e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
drukte, gedoe allegatie: allegaasje (Klimmen, ... ), àlləgaasie (Maastricht), cf. VD s.v. "allegatie"3.  allegatie (Caberg), ambras: aambraas (Meeswijk), ambras (Achel, ... ), ambrás (Zonhoven), àmbràs (Lommel, ... ), ámbrás (Zonhoven, ... ), Fr. embarras Ich kòm op vekansie, mer maakjt geinen ambras  ambras (Echt/Gebroek), Fr. embras Mote ze doa nûw zuvèèl ambras viêr make  ambras (As, ... ), mar.: fr. embarras  ámbras (Castenray, ... ), z.o. rats  ambras (Hasselt), zoeveel ambras ma.ke vir zoe¯n bagatel Fr. embarras  ambras (Hasselt), bedoening: bedoôning (Altweert, ... ), bedrijf: bedrief (Meerssen), bedrijf (Stokkem), bëdraif (Tongeren), begankenis: begankenis (Bree, ... ), begenkenis (Gulpen), bəgaŋkənəs (Meeuwen), bəgànkənes (Loksbergen), (= veel vòlk).  begànkenis (As), beschaar: beschaa.r (Zonhoven), beschaar (Beverlo), beschaer (Hamont), besjaar (As, ... ), cf. Weijnen Et. Dialectwb. p. 15 s.v. "besjaar"= omhaal drukte; cf. Schuermans p. 45 s.v. "beschar"= hetzelfde als bescheer, ophef, pralerij  beschaer (Achel), cf. Weijnen Et.Wb. p. 15 s.v. "besjaar"= omhaal, drukte (Limb.  besjaar (Maastricht), cf. Weijnen Etymologisch Wb. s.v. "besjaar"(omhaal, drukte) p. 15  bësjàar (Tongeren), scheldw.; cf. Schuermans s.v. "beschar"= hetzelfde als bescheer, ophef, pralerij (Antw.)  beschaa.r (Hasselt), veel beschaa.r ma.ke: veel omhaal maken; cf. Schuermans s.v. "beschar"= hetzelfde als bescheer, ophef, pralerij (Antw.)  beschaa.r (Hasselt), bestel: cf. VD s.v. II. bestel"2. bereddering, drukte  bestēl (Wanssum), Mák nie zo¯n best‰l ovver zo¯n kleinigheid: Maak niet zo¯n drukte over zo¯n kleinigheid  bestēl (Blitterswijck, ... ), bezwaai: cf. WBD II.I. 1.4. p. 382  bəzwaaj (Lommel), bohei: behai (Bleijerheide, ... ), bohei (rh.): behaej (Castenray, ... ), behei (Mheer), behij (Stein), behèi (Sittard), behêj (Altweert, ... ), behej is wschl. een onomat., evenals het verwante poeha of boeha  behej (Roermond), cf. VD s.v. "boha"zie boeha; cf. VD s.v. "boeha, poeha"in bet. van onnodige drukte, rumoer, ophef om een nietige zaak: veel boeha maken  bəheij (Maastricht), cf. WNT III, I, kol. 78 s.v. "boeha - boehaai, boha(ai), bohei, beha(ai) thans meestal met een p: poeha(ai), poha(ai), poehei, poehé, poechai, pochai"= gewoonlijk in toepassing op: onnodige of overdreven drukte .... etc.; zie ook s.v. "boehamaker"; cf. VD s.v. "boha"zie boeha; cf. VD s.v. "boeha, poeha"in bet. van onnodige drukte, rumoer, ophef om een nietige zaak: veel boeha maken  behèj (Tegelen), De Limburgse vormen met b en een tweeklank aan het eind sluiten m.i. het meest aan bij de vorm die ook in het Rijnland bekend is: Buhei. In het Rheinisches Wörterbuch deel I kol. 1106 vind je heleboel vormen onder dat trefwoord. Gezien ook de vormen in het WNT zou ik in dit geval voor een trefwoord kiezen dat wat dichter bij het Limburgse (en Rijnlandse) ligt: bohei.; cf. Rh.Wb. dl. I, p. 1106 s.v. "buhei"afl. "buheikrämer"en "buheitskrämer  behaej (Oostrum), Hïj mie.k ¯n behèj toen ie ziene zin nie kreeg, nie te geleuve  behèj (Gennep, ... ), ps. invuller twijfelt over het antwoord!  