbrandjǝ ombǝr (Herten), gǝbrandǝ ambǝr (Gulpen), gǝbrāndǝ ombǝr (Ottersum), jǝbrandǝ ǫmbǝr (Kerkrade), gebrande lak: gǝbrandjǝ lak (Heel, ... ), gebrande sienna: gǝbrandǝ sijɛna (Klimmen), gebrande terra: jǝbrandǝ tɛra (Kerkrade), gebrende amber: gǝbrɛndǝ ambǝr (Klimmen), gǝbrɛndǝ ombǝr (Heerlen, ... ), gebrende terra di sienna: gǝbręndǝ tɛra de sjɛna (Buchten), gǝbrɛndǝ tē̜r dǝ sjɛn (Klimmen), gǝbrɛndǝ tɛra di sjɛna (Heerlen), gele oker: giǝlǝ ōkǝr (Diepenbeek), gēlǝn ōʔǝr (Tessenderlo), gēlǝn ǫwkǝr (Jeuk), gē̜lǝ ōkǝr (Buchten, ... ), gē̜lǝ(n) ōkǝr (Herten), gele ultramarijn: gē̜lǝ øltramaręjn (Buchten), glaszwart: glās˲žwart (Herten), glitter: gletǝr (Klimmen), gommi: gumi (Gulpen), gǫmi (Klimmen), goudglid: gǫwt˲glet (Klimmen), gǭt˲glet (Gulpen), goudglitter: jōtjlitǝr (Kerkrade), grafiet: grafit (Waubach), gravit (Heel), grǝfit (Klimmen), grafietzwart: grafitšwat (Heerlen), grasgroen: gras˲grȳn (Tessenderlo), groene aarde: gryn ęjǝt (Jeuk), grø̄n ē̜rt (Herten, ... ), grø̄n ē̜ǝt (Gulpen), groenspaan: grø̄.nšpān (Waubach), grø̄nspān (Maastricht), grø̄nšpān (Klimmen), jrø̄nšpān (Bleijerheide, ... ), ijzerblauw: īzǝrblǫw (Klimmen), ijzermenie: izǝrmēni (Ottersum), ęjzǝrmēni (Diepenbeek), ī.zǝrmēni (Waubach), īzǝrmēnex (Klimmen), īzǝrmēni (Buchten, ... ), īzǝrmɛnix (Kerkrade), indigo: endigo (Heerlen, ... ), indigoblauw: endigoblǫw (Gulpen), indisch geel: endes ˲gē̜l (Klimmen), endis ˲gē̜l (Klimmen), endis ˲gęal (Waubach), endiš ˲gē̜l (Gulpen), indisch rood: endes, endis rūǝt (Klimmen), endiš rūǝt (Gulpen), indiš ruǝt (Kerkrade), ivoorzwart: ivōržwat (Gulpen), kakgeel: kak˲gē̜l (Klimmen), kalkgeel: kalǝkjęǝl (Kerkrade), kalǝk˲gē̜.l (Heerlen), kalǝk˲gē̜l (Gulpen, ... ), kalǝk˲gęal (Waubach), kalkgroen: kalǝk˲gryn (Jeuk), kalǝk˲grȳn (Diepenbeek, ... ), kalǝk˲grø̄n (Buchten, ... ), kanariegeel: kǝnārigē̜l (Klimmen), karmezijnlak: karmǝzīnlak (Gulpen), karmijn: karmīn (Buchten, ... ), kǝrmīn (Klimmen), karmijnlak: kǝrmīnlak (Klimmen), karmijnrood: kǝrmīnrūǝt (Herten, ... ), karrenzwart: kɛrǝnzwat (Diepenbeek), kasseler aarde: kasǝlǝr ē̜ǝt (Gulpen), kassels bruin: kasǝls˱ brūn (Kerkrade), kasselse aarde: kasǝlsǝ ē̜rt (Heel, ... ), kasǝlsǝ ē̜ǝt (Heerlen), keuls bruin: kø̜lš˱ brū.n (Waubach), keulse amber: kø̜lšǝ ambǝr (Klimmen), kindjesgeel: kīntjǝs˲gē̜l (Ottersum), kobaltblauw: kobalt˱blǫa (Kerkrade), kobalt˱blǫw (Gulpen, ... ), kǝbalt˱blǫw (Klimmen), kobaltgroen: kobalt˲grø̄n (Gulpen, ... ), kǝbalt˲grø̄n (Klimmen), koningsblauw: kȳǝneŋs˱blǫw (Klimmen, ... ), kø̄neŋs˱blǫw (Diepenbeek, ... ), kø̜̄neŋs˱blǫw (Heel), kopergroen: kuǝpǝrgrø̄n (Klimmen), kōpǝrgrø̄n (Herten), kraplak: kraplak (Gulpen, ... ), lampenzwart: lampǝšwat (Heerlen, ... ), lampǝžwart (Heel, ... ), lampǝžwat (Gulpen), lampenzwartsel: lampǝžwɛrtsǝl (Klimmen), lentegroen: lē̜ntǝgrȳn (Tessenderlo), litofoon: litofōn (Kerkrade), litofoonwit: litofōnwet (Gulpen, ... ), loodmenie: lōatmēni (Buchten), lōtmēni (Ottersum), lū.tmēni (Waubach), lūtmēni (Diepenbeek), lūwǝtmēni (Jeuk), lūǝtmēnex (Klimmen), lūǝtmēni (Gulpen, ... ), loodwit: lutwet (Maastricht), luǝtwīs (Bleijerheide, ... ), lūtwet (Diepenbeek, ... ), lūwǝtwet (Jeuk), lūǝtwet (Gulpen, ... ), maserbruin: māzǝrbrūn (Kerkrade  [(gebrande amber: gebruikt bij het imiteren van eikehout)]  ), mineraalblauw: minǝrālblǫw (Buchten, ... ), moderood: mōdǝrūǝt (Gulpen), napels geel: nāpǝls ˲gē̜.l (Heerlen), nāpǝls ˲gē̜l (Gulpen, ... ), nāpǝlš ˲gē̜l (Klimmen), oker: uǝkǝr (Heel), ōkǝr (Buchten, ... ), ongebrande amber: ongǝbrandjǝ ombǝr (Herten), ongǝbrāndǝ ombǝr (Ottersum), onjǝbrandǝ ǫmbǝr (Kerkrade), ǫngǝbrandǝ ambǝr (Gulpen), ongebrande lak: ongǝbrandjǝ lak (Heel, ... ), ongebrande sienna: ǫngǝbrandǝ sijɛna (Klimmen), ongebrande terra: onjǝbrandǝ tɛra (Kerkrade), ongebrende amber: ǫngǝbrɛndǝ ambǝr (Klimmen), ǫngǝbrɛndǝ ombǝr (Heerlen, ... ), ongebrende terra di sienna: ongǝbręndǝ tɛra de sjɛna (Buchten), ǫngǝbrɛndǝ tē̜r dǝ sjɛn (Klimmen), ǫngǝbrɛndǝ tɛra di sjɛna (Heerlen), parijs blauw: parī.s˱ blǫw (Waubach), parīs˱ blǫw (Ottersum), pǝrīs˱ blǫw (Klimmen), parijzer blauw: parīzǝr blǫw (Gulpen), permanentgroen: pɛrmanɛnt˲grø̄.n (Waubach), pɛrmanɛnt˲grø̄n (Buchten, ... ), permanentrood: pɛrmǝnɛntrōat (Herten), pɛrmǝnɛntrūǝt (Gulpen, ... ), permanentwit: pɛrmanɛntwet (Gulpen, ... ), pɛrmǝnɛntwet (Klimmen), perzenrood: pɛrzǝrūǝt (Klimmen), perziaans rood: pɛrsijāns rūǝt (Herten), pɛrzijāns rōat (Buchten), pɛrzijāns rūǝt (Gulpen), pigmenten: pexmɛntǝ (Maasbree), poeder: pujǝr (Diepenbeek, ... ), pǫjǝr (Tessenderlo), poederverf: pu.jǝrvɛrǝf (Schinnen), pujǝrvęrǝf (Klimmen), potlood: potlūǝt (Herten), pǫtlūǝt (Gulpen), pruisblauw: prȳš˱blǫw (Klimmen), pruisenblauw: prø̜jsǝnblǫw (Diepenbeek), pruisisch blauw: prȳsǝs˱ blǫw (Gulpen, ... ), prȳsǝš˱ blǫw (Heerlen), rijtuigenzwart: rejtȳgǝzwart (Ottersum), rījtȳgǝžwart (Heel), rītȳgǝžwart (Buchten), rijtuigzwart: ritȳx˲žwat (Gulpen), rītȳx˲žwart (Herten), rode menie: ruǝ mɛnix (Kerkrade), schijtgeel: sxit˲gē̜l (Ottersum), sxē̜t˲gēl (Tessenderlo), šęjt˲gīǝl (Diepenbeek), šīt˲gē̜.l (Heerlen), šīt˲gē̜l (Buchten, ... ), sienna: sjɛna (Gulpen), signaalrood: senjālrōat (Buchten, ... ), senjālrōt (Ottersum), senjālrūwǝt (Jeuk), senjālrūǝt (Gulpen, ... ), senjǭlrūt (Diepenbeek), z ̇inālruǝt (Kerkrade), spaans groen: spǭns ˲grȳn (Diepenbeek), špāns ˲grø̄n (Gulpen), staalblauw: stǭlblǫw (Ottersum), štǭlblǫw (Klimmen), standgroen: štant˲grø̄n (Klimmen), strontsgeel: štroŋsjęǝl (Kerkrade), strooiblauw: strōjblǫw (Diepenbeek), terra di sienna: tɛrǝ dǝ sjɛnǝ (Diepenbeek), titaan: titān (Meijel), titaanwit: titānwet (Gulpen), titānwīs (Kerkrade), turks rood: tørǝks rūǝt (Gulpen, ... ), ultramarijnblauw: øltramaręjnblǫw (Heerlen, ... ), øltramarīnblǫa (Kerkrade), øltramarīnblǫw (Klimmen), øltramǝrīnblǫw (Gulpen), ultramarijnsblauw: øltramarīns˱blǫw (Buchten), verfpoeder: vęrǝfpujǝr (Herten), vɛrǝfpujǝr (Klimmen, ... ), vɛrǝfpōjǝr (Houthalen), vermiljoen: vɛrmelj ̇un (Herten), vɛrmeljun (Klimmen, ... ), vermiljoenrood: vǝrmeljunrūwǝt (Jeuk), vǝrmeljū.nrūǝt (Gulpen), vǝrmeljūnrūt (Diepenbeek), vlamzwart: vlamžwart (Herten, ... ), vlamžwat (Gulpen), wenerlak: wēnǝrlak (Klimmen, ... ), witlood: wetlūt (Houthalen), wolframblauw: wǫlǝframblǫw (Gulpen), zilverglid: zelvǝrglet (Klimmen), zelǝvǝrglet (Gulpen), zilverglitter: zelvǝrjlitǝr (Kerkrade), zinkgeel: zeŋkjęǝl (Kerkrade), zeŋk˲gē̜.l (Heerlen), zeŋk˲gē̜l (Buchten, ... ), zeŋk˲gęal (Waubach), zinkgroen: zeŋkjrø̄n (Kerkrade), zeŋk˲gryn (Jeuk), zeŋk˲grøȳn (Diepenbeek), zeŋk˲grø̄n (Buchten, ... ), zēŋk˲grȳn (Ottersum), zinkwit: zeŋkwet (Diepenbeek, ... ), zeŋkwīs (Kerkrade), zinnober: tsinōbǝr (Kerkrade), zwart: šwɛts (Kerkrade), zwartsel: zwartsǝl (Ottersum), zwatsǝl (Diepenbeek, ... ), šwatsǝl (Waubach), šwɛrtsǝl (Buchten, ... ), šwɛtsǝl (Heerlen), žwatsǝl (Gulpen), žwęrtsǝl (Heel, ... ), žwɛrtsǝl (Klimmen), zwavelzinkwit: zwāvǝlzeŋkwet (Heel), zweeds zwart: zwēts ˲zwart (Meijel  [(van houtskool gemaakt)]  ), šwēts šwat (Klimmen  [(blauwig)]  ), žwēts ˲žwat (Gulpen  [(zeer donker zwart)]  ) De poedervormige, kleurgevende bestanddelen van een verf. In dit lemma zijn de benamingen voor een aantal droge verfstoffen waarmee men vroeger zelf verf maakte, bijeengeplaatst. Rubriek A bevat algemene benamingen voor droge verfstoffen, terwijl onder B tot en met H de termen voor respectievelijk witte, gele, rode, blauwe, groene, bruine en zwarte verfstoffen zijn opgenomen. Droge verfstoffen werden in L 330 bewaard in 'laden' ('lājǝ'), 'trommels' ('trǫmǝls'), 'bussen' ('bø̜sǝ') en 'doosjes' ('dø̄skǝs'), in K 353 in 'vaatjes' ('v'tjǝs'), in Q 113 in 'blikken bussen' ('blekǝ bøs'), in L 328 in 'blikken bussen' ('blekǝ bø̜s'), in Q 121 in een 'blikken doos' ('blē̜xǝ duǝs'), in L 163 in 'tonnen' ('tonǝ'), in L 267 in 'tonnetjes' ('tø̜nkǝs') en 'houten kistjes' ('hǫwtǝ kesjǝs'), in Q 71 in 'houten bakjes' ('hōtǝn b'kskǝs'), in Q 203 in 'houten tonnetjes' ('hǭtǝ tønǝkǝs'), in Q 113 in 'houten tonnen' ('hōtǝ tǫnǝ'), in P 219 in een 'verfton' ('v'rǝftǫn'), en in L 414 in een 'papieren buil' ('papīrǝ bø̜jl'). [N 67, 1a; N 67, 1b; N 67, 2; N 67, 5-9; monogr.] II-9
