e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
drinkfles add. pomp: (v.).  po.mp (Eys), Opm. v.d. invuller: wordt niet veel meer gebruikt.  pomp (Tongeren) Hoe heet verder in Uw dialect: de drinkfles (verouderd)? [N 93 (1983)] III-3-2
drinkglas bak: bak (Opheers), bakje: bakskə (Opheers), beker: baeker (Sittard), beker (Kerensheide), bèeker (Amstenrade), bierglas: beerglaas (Brunssum, ... ), beerglaos (Oost-Maarland), beerglas (Heerlen, ... ), beierglaas (Limbricht), beijerglaas (Sittard), bērglās (Kinrooi), bērjlās (Spekholzerheide), bierglas (Beverlo, ... ), birglōͅs (Zussen), bier werd geschonken in pot, deegel, sjöpke of pénjt (Z.d.)  b‧eͅi̯ərglā.s (Sittard), o.  biərglōͅəs (Diepenbeek), borrel: boͅrəl (Peer), corsay-tje: glazen drinkbeker sint truiden wb. 152 kórseike: soort bierglas  korsetje (Sint-Truiden), degel: degel (Sittard), demi (fr.): dəmi (Meeswijk, ... ), gewoonlijk  dəmī (Sint-Truiden), drinkensglas: drinkesglaa.s (Panningen), drinkglas: dreenkglas (Oirlo), drenkglaas (Roosteren), dreŋk>glōͅu̯əs (Gelinden), dreŋk˃glōͅu̯əs (Heers), dreͅnxlās (Lanklaar), drinkglaas (Baarlo, ... ), drinkglas (Beverlo, ... ), de \\ is niet duidelijk aangegeven onz.  dreŋk˃gloəs (Wintershoven), drinkglaas  drinkglaas (Bree), oane voot: zonder voet  drinkglas (Heerlen), fluitje: fluetsje (Gronsveld), glazen drinkbeker  fluitje (Sint-Truiden), glaasje: glāskə (Mook), glēskə (Bocholt, ... ), glēͅskə (Margraten, ... ), gläske (Roermond), glas: glaa.s (Panningen), glaas (As, ... ), glaes (Voort), glaoĕs (Hamont), glaos (Beverlo, ... ), glaoës (Eijsden), glaoəs (Borgloon), glas (Beverlo, ... ), glaus (Rijkhoven), glauwəs (Hoepertingen), glauəs (Riksingen), glaws (Diepenbeek, ... ), glawəs (Heers), glaəs (Alken, ... ), glā.s (Eupen, ... ), glāās (Melick, ... ), glāis (Hechtel), glāōs (Oost-Maarland), glās (\'s-Gravenvoeren, ... ), glāwəs (Zonhoven), gleaəs (Jeuk), glēͅs (Zolder), gloas (Achel, ... ), gloaəs (Nieuwerkerken), gloos (Tegelen), glos (Gennep), glous (Kuringen, ... ), glou̯əs (Spalbeek), gloəwəs (Hamont), glōis (Diepenbeek), glōs (Zichen-Zussen-Bolder), glōəs (Stevoort), glōͅ.s (Kuringen, ... ), glōͅ.əs (Rijkhoven, ... ), glōͅas (Diepenbeek), glōͅs (Gronsveld, ... ), glōͅə.s (Stevoort), glōͅəs (Borlo, ... ), gloͅs (Genk), gloͅəs (Hoepertingen, ... ), glàs (Hasselt), glâs (Mettekoven), gläos (Gronsveld), glòs (Bilzen), glòəs (Heers), glø&#x0304s (Groot-Loon), gəlaos (Sint-Truiden), gəlas (Linkhout, ... ), gəlawəs (Gelinden), gəlās (Bocholt), gəloas (Bilzen, ... ), gəlōͅs (Sint-Truiden, ... ), gəloͅəs (Mielen-boven-Aalst), jlā.s (Kelmis), jlās (Bleijerheide, ... ), aa met sleeptoon  glaas (Horn), enne störm ien \'n glas water: drukt om niets \'n Glaeske òpziene tied zörgt da\'che gezoonder ziet: matig gebruik van alkohol bevordert de gezondheid  glas (Castenray, ... ), gekleurd glaas \'t Glaas van \'ne sjpiegel ei glaas mèlk E paar glazer beer E glaaske grinnedien \'t glaas van \'n petrollamp  glaas (Roermond), letterlijk overgenomen  glaa.s (Maasniel), m. mv. glÅz\\r  glas (Hasselt), mv.  glazer (Grathem), mv. ~\\(r)  gloͅəs (Wellen), o = Franse en  glozj (Hasselt), o.  glās (Opglabbeek), o. met een staartje onder de o  glo͂ͅəs (Borgloon), onz mv. glÅs\\r  glās (Mechelen-aan-de-Maas), onz.  gla͂s (Boekt/Heikant), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  glas (Beverlo), gloas (Beverlo), Verklw. glaeske  glaas (Venlo), Verklw. gliëske  gla͂.s (Hasselt), Verklw. glöskë Të dȉp én hët glôos kȉkë  glôos (Tongeren), ¯t glaas van m¯ne brèl waos kepot E glaas beer E glaas wien ¯t glaas van de lamp ónder E gleeske wien Te deep in het gleeske kieke  glaas (Maastricht), ‹ , een halve o is geen frings teken maar RND  gəlōͅs (Niel-bij-St.-Truiden), halfje: høͅfkə (Lontzen, ... ), 1/2 liter  høͅfjə (Raeren), høͅfkə (Henri-Chapelle), 1/4 liter  høͅfkə (\'s-Gravenvoeren), = 1/2 liter  høͅfkə (Gemmenich), een halfje (vero.)  høͅfkə (Montzen), hengelglas: hɛŋəljlās (Bleijerheide, ... ), kapper: kapper (Thorn), kapər (Bree, ... ), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  kapper (Beverlo), Verklw. kepperke  kapper (Hasselt), kappertje: Glas van 1/4 l. inhoud Jóng! bring miech nog e kappertsje beer mèt sókker  kappertsje (Maastricht), maat: mø͂ͅtə (Zichen-Zussen-Bolder), maatje: 1/8 liter  mø&#x0304sjə (Raeren), jenever  møͅtjə (Venlo), jenever helft van half  møͅtjə (Gennep), pint: pe.nt (Eigenbilzen, ... ), pent (Achel, ... ), pentš (Bocholt, ... ), pent⁄ (Waterloos), peənt (Berg-en-Terblijt, ... ), pē.nt (\'s-Gravenvoeren, ... ), pē.ŋk (Aubel), pējntš (Bree), pēnt (Bocholt, ... ), pēənt (Rosmeer), pē̞.i̯nt (Wellen), pēͅi̯nt (Kermt, ... ), pi.nt (Hoeselt, ... ), pient (Sint-Lambrechts-Herk), pii̯.nt (Diepenbeek, ... ), pint (Beverlo, ... ), pint(ə) (Hasselt), pintj (Bocholt), piŋt (Eijsden), pī.i̯nt (Sint-Lambrechts-Herk), pī.nt (Rukkelingen-Loon), pī.ŋk (Lontzen), pī.ŋkt (Walhorn), pīi̯.nt (Gutshoven), pīnt (Berg, ... ), pī̞.i̯nt (Hoepertingen), pī̞.i̯ntə (Alken), pi̞.nt (Beverst, ... ), pi̞nt (As, ... ), pø͂ͅi̯njt (Zonhoven), 1 dl.  pēnt (Tegelen), 1/4 liter  pē.ŋk (Raeren), arch.  pē.nt (Gemmenich), glazen drinkbeker  pint (Sint-Truiden), m. mv.~\\  pent (Borgloon), mv. ~\\  pent (Wellen), niet veel gebr.  pēnt (Meijel), o. mv. pent\\  pent (Halen), oud  pent (Maasbree), v.  pint (Hasselt), vero.  pē.nt (Welkenraedt), pī.nt (Henri-Chapelle), verouderd; 1/2 liter  pē.nt (Kanne), vr.  pe(ə)ntš (Bocholt), pent (Sint-Truiden), peͅi̯nt (Borgloon), pint (Diepenbeek), vroeger: 1/4 liter  pent (Melderslo), zeldzaam  pent (Sint-Truiden), ën pïnt mèl¯¯k, ën p¨^nt bȉr Ich lò¯t nòg lȉvër ë stùk van vaif fràng valle as mën pïnt úm të stótë  pïnt (Tongeren), pintje: pentšə (Bree), pintje (Maasniel), alumiminium bekertje  pentjə (Hegelsom), vroeger  pentje (Bergen), quart-tje: kaa.rke (Zonhoven), kaarke (Hasselt), kārkə (Meeswijk), schop: schop (Neeritter), pint  šoͅbə (Kerkrade), schopje: schupke (Valkenburg), sxøͅpkə (Arcen, ... ), šøpkə (Hoensbroek, ... ), šøͅpkə (Baexem, ... ), Gaank mèt miech e sjöpke beer mèt sókker drinke bij Poese in de Koul  sjöpke (Maastricht), glaasje bier  šøͅpkə (Eygelshoven), half glas  šøͅpkə (Slenaken), jenever; half glas  sxøͅpkə (Middelaar), klein bierglas  sjöpke (Wolder/Oud-Vroenhoven), klein glaasje  šøͅpkə (Schaesberg), klein glas bier  šøͅpkə (Geleen), oud  šøpkə (Roermond), voor dames  šøͅpkə (Oirsbeek), vroeger  sxøͅpkə (Meterik), snel: šneͅl (Lontzen), = 1/2 liter  šneͅl (Gemmenich), stevel: sjtiével (Gronsveld), tafelglas: Veer höbbe nog mer zes taofelglazer  taofelglaas (Maastricht), ton: O.m. Dortglas  tón (Zonhoven), tuit: Verklw. tuutje  toèt (Venlo), tulp: tølp (Bleijerheide, ... ), tumbler: tömbler (Echt/Gebroek), tumblertje: tumblerke (Roermond), ulmpje: ùülmpje (Bleijerheide), waterglas: waaterglaas (Klimmen), waterglaas (Maastricht, ... ), Die stom troele heet miech twie waterglazer gebroke  waterglaas (Maastricht) bep. groot bierglas || bierglas || bierglas met oor || drinkbeker, aarden of stenen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || drinkglas [RND] || drinkglas van 1/4 l. || drinkglas zonder voet [N 20 (zj)] || een glas (bier) || glaasje bier van kwart L. inhoud || glas [ZND 35 (1941)], [ZND A2 (1940sq)] || glas bier || glas bier (0,25 l) || glas bier van 1/4 liter || glas bier van 25 cl. || glas bier van 33 cl. || glas dat aan tafel wordt gebruikt || glas met oor || glas of pot met een vloeistof, meestal bier, pilsje || glas om water uit te drinken || groot glas of pot || hoog naar de voet spits toelopend drinkglas || hoog, dun bierglas || kappertje || klein bierglas, halve pint || kwartliter, glas bier van een 1/4 liter || voorwerp van glas || waterglas III-2-1
drinkglas met voet ballonnetje: ballóngske (Hasselt), v.  bəloͅŋskə (Hasselt), bierglaasje: beerglééske (Roermond), bierglas: beerglaas (Heerlerheide), beierglaas (Sittard), bērglās (Bree), bierglas (Milsbeek, ... ), birglōͅ‧s (Rosmeer), drinkglas: drinkglaas (Herten (bij Roermond)), drènkglaas (Sittard), drinkglas met een voet: drinkglas mit inne voot (Heerlen), drupje: drøͅpkə (Opheers), onz  drøͅpkə (Boekt/Heikant), drupjesglaasje: drüpkesglaeske (Thorn), glaasje: o.  gliəskə (Hasselt), glas: glaas (Boekend, ... ), glas (Halen, ... ), glās (Maaseik, ... ), gloas (Gronsveld), gəlōͅs (Tongeren), onz. mv. gl#uiz\\  glōͅi̯s (Borgloon), glas bet een voet: ‹ , een halve o is geen frings teken maar RND  gəlōͅs bēͅ nə vūt (Niel-bij-St.-Truiden), glas met een puntje: glaas mèt e puntsje (Wolder/Oud-Vroenhoven), glas met een voet: glaas met enne voot (Klimmen), glās met ənə vōt (Teuven), glas met een voetje: glas mit en vuutje (Oirlo), kapper: kapper (Beverlo, ... ), kapər (Achel, ... ), kāpər (Kermt, ... ), bepaalde inhoud  kapper (Halen), m mv. kap\\rs  kapər (Halen), m.  kapər (Bocholt, ... ), mv. ~s  kāpər (Wellen), vroeger bestond kap\\r als inhoudsmaat kwart liter  kapər (Hoepertingen), kappertje: kappertje (Ell, ... ), kapərkə (Hoeselt, ... ), o.  kapərkə (Hasselt), Vèè bestöldzjen òs èè kepperke ruje wi-jn bi-j het ète  kepperke (As, ... ), kelk: Kristalle kelleke  kellek (Maastricht), kopper: kopper (Maasbracht, ... ), koppertje: klein bierglas  koppertje (Meijel), roemer: reumer (Grathem, ... ), reümer (Valkenburg), rōmər (Tungelroy), rumer (Gronsveld, ... ), rumər (Bree), rūmər (Peer), rūūëmer (Hoensbroek), ryəmər (Tungelroy), rɛi̯mər (Val-Meer), (wi-jn) romertje  rîêmerke (Bree), E rumerke zjenever Opm: een rumerke is niet altijd van glas  rumer (Maastricht), m. wijn, bier  rūmər (Hasselt), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  roe\"mer (Beverlo, ... ), Vat m j \'s