behèj ? (Neer), zn  behei (Heerlen), boheits (rh.): De Limburgse vormen met b en een tweeklank aan het eind sluiten m.i. het meest aan bij de vorm die ook in het Rijnland bekend is: Buhei. In het Rheinisches Wörterbuch deel I kol. 1106 vind je heleboel vormen onder dat trefwoord. Gezien ook de vormen in het WNT zou ik in dit geval voor een trefwoord kiezen dat wat dichter bij het Limburgse (en Rijnlandse) ligt: bohei.;cf. Rh.Wb. dl. I p. 1106 s.v. "buhei"afl. "buheikrämer"en "buheitskrämer  bĕhejs (Noorbeek), bombarie: bombaarie (Maastricht), complimenten: kómpləmentə (Oirsbeek), druk werk: drök werrək (Beesel), drukte: dreGdə (Meeuwen), drōkdje (Weert), drukte (Beek, ... ), drèkte (Eigenbilzen), drèùkte (Swalmen), drékte (As), drögkde (Gronsveld), drökde (Maastricht, ... ), drökdje (Altweert, ... ), drökte (Gronsveld, ... ), dröktə (Maastricht, ... ), drùkte (Schimmert), drùktə (Maastricht, ... ), drûkte (Melick), door de drökte höb ich ¯t gans vergaete  drökte (Roermond), zn  drukde (Heerlen), embarras (fr.): cf. VD (fr.) s.v. "embarras  ambarras (Maastricht), gedoe: gedoe (Meeuwen), gedoei (Afferden, ... ), gedoej (Gennep, ... ), gedŏŏj (Arcen), geduuj (Well), een aardig gedoej = een aardig huis  gedoei (Blitterswijck), gedoen: gedoon (Blerick, ... ), gedoonə (Swalmen), gedoun (Bingelrade), cf. WNT IV, kol. 608 s.v. "gedoen  gedoon (Grubbenvorst), gedoens: e gans gedoons (Geleen), gedeuns (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), gedoēns (Panningen), gedoons (Asenray/Maalbroek, ... ), gedouns (Guttecoven, ... ), gedōōns (Grevenbicht/Papenhoven), gedŏŏns (Lottum), goedouns (Schinnen), gədoons (Kapel-in-t-Zand, ... ), = rumoer, leven  gedoons (Heerlen), mar.: niet in deze vorm te vinden  gedoons (Stein), Waat ei gedoons, iaers doe vaerdig bös. Mit dae pòts, dèt geuf weer ei gedoons in ¯t hoes. Ich bön det gedoons meug  gedoons (Echt/Gebroek), gedoensel: gedoonsel (Genooi/Ohé), cf. WNT IV, kol. 609, s.v. "gedoensel  gedoonsel (Laak), gedoente: gedoente (Broeksittard), gedoondje (Nederweert), gedoontje (Horn), cf. WNT IV, kol. 609 s.v. "gedoente  gedoontje (Weert), gepoer: cf. VD s.v. "poeren  gepoer (Diepenbeek), geturbel: cf. WNT XVII-2 kol. 4089 s.v. "turbel (I) - torbel  getörbel (As), Waas mich det èè getörbel iêr vèè alles trègkgevònnen hauwe  getörbel (Bocholt, ... ), geweld: gewèld (Sevenum), wat è gewèld (Sevenum), heiligendag: hèlegendoog (Beverlo), kabaal: kebaal (Tungelroy), kaskenade: kiskenaade (Stokkem), ze môke doù te vuil keskenaode va¯n: ze maken er te veel drukte rond  keskenaode (Kortessem), laweit: leweit (Tungelroy), Moot hèè nûw iêver zuu ein bagatel zuvèèl lewejt make  lewejt (As, ... ), leed: lie"d (Beverlo), navigatie: navegatie (Montfort), omslachtig gedoe: omslachtig gedoe (Meeuwen), omstand: d⁄n umstend (Venray), omsjtenj (Geleen, ... ), omsjtèng (Schinnen), omsjtènj (Oirsbeek), omstand (Meijel), omstandj (Tungelroy), omstendj (Born), omstènj (Montfort, ... ), oomstjènj (Heel), ōmsjtènj (Roermond), umsjtant (Waubach), umstand (Maastricht, ... ), umstanjd (Thorn), umsta‧nd (Weert), umstend (Horst), umstende (Meerlo), umstànt (Venlo), òmstènj (Echt/Gebroek), òòmsjtenj (Posterholt), ó:msjte:nj (Roermond), ómsjtenj (Oirsbeek), ómsjtèng (Heerlen), ómsjtènj (Amstenrade), ómstjenj (Reuver), ômsjtenj (Herten (bij Roermond), ... ), ôomsjtenj (Swalmen), ömsteng (Maasbree), omstandig gedoens: omsjtenjig gedeuns (Geleen), oremus (lat.): oreemus (Beverlo), ravage: revázzie (Castenray, ... ), rewazie (Blitterswijck, ... ), rei: (drukte).  rej (Heek), slameur: schlemeur (Amby), slameur (Meeuwen, ... ), slemeur (Eksel, ... ), slààmuir (Loksbergen), sleur: sleur (Voerendaal), spektakel: sjpèktààkəl (Epen), strubbel: verouderd woord  stroebel (Venlo), trammelant: trammelant (Maasbree), tramməlant (Maastricht), troebel: troebel (Hoensbroek, ... ), cf. VD s.v. I. "troebel 2.  