drogen drogen: dryjǝgǝ (Tessenderlo), drȳgǝ (Loksbergen, ... ) De klompen voor het afwerken laten drogen, kunstmatig in een droogkamer of op natuurlijke wijze in een droogschuur. [N 97, 98] II-12
drogen van turf drogen: dryǝgǝ (Meijel, ... ) Het drogen van turf begint spoedig na het steken van de hoeveelheid turf die men nodig heeft voor de winter. [I, 83] II-4
drogen, droog worden (van gemaaid gras) (het gras) hooit: hø̜i̯t (Posterholt), hēt (Oirsbeek), hūi̯ǝt (Beringen), (het gras) wordt hooi: wertj hø̜i̯ (Haelen), aandrogen: āndrø̜̄gǝ (Haelen, ... ), afgestorven: āfstørvǝn (Leuken), afsterven: afstęrvǝ (Broekhuizen, ... ), āfstęr(ǝ)vǝ (Achel, ... ), āfštęrvǝ (Herten, ... ), ǭfstęrvǝ (Beverst, ... ), ǭfštęrvǝ (Gronsveld), besterven: bǝstērvǝ (Middelaar), bǝstęrvǝ (Geulle, ... ), bǝštę.rvǝ (Boukoul, ... ), bǝštęrvǝ (Heerlen), bleken: blē̜ǝkǝ (Gingelom), dlw)ø̜ø̜: vǝrstørǝvǝn (Kwaadmechelen), vǝrstǫrvǝ (Berg, ... ), dor worden: dǫr wē̜rǝ (Bocholt), drogen: driǝgǝ (Gruitrode), drygǝ (Beringen, ... ), dryǝgǝ (Ell, ... ), drȳgǝ (Baarlo, ... ), drȳgǝn (Diepenbeek), drȳǝgǝ (Baexem, ... ), drøgǝ (Gennep, ... ), drø̄gǝ (Neerpelt, ... ), drø̄ǝgǝ (Munstergeleen), drø̜gǝ (Maasmechelen), drø̜ygǝ (Borgloon), drōǝgǝ (Kinrooi), droog worden: drix węrǝ (Peer), drøx wērǝ (Roermond), het is dood: tęs˱dut (Smeermaas), hooien: hø̜.i̯ǝ (Geistingen), hø̜i̯ǝ (Holtum, ... ), hōi̯ǝ (Val-Meer), hǫi̯ǝ (Opheers), kapotgaan: kapǫt˲gǫn (Hoeselt), kǝpǫt˲gǫn (Hasselt, ... ), kǝpǫt˲gǫǝn (Kessenich), op de bleek liggen: ǫp dǝ blēi̯k lē̜gǝ (Klimmen), opdrogen: ǫp˱drīgǝ (Bree), sterven: stęrvǝ (Berg, ... ), stęrǝvǝ (Kiewit, ... ), štę.rvǝ (Houthalen), štęrvǝ (Moorveld, ... ), uitdrogen: āt˱drȳgǝ (Sint-Truiden), uitsterven: utstęrvǝn (Achel), ātstęrvǝ (Melveren), ˙utstɛrvǝ (America), verslaan: verslaan (Grathem), verslakken: verslakken (Maasmechelen), verslakkeren: verslakkeren (Montfort), versloeieren: vǝršlui̯ǝrǝ (Rothem), verslonsen: vǝršlǫnsǝ (Ulestraten), versterven: vǝrstęr(ǝ)rvǝ (Koersel, ... ), vǝrstɛrvǝ (Overpelt, ... ), vǝrštęrvǝ (Guttecoven, ... ), weren: wɛ̄rǝ (Ransdaal), (volt dlw)  gǝwērt (Banholt, ... ), winnen: wenǝ (Val-Meer) Het droog worden, gezegd van gemaaid gras. [N 14, 90; monogr.] I-3
drogen, vooreesten afeesten: āfēstǝ (Stramproy), drogen: (het groenmout wordt) gǝdrø̜x (Sittard), drȳǝgǝ (Meerssen, ... ), eesten: eesten (Arcen), ēstǝ (Maastricht), schwelken: šwęlkǝn (Arcen), šwɛlkǝ (Swalmen), tourailler: tourailler (Kerkom) De kieming stopzetten door het groenmout te laten drogen in de wind of het groenmout onderwerpen aan een inleidend droogproces op de vooreest. Zie ook het lemma ''moutzolder, vooreest''. [N 35, 12; N 35, 19] II-2
drom dreumel: drø̄jmǝl (Stramproy), drom: dromǝ (Eupen) De verzameling van draden die door de kamrijger of kamslager in een nieuwe weefkam wordt ingeregen of het gedeelte van de ketting dat in de kam blijft hangen. Volgens Schmitz (pag. 83) is de drom ø̄rest einer alten Webkette, der im Riet und in den Schäften bleibt und an den die neue Kette angeknüpft wirdø̄. [N 39, 77a; N 39, 77b; monogr.] II-7
dromer dromer: dreu’mer (Chèvremont), druimer (Maastricht) dromer III-1-4
dronkaard alcoholist: alcoholist (Schimmert), alkoholist (Pey), alkoholiker (du.): alkuholiker (Kerkrade), boemelaar: boemelaer (Venlo), boemeleer (Wijnandsrade), boemeler (Tienray), boemelèer (Gulpen), boeməléér (Venlo), bŏĕmwléér (Venlo), bómmeléér (As, ... ), wie veel op de lappe is  bómmeléér (Gruitrode), buizebank: bùyzëbénk (Tongeren), buizenbank: bùyzëbénk (Tongeren), buizer: buizer (Blerick, ... ), drankmolen: draankmeule (Castenray, ... ), drāŋkmø̄lə (Gennep, ... ), drankorgel: drankorgel (Herten (bij Roermond)), drankörgel (Beek), drāŋk˂øͅrgəl (Gennep, ... ), drankwagen: drankwaage (Sittard), drankwage (Geleen, ... ), drankwagə (Echt/Gebroek, ... ), drāŋkwāgə (Castenray, ... ), drupjesheilige: dröpkeshèllige (Klimmen), \\nn\\ dröpk\\sheilige déé in all\\ kéfèes verîêrd wËËrt  dröpkəsheilige (Venlo), Hij is ennen dröpkeshellege, dén ien alle herbaerge verieërd wert: gezegde voor iemand die een vaste en stevige drinker is  dröpkeshellege (Castenray, ... ), gusselaar: geusseléér (Wijlre), karrenbindel: kaarebéngel (Nieuwenhagen), krakerd: kraakert (Sittard), liefhebber: spinneweb Dat is ?ne leifhöbber,dae pak zich sjtikkem de zien: hij is een liefhebber van een borrel en drinkt stiekem zijn portie  leifhöbber (Sittard), pimpelaar: pumpelaer (Sittard), proever: preuver (Venlo), proeverd: preuvert (Thorn), pry(3)̄vərt (Gennep, ... ), dat is ene richtige pruivert: hij lust hem graag  pruivert (Sittard), schnapsnaas: sjnaps’naas (Tegelen, ... ), volle, een -: unne volle (Heerlerbaan/Kaumer), zat varken: Hië kwao.m hèèë bènne bè z¯n zao.ête kneu.k (kloete): Hij kwam binnen met zijn zatte knoken (lijf) Zoe zao.ët as e kenón, as ¯n schöp, as hó.nntt؉.zjent ma.n, as ¯n snöp, as e vé.rreke, as ne zwitser, as ne petat: Zo zat als een kanon, als een spade, als honderduizend man, als een snip, als een varken, als een Zwitser, als een aardappel  zao.ët vé.rreke (Zonhoven), zatlap: za.tlap (Meeuwen), zaa.tlap (Maastricht), zaatlap (Amby, ... ), zaatlàp (Kelpen), zaotlap (Vlijtingen), zatlap (Baarlo, ... ), zā.tl‧ap (Neeroeteren), zāāten (Brunssum), zāātlap (Maastricht, ... ), zoatlap (Zonhoven), zàtlap (Venlo), zàtlàp (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), zààtlap (Horn, ... ), zààtlàp (Heugem, ... ), záátlap (Haelen, ... ), záátlàp (As, ... ), záátláp (Roermond), zâtlap (Maasbree), aa kort  zaatlap (Velden), bijv. oome Jan,(Geertje)  zatlap (Steyl), De maan waos ¯ne zaatlap, mer, es ¯r neuchter waos, ¯ne fijne sjrienewèrreker  zaatlap (Maastricht), Enne zatláp is enne groeëte theoloog, went hij kent alle hellegedaag Zatlep en kiender spraeke/zegge de waorhejd  zatláp (Castenray, ... ), neet ummer  zaatlap (Lutterade), ut-jes op de aa  zaatlap (Maastricht), Verklw. {za.tlpk\\  za.tlɛp (Meeuwen), was zaotlap  zaatlap (Caberg), zatlap  zātlap (Meeuwen), zatte vot: saate vot (Ten-Esschen/Weustenrade), zatte, een -: za.tə (Meeuwen), zā.jə (Neeroeteren), Dao lepe väöl zate Mèt vastelaovend zuuste eigelik wienig zate  zate (Maastricht), Waat zeen-der toch väöl zate op de sjtraot vanaovend  zate (Roermond), zattelap: zattelap (Leopoldsburg), zattelemme: zaotelêmme (Bilzen), zatterik: zatərek (Blitterswijck, ... ), zatzak: zaotzak (Bilzen, ... ), zoatzak (Hoeselt), zotlap: zotláp (Tienray), zuielaar: zöjelaèr (Buchten), zuipbroer: zoef’broor (Bleijerheide, ... ), zuipe-varken: zōēpe vérreke (Nieuwenhagen), zuiper: zoefer (Simpelveld), zoeper (Ospel), zōē⁄pər (Brunssum), zŏĕper (Vijlen), zuipər (Loksbergen), zuplap (Teuven), zūūfer (Simpelveld), zūūfər (Simpelveld), zūūper (Nieuwenhagen), zŭper (Vijlen), zûplap (Bree), züffer (Bleijerheide, ... ), zuiperd: zoeperd (Castenray, ... ), zoepert (Hamont), zóuperd (Opglabbeek), zówperd (Gruitrode), Enne snoeper kan mieër versoepe as enne zoeper kan verzoepe Enne zoeper hit oeëts genoeg, enne snoeper noeët t Geft mieër âlde zoepers as âlde dokters  zoeperd (Castenray, ... ), zuipkar: zoepkèr (Eksel), zóupkàr (Opglabbeek), zuipkoe: zoeëpkoo (Stokkem), zoe‧pkoe (Montfort), zuipkont: zoepkoont (Oirlo), zypkōnt (Gennep, ... ), zuiplade: zóuplááj (Opglabbeek), zuiplap: zoeflap (Simpelveld), zoeplap (Beek, ... ), zoeplāp (Venray), zoeplàp (Beek, ... ), zoepláp (Urmond, ... ), zoeppen (Eksel), zoeëplap (Herten (bij Roermond), ... ), zoeəplap (Schinnen), zoēplap (Schimmert, ... ), zOēplàp (Sevenum), zoe‧plap (Montfort), zooplap (Vlijtingen), zowplàp (As, ... ), zoéplap (Gronsveld), zoêplap (Blerick, ... ), zoëplap (Maasbree), zōē.plap (Kelpen), zōēflap (Simpelveld), zōēflàp (Simpelveld), zōēplap (Asselt, ... ), zōēplàp (Amstenrade, ... ), zōēpláp (Ubachsberg), zŏĕplap (Grevenbicht/Papenhoven), zŏĕplàp (Nuth/Aalbeek, ... ), zuiplap (Montfort), zuuplap (Gennep, ... ), zū.pla.p (Eys, ... ), zū.