enne wienruuëmer uut de kâstfundamenten, kelder, muren, vloeren en dak gereed voor verdere afwerking De rowbow laote we do‰n, már de rest doen we aeges  ruuëmer (Castenray, ... ), roemertje: Vèè bestöldzjen òs allebei èè riêmerke ruje wi-jn  riêmerke (As, ... ), schop: šoͅbə (Eupen), šoͅpə (Eupen), schopje: schepke (Buchten), schopke (Grathem), schubke (Velden), schupke (Oost-Maarland, ... ), schôpke (Heerlen), schöpke (Heerlen, ... ), sjupke (Baarlo, ... ), sjöpke (Echt/Gebroek, ... ), sxøͅpkə (Blitterswijck, ... ), Doet mij már \'n schöpke bi‰r  schöpke (Castenray, ... ), E sjöpke beer Hadde-ver maar ei dröpke, oet ei beerglaas of ei sjöpke Wiej de katelein, mit \'t vaste \"gezónjdheid\"e glaas beer veur Gradus en e sjöpke veur Antje had neergezat  sjöpke (Roermond), frans chope  sjöpke (Klimmen), Gaef de vrou ?nen sjöpke en mich ?nen aue klaore:voor de vrouw een glaasje donker bier en voor mij een oude klare  sjöpke (Sittard), helft van een bierglas  sjöpke (Stevensweert), oud  sjöpke (Melick), vooral voor bier met suiker (?)  sjöpke (Sint-Pieter), schopjesglaasje: sjöpkesglaeske (Limbricht), sjöpkesglééske (Panningen), letterlijk overgenomen  sjöpkesglae:ske (Maasniel), schopjesglas: sjöpkesglaas (Tegelen), sxøͅpkəs˃glas (Gennep, ... ), schoppenglas: sjoppeglaa.s (Panningen), staand glas: stōͅnt glōͅs (Smeermaas), voetglas: vootglaas (Kinrooi), mv. -glås\\r  vūətgla͂s (Hasselt), wijnglas: wai̯nglōͅs (Tongeren), wienglaas (Brunssum, ... ), wienglas (Buchten), wiengloa⁄s (Eksel), winglās (Waterloos), wiënglaas (Schimmert), wijnroemer: wienruümer (Spekholzerheide) bolvormig drinkglas op voet || drinkglas || drinkglas met een voet (kapper, kopper(tje)) [N 20 (zj)] || drinkglas om wijn uit te drinken || glas met een inhoud van 1/4 liter || glas op voetje || glas van 1/4 liter inhoud || groot wijnglas || jeneverglaasje met een voetje (borrel) [N 20 (zj)] || kelkvormig drinkglas || klein bierglas op voetje || klein drinkglas met steel en voet || klein drinkglas op voet || klein glas || klein glas, al dan niet op voet, met als inhoud kwart liter || klein kelkvormig glas met een voetje || pot, metalen ~; inventarisatie benamingen (tutpot, pappot, trekpot, braajpot); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || roemer || roemer, wijnglas || roemertje || Schoppen, drinkglas || soort wijnglas || wijnglas III-2-1
drinkkan aarden kannetje: aarden kannetje (Ospel), drinkenskruik: dreŋkǝskrøjk (Griendtsveen), drinkenstuit: dreŋkǝstø̜jt (Sevenum), drinkenstuitje: dreŋkǝstø̜tjǝ (Meijel), tuit: tø̜jt (Meterik), tuitje: tø̜tjǝ (Meijel) Drinkkan, meestal gevuld met koffie, met een inhoud van 5 √† 6 liter. [monogr.] || Het drinken vervoert men in een kruik. Honderdvijftig jaar geleden moet in L 288a de peelwerker een aarden kannetje meegenomen hebben met "botermelksdrank", aldus de zegsman. [II, 2d] II-4