troebel (Venray), trubbel: trubbel (Hoensbroek, ... ), tröbbel (Venlo), tröbbəl (Kelpen, ... ), trubbels: trubbels (Weert), umstnde (du.): umschteng (Valkenburg), veel werk: veul werk (Eys), vèùl wèrk (Noorbeek, ... ) ambras, drukte || complimenten || drukte || drukte (omslag, omhaal, ophef) || drukte maken, veel moeite doen meestal op luidruchtige wijze [omstand maken, spatsen maken, statie maken] [N 85 (1981)] || drukte, bedoening || drukte, bedrijvigheid, veelsoortige bezigheid || drukte, gedoe || drukte, gedoe, met de nevengedachte aan moeilijkheden || drukte, gedoe, rompslomp || drukte, herrie, rompslomp || drukte, lawaai || drukte, overdreven drukte, omslag || drukte, poeha || drukte, poeha, grootdoenerij || drukte, rompslomp || drukte, veel lawaai om niets || druktemaker || een overvloed van bezigheden, drukte [slemeur, trubbel, navegatie, begankenis, omstand, wiet] [N 85 (1981)] || embarras, omslag, drukte || gedoe, drukte || gedoe, lawaai.... || gedoente [SGV (1914)] || herrrie, drukte || hindernis, omstand, drukte, vervelende toestand, twist || omhaal, drukte || omhaal, drukte, lawaai || omslag, drukte || ophef || ophef, drukte || opvallende bedrijvigheid || verlegenheid, overdreven gedoe III-1-4
druktemaker aansteller: aansteller (Voerendaal), aonstèller (Maastricht), albestel: cf. VD s.v. II. bestel"2. bereddering, drukte  albesjtèl (Roermond), allegatiemaker: fr. allégation; cf. VD s.v. "allegatie"3. (gew.) drukte omslag  allegasiemeker (Maastricht), ambrasmaker: aambraasmaker (Meeswijk), ambrasma.ker (Hasselt), ambrasmeker (Maastricht), ambrasmooker (Beverlo), ambrasmèèker (Genk, ... ), ambrásmao.ker (Zonhoven), En dit waas neet good, en det meeste ve anders doon, en sie en la: het waas dèèn ambrasmèker nuuts good  ambrasmèker (As, ... ), beschaarmaker: beschaa.rmao.ker (Zonhoven), besjêrmaoker (Diepenbeek), pesjêrmaoker (Diepenbeek), cf. Schuermans s.v. "beschar"= hetzelfde als bescheer, ophef, pralerij (Antw.)  beschaa.rmaker (Hasselt), cf. Schuermans s.v. "bescheermaken  beschèèrmoaker (Sint-Truiden), cf. Weijnen Et.Wb. p. 15 s.v. "besjaar"= omhaal, drukte (Limb. cf. Schuermans s.v. "beschar"= hetzelfde als bescheer, ophef, pralerij (Antw.)  besjêrmôker (Kortessem), cf. Weijnen Etymologisch Wb. s.v. "besjaar"(omhaal, drukte) p. 15  bësjàarmêkkër (Tongeren), is dèè vent toch eine besjaarmaker (of vero.-mèker) synoniem: ambrasmaker (-verkuiper)  besjaarmaker (As, ... ), betje bohei: eine Betje Behèj (Herten (bij Roermond)), bohei-maker: behejmaeker (Roermond), behejmeker (Maastricht), behéjmëker (Gronsveld), De Limburgse vormen met b en een tweeklank aan het eind sluiten m.i. het meest aan bij de vorm die ook in het Rijnland bekend is: Buhei. In het Rheinisches Wörterbuch deel I kol. 1106 vind je heleboel vormen onder dat trefwoord. Gezien ook de vormen in het WNT zou ik in dit geval voor een trefwoord kiezen dat wat dichter bij het Limburgse (en Rijnlandse) ligt: bohei.  behèjmaeker (Tegelen), Waat make die toch e behéj  Behéjmaeker (Echt/Gebroek), bohei-makerd: behèimaekert (Sittard), boheits-kop: behaits’kop (Bleijerheide, ... ), cf. Rh.Wb. dl. I kol. 1106 s.v. "buhei"afl. buheitskop  behaits’kop (Kaalheide/Onderspekholz), boheits-kramer: behaits’krieëmer (Bleijerheide, ... ), cf. Rh.Wb. dl. I kol. 1106 s.v. "buhei"afl. buheitskop  behaits’krieëmer (Kaalheide/Onderspekholz), boheits-krmer: cf. VD s.v. "boha"zie boeha; cf. VD s.v. "boeha, poeha"in bet. van onnodige drukte, rumoer, ophef om een nietige zaak: veel boeha maken; cf. Rh.Wb. dl. I kol. 1106 s.v. "buhei"afl. "buheikrämer"en "buheitskrämer  behèjskrièèmer (Valkenburg), boheits-macher: behaits’mecher (Bleijerheide, ... ), cf. Rh.Wb. dl. I kol. 