əpl‧ap (Neeroeteren), zŭēplap (Schimmert), zŭŭplàp (Gennep), zŭŭwplàp (Meeuwen), zyplap (Gennep, ... ), zóuplàp (Opglabbeek), zóéplap (Haelen), zôeplàp (Sittard), zôêplap (Heerlen, ... ), zôêplàp (Schimmert), zùùplàp (Opglabbeek), drunkummer  zoeplap (Lutterade), Enne zoepláp is enne groeëten theoloog, went hij kent alle hellegedaag: gezegde voor iemand die graag drinkt en dan een feestelijke gebeurtenis als uitvlucht heeft Zaleg zien kaost schräöm,zaej de zoepláp, en ge mòt t nog biechte ok  zoepláp (Castenray, ... ), Verklw. zoêplepke  zoêplap (Altweert, ... ), Vreuger waos heer ¯nen oppassende mins, meh nao d¯n doed van z¯n vrouw is ¯t ¯ne zoeplap gewoorde  zoeplap (Maastricht), zoeplap  zŏĕplap (Meijel), zuipnaas: zōēpnáás (Oirsbeek), zuipnagel: zoepniggel (Sittard), zuipnelis: zoepnelles (Heerlerbaan/Kaumer), zuipnikkel: zoepnikkel (Castenray, ... ), zoe‧pniekəl (Montfort), zypnekəl (Gennep, ... ), zuipschotel: zoepschŏttel (Meerlo), zuipschuit: zoēpsjuut (Tungelroy), zoëpschuit (Maasbree), zōēpsjäöt (Echt/Gebroek), zuipschuit (Geulle), zwanser: zwanser (Schimmert) drinkeboer || drinkebroer || drinken; Hoe noemt U: Veel en met graagte drinken (loeriën, leerzen) [N 80 (1980)] || drinker || drinker, iemand die veel drinkt || dronkaard || dronkaard, drinkebroer || dronkaard; Hoe noemt U: Iemand die voortdurend dronken is (dronkaard, zatlapper, zwanzer, boemelaar, alcoholist) [N 80 (1980)] || dronkelap || dronken [N 10 (1961)] || dronken persoon || dronkenlap || gewoontedrinker || iem. man of vrouw die dronken is || iemand die graag een glaasje drinkt || iemand die voortdurend dronken is (dronkaard) [N 80 (1980)] || jenever drinken; Hoe noemt U: Jenever drinken (proeven, likken) [N 80 (1980)] || pimpelaar || proever || zatlap || zatlap, dronkelap || zatte (= iemand die zat is) || zuiplap III-2-3
dronken aan de strop geroken: aan de sjtòp geraoke (Roermond), afgeladen: aafgelaaije (Venlo), aofgelaoje (Maastricht), bedronken: bedroonke (Boekend), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  bedronke(n) (As), bədroenkə (Vliermaal), bədruŋkə (Welkenraedt), beschonken: besjőőnke (Maastricht), besjònke (Roermond), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  besxoŋkə (Hamont), bezopen: bezaope (Blerick, ... ), bezāōpe (Oirsbeek), bezoape (Kerkrade), bezoope (Belfeld, ... ), bezope (Oirlo, ... ), bezopen (Elsloo, ... ), bezōēpe (Mesch), bezōēpen (Oost-Maarland), bezōpe (Maasbracht, ... ), bezòpe (Buchten), bezôpe (Stein), bezôôpe (Ubachsberg), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  besaûpe (Montzen), bezoape (Welkenraedt), bezope (Eisden), Volgens de informant zegt men in Brunssum (Q 035) zaat.  besofen (Bocholtz), blauw: blòw (Ubachsberg), Heë woar zoeë blauw, dat heë nit mieë óp de bee koeët sjtoa  blauw (Bleijerheide, ... ), boven theewater: boave teiwater (Susteren), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  bovə tewōͅtər (Hamont), bovə tējwatər (Maastricht), boven zijn theewater: baove zien thie-water (Venlo), door de buis: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  dør de buus (Vliermaal), dronken: dronke (Brunssum), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  droŋkə (Maastricht), droŋkən (Zonhoven), een brom derin: n bròm d`r in (Tegelen), een geestelijke roes: n geistelike roes (Thorn), een glaasje te veel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  ə glei̯skə tə vøͅl (Mechelen-aan-de-Maas), een goed glas op: e good glaas op (Thorn), een goed stuk in de kraag hebben: ei goot stuk inne kraag höbbe (Ittervoort), een pot te veel uit: ne pot te vuil oet (Belfeld), een streep in: n striep in (Elsloo), een stuk in: e sjtök in (Meerssen), ee schtuk in (Heerlen), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  en stār en (Riksingen), een stuk in de hakken: e sjtuk in de hakke höbbe (Obbicht), e sjtök in de hakke (Ulestraten), n stuk in de hakke (Echt/Gebroek), stuk in de hakke (Mechelen), een stuk in de kloten: e sjtuk in de kloate hubbe (Houthem), e sjtuk in de kloeate höbbe (Obbicht), e sjtök in de klwatte (Meerssen), ei stjuk in die klóóte (Nunhem), stuk in de kloeëte (Mechelen), een stuk in de kont: en stuk ien de kóónt (Wanssum), n stuk ien de kont (Gennep), n stuk in de kont (Heerlen), sjtök in de kontj (Roermond), sjtök in de koont (Tegelen), stök in de kōnt (Venlo), een stuk in de kraag: e sjtuk in der kraag (Bocholtz), e sjtök in de kraag (Meerssen), e stök in de kraag (Thorn), ee schtuk in der kraag (Heerlen), ee sjtuk in d`r kraag (Nieuwenhagen), ee sjtuk in der kraag (Eygelshoven), ei stök in de kraag (Neer), ein sjtuk in de kraag (Belfeld), ein sjtök in de kraag (Roermond), ein stök in de kraag (Venlo), en stuk ien de kraag (Wanssum), n stuk ien de kraag (Gennep), n stuk in de kraag (Heerlen), stök in de kraag (Venlo), een stuk in de laars: en stuk in de laarsj (Horst), een stuk in de mup: ei stök inne mup (Montfort), een stuk in de reet: ei stjuk in die reet (Nunhem), n stuk ien de reet (Gennep), een stuk in de vaan: ei stjuk in die vaan (Nunhem), ei stök inne vaan (Montfort), sjtök in de vaan (Sittard), een stuk in de vot: e sjtök in de vot (Meerssen, ... ), ee stuk in de vot (Heerlen), en stuk ien de vot (Wanssum), n stuk in de vot (Echt/Gebroek), Vulgair.  sjtök in de vot (Heerlerheide), een stuk in gen vot: ee stuk i gen vot (Vrusschemig), een stuk in wie een beer: u stuk in wij unne bär (Weert), een stuk in zijn botten: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  e stuk in z’n botten (Eksel), een stuk in zijn botten (Zonhoven), ə stijk eͅn zən boͅtə (Halen), ə stoek en zən boͅtə (Mechelen-aan-de-Maas), een stuk in zijn hak: n stuk in zien hak (Blerick), een stuk in zijn hakken: e schtuk in z’n hakke (Mesch), e sjtök in z’n hakke (Neerbeek), e stuk in z’n hakke (Grevenbicht/Papenhoven), e stök in de hakke (Ulestraten), e stök in sien hakke (Roosteren), e stök in zien hakke (Maastricht), e stök in z’n hakke (Schimmert, ... ), ene stuk in zene hakke (Stein), n stök in z’n hakke (Bunde), schtök in z’n hakke (Bunde), u stök in z’n hakke (Sint-Pieter), een stuk in zijn kloten: u stök in z’n kloette (Sint-Pieter), een stuk in zijn kont: e sjtuk in z’n koont (Mheer), e sjtök in zien kònt (Tegelen), e stōk in z’n kōnt (Schimmert), e stök in z’n koont (Wolder/Oud-Vroenhoven), e stök in z’n kònt (Nederweert), hèt e schtök in z’n kuntj (Susteren), n stuk in zien kont (Blerick), een stuk in zijn kraag: e sjtuk in z’nne kraag (Mheer), e stuk ien zenne kraog (Oost-Maarland), e stuk in zenne kraag (Eksel), e stök in zunne kraag (Nederweert), e stök in z’ne kraag (Heugem, ... ), ei stôk in ziene kraag (Ell), hèt e schtök in z’ne kroog (Susteren), n stuk ien ziene kraag (Wanssum), n stuk in zunne kraag (Maastricht), n stèùk in zien kraag (Posterholt), u stök in z’ne kraag (Sint-Pieter), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  ee steͅk eͅn zeͅne kroêg (Vliermaal), een stuk in zijn kraag (s-Gravenvoeren, ... ), eͅ stek en zɛne krāx (Opglabbeek), èn stuk in zenne kroag (Oostham), ə stek en zəne krāx (Peer), ə styk in zijne krāg (Loksbergen), ə støk (eͅn pēͅis) eͅn zeͅnə krōͅx (Gelinden), ə støͅk eͅ zeͅnə krōͅx (Sint-Truiden), ə støͅk eͅn zinə krāx (Maastricht), een stuk in zijn la: n stèùk in zien laa (Posterholt), een stuk in zijn laarzen: e sjtök ien z’n laarze hebbe (Gronsveld), e sjtùk ien z’n laarse hebbe (Gronsveld), e stuk ien z’n laarse hebbe (Oost-Maarland), een stuk in zijn lade: e stök in zien laaj (Tegelen), een stuk in zijn nek: e stök in ziene nek (Tegelen), een stuk in zijn pellerien: sjtök in ziene pellerien (Tegelen), een stuk in zijn reet: en stuk in ziene reet (Horst), n stuk in z’n reet (Echt/Gebroek), een stuk in zijn vaan: ei stôk in zien vaan (Ell), een stuk in zijn vadem: n stuk in zien vaam (Roermond), een stuk in zijn voeten: èè stèk in zi-jn veet höbbe (Bree), een stuk in zijn vot: n stèùk in zien vot (Posterholt), een vlieg in zijn oog: en vleeg in ee oog (Brunssum), geladen: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  