e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
knobbelzwaan knobbelzwaan: knobbelzwaan (Tungelroy), knobbelzwaon (Maastricht), knobəlzwoͅu̯ən (Lommel), knoebelsjwaan (Gulpen), knōēbelsjwaan (Brunssum), knóbbelzwaan (Stevensweert), vdBerg; omgesp.  knobəlzwōͅn (Sint-Truiden), sierzwaan: geldt voor 120a-c  sīrzwān (Kaulille), tamme zwaan: tamme zwaon (Maastricht), wilde zwaan: wil zjwaan (Houthem, ... ), wilj sjwaan (Sittard), wilj zjwaan (Swalmen), wilj zwaan (Meeswijk), wul zwoan (Eigenbilzen), doorgaans Frings, soms eigen spelling  weldə zwoͅn (Kwaadmechelen), voor alle soorten zwanen  wildzje zwaan (Weert), zwaan: sjwaan (Buchten, ... ), sjwaĕn (Brunssum), sjwan (Gemmenich), sjwane (Hoensbroek), swaan (Schimmert), šwā:n (Moresnet), zjwaan (Boukoul, ... ), zjwāān (Mheer), zwaan (Hees, ... ), zwaon (Bilzen, ... ), zwān (Beringe, ... ), zwoan (Hoeselt), zwōͅn (Tongeren), algemeen  zwan (Maaseik), zwān (Kinrooi), zwāən (Lanklaar), eigen spelling; omgespeld  zwan (Roosteren), Frings  zwān (Borgloon), zwōͅən (Diepenbeek), geldt voor 120a-c  zwōͅ.n (Overpelt), IPA, omgesp.  zwāən (Rekem), vdBerg; omgesp.  zwau̯ən (Stokrooie), zwōͅn (Veldwezelt), voor 120a-c  zwane (Haelen), voor alle soorten zwanen  zwane (Venlo) zwaan: knobbelzwaan (152 dezelfde als de tamme zwaan [N 09 (1961)] III-4-1
knoeien beknaddelen: (e uit t Fransche: eetk)?  beknaddele (Epen), beslabberen: besjlabbere (Sittard), bradselen: bradsele (Beegden), brassen: brasse (Neeritter, ... ), bratze (Panningen), brozelen: brozele (Grubbenvorst), gosselen: gossele (Valkenburg), gussele (Valkenburg), gössele (Valkenburg), (Schlåbbere).  gössele (Heer), knaaien: knâje (Beegden), knoddelen: knoddele (Berg-en-Terblijt), knòddele (Asenray/Maalbroek), knodsen: knoadsje(n) (Schinveld), knoeien: knoaien (Susteren), knoaije (Grevenbicht/Papenhoven), knoe-je (Blitterswijck), knoeaje (Heel, ... ), knoeie (Belfeld, ... ), knoeien (Amby), knoeije (Meerlo, ... ), knoeje (Gennep, ... ), knoie (Nederweert), knoije (Baarlo, ... ), knooje (Asenray/Maalbroek, ... ), knooëje (Schinnen), knoâje (Thorn), knoèje (Heek), knōōjen (Meterik), (Sschtruie).  knoeie knoeie (Heer), (Toi = jij).  knoije (Schimmert), knoeieren: knoojere(n) (Obbicht), matsen: matsje (Rimburg), moetsen: moetsche (Heerlen), mōētsche (Heerlen), morsen: morsche (Mheer), morse (Sint-Pieter, ... ), morsen (Heijen, ... ), morsə (Blerick, ... ), mŏrse (Steyl), mòrse (Asenray/Maalbroek), morspot: morspot (Heerlen), slabben: schlabbe (Amby, ... ), schlabbə (Swalmen), schlappe (Lutterade), sjlabbe (Beegden, ... ), sjlappe (Guttecoven), sjlappe(n) (Schinveld), slab-be (Blitterswijck, ... ), slabbe (Arcen, ... ), slabben (Heijen, ... ), slappe (Sint-Pieter), šlabbe (Brunssum), slabberen: schlabbere (Eijsden, ... ), schla͂bbere (Heer), shlabbere (Mheer), sjabbere (Puth), sjlabbere (Beegden, ... ), sjlabberen (Posterholt, ... ), slabbere (Broeksittard, ... ), slabbere(n) (Obbicht, ... ), slabberen (Heijen, ... ), slabərə (Meeswijk), (Bij eten).  