1106 s.v. "buhei"afl. buheitsmacher  behaits’mecher (Chèvremont), complimentenmaker: komplemêntemèèker (Tungelroy), diktemaker: dikte maker (Maastricht), drukmaker: druk maker (Vlodrop), drökmeker (Maastricht), druktemaker: druktemaeker (Neer), druktemaker (Meijel), drŭkte mèèker (Schimmert), drökte maeker (Hoensbroek), dröktemaeker (Roermond), dröktemaeker veur niks (Venlo), dröktemeker (Maastricht, ... ), dröktemëker (Gronsveld), drùktemaeker (Ittervoort), eine dröktemaeker (Venlo), waat enne dröktemaeker (Venlo), druktesmaker: dröktesmaeker (Venlo), embarrasmaker (< fr.): ambarras meeker (Maastricht), genre-maker: cf. WNT XXVIII kol. 1378 s.v. "zjèren - zjèèren, zjerren, zjarren"cf. Joos s.v. "zjaar": grote zjaar = groot vertoon; cf. Schuermans s.v. "beschar"etc. Fr. se donner un genre: zich aanstellen  zjaarmooker (Beverlo), herriemaker: herriemeker (Maastricht), hippebok: hippebòk (Sittard), jan-ambras: Jàn-àmbràs (Sint-Truiden), kakdoos: scheldw. vrouw  kakdoeës (Sint-Truiden), kakelaar: scheldw. man  koakeleer (Sint-Truiden), kakelkloot: scheldw. man  koakelkloeët (Sint-Truiden), kakkemaker: kàkkëmêkkër (Tongeren), kakker: kakker (Sint-Truiden), kakmaker: kàkmààʔər (Lommel), kàkmêkkër (Tongeren), kaskenademaker: kiskenademèker (As, ... ), kevietespringer: cf. WNT s.v. "kevie = kooi van vlechtwerk (eig, voor vogels dim. kevietje; ook in bet. 9. verwarring, herrie, krakeel  kevīētesjpringer (Roermond), laweitmaker: lewejtmèker (As, ... ), laweitzak: lewejtzak (As, ... ), levenmaker: laevemaeker (Roermond), schijter: schèèter (Sint-Truiden), schreeuwer: sjriêver(d) (As, ... ), schreeuwerd: sjriêver(d) (As, ... ), spektakelmaker: spectakelmaker (Meijel), windmaker: windmooker (Beverlo) ambrasmaker || drukte maken || drukte maken voor niets [N 85 (1981)] || drukte maken, veel moeite doen meestal op luidruchtige wijze [omstand maken, spatsen maken, statie maken] [N 85 (1981)] || drukte voor niets, kouwe drukte [bezwaai, pehaai, poehaai, behaai] [N 85 (1981)] || druktemaker || druktemaker (veelal invectivum = scheldwoord) || druktemaker; iemand die kort aangebonden is en zich dan telkens druk maakt || druktermaker, opschepper || een overvloed van bezigheden, drukte [slemeur, trubbel, navegatie, begankenis, omstand, wiet] [N 85 (1981)] || iemand met veel kapsones || levenmaker || opschepper, praatjesmaker || praatjesmaker, windbuil || seuktemaker III-1-4
drukvorm mal: mal (Tegelen), peer: pē̜r (Ottersum), vorm: vǫrǝm (Tegelen) Drukvorm die wordt gebruikt bij het persen van bloempotten. [N 49, 48] II-8
druphoning druiphoning: druiphoning (Herkenbosch, ... ), dryǝ.phōneŋ (Diepenbeek), drȳphoneŋ (Ysselsteyn), druphoning: druphoning (Zepperen), druphuǝneŋ (Heerlen), drøpho.neŋ (Dilsen), drøphuneŋ (Wellerlooi), drøphōneŋ (Houthalen), drø̜phōneŋ (Beek, ... ), drø̜pǫniŋ (Sint-Truiden), drø̜pǫwniŋ (Alken, ... ), dręphūǝ.neŋ (Beverst), drɛphuǝneŋ (Genk), drɛphø̄ǝneŋ (Hasselt), gedrupte honing: gedrupte honing (Opglabbeek), gǝdręp˱dǝn hūǝ.neŋ (As, ... ), gelekte honing: gelekte honing (Kerkhoven), leekhoning: lę̄jkhōneŋ (Stein), lę̄khōneŋ (Beek), lekhonig: lɛkhø̜nex (Tessenderlo), lekhoning: lekhoning (Kerkhoven, ... ), lɛkhoneŋ (Meijel, ... ), lɛkhu.neŋ (Weert), lɛkhōneŋ (Asenray / Maalbroek, ... ), zijphoning: zīphōneŋ (Asenray / Maalbroek) Honing die verkregen wordt door de volle raten in een warm vertrek op een zeef te leggen of ze in een fijne neteldoek langs een warme kachel (L 416) te hangen. De honing laat men uitlekken om ze vervolgens op te vangen. De raten moeten daartoe wel eerst ontzegeld zijn. [N 63, 116a; JG 1a; monogr.] II-6