gela-ë (Wellen), gəlōͅwə (Gelinden), hij is geloi̯jen (Sint-Huibrechts-Lille), gesneuveld: gesneuveld (Venlo), hardstikke zat: harsjsjtikke zaat (Obbicht), hartstikke zat: herstikke zaat (Nederweert, ... ), in de olie: in de āōlie (Schimmert), in den aolie (Sevenum), in den oalie (Echt/Gebroek), in den olie (Maastricht), kachel: kachel (Blitterswijck, ... ), kāchel (Schimmert), Vergel. bargoens  kachel (Altweert, ... ), kanon: kânon (Neeritter), kegel: Hae waas gésterenaovuntj weer flînk keegel  keegel (Altweert, ... ), klazetig: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m vluchtig  klø͂ͅsetix (Gelinden), knijl: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  knijl (Welkenraedt), lorum: in de lorem zeen: dronken  lorəm (Roermond), piechel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  pixəl (Riksingen), schijtzat: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  šxētsat (Halen), snul: snul (Thorn), stijf: sjtiéf (Klimmen), stuk in de bol: sjtuk in de böl (Schinveld), stuk in de gieter: stök in de geeter (Venlo), stuk in de hakken: stuk in de hakke (Nuth/Aalbeek), stuk in de kloten: sjtuk in de klôête (Schinveld), stuk in de kloëte (Nuth/Aalbeek), stuk in de kont: sjtuk in die kont (Vlodrop), stuk in de kraag: sjtuk in de kraag (Schinveld), sjtuk in der kraag (Ten-Esschen/Weustenrade, ... ), sjtuk inne kraag (Vlodrop), stuk ien de kraag (Venray), stuk īēn de kraog (Ottersum), stuk in de lade: stuk in de laaij (Tegelen), stuk in de laaj (Sevenum), stuk in de vaan: sjtuk in die vaan (Vlodrop), stuk in de vot: sjtuk in de vot (Schinveld), sjtuk in de vót (Ubachsberg), stuk in de vot (Nuth/Aalbeek), stuk in zijn hakken: schtök in z’n hakke (Elsloo), stuk in zijn kloten: stuk in zijn kloeten (Zonhoven), stuk in zijn voeten: stuk in zən (voetə) gehàd hemmə (Loksbergen), te diep in het glaasje gekeken: te deep in het glaeske gekeke (Tegelen), te deep in t glaaske gekeken (Roosteren), te deep in t glaeske gekeke (Leveroy, ... ), te deep in t glaiske gekeke (Neeritter), te deep in t glāske gekeken (Roosteren), te deep in t gläske gekeeke (Venlo), te deep in t glêske gekeeke (Blerick), te dēēp in t glèèjske gekieke (Ten-Esschen/Weustenrade), te diep in het glaasje geloerd hebben: te deejp in et gleejske geloert höbbe (Maastricht), te diep in het glas gezien: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  tə dèp eͅn ət glōͅs gəzējn (Maastricht), te veel gezopen: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  tə vēͅl gəzy(3)̄əpən (Opglabbeek), teut: teut (Heerlen, ... ), tø̄t (Blitterswijck, ... ), Hae waas géster wee täöt Tedjuu waat, woordjae täöt  täöt (Altweert, ... ), tureluut: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  tijrlijt (Sint-Truiden), vaardig: vēē-rdig (Schimmert), (zat).  vädig (Heerlen), van de benen af: van de bein aaf (Venlo), vol: vol (Bleijerheide, ... ), vool (Mechelen), vòl (Brunssum, ... ), vól (Kerkrade, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  vool (Montzen), vōl (s-Gravenvoeren, ... ), vol wie een koe: vol wie ing kôw (Nieuwenhagen), votzat: votzaat (Valkenburg), wie een pispot: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  wie ⁄n pispot (Ophoven), zalig: zalig (Blitterswijck), (zat).  zielig∂ (Heerlen), zat: ?? (Brunssum, ... ), za.t (Meeuwen), zaa.t (Panningen, ... ), zaaat (Weert), zaad (Vlodrop), zaat (Amby, ... ), zao.ët (Zonhoven, ... ), zaot (Gronsveld, ... ), zat (Afferden, ... ), zaàt (Urmond), zā.t (Meeswijk), zāāt (Montfort, ... ), zāāët (Hoensbroek), zoat (Eksel, ... ), zoit (Eijsden), zàt (Lottum), zôot (Tongeren), (iek ha genog).  zat (Eys), (Van dieren zegt men: schrëf).  zat (Heerlen), (Zien tauw höbbe(n).  