sjlabbere (Heek), slobben: slobbe (Afferden, ... ), slŏŏbbe (Afferden), strooien: schtruie (Eijsden), shtruije (Mheer), sjtrui-e (Vijlen), sjtruije (Doenrade, ... ), sjtruië (Simpelveld), sjtruiö (Ulestraten), streuje (Dieteren, ... ), struije (Borgharen, ... ), struiën (Geleen), struuje (Sint-Pieter), štrø͂ͅjə (Mechelen), (strooien).  struije (Stevensweert), verguizen: D. vergeuden  verguuze (Brunssum), vleddig maken: (e uit t Fransche: eetk)?  fleddig make (Epen) morsen [SGV (1914)] || morsen bij het drinken || morsen bij het eten || morsen met eten of drinken || slabben [SGV (1914)] III-2-3
knoeien, morsen, bevuilen bederven: bedeurrəven (Helchteren), begaden: begaaie (Beringen), begaaien (Diepenbeek, ... ), begaaə (Stevoort), begaeje (Hasselt), begaje (Hasselt), begajen (Peer, ... ), begaoien (Lommel), begaoje (Jeuk), begaoə (Sint-Lambrechts-Herk), begauien (Rijkhoven), begoaien (Koersel), begoaië (Wellen), begojjen (Mal), begooje (Beverlo, ... ), begouijə (Vroenhoven), begoujen (Zichen-Zussen-Bolder), begōͅjə (Zichen-Zussen-Bolder), begâ-ë (Wellen), begôujen (Sint-Truiden), bygōͅe (Herk-de-Stad), bəgajə (Hasselt), bəgaojə (Maastricht), bəgaojən (Eigenbilzen), bəgājə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), bəgōə (Borgloon), bəgōən (Diepenbeek), zen kleer begao-e (Wellen), zig begaaje (Zichen-Zussen-Bolder), begrauwen: begrauwe (Groot-Gelmen), bekladderen: bekladderen (Lanaken, ... ), bəkladdərə (Ophoven), beklatsen: beklatsen (Opgrimbie), beklatst (Mechelen-aan-de-Maas), beklotsen: beͅklotse (Leopoldsburg), bekluinen: beklyne (Vroenhoven), beknaddelen: (e uit t Fransche: eetk)?  beknaddele (Epen), beknoddelen: beknoddelen (Moresnet), beknoeien: bekneuien (Opglabbeek), beknoeie (Weert), beknoeien (Kaulille, ... ), beknoeije (Gruitrode, ... ), beknoeië (Opitter), beknoejen (Rekem), beknoeəjen (Opoeteren), beknoijen (Mechelen-aan-de-Maas), beknooid (Houthalen), beknooien (Kaulille), beknooië (Rosmeer), beknooje (Waltwilder), beknöje (Kinrooi), beknûje (Opglabbeek), bəknuə (Mechelen-aan-de-Maas), zn kleir beknooien (Kaulille), bemesten: bemesse (Kaulille), bemodderen: bəamodərə (Hasselt), bemorsen: bemorsen (Neerpelt), beplekken: beplekken (Achel), beprelsen: beprelsen (Hechtel), beromen: =beroeten, met roet bevuilen  bərōmə (Rekem), besleesteren: beslēsteren (Diepenbeek), besmeren: besmeeren (Sint-Huibrechts-Lille), besmeire (Riksingen), besmeren (Heppen, ... ), besmieren (Hechtel), klier besmeren (Peer), besmeuren: bəsmōirən (Koersel), besmodderen: besmodderd (Paal), besmoddere (Beringen, ... ), besmodderen (Beringen, ... ), besmoddərən (Hamont), besmouddere (Neeroeteren), besmödderen (Opoeteren), bəsmoddərə (Gutshoven), bəsmoddərən (Eigenbilzen), bəsmodərə (Hasselt, ... ), bəsmoͅdərn (Zonhoven), bəsmoͅdərə (Kortessem), bəsmoͅdərən (Oostham), besmoesteren: bəsmūstərə (Herk-de-Stad), besmoezelen: bəsmūsələ (Hasselt), besmossen: besmosse (Leopoldsburg, ... ), besmossen (Kaulille, ... ), beͅsmoəsse (Leopoldsburg), zen klieëre besmosse (Heppen), bevuilen: beveule (Hasselt), bevoelen (Achel, ... ), bevoilen (Houthalen), bevouəlen (Sint-Truiden), bevōēlə (Vroenhoven), bevuilen (Hasselt, ... ), bevuiəlen (Kwaadmechelen), bəvoelə (Mechelen-aan-de-Maas), dich bevoels dien kleijer (Vucht), brakkelen: Zegswijze: Get oonderèin = voedsel onder elkaar hutselen.  bragkele (Gronsveld), brassen: brasse (Neeritter), bratze (Panningen), bratselen: bratsele (As, ... ), gosselen: gossele (Valkenburg), (Schlåbbere).  gössele (Heer), knoddelen: knoddele (Berg-en-Terblijt), knòddele (Asenray/Maalbroek), knodsen: knoadsje(n) (Schinveld, ... ), knoeien: knoaien (Susteren), knoaije (Grevenbicht/Papenhoven), knoe-je (Blitterswijck), knoeaje (Heel, ... ), knoeie (Belfeld, ... ), knoeien (Amby), knoeije (Meerlo, ... ), knoeje (Gennep, ... ), knoie (Nederweert), knoije (Baarlo, ... ), knooje (Asenray/Maalbroek, ... ), knoâje (Thorn), knoèje (Heek), knōōjen (Meterik), knuje (As, ... ), knâje (Beegden), (Sschtruie).  knoeie knoeie (Heer), (Toi = jij).  knoije (Schimmert), knoeieren: knoojere(n) (Obbicht), knorsen: knoorje (Schinnen), knoozje (Schinnen), matsen: matsje (Rimburg), moetsche (Heerlen), mōētsche (Heerlen), morsen: mor... (Swalmen), morsche (Mheer), morse (Sint-Pieter, ... ), morse (dof) (Blerick), morsen (Heijen, ... ), mòrse (Asenray/Maalbroek), môrse (Steyl), slabben: slab-be (Blitterswijck), slabbe (Arcen, ... ), slabberen: schlabbere (Heerlen, ... ), sjlabbere (Beegden, ... ), sjlabberen (Posterholt), slabbere (Horn, ... ), slabbere(n) (Obbicht), slabberen (Sint-Odiliënberg), slobben: slobbe (Oirlo), slŏŏbbe (Afferden), smerig maken: smeerig maken (Jeuk), smereg mouke (Zichen-Zussen-Bolder), smerig maken (Lommel, ... ), smerig moakə (Meldert), smiejərig (Heers), smierig maken (Neeroeteren, ... ), smèrig moake (Genoelselderen), smérreg maoken (Riemst), smodderen: smodderen (Wellen), strooien: schtruie (Eijsden), shtruije (Mheer), sjtrui-e (Vijlen), sjtruije (Doenrade, ... ), sjtruië (Simpelveld), sjtruiö (Ulestraten), sjtrø͂ͅje (Mechelen), streuje (Dieteren, ... ), struije (Borgharen, ... ), struiën (Geleen), struuje (Sint-Pieter), (strooien).  struije (Stevensweert), vergeuzen: verguuze (Brunssum), D. vergeuden  verguuze (Brunssum), verknoeien: verknooien (Mopertingen), veroeptjakken: veroebdjakke (Borgloon), verroezen: verroeizen (Sint-Truiden), verrotsen: verrotsen (Paal), verruneren: verenneweere (Mheer), versmodderen: vosmoddərən (Beringen), vleddig maken: (e uit t Fransche: eetk)?  