e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
koekoeksbloem christusogen: WLD  Christus augen (Beesel), constantinopels: [Lynchis chalcedonia]  kónstàntënópëls (Tongeren), echte koekoeksbloem: idem  echte koekoeksbloem (Venlo), zelfde  echte koekoeksbloem (Echt/Gebroek), hanenkeien: WBD  hanekéjje (Sevenum), WLD  hane-kei-je (Sevenum), hanenklauw: hanepoot Veldeke lastig onkruid  haneklauwe (Waubach), WLD  haneklauw (Ophoven), hanenpoot: hanepoot (Eys), hanepoten (Jeuk), haoənə pŏĕtə (Diepenbeek), -  hanepuët (Tienray), [hanepoten]  hanepuet (Melderslo), hanepoot Veldeke lastig onkruid  hanepoeëte (Waubach), ook: ho6n6spo6r6*  ɛhoənəɛputə (Diepenbeek), Spelling: "fonetiek-dialect"= Frings  hoͅ.ənəpy:ət (hoa’nəpuu’t) (Eksel), hanenspoor: ook: hoan6put6*  ɛhoənəɛspoərə (Diepenbeek), homspeen: -  hômspeen (Vliermaalroot), katrienenwiel: cathrienewiel (Jeuk), kermisbloem: -  kirmesbloom (Dieteren), koebloem: -  koebloom (Tungelroy), koobloom (Houthem), koekenbloem: ± Veldeke  koekebloem (Tienray), koekertenbloem: -  koekertebloom (Herten (bij Roermond)), koekesbloem: -  kokesbloom (Spaubeek), koekoek: -  koekoe (Vechmaal), koekoek (Nieuwstadt, ... ), WLD  koekoek (Montfort), koekoekbloem: -  koekoekbloom (Stevensweert), Orchis, koekoeksbloem  koekkoek(ë)bloem (Tongeren), koekoeksbloem: koekoeks bloom (Vijlen), koekoeksbloem (Jeuk, ... ), koekoeksbloom (Kunrade, ... ), #NAME?  koekoeksbloem (Meerssen), koekoeksblom (Heerlen), -  kakoeksbloem (Neerglabbeek), koekoeksbl. (Valkenburg), koekoeksbloem (Amby, ... ), koekoeksblom (Eys, ... ), koekoeksblomen (Venlo), koekoeksbloom (Arcen, ... ), koekoesbloom (Bocholt), kukuGzblum (Kwaadmechelen), 1e u lijkt op korte o maar ook op u  kukuksblom (Heppen), ?  koekoeksbloom (Vlodrop), bij t volk geen eigen naam  koekoeksbloom (Vijlen), eigen spelling  koekoeksbloom (Vlodrop, ... ), eigen spellingsysteem  koekoeksbloom (Maasbree), eigen spellinsysteem  koekoeksbloem (Meijel), gewone bevolking kent de naam van de bloem niet  koekoeksbloom (Heel), niet algemeen bekend, die haar kennen gebruiken aldus  koekoeksbloem (Maasbracht), orchis maculata  kukuk˂zblōm (Meeswijk), vele kennen hier geen naam voor, degene die haar wel kennen zeggen aldus  koekoeksblom (Pey), WBD/WLD  koekoeksbloom (Urmond), kŏĕkŏĕksblóm (Heerlen), WLD  koekoeks bloom (Montfort), koekoeksblom (Mheer), koekoeksbloom (Beesel, ... ), koekoeksblōōm (Schimmert), koekoeksblòm (Maastricht), ± Veldeke  koekoeksbloem (Tienray), koekoeksbloemetje: ?  koekoeksblümke (Leunen), koekoekstuit: koekoekstouë.te (Hasselt), luisbloem: -  loesbloom (Geleen), pinksterbloem: -  pinksterbloem (Horn), pinksterbloom (Beegden), eigen spellinsysteem  pinksterbloem (Meijel), sterren: -  sterre (Stokkem), sterrenbloem: -  steRəbloom (America), sterretjes: WLD  sjtérkes (Swalmen), sterretjesbloem: sjterkesbloom (Swalmen), verket: -  vərket (Hout-Blerick), vleesbloem: vleisch bloom (Schimmert), idiosyncr.  vleisbloom (Thorn), vogelsgras: hanepoot soort onkruid  voehgelsgroas (Genk), vogelvoet: hanepoot naar de vorm van de bloeiwijze: z. L.J. p. 34  voo.gelvōē.ët (Zonhoven), hanepoot WLD Additie:  vōgəlvūt (Meijel), vuurbloem: -  vuur-blom (Mheer), vuurbloom (Born, ... ), weikeleerblader: -  weikeleerblaar (Blerick), wilde flet: [= wilde violier]  wilj felette (Haelen), zwaardgras: hanepoot WLD = hanepoot  sjwaardgraas (Posterholt) echte koekoeksbloem [DC 17 (1949)], [DC 49a (1974)], [DC 60a (1985)] || haneklauwen, onkruid [N 92 (1982)] || hanenpoot || hanepoot [N 92 (1982)] || hanepoten, onkruid [N 92 (1982)] || koekoeksbloem || Koekoeksbloem (lychnis flos cuculi 30 tot 80 cm hoog. De stengels zijn ruw behaard; de bladeren zijn smal lancetvormig en tevens ruw behaard; de bloemen groeien in losse schermen, de kroonbladeren zijn in 4 smalle slippen verdeeld en licht- tot donkerro [N 92 (1982)] || koekoeksbloem, gevlekte orchidee || standelkruid III-4-3