drinkkuil in de wei bron: boǝrǝ (Eupen), drenk: dręŋk (Holtum, ... ), drɛŋk (Born, ... ), drenkbak: dręŋkbak (Urmond), drɛŋbak (Achel), drenkgat: dręŋkgāt (Geistingen), dręŋkgōt (Geistingen), drenkkot: drē̜ŋkkūt (Tongeren), dręi̯ŋkut (Borgloon), dręŋkut (Borgloon), drenkkuil: dręŋkou̯l (Lanklaar), dręŋkǫu̯l (Maaseik), drɛŋkkūl (Grathem), drenkpoel: dręŋkpul (Melveren), dręŋkpōl (Geleen), drɛŋkpou̯l (Nieuwstadt), drɛŋkpōl (Amstenrade), drenkput: dręŋkpøt (Lommel), drink: dreŋk (Arcen, ... ), drē.ŋk (Horn, ... ), drēŋk (Broekhuizen, ... ), drinkbak: dreŋbak (Gruitrode, ... ), dreŋkbak (Gingelom, ... ), drinkenskuil: dreŋkǝskul (Ospel), drinkgat: dreŋkgāt (Baarlo, ... ), drēŋkgāt (Boshoven, ... ), drinkkot: dreŋkot (Kwaadmechelen), dreŋkǫt (Berverlo), drinkkuil: dreŋkkul (Gulpen, ... ), dreŋkkūl (Baexem, ... ), dreŋkø̜̄u̯l (Beringen), dreŋkāl (Sint-Truiden), drēŋkkūl (Weert), drēŋkul (America, ... ), drēŋkǫu̯l (Smeermaas), dręŋkuu̯ǝl (Rotem), drinkkuip: driŋkkøǝp (Beringen), drinkplaats: dreŋkplāts (Nuth), drinkplaats (Blerick, ... ), drinkpoel: dreŋkpou̯ǝl (Hasselt), dreŋkpōl (Brunssum, ... ), drinkput: dreŋkpøt (Achel, ... ), drēŋkpø̜t (Weert), drinksel: dreŋksǝl (Rummen), dreŋsǝl (Zelem), fontein: fontein (Amby), gat: gāt (Stevensweert), gāǝt (Gingelom), koezuip: kuzūp (Wessem), kolk: kau̯k (Haelen), kolk (Hushoven), kǫlk (Hoeselt, ... ), kǫlǝk (Hasselt, ... ), kǫu̯k (Linne), kǭu̯k (Maasbracht), kuil: kai̯l (Paal), kul (Leunen, ... ), køǝl (Beringen), kūl (America, ... ), kǭu̯l (Linde), kuiltje: kylkǝ (Berg / Terblijt, ... ), poel: pou̯l (Merkelbeek), poǝl (s-Gravenvoeren), pul (Gelieren Bret, ... ), puu̯.l (Eupen), puǝl (Borgloon, ... ), pāl (Opheers), pōl (Amstenrade, ... ), pōu̯l (Einighausen), pūl (Hoeselt, ... ), pūu̯ǝl (Diepenbeek), pǫu̯l (Sittard), pǭl (Moorveld), put: pøt (Gulpen, ... ), pø̜t (Blerick, ... ), putje: pøtšǝ (Amby), schepgat: šø̜pgā.t (Horn), slob: slǫb (Maasmechelen), sprong: sprø̜ŋk (Nunhem), šprøŋk (Amby), ven: ven (Bocholt), vęn (Eupen), vijver: vīvǝr (Linne), watergat: wātǝrgāt (Maasmechelen, ... ), waterkot: wātǝrkȳǝt (Opglabbeek), wǭtǝrkuǝt (Beverst), wǭtǝrkǫt (Heppen), waterkuil: watǝrkǫu̯l (Peer), wātǝrkul (Guttecoven, ... ), wātǝrkø̄i̯l (Bree), wǭi̯tǝrkǭi̯l (Gronsveld), wǭtǝrkyl (Gennep, ... ), wǭtǝrkōl (Gronsveld), (mv)  wātǝrkūlǝ (Helden, ... ), waterpoel: wātǝrpou̯l (Merkelbeek), wātǝrpōl (Venlo), weterkuil: wē̜tǝrkul (Afferden), wętǝrkyl (Middelaar, ... ), wijer: wiǝrt (Geleen), wijertje: węi̯ǝržǝ (Vaals), zuipbak: zūfbak (Bleijerheide), zūpbak (Klimmen), zuipgat: zypgat (Milsbeek, ... ), zūpgāt (Ell, ... ), zuipsbak: zuǝpsbak (Waubach) Een kuil in het weiland met drinkwater voor het vee. De woordtypen drinkput en put duiden op een put gemaakt van cementen ringen. [N 14, 70; A 21, 1h; monogr.] I-8
drinknap duppen: dø̜pǝ (Tegelen  [(meervoud: dø̜pǝs)]  ) Aarden drinknap, potje. [monogr.] II-8
drinktafel bankje: bankske (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’t bênkske (Bilzen), blok: (m.).  bloͅ.k (Eys), drinkplaats: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  drinkplâts (Wanssum), drinkplank: dreinkplank (Tongeren), drenkplànk (As), drinktafel: drenktoffel (Kortessem), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  de drinktoffel (Bilzen), erkel: erkel (Venray), hoogsel: huugsel (Meijel), opstapje: opstɛpkə (Meijel), slag: sjlaag (Geleen), spoetnik: sjpoetnik (Geleen), stoel: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  stoo.l (Grathem, ... ), tafel: de taofel (Klimmen), taofel (Sint-Pieter), tòfel (As), tafeltje: teufelke (Geleen), ps. invuller twijfelt over dit antwoord (er staat een vraagteken ervóór!).  twiëfelke vur den dri.nkpót (Zolder), verhoog: verhaog (Jesseren), verhuug (Jeuk, ... ), voetje: vutje (Mielen-boven-Aalst), zuiptafel: zoeptaofel (Vlodrop) de tafel waarop de drinkbak geplaatst wordt? [N 93 (1983)] III-3-2