druppel drup: a drup wasser (Kerkrade), drao:p (Velden), drep (As, ... ), dreup (Beringen, ... ), dreup water (Henri-Chapelle), drēp (Hasselt, ... ), dreͅp (Hasselt, ... ), dre⁄əp (Bree, ... ), driəp (Bree, ... ), droep (Beringen, ... ), droop (Sevenum), drop (Blitterswijck, ... ), drŏp (Stramproy), druep (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), druip (Nieuwerkerken, ... ), drup (Gulpen, ... ), druup (Bocholtz, ... ), drŭŭp (Heerlen, ... ), dryp (Oostham, ... ), dráŏp (Sevenum), drèp (Hasselt), drép (As), dròp (Sevenum), dróóp (Helden/Everlo), dröp (Amby, ... ), drøp (Borgloon, ... ), drøyp (Eupen, ... ), drøͅp (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), drøͅpp (Lontzen, ... ), drûp (Doenrade, ... ), drüp (Bleijerheide, ... ), drəp (Berg, ... ), drɛp (Meeuwen), einen dröp (Heel), en dreup water (Montzen), en dröp (Kelmis), en dröp water (Heerlen), ene dröp water (Baexem), ennen draop (Boekend, ... ), ennen dro:p (Grubbenvorst), ennen droap (Blerick), ennen droo.p waa.ter (Panningen), ennen drop (Wanssum), ennen drop water (Merselo), ennen drup water (Oirlo), ennen druup (Broekhuizen), ennen drèù‧p (Velden), ennen dròp (Horst), ennen dröp (Heerlen), ing druup wasser (Kerkrade), nen drup watter (Meijel), un druup water (Hoensbroek), unne dröp (Nederweert), unne dröp waoter (Wolder/Oud-Vroenhoven), unnen dröp (Weert), van de règen in de dröp (Sittard), ənə druup (Heerlerheide), ⁄n dröp (Gemmenich, ... ), ⁄n dröp wa‧ter (Maastricht), (èù).  ennen dröp (Venray), b.v. en drö.p waater.  drö.p (Klimmen), v.  dry.p (Eys), drupje: drōpke (Weert), dröpke (Blitterswijck, ... ), drøͅpke (s-Herenelderen, ... ), drúupke (Leunen), en drupke (Broekhuizen), (is ook borrel jenever).  dröpke (Tienray), druppel: drappel (Paal, ... ), dreppel (Bree, ... ), dreppəl (Bilzen, ... ), drepəl (Opglabbeek, ... ), dreupel (Heers, ... ), dreuppel (Elen, ... ), dreûu̯ppel (Ophoven, ... ), drēppel (Hees, ... ), dreͅppəl (Neerglabbeek, ... ), dreͅpəl (Opoeteren), droepəl (Rekem, ... ), droppel (Beverlo, ... ), drŏppel (Maasniel, ... ), droͅppel (Koninksem, ... ), druippel (Lanaken, ... ), drup(pəl) (Meijel), drupel (Waubach), druppel (Achel, ... ), druppul (Brunssum), druppəl (Epen), druupel (Kerkrade, ... ), druûpel (Oirlo), druəppel (Hechtel, ... ), drūppel (Born, ... ), drūūpel (Kunrade), drŭŭppəl (Heerlen), drŭŭpəl (Nieuwenhagen), drypəl (Tessenderlo, ... ), dräppel (Ittervoort), drèppel (Eigenbilzen, ... ), drèùppel (Swalmen), dréppel (As), dréəpəl (Bree, ... ), drêppel (Neeroeteren, ... ), drêppəl (Zichen-Zussen-Bolder, ... ), drëppel (Overpelt, ... ), dròppel (Doenrade), drôûppel (Hasselt, ... ), dröp(pel) (Tungelroy), dröp.pəl (Maastricht), dröpel (Posterholt), dröppel (Afferden, ... ), dröppəl (Beesel, ... ), dröppəlkə (Kelpen), dröpəl (Heel), drø.pəl (Tongeren), drøppyl (Herk-de-Stad, ... ), drøpəl (Kerkrade, ... ), drøͅp(əl) (Sint-Truiden, ... ), drøͅppel (Kessenich, ... ), drøͅppəl (Beverlo, ... ), drøͅpəl (Beringen, ... ), drùppel (Beesel), drúppel (Halen, ... ), drûppel (Doenrade, ... ), drüp(pel) (Waubach), drüp⁄pel (Bleijerheide, ... ), drə.pəl (Molenbeersel, ... ), drəppel (Alken, ... ), drəppəl (Gutshoven, ... ), drəpəl (Bree, ... ), drɛpəl (Meeuwen), dr⁄oͅep.