koelbak afkoelbak: áǝfkylbak (Wellen), koelbak: kȳlbak (Kerkom), kø̄lbak (Heythuysen, ... ), koelschip: koelschip (Arcen, ... ), kulsxęjp (Alken), kø.lšē.p (Kessenich), kø̄lšep (Posterholt), kø̄lšēp (Horn, ... ), kø̜jlšēp (Sittard), verzamelbak: vǝrzāmǝlbak (Meerssen, ... ) De kuip of platte bak waarin de kokende wort wordt afgekoeld. Zie afb. 9. Volgens de respondent uit L 290 werd gekoeld in een koperen bak die ongeveer 20 centimeter diep was. [N 35, 31; N35, add.] II-2
koele plek in de schaduw killeschaai: keləša͂i̯ (Meeuwen), killesjaai (As, ... ), koeleschaai: koelesjaai (As, ... ) koele plek in de schaduw III-4-4
koele wind bries: bries (Eys, ... ), ⁄ne bries (Maastricht), briesje: brieske (Born), fijne wind: unnə fîêne wind (Venlo), fris windje: fris (Maastricht), fris (wintje) (Sevenum), fris windje (Thorn), fris windsje (Caberg), fris wīndtje (Meijel), frisch (Schimmert), frisch wèndje (Buchten), frisj wintjə (Nieuwenhagen), èè fris wi-jndsje (Bree), ⁄n fris windje (Boekend), frisje: frisje (Oirsbeek), frisse wind: frisjə wentj (Grevenbicht/Papenhoven), énge frisjə wink (Simpelveld), ənə frisjə winjt (Brunssum), ⁄ne frisse wind (Velden), het is koel: keul zeen (Pey), ⁄t is keul (Susteren), koel windje: e keul weind-sje (Neerharen), e keul windsje (Mheer), e keul wèntje (Geleen), e keul wênsje (Gronsveld), ee keul winke (Kerkrade), ei keul windje (Tungelroy), ei keul windsje (Geulle, ... ), en koel wientje (Venray), keel wèndje (Neeroeteren), keul (Epen, ... ), keul windje (Wijlre), keul windschə (Maastricht), keul windsje (Gulpen), keul winsje (Maastricht, ... ), keul wintje (Kapel-in-t-Zand), keul wintjə (Nieuwenhagen), keul wintsjə (Valkenburg), keul wèndje (Stein), keul wénjtjə (Doenrade), keulə wénjt (Susteren), kēūl windsche (Amby), koel (Eys, ... ), kōēl (Meijel), kōēl wīēndjə (Gennep), kūūle wèèndj (Guttecoven), nkeûl windje (Blerick), u keul windsche (Itteren), è keùl windje (Sevenum), ə kø̄l weͅnkskə (Welkenraedt), ə kø̄l weͅntjə (Eys), ən kèùl wintjə (Venlo), ⁄ne keu.le w‧indje (Montfort), koele wind: eine keule wind (Schimmert), eine keule windj (Ell), eine keule winjt (Beesel), eine keule wintj (Herten (bij Roermond)), eine vree wèndj (Sittard), einə keulə wint (Schimmert), inne keule wink (Kunrade, ... ), keul winjt (Schinnen), keule weend (Noorbeek, ... ), keule wind (Klimmen, ... ), keule windj (Beesel, ... ), keule winjt (Thorn), keule wink (Maasbree), keule wintj (Montfort), keule wínt (Gulpen), keulle (Geulle, ... ), keulle wèndj (Echt/Gebroek), keulə wint (Schimmert), keulə wintj (Hunsel, ... ), keulə wīnk (Heerlen), keulə wéntj (Oirsbeek), kēūl wintje (Sevenum), kiele weend (Vlijtingen), killige wend (Jeuk), kōēle wīēnd (Tienray), kuile wendj (Sittard), kuile windj (Nieuwstadt), kuilə (Sittard), kuilə wéntj (Nieuwstadt), kuule weend (Hoeselt), kŭŭlə wint (Loksbergen), kylə wint (Kwaadmechelen), kêulə wint (Venlo), ne kēle (As, ... ), ne kēle wénd (As, ... ), une kule wink (Vijlen), unnə keulə wijntj (Heel), ène köle wint (Ingber), ənə keulə winjt (Horn), ənə keulə wintj (Haelen, ... ), ənə keulə wīnt (Maastricht), ⁄nne keule weind (Beek), m.  kø̄lə went (Ingber), koelte: keuldje (Weert), keuljtje (Ophoven), keulte (Heer), kēūlte (Doenrade), koude koele wind: ⁄nə kawwə keulə weend (Maastricht), koude wind: inne kouwe wink (Waubach), ka wend (Jeuk), kaawə winjtj (Meijel), kawwe weinjd (Stein), ne koue windj (Lutterade), windje: windje (Nunhem), winjtje (Swalmen), wènkə (Simpelveld), ö wintjö (Stevensweert), wrede wind: vrieje weend (Mheer), wreed windje: ə vriə weͅntjə (Eys) koel windje [ZND m] || koele wind [koeltje] [N 81 (1980)] III-4-4