fleddig make (Epen), vuil maken: voal maken (Bocholt), voel make (Kaulille), voel maken (Achel), voil maken (Tessenderlo), vowəl (Heers), vuil maaken (Reppel), vul makə (Kaulille), vul moaken (Hamont), völmakə (Hasselt), zich beprossen: zich beprossen (Sint-Huibrechts-Lille), zich besmodderen: zich besmoddere (Wellen), zich bevuilen: zich bevoelen (Rekem), zich bevuilen (Sint-Huibrechts-Lille), zich smerig maken: zich smerrig maken (Bilzen), zwart maken: zwet moaken (Tessenderlo) bevuilen [ZND 32 (1939)], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || morsen [SGV (1914)] || morsen, bevuilen || zich bevuilen [ZND m] III-4-4
knoeier faulenzer (du.): voelensel (Maastricht), voelentser (Kerkrade), halve, een -: ènne hàlve (Sevenum), ⁄ne halve (Sevenum), hannes: einen hannes (Neer), hoddel: hoddel (Vaals), hoddelaar: hoddelair (Schimmert), hoddelèer (Gulpen), hoddəléér (Schinnen), hoddelkerel: hod’delkeël (Bleijerheide, ... ), hoddelsjong: hod’dels-jong (Bleijerheide, ... ), m.  h‧oͅdəlsj‧oͅŋ (Eys), hoddelskerel: hoddelskeeël (Mheer), klotenmarchand: klutemersjang (As, ... ), knoeier: knoeier (Venlo), waat zitsj¯r mich doa aan det mesji-jn te knuje  knujer (As, ... ), knoeierd: knoeierd (Ittervoort), knoeilap: knuujlap (As, ... ), knommelaar: knommelaer (Venlo), lanterfanter: lanterfatter (Horst), lapzwans: labzwans (Horst), lapschwans (Maastricht), lapsjwans (Nunhem), lapzwans (Venlo), làpswàns (Gennep), VD "vent van niks  làpswans (Hamont), lompe koe: (mnl.).  lompekoe (Meijel), lomperd: lomperd (Meijel), losbol: ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  loͅsbōl (Eksel), luierik: luiərik (Montfort), lèjerik (As), modderaar: moddereer (Jeuk), mottige, een -: motəgə (Loksbergen), nalatige, een -: eine naoleesige (Schinnen), naoliessige (Maastricht), naoliestige (Noorbeek, ... ), naolissige (Wijlre), naolistige (Gronsveld), naolèstige (Swalmen), naolîessige (Oirsbeek), nāōëlīēësiggə (Nieuwenhagen), ⁄ne naoliessige (Caberg), m.  n‧oͅal‧iəsegə (Eys), nietsnut: nietsnut (Heerlerbaan/Kaumer), niksnut: nieksnut (Vlodrop), niksnut (Maastricht, ... ), niksnutter: eine niksnutter (Bree), niksnutter (Thorn), onnut: oonnut (Maastricht), ⁄nen oonnut (Caberg), pettelaar: petteleir (Amby), prutser: prutser (Sevenum), ènne prutser (Sevenum), puimenboer: eine puineboer (Herten (bij Roermond)), slodder: slodder (Kesseleik), slödder (Nieuwstadt), slodderjanus: slŏderzjanus (Brunssum), sloddervos: sjloddervos (Beek, ... ), sjloddərvos (Hulsberg), sjloodervos (Maastricht), sjlóddərvòs (Heerlen), sjlôddervös (Nunhem), sloddervos (Hoensbroek, ... ), sloddərvos (Maastricht), sloddəvos (Urmond), slôddervoes (Maasbree), slöddervos (Nieuwstadt), slons: sjlons (Kapel-in-t-Zand, ... ), slōōns (Maastricht), slôons (Kelpen), (v.).  