əl (Rekem, ... ), ein dröppel (Bree), ein dröppel water (Bunde, ... ), eine druppel (Schimmert), eine druppel water (Limbricht), eine druupel water (Heerlerheide), eine drö:ppel (Boeket/Heisterstraat), eine dröppel (Makset, ... ), eine dröppel waater (Herkenbosch), einen drôppel (Hoensbroek), einen dröpel (Posterholt), einen dröppel (Beegden, ... ), einen dröppel water (Maastricht, ... ), eing druppel (Voerendaal), en dreppel (Berg-aan-de-Maas), en dröppel (Holtum, ... ), en dröppel waater (Bunde, ... ), en dröppel water (Gulpen, ... ), ene dröppel (Hoensbroek, ... ), ene drüppel (Roggel), enen dröppel (Grathem, ... ), enen dröppel water (Oirsbeek), eng druupel wasser (Spekholzerheide), eng drüppel water (Schaesberg), enne druppel (Brunssum), enne druupel (Schaesberg), enne dröppel (Blerick, ... ), enne dröppel waater (Roermond), enne dröppel water (Nederweert, ... ), enne(n) dröppel (Heythuysen), ennen druppel (Oirlo, ... ), ennen dröppel (Blerick, ... ), ennen dröppel waater (Nederweert), ennen dröppel waoter (Gennep), ennen dröppel water (Baarlo, ... ), ennen dröppəl (Klimmen), ĕne dröppel (Valkenburg), ing druupel (Rimburg), inne dreupel (Heerlen), inne drupel (Heerlen), inne druppel (Heerlen), une drö:ppel (Sint-Pieter), unne dröppel (Caberg, ... ), unne dröppel waater (Weert), unnen dröppel (Venlo, ... ), unnen dröppel water (Tegelen), èinen dröppel (Heel), ènne dröppel (Bergen), énnen dróppel water (Geleen), énnun dröppel (Horst), ənə druuppəl (Benzenrade), ⁄n dröppel (Bunde, ... ), ⁄n dröppel waoter (Oost-Maarland), ⁄n dröppel water (Houthem, ... ), ⁄ne drupel waater (Heerlerheide), ⁄ne waaterdröppel (Valkenburg), ⁄nen dröppel (Baexem, ... ), ⁄nnen dröppel (Belfeld), (de u heeft in t dialect een enigszins andere nuance dan in t A.B.).  ene druppel (Haelen), (geldt ook voor een geneesmiddel).  dröppel (Maastricht), (m.). mv.: -le.  èj⁄nen dröp⁄pel (Linne), (telwoord is: einen dröppel).  ⁄nen dröppel (Tegelen), (water).  druippəl (Montfort), (ö van löss).  dröppel (Ell), b.v. en drö.ppel aan de naas.  drö.ppel (Klimmen), Note v.d. invuller: Deze klank is typisch voor het Eysdens dialect. Hoe moet de spelling?? Hij lijkt op "oe oa", vlug achter elkaar uitgesproken.  enen druppel waoter (Eijsden), Note v.d. invuller: op ei gelieke wie twieë dröppele water.  ⁄n dröppel water (Klimmen), v.  dry.pəl (Eys), druppeltje: drōppelke (Weert), druppelke (Vlodrop), dröppelke (Grathem), dröppelkə (Oirsbeek), dröppəlkə (Grathem), ennen dreppelke (Berg-aan-de-Maas), regendrup: (verkleinwoord: raegendröpke; meervoud: raegendröp).  raegendrop (Castenray, ... ), scholver: sjölvərə (Maastricht), spier: spier (Maasniel), sprinkel: spri.nkel (Gennep, ... ) drup, plaats waar druppels vallen || druppel || druppel (drop) [ZND A1 (1940sq)] || druppel (water) [ZND 01 (1922)], [ZND 23 (1937)] || druppel water [dröp, dröppel] [N 07 (1961)] || druppel, druppeltje || druppeltje || een afgescheiden, min of meer bolvormig vochtdeeltje [drup, druppel, droppel, drop] [N 91 (1982)] || regendruppel III-4-4
druppen, druppelen doordruipelen: dōrdrø̄ppələ (Lanaken), doordruipen: doordreupe (Heers, ... ), doordruppelen: doordruppelen (Neerpelt), dordrəpələn (Neerpelt), doorregenen: (duer tāk) rēͅŋələ (Opglabbeek), deurregelen (Spalbeek, ... ), doerrēgene (Genk), doerriegene (Rotem), doerriegenen (Rotem), doorreegele (Herk-de-Stad, ... ), doorregenen (Kessenich, ... ), doorrijegele (Kozen), doorryngələ (Ophoven), doorrègele (Kessenich, ... ), doorrègene (Gruitrode, ... ), doorrïjegele (Kozen), dorengele (Martenslinde), dorregele (Sint-Truiden), dorrengele (Martenslinde), dōrrēgələ (Herk-de-Stad), duer tāk rēͅŋələ (Opglabbeek), dôrrēgörən (Oostham), dôrrēgənə (Lanaken), dôrrēgərə (Lanaken), dörrēgörən (Oostham), ps. omgespeld volgens Frings.  