koeler botterkoeler: bǫtǝrkø̄̄lǝr (Tegelen) Stolpvormige aardewerken koeler voor boter. [N 49, 111] II-8
koelkast frigo (fr.): frego (Kanne), fregoͅu̯ (Sint-Truiden), frigo (Meeuwen), frigoͅu̯ (Sint-Truiden), frïggó (Tongeren, ... ), ijskast: ieskâs(t) (Castenray, ... ), Verklw. ieskeske  ieskas (Heerlen, ... ), Verklw. ièskeske  ièskas (Venlo), koelkast: keulkas (Echt/Gebroek), Verklw. keulkeske  keulkas (Heerlen) ijskast || koelkast || koelkast, ijskast III-2-1
koelkuip koelbak: kyǝlbak (Wellen), kȳlbak (Aubel, ... ), kø̄lbak (Roggel), koelder: kø̄ldǝr (Tungelroy), koelketel: kø̄lkētǝl (Banholt), kø̄lkɛǝtǝl (Montzen), siroopton: šruptǫn (Nuth), stangetje: štęŋskǝ (Tenessen), zijpnatsbak: zīpnātsbak (Posterholt) De kuip waarin de warme stroop afgekoeld wordt. In Q 249 had men een speciale, koperen koelbak, terwijl de respondent uit L 387 daarvoor een wasketel gebruikte. Volgens de invuller uit L 295 deed men vroeger de stroop meteen in de potten en ging men pas later gebruik maken van een koelbak. [N 57, 32a] II-2
koelruimte aan de wortpoel: ā.n dǝ w ̇ortpō.l (Opitter), bierkelder: bērkęldǝr (Heythuysen), brouwerij: bruwǝri (Posterholt), brouwhuis: bruwhūs (Horn, ... ), brǫwhūs (Weert), brouwplak: bráwplak (Wellen), koelhuis: kø̄lhūs (Maastricht, ... ), koelplaats: kø̄lplāts (Horn), kø̜jlplātš (Sittard), koelplek: kulplak (Kerkom), koelruimte: koelruimte (Arcen), koelschop: kø̄lsxōp (Weert), machinekamer: mašinǝkāmǝr (Schinnen), plaats: plāts (Horn), schop: šop (Horn) De ruimte waar de wort wordt afgekoeld door middel van koelbak, koelmolen etc. In vroeger dagen gebruikte men om te koelen ofwel een ruimte boven in de brouwerij ofwel de kelders omdat daar een constante lage temperatuur heerste. Later, toen men kon beschikken over kunstmatige koelinstallaties, was men niet meer zo gebonden aan een bepaalde plaats (Claessen, pag. 2. 28/2. 29). De woordtypen "schop", "plaats", "brouwhuis" en "brouwerij" duiden daar dan ook op. [N 35, 52; N 35, 34c] II-2
koeltafel afkoeltafel: āfkø̄ltǭfǝl (Banholt), koeltafel: kø̄ltofǝl (Sint-Pieters-Voeren), kø̄ltǫǝfǝl (Schinnen), kruidtafel: kruttǭfǝl (Roggel), perstafel: pēstǭfǝl (Peij), plank: plaŋk (Montzen), tafel: tę̄fǝl (Nuth), tǫfǝl (Wellen) De tafel met opstaande randen die enigszins schuin staat en waarop stroop gekoeld wordt. [N 57, 32b] II-2
koeltoren chaudière: šodję̄r (Zie mijnen  [(Waterschei)]  [Winterslag, Waterschei]), koeltoor: kø̄ltūr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Waterschei]  [Domaniale]), kø̄ltūǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), kø̜jltūr (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), koeltoren: koeltoren (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Wilhelmina]  [Maurits]), kultorǝ (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Emma]), kultuǝrǝn (Chevremont  [(Julia)]   [Domaniale]), kultōrǝ (Oirsbeek  [(Emma)]   [Maurits]), kø̄ltoarǝ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), kø̄ltø̄rǝ (Lanklaar  [(Eisden)]   [Emma, Maurits]), kø̄ltōrǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I)]  , ... [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I]), kø̄ltūrǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma]), kø̄ltūǝrǝ (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Laura, Julia]  [Maurits]  [Willem-Sophia]), kø̄ltǭrǝ (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Eisden]), k˙ø̄ltu.ǝrǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Julia]) Torenvormige koelinstallatie. [N 95, 19; monogr.; div.] II-5