droesem aanzet: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  aanzat (Lanaken), bezinksel: bezeenksel (Castenray, ... ), bezingksəl (Horn), bezinksel (Bree, ... ), bezènksəl (Echt/Gebroek), bezénksəl (Rekem), bəzeenksəl (Maastricht), bəzeͅ.ŋksəl (Neeroeteren), bəzinksəl (Meers, ... ), (als het niet met koffie te maken heeft)  bezinksel (Venlo), neerslag  bezeenksel (Castenray, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  beze-inksel (Alken), bezenksel (Sittard), bezinksel (Achel, ... ), bözinksöl (Oostham), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m (vuiligheid / vulgair)  bezinksel (Kessenich), brabbel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  braebel (Kortessem), braddel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  braddel (Vroenhoven), brozelen: broozele (Oirsbeek), dik: t Dik van de soep zit oonderien  dik (Castenray, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  dijk (Hasselt), dik (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), dons: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  dons (Genk), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m (oo op ¯t einde iets doffer)  doons (Bree), drab: drab (Doenrade, ... ), drap (Beesel, ... ), drāb (Maastricht), dràb (Nieuwenhagen), dràp (Jabeek, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  drab (Rotem), drabbel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  drabbel (Peer), drabbəl (Eigenbilzen), drabəl (Diepenbeek), drobbel (Lanaken), drabbes: drabbes (Nederweert, ... ), drabbik: drabbək (Meijel), drábbek (Castenray, ... ), drábbik (Venray), As t bi‰r òp is, blieft dn drábbek aover: wanneer het werk klaar is, ziet men pas de evt. tekortkomingen Genne wien zònder drábbek: alles heeft zijn fouten  drábbek (Castenray, ... ), drabsel: drabzel (Stramproy), dradsel: dradzel (Helden/Everlo), dras: draos (Blerick, ... ), dras (Amby, ... ), draós (Tegelen, ... ), drāās (Schimmert), dràs (As, ... ), drás (Haelen, ... ), dras  drəs (Meijel), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  dra-es (Wellen), dra.s (Gutshoven), draas (Groot-Gelmen, ... ), dras (Amby, ... ), drass (Bilzen), drās (Rosmeer), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m (koffie)  dras (Bilzen, ... ), drās (Overpelt), Wie vreuger de kóffie nog neet gefilterd waerde, had me döks flink dras in de tas  dras (Roermond), drats: drats (Arcen, ... ), dràts (Steyl), dráts (Venlo), drek: drèk (Mechelen), droes: droes (Caberg, ... ), dros (Meerlo), drōēs (Schimmert), drŏĕs (Schimmert), drūs (Kwaadmechelen), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  droes (Ophoven), drus (Beringen), droesel: droezel (Eksel), droesem: droesem (Blerick, ... ), droesəm (Pey), drŏĕsem (Nieuwenhagen), drŏĕsəm (Valkenburg), drūūzem (Roermond), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  droesem (Beringen, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m (wijn)  droezem (Bilzen), fond (fr.): verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  foon (Jeuk), fø͂ (Borgloon), gats: gats (Heerlen), gemuurd: gemuurd (Oirlo), gəmu.