doeͅrrɛŋərən (Diepenbeek, ... ), drijven: (dör ⁄t dak) droëven (Tessenderlo), drieve (Ophoven), drieven (Ophoven), droëven (Tessenderlo), druipelen: drāpələ (Lanaken), druipen: draipen (Opglabbeek), drauppe (Tongeren), dreupe (Borgloon, ... ), dreupen (Nieuwerkerken, ... ), dreuppe (Hoeselt, ... ), drēppe (Spalbeek), droepə (Rekem, ... ), droipen (Opglabbeek), druipe (Sint-Truiden, ... ), druipen (Nieuwerkerken), druippe (Halen), drupe (Venlo), drūpə (Maastricht), drūpən (Bocholt, ... ), drŭippe (Sint-Truiden), drèupe (Jeuk), drə-ipen (Alken, ... ), ps. boven de Ë staat nog een trema; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  drūpə (Maastricht), druppelen: dreppele (Opoeteren), drĕppelen (Peer), drĕppəle (Bilzen), drĕppələ (Bilzen), dreͅppelen (Opoeteren), drŏppele (Neeroeteren, ... ), drupele (Venlo), druppele (Rekem, ... ), druppelen (Overpelt, ... ), drŭppelen (Elen, ... ), drèppelen (Peer), dröppele (Sittard), drøͅppele (Venlo), drəpələ (Lanaken, ... ), drəpələn (Neerpelt), ps. niet omgespeld.  dröppele (Sittard), druppen: drepen (Borlo, ... ), dreppe (Gelieren/Bret, ... ), dreppen (Beverst, ... ), dreŭppe (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), drĕppe (Beverst), drĕppen (Neeroeteren, ... ), drĕppə (Meeuwen, ... ), drĕŭpe (Jeuk), drppen (Linkhout), druppe (Kleine-Brogel, ... ), druppen (Achel, ... ), druppə (Kuringen, ... ), druəppen (Hechtel, ... ), drŭppe (Vroenhoven, ... ), drŭppen (Achel, ... ), drèppe (Spalbeek), drèppen (Niel-bij-As), drëppe (Beverst, ... ), drëppen (Overpelt, ... ), dröppe (Lontzen), dröppə (Lummen, ... ), dröpə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), drøpe (s-Herenelderen), drøpə (Borgloon, ... ), drøͅpə (Sint-Truiden, ... ), drúppe (Halen, ... ), drüppe (Blitterswijck, ... ), drə.pə (Molenbeersel, ... ), drəppe (Diepenbeek, ... ), drəppen (Diepenbeek, ... ), drəppə (Gutshoven, ... ), drəppən (Koersel, ... ), drəpə (Hasselt, ... ), drɛppə (Neerglabbeek), dr⁄ppe (s-Herenelderen), ps. niet omgespeld!  dröpə (Sint-Truiden), ps. niet omgespeld.  dröpə (Mechelen-aan-de-Maas), ps. of toch omspellen volgens Frings: [dr$pp\\]?  dröppə (Lummen, ... ), ps. of toch omspellen volgens Frings: [dr$ppe]?  dröppe (Lontzen), ps. of toch omspellen volgens IPA: [dr@pp\\]?  drɛppə (Neerglabbeek), ps. omgespeld volgens Frings.  dreͅppen (Peer), dreͅppən (Peer), drøͅppe (Kortessem), drøͅppə (Kortessem), drøͅpə (Genoelselderen, ... ), euzendrup subst: eusdjendröp (Grathem), kruipen: dem ⁄t dak kroupen (Beverlo), kraupe (Hoeselt), kroapen (Hechtel, ... ), kroepen (Rijkhoven, ... ), kroupe (Bilzen, ... ), kroupen (Beverlo, ... ), krōpə (Rosmeer, ... ), kruepen (Paal), krupən (Hamont, ... ), krôûpen (Ulbeek), kəruiepen (Paal), ps. boven de u staat nog een ~; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  kro͂upen (Ulbeek), ps. omgespeld volgens IPA.  kroͅpən (Eigenbilzen, ... ), lekken: (dem het dak) lekken (Oostham), leeke (Beringen, ... ), leeken (Beringen, ... ), leken (Kaulille, ... ), lekke (Lanaken, ... ), lekken (Oostham), li-en (Lommel), lieke (Elen, ... ), lieken (Beverlo, ... ), likken (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), lêkken (Kanne, ... ), Opm. zk ingeslikt.  li-en (Lommel), Vb. kijk die paraplu eens leken in de paraplubak.  lēəkə (Meeswijk), lopen: laupen (Vliermaal, ... ), loepen (Koersel, ... ), loopen (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), regenen: rengelen (Opoeteren), rengere (Millen), reəgele (Opoeteren), rēgene (Genk), règene (Genk), rénnë (Tongeren), rɛŋərə (Martenslinde), ps. of toch omspellen volgens IPA: [r@]\\r\\]?  rɛŋərə (Martenslinde), ruiperen: reupere (Millen), sijpelen: siepele (Venlo), (ww.).  siepələ (Roermond), ziebelen: ziebbele (Venlo), ziebele (Maasniel), ziekeren: ziek⁄kere (Bleijerheide, ... ), zijpen: zie:pe (Mheer, ... ), ziepe (Maasniel), zīpə (Eupen, ... ) bij droppels neervallen, afdroppelen || doorsijpelen || druppelen || druppelen, sijpelen || druppen (door het dak druipen, regenen) [ZND 23 (1937)] || druppen (door het dak regenen) [ZND 01 (1922)] || het druppen van het regenwater van de rand van het dak || langzaam maar regelmatig lekken || sijpelen || uitdruppen III-4-4