zaat (Schinveld), betekent genoeg en dronken  zat (Gennep), De zate (of zaje) kluut zag hiêl filosufisch: es ich zaat bön, zi-jt det ederein, en es ich dorst höb, zi-jt det neme(s) Zuu zaat wie èè knòn(of wi-j eine Zwitser) Zuu zaat es ein snep:(omdat een snip zigzaggend van de grond opvliegt) Neet te laat en neet te zaat Eine zaje patat: een dronkenlap  zaat (As, ... ), een verb. vorm van zaat  zaai (As, ... ), Hae waas zoeë zaât as ¯n oeërlogschieëp (of as ¯ne Zwitser): hij was stomdronken det zal mich ¯n zaate bermertigheit waere: daar zal flink gedronken worden ¯ne zaâtlap: zatlap ¯ne zaâte: dronkelap, dronken persoon  zaât (Altweert, ... ), Iemes mòt hieël wat dreenke, allieër hij wer zat is Zat zien en zat werre is gâns wat ânders as zat hebbe Wat r nuchter ien zit, kumt r zat uut: dronken mensen tonen hun ware aard Zó zat as n òlliekroek/schup/ vaerke  zat (Castenray, ... ), verledentijd van zitten is zoot.  zat (Venlo), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  ēͅ əs zāt (Rotem), sat (Tessenderlo), za.t (Mechelen-aan-de-Maas), zaat (Amby, ... ), zat (Beringen, ... ), zaët (Wellen), zaət (Sint-Huibrechts-Lille), zā.t (Opgrimbie), zāāt (Maaseik), zāt (Maastricht, ... ), zoait (Vliermaal), zoat (Bommershoven, ... ), zoaët (Bilzen), zōͅĕt (Gelinden), zōͅt (Bilzen, ... ), zōͅət (Genk), zôt (Rosmeer), zö‧ət (Aalst-bij-St.-Truiden), zəwət (Hoepertingen, ... ), žât (Riksingen), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m op de o en a een hoedje  zōāt (Sint-Huibrechts-Lille), zat als een snep: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  zoa zaat es ⁄n snep (Ophoven), zat als een vot: zaat es ein vot (Sittard), zat gedronken: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  zāt gədroŋken (Opglabbeek), zat wie duizend man: zaat wie dōēzend man (Klimmen), zat wie een kanon: zaat wie e kanôn (Wolder/Oud-Vroenhoven), zaat wie ein kenon (Herten (bij Roermond)), zat wie een karrenrad: zoe zaat wie a karreraad (Nuth/Aalbeek), zat wie een maleier: zaat wie eine Maleijer (Herten (bij Roermond)), zaat wie enne Maleijer (Klimmen), zaat wie ne maleier (Wolder/Oud-Vroenhoven), zaat wie ène Maleier (Valkenburg), zat wie een molenpaard: zoe zaat wie a müleperd (Nuth/Aalbeek), zat wie een ui: zaat wie ein un (Valkenburg), zat wie een varken: zaat wie en vérreke (Klimmen), zat wie een vot: zaat wie èn vot (Valkenburg), zo zat als een kanon: zoo zaat es ein kanōn (Sittard), zo zat als een maleier: zo zat als n Maleier (Ottersum), zo zat als een oorlogschip: zo zaat es n oorlogsjeep (Limbricht), zo zat als n oorlogschip (Ottersum), zo zat als een schop: zoo zaat es ein sjöp (Sittard), zo zat als een schup: zo zaat as n sjöp (Berg-aan-de-Maas), zo zat as n schup (Broekhuizen), zoe zat as n schöp (Blerick), zoe zoat es n schup (Eksel), zo zat als een ui: zo zaat als ein ooi (Posterholt), zo zat als een varken: zôê zaat as ei vèrke (Neer), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  zūe zat as ə värəkə (Halen), zo zat wie duizend man: zoe zäot wie doézend maan (Gronsveld), zo zat wie een kanon: zôê zaat wie een kanon (Schinveld), zo zat wie een karrenhengst: zoe zaat wie a karrehings (Nuth/Aalbeek), zo zat wie een knos: ze zaat wie n knos (Sint-Pieter), zo zat wie een maleier: zoe zaat wie ne melijer (Maastricht), zoe zäot wie ’nne melejjer (Gronsveld), zo zat wie een oorlogschip: zôê zaat wie een ôêrlogsjîêp (Schinveld), zo zat wie een paard: zôê zaat wie ee péérd (Schinveld), zo zat wie een schup: zoa zaat wie ein schöp (Baexem), zoe zaat wie n schöp (Heugem), zôê zaat wie ein sjöp (Neer), i.e. een spade.  zo zat wie ein sjup (Baarlo), Uitdr.; i.e. schop.  zoee zaat wie n sjöp (Baexem), zo zat wie een ui: Uitdr.; i.e. ajuin.  zoee zaat wie n ooj (Baexem), zo zat wie een varken: zoe zäot wie e véreke (Gronsveld), zwaar geladen: swāōr gelaa (Oirsbeek), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  zo zwoər gelaain (Zonhoven) bedronken || beschonken || dronken [N 10 (1961)], [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)] || kater hebben; Hoe noemt U: Zich niet lekker voelen de dag na een flinke drinkpartij (een kater hebben) [N 80 (1980)] || lorum || zat [SGV (1914)] || zat (dronken) || zat, dronken, verzadigd || zo dronken zijn als III-2-3