ərt (Eys), gemuurds: gəmuuwəsj (Epen), gezakt, het -: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  gezak (Heers), grond: grond (Eys, ... ), gronk (Schaesberg), gront (Mechelen), grónt (Ubachsberg), grondsel: (o)  grodsel (Heerlen), grondselen: gronsele (Heek), kaam: kēum (Maastricht), koeum (Obbicht), kèùm (Maastricht), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  kown (Borgloon), köm (Mheer), kamen: (bier),  kuume (Brunssum), knoei: knoij (Berg-en-Terblijt), knôej (Hunsel), moer: moer (Meerlo), moor (Montfort, ... ), muejer (Gronsveld), (Ook drabbes).  moor (Weert), bij bier  moor (Beesel), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  meur (Elen), moar (Ophoven), moeier (Hoeselt), moer (Riksingen), moor (Opitter), mōr (Rekem), muijer (Zichen-Zussen-Bolder), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m (wijn, azijn)  moor (Kanne), moersel: muursel (Valkenburg), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  moeiersel (Hoeselt), moet: eigenlijk modder  mu.t (Ingber), moetsel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  meutsel (Sint-Truiden), most: most (Sittard), muur: meur (Hoensbroek, ... ), moer (Vijlen), mōēr (Heerlen), muejer (Gronsveld, ... ), onderste: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  onderste (Sint-Truiden), oͅndərstə (Vroenhoven), unnerste (Paal), orten: oarte (Oirsbeek), residu: verouderd  rizzedu (Maastricht), satz (du.): sats (Kerkrade), satz (Rimburg), slijtsel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  slijtsel (Genk), stub: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  stop (Hoeselt), vuile kost: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  voulenkost (Rijkhoven), vuiligheid: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  voeligheid (Achel), wijnslijk: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  waainslaaik (Tongeren), wijnsteen: wienstein (Maastricht), zaksel: zaksel (Sint-Truiden), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  saksəl (Neerpelt), zaksel (Kortessem, ... ), zaksəl (Gutshoven, ... ), zakzel (Sint-Truiden), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m (fles)  zaksel (Stevoort), zinksel: zeengsel (Vlijtingen), zinksel (Caberg, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  zenksel (Beverst, ... ), zeͅjnksəl (Kortessem), zinksel (Beverst, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m (wijn)  zēͅnksəl (Mechelen-aan-de-Maas), zinksel (Overpelt), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m boven het lengte-teken staat ook een accent circonflexe (^)  zēŋsəl (Hamont) bezinksel || bezinksel in een wijnfles (droesem, dras) [N 80 (1980)] || drab || drab, ook grondstof om lemen vloer te maken (mengsel van water, leem, gruis en kalk) || drap || dras || droesem [SGV (1914)], [ZND 23 (1937)] || droesem; Hoe noemt U: Bezinksel in een wijnfles (droesem, dras) [N 80 (1980)] III-2-3