dubbel eggen dobbel [eggen]: dǫbǝl [eggen] (Achel, ... ), doppel [eggen]: dǫpǝl [eggen] (Tessenderlo), dubbel [eggen]: dø̜bǝl [eggen] (Siebengewald), half in half [eggen]: ha.lǝf˱ in ha.lǝf [eggen] (Peer), met een halve eg [eggen]: met˱ ęn halǝvǝ ęx [eggen] (Siebengewald) Manier van eggen, waarbij men elke egstrook na het keren voor de helft overegt. Op deze wijze wordt de grond tweemaal door de eg-tanden bewerkt. Zie ook de toelichting bij het lemma ''eggen''. [JG 1a+ 1b+ 1d add.; N 11A, 84a] I-2
dubbel gezwad dobbel gemaaid: dubǝl gǝmī.t (Waubach), dobbel gemad: dubǝl [gemad] (Bocholtz, ... ), dǫbǝl [gemad] (Gronsveld, ... ), dobbel gemade/gemaai: dǫbǝl [gemade/gemaai] (Geulle  [(mv)]  , ... ), (mv)  dubǝl [gemade/gemaai] (Heerlen), dobbel gezwaard: dǫbǝl [gezwaard] (America, ... ), dobbel gezwad: do.bǝl [gezwad] (Lommel), dobǝl [gezwad] (Kinrooi), dopǝl [gezwad] (Berverlo), dǫbǝl [gezwad] (Achel, ... ), dǫbǝl gǝzwātj (Hushoven), dǫbǝl gǝzwǭt (Smeermaas), dobbel gezwade/gezwaai: dǫbǝl [gezwade/gezwaai] (Maasmechelen, ... ), dobbel zwade/zwaai: (mv)  dǫbǝl zwǭǝn (Neerpelt), dobbele jaan: dǫbǝlǝ [jaan] (Valkenburg), dobbele pand: dǫbǝlǝ [pand] (Gingelom), dobbele zwaard: dǫbǝlǝ zwārt (Baarlo), dubbel gemad: dø̜bǝl [gemad] (Noorbeek, ... ), dubbel gemade/gemaai: døbǝl [gemade/gemaai] (Sittard), dø̜bǝl [gemade/gemaai] (Puth), dubbel gezwad: dubbel gezwad (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), døbǝl [gezwad] (Achel, ... ), dø̄bǝl [gezwad] (Rotem), dø̜bǝl [gezwad] (Boukoul, ... ), dubbel gezwade/gezwaai: (mv)  dø̜bǝl [gezwade/gezwaai] (Holtum), dubbel jaantje: dø̜bǝl jø̜̄ntjǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), dubbel zwad: døbǝl [zwad] (Blitterswijck), dø̜bǝl [zwad] (Middelaar), dubbele jaan: dø̜bǝlǝ [jaan] (Tongeren), gang: gaŋ (Niel-Bij-Sint-Truiden), gezwad: gezwad (Wanssum), inmaaien: imīǝ (Schin op Geul), op en af: ǫp ęn āf (Swalmen), twee banen: twē bǭnǝ (Ottersum, ... ), tweede gemade/gemaai: twidǝ gǝmai̯ (Schimmert) De dubbele reep gras die ontstaat als men eenmaal heen maait, omdraait, en vlak daarnaast weer eenmaal terug over het veld maait, zodat er twee regels gemaaid gras tegen elkaar aan komen liggen. Zie voor de fonetische documentatie van de woorden tussen vierkante haken het lemma ''gezwad, regel gemaaid gras''. [N 14, 94] I-3
dubbel kraagstuk garenklosje: gārǝklǫsjǝ (Belfeld) Gresbuis met aan ieder uiteinde een kraag. [monogr.] II-8
dubbel kruishout dobbel kruishout: dobǝl krytshōt(s) (Mechelen), dubǝl krytshōt(s) (Eygelshoven), dǫbǝl krȳtshǫwt (Montfort), dǫbǝl krøtshǫwt (Oirsbeek), dubbel kruishout: døbǝl krȳshǫwt (Limbricht), døbǝl krȳtshǫwt (Posterholt), døbǝl krø̜̄shāt (Leopoldsburg), dø̜bǝl krytshǫwt (Klimmen), dø̜bǝl krȳtshǫlt (Tegelen, ... ), dø̜bǝl krȳtshǫwt (Reuver), kruishout: krytshōt (Mechelen) Een kruishout met twee, onderling verstelbare kruishoutbenen die elk voorzien zijn van een kraspennetje. Het dubbel kruishout wordt gebruikt om snel evenwijdige lijnen op het hout te kunnen trekken. Zie ook afb. 102. [N 53, 191f; N G, 17b] II-12