sloons (Venray), slordige, een -: sjlordigge (Vlodrop), sjlordigə (Doenrade), slordegge (Hoeselt), tos: (vrl.).  tos (Meijel), veropzakken: verobzakken (Stein), veropzakker: verrobzakker (Caberg), verwaarlozen: verwaarloese (Maastricht), vuil: voel (Oirsbeek), vuile, een -: voele (Geleen), zich derlangs strijken: zich terlangs sjtrieke (Neer), zich derlangs werken: zich terlangs wirke (Neer), zweetlansier: zweitlanseer (Maastricht) iemand (bijv. een vakman) die maar half werk levert || iemand die slordig of/en slecht te werk gaat, (ver)prutsen || iemand die zijn werk steeds verwaarloost [hordserd] [N 85 (1981)] || knoeier, prutser || nietswaardige kerel || onachtzaam of onordelijk in zijn werk of in zijn geheugen [lod, hordsig, slordig] [N 85 (1981)] || waardeloze vent III-1-4
knoest aanwas: àànwas (Pey), aas: ao:s (Roermond, ... ), aos (Geleen, ... ), āōs (Valkenburg, ... ), hōst (Bree), oas (Amby, ... ), oaës (Heerlen), oās (Doenrade), oost (Grathem), eigen spellingsysteem  aos (Maastricht), aost (Merkelbeek), ideosyncr.  aas (Oirsbeek), aos (Gronsveld, ... ), oas (Kerkrade), Kil. ast, est nodus  äös (Maastricht), LDB  aos (Roermond), Meyer: Ast, quast an den boom  aos (Valkenburg), NCDN  oas (Stevensweert), Veldeke  aos (Echt/Gebroek), oas (Waubach), Venlo e.o.  aos (Maasbree), WBD / WLD  aos (Beesel), WBD/WLD  aos (Heerlen, ... ), oast (Ophoven), WLD  (h)oas(t) (Tungelroy), aast (Gulpen, ... ), aos (Doenrade, ... ), aost (Oirsbeek), āōs (Mheer), eine aost (Thorn), oas (Brunssum, ... ), ōās (Hulsberg), aast: oas (Heerlen, ... ), oast (Belfeld, ... ), (kwast).  oas? (Berg-en-Terblijt), (meervouds).  ø͂ͅs (Heerlen), bobbel: oude spellingsysteem  bobbel (Meijel), kankerknoop: kankerknoep (Swalmen), keer: eigen spellingsysteem  kèèr (Merkelbeek), knaak: knáok (Tegelen), knade: knao (Epen, ... ), knaoj (Banholt, ... ), knōͅ‧(j) (s-Gravenvoeren), knø͂ͅ‧(j) mv (s-Gravenvoeren), knar: knar (Altweert, ... ), knies: WLD  knēēs (Venlo), knoebel: knoebel (Horst), WLD  knoebel (Vijlen), knoel: kn‧yl m. (Ingber), knoer: WLD  knoeər (Heel), knoert: oude spellingsysteem  knoert (Meijel), knoespel: knu.spəl (Eys), knoest: eine knoes (Schimmert), inne knōēs (Hoensbroek), knoes (Amby, ... ), knoesj (Montfort), knoest (Eys, ... ), knoeš (Roermond), knous (Maastricht), knoûs (Gronsveld), knus (Meeswijk), knust (Hamont, ... ), ’n knoes (Blerick), #NAME?  knōēs (Klimmen), Bree Wb.  knûst (Bree), eigen fon. aanduidingen  knoest (Ell), eigen spellingsysteem  knoes (Geleen, ... ), knoest (Meerlo, ... ), knoeës (Schinnen), Endepols  knoes (Maastricht, ... ), knous (Maastricht, ... ), ideosyncr.  