droge koe afgemolken koe: āfgǝmǫlkǝ kǫw (Eisden), droge: drygǝ (Zelem), droge koe: dryx kō (Teuven), drȳx kō (Lanklaar, ... ), drȳǝx kuw (Rotem), drø̄gǝ ku (Milsbeek), drīx kø̜̄ (Hasselt), drǭx kō (Holtum), droge manse koe: drȳǝx mǭs kō (Noorbeek, ... ), droge, guste koe: drȳǝx gø̜stǝ kǫw (Panningen), droogstaande koe: drȳxstǭndǝ kǫw (Geistingen), droogstaande, guste koe: drȳxstǭndjǝ gø̜stǝ kōw (Boshoven), een voor het mes: ɛŋ vø̄r ǝt mɛts (Epen), guste: gø̜stǝ (Maaseik, ... ), guste koe: gȳstǝ ku (Tegelen), gøstǝ ku (Blerick, ... ), gøstǝ kuw (Maaseik), gø̄stǝ ku (Baarlo), gø̜stǝ ku (Boekend, ... ), gōstǝ ku (Herten), guste, droge: gø̜stǝ drūǝx (Ell), leeg beest: lēx bīst (Kermt), lege koe: lēx kō (Schimmert), lēx kǫu̯ (Einighausen), lege melkkoe: lēx mɛ̄lǝkkuj (Neerpelt), manse koe: mau̯s kō (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), mau̯s kǫu̯ (Sittard), mau̯s kǫu̯w (Oirsbeek), mau̯s kǭ (Boorsem), maws ku (Waterloos), maws kō (Maasmechelen, ... ), maws kǫw (Klimmen, ... ), mās kō (Gronsveld), mās kōu̯ (Smeermaas), māu̯s kō (Rekem), mǭs kō (Mechelen), mestkoe: mɛstku (Maasbracht), muntige: mintegǝ (Hasselt), møntegǝ (Herk-de-Stad, ... ), møntǝgǝ (Diepenbeek, ... ), møu̯ntšegǝ (Borgloon), mēntǝgǝ (Spalbeek), muntige koe: mentegǝ kø̜ (Rapertingen), mentǝgǝ kǭu̯ (Gelieren Bret), myntǝgǝ kǭ (Wellen), mȳǝntegǝ kau̯ (Zepperen), møntegǝ kui̯j (Halen), møntegǝ kuj (Lommel), møntegǝ kōi̯j (Lummen), møntǝgǝ kow (Val-Meer), møntǝgǝ ku (Donk), møntǝgǝ kuj (Leopoldsburg), møntǝgǝ kū (Ketsingen), møntǝgǝ kǫj (Beringen, ... ), møntǝxǝ kā (Borlo), mø̄ntǝgǝ køu̯ (Zichen-Zussen-Bolder), męntegǝ ku (Beverst), os: ōs (Montfort), slachtkoe: slaxkō (Meeswijk), šlaxkǫw (Bocholtz), weidenkoe: wai̯kuj (Tessenderlo), woekerdier: wukǝrdīr (Overpelt) Koe die geen melk meer geeft maar toch niet drachtig is. [N 3A, 73] I-11
droge plekken in moeras beemd: bɛm (Zepperen), berg: bęrǝx (Kiewit), bɛrx (Panningen), bult: bøljtj (Weert), bølt (Boekend, ... ), bø̄lt (Heijen), bø̜̄ljtj (Ospel, ... ), bø̜ljtj (Munstergeleen, ... ), bø̜lt (Tegelen, ... ), bultgrond: bultgrond (Blerick), donk: doŋk (Baarlo, ... ), dø̜ŋk (Roggel), dōŋk (Buggenum, ... ), droge berg: drȳgǝ bɛrx (Rummen), drīgǝ bęrǝx (Hasselt), droge plak: dryxǝ plak (Gingelom), eilandje: elɛnkǝ (Meldert), ē̜lēnšǝ (Vliermaal), ē̜lęntjǝ (Geistingen), hei: hęi̯ (Einighausen, ... ), heibult: heibult (Hoensbroek), hēǝbølt (Halen), hęi̯bølt (Meijel), hɛǝbølt (Donk), heuvel: hȳvǝl (Rotem), hø̄ǝvǝl (Hoensbroek), heuveltje: øvǝlkǝ (Eisden), hoogte: hejxtǝ (Beverst), hext (Bree), hextǝ (Beverst), hȳxtǝ (Beringen), horst: horst (Zolder), hus (Romershoven), hørst (Genk, ... ), hø̜rst (Maasniel), hōrst (Meijel, ... ), hǫi̯st (Berverlo), hǫrs (Boekend, ... ), hǫrst (Bree, ... ), hǫs (Diepenbeek), hǫst (Lummen), hǭrst (Neerpelt), us (Romershoven), kleef: klɛf (Merselo), knoebel: knubǝl (Klimmen), kop: kop (Montfort, ... ), (mv)  kø̜p (Ulestraten), leemkop: leemkop (Milsbeek, ... ), poekel: pukǝl (Klimmen), rabattin: rabattin (Jabeek), rug: røk (Montfort), springbron: spręŋbu̯ōn (Riksingen), vengat: vengāt (Eisden), zandberg: zantbęrǝx (Hasselt), zandbergje: zantbęrxskǝ (Beringen), zandkop: zanjtjkop (Haelen), zāntkop (Middelaar) Hoger gelegen, droge plekken in een moerasgebied. [N 27, 21a; R 3, 9] I-8