knoes (Hoensbroek, ... ), knoest (Thorn), ne awwe boum mèt dikke knouze  knous (Maastricht), Nijmeegs (WBD)  knŏĕst (Meijel), Veldeke  knoes (Haelen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones oe = lang  knoes (Gulpen), Veldeke 1979, nr. 1  knoest (Venray), Veldeke aangepast  knoest (Tienray), Veldens dialekt  knoes (Velden), WBD / WLD  knoes (Reuver), WBD/WLD  knoes (Urmond), knoujs (Maastricht), knōēs (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), knōēësj (Nieuwenhagen), knŏĕs (Maastricht, ... ), ’ne knous (Caberg), WBD\\WLD  knōēs (Amstenrade), WLD  knoes (Born, ... ), knoes(t) (Tungelroy), knoest (Gennep, ... ), knōēs (Ubachsberg), knōēst (Grathem, ... ), knŏĕs (Schimmert), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  knòēs (Haelen), WLD ook wel  knoes (Schinnen), ± WLD  knoest (Ospel), knook: knook (Houthalen), WBD/WLD  knuuk (Opglabbeek), ± WLD  knoeek (Weert), knoop: knoup (Heythuysen), WLD  knoep (Sevenum, ... ), knop: WLD  knòp (Maastricht), knorvel: knorvel (Sittard), ideosyncr.  knorvel (Sittard), knots: knots (Eksel, ... ), d.i. een gevaarlijke tak om af te plukken  knots (Jeuk, ... ), IPA, omgesp.  knoͅts (Kwaadmechelen), kwast: kwas (Maastricht, ... ), kwâst (Castenray, ... ), ideosyncr.  kwas (Eijsden, ... ), WLD  kwas (Hulsberg), noest: noes (Arcen, ... ), noest (Afferden, ... ), als bijv.nmw. niet in gebruik  noest (Meerlo), bijv. naamw. niet in gebruik  noest (Merselo), in het hout  noest (Well, ... ), schorkel: ideosyncr.  sjórkel (Susteren), steurkel: sjteurkele mv (Eijsden), stop: stop (Tungelroy), stronk: strônk (Stein), tamp: tamp (Banholt), uitsteeksel ve trak  tamp (Mheer), uitwas: eine oetwas (Schimmert), oetwas (Maastricht), ideosyncr.  oetwas (Thorn), WBD/WLD  ōētwāās (Nieuwenhagen), weer: wieër (Hasselt), wieər (Beverlo), wiər (Niel-bij-St.-Truiden), wi’ir (Bree), wrat: vrat (Herten (bij Roermond)), wrat (Houthalen), WBD/WLD  vràt (As, ... ), wrattel: vrattel (Heerlerbaan/Kaumer) bonk, knoest in hout || Een harde, ruwe uitwas aan een boom (knoes, kwar, aast, knoop, inwas, knoest). [N 82 (1981)] || Een harde, ruwe uitwas aan een boom (knoes, kwar, aast, knoop, inwas, knoest).Een harde, ruwe uitwas aan een boom (knoes, kwar, aast, knoop, inwas, knoest). [N 82 (1981)] || knoest || knoest in hout || knoest ve boom || knoest, harde uitwas an een boom || knoests, kwast in hout || kwast ih hout, noest || kwast in het hout [ZND m] || kwast in hout || kwast, knoest || kwast, noest || noest [SGV (1914)] || noest v hout III-1-4, III-4-3
knoest in het hout aast: ǭs (Kelmis) De mijnwerker nam het liefst een houtblok mee naar huis waarin geen knoest zat. De knoest was het gevolg van een tak die daar vroeger gezeten had. [monogr.] II-4
knoflook bieslook: biesloe:k* (Oostrum), bol hoflook: ənə boͅl hoͅflūk (Herk-de-Stad), bol knoplook: éné bol knoo-uplouf (Eisden), bol loof: ne bol loeəf (Sint-Truiden), bol look: bol liek (Opoeteren), bol lo-ek (Genk), eine bol loek (Maaseik, ... ), eine bol looik (Elen), eine bol loèek (Opoeteren), eine bol lôeek (Neeroeteren), einə bol lōōk (Ophoven), en bol loek (Paal), ene bol loek (Gelinden, ... ), ene bol look (Genk), ene bol loëk (Beverst), enen bol loek (Jeuk), enne bol loek (Hoepertingen), enne boͅl look (Diepenbeek), enə bo.l lū.ək (Borgloon), eͅnə bol lōk (Molenbeersel), inne bol loek (Ulbeek, ... ), inne bol loeək (Nieuwerkerken), ne bol loeg (Sint-Truiden), ne bol loek (Beringen, ... ), ne bol loeək (Oostham), ne boël lwêûk (Rosmeer), nə bol loek (Lummen), nə bōͅl lūək (Hamont), nə boͅl luk (Zonhoven), ène bol loak (Rijkhoven), ənə bol look (Valkenburg), ənə bol lōk (Lanaken), ənə bol lwək (Eigenbilzen), ⁄n bol lauk (Tongeren), ⁄n bol loek (Duras, ... ), ⁄n bol lweu̯k (Zichen-Zussen-Bolder), ⁄nne bol loek (Spalbeek), ook: ZND 30, vr. 36  ⁄nen bol loo-wek (Lommel), djaanlook: ənən djoowən-look (Heers), gaat: gaat (Elen), gal: ga‧l (Amby), hondsloof: in het wild groeiende plant, soort knoflook  honslouf (Geulle), juin: joen (Sint-Huibrechts-Lille), knoffel: knofel (Montzen), knofloof: knoflauf (Dieteren), knoflouf (Herten (bij Roermond)), knöflouf (Heythuysen), u-klank als in Duits Luft  knuflouk (Nieuwstadt), knoflook: kno:floeek* (Heel), knoeflauk (Houthem, ... ), knoefloak (Beegden, ... ), knoeflook (Brunssum, ... ), knoeflooëk (Lanklaar), knoeflouk (Valkenburg, ... ), knoflauk (Born, ... ), knofloak (Geleen, ... ), knofloe6k (Roermond), knofloek (Heerlen), knofloeëk (Heerlen, ... ), knofloo:ek* (Heel), knoflook (Amby, ... ), knoflouf (Hamont), knoflouk (Boekend, ... ), knoflowek (Gulpen), knofloäk (Heerlerheide), knofloêk (Sevenum), knofloëk (Gronsveld), knofloök (Mheer), knoflōk (Maastricht), knoufloak (Putbroek), knouflook (Mechelen-aan-de-Maas), knōēflāūk (Dilsen), knòflook (Maastricht), knóflouk (Sittard), knóflòwk (Nederweert), knôflouk (Echt/Gebroek, ... ), [slecht leesbaar. HB]  knòflouk (Weert), alleen door Joden en Duitsers  knoflook (Amby), geen mv  knuflouk* (Einighausen), men zegt dat de Joden deze het liefst gebruiken  knoflook (Amstenrade), mv idem  knoeflaok (Venlo), knoeflook (Gennep), knoeflouk (Venlo), knofloe6k (Wanssum), knofloewk (Venray), knoflouk (Blerick), tamelijk onbekend  knoflook (Wijlre), verzamelnaam  knoeflauk (Blerick), weinig gebruikt  knoflook (Maastricht), wordt hier niet gebruikt  knoflouk (Buchten), knol look: ne knol loëek (Leopoldsburg), knoplook: knopflōəx (Meeswijk), knoploëk (Remersdaal), koet: kōēāt (Elen), look: laok (Hulsberg), lauk (Puth), ljok (Millen), lo:k (Maastricht), loeck (Voort), loek (Kaulille, ... ), loeëk (Bilzen), loeək (Beverlo, ... ), lok* (Lommel), looek (Geysteren, ... ), look (Amby, ... ), louk (Gutshoven, ... ), loëk (As), lōēak (Elen), lōēk (Neerpelt), lōk (s-Herenelderen), lu:k (Beringen), luk (Koersel), luoͅk (Martenslinde), luək (Loksbergen, ... ), lūk (Sint-Truiden), lweukk (Rosmeer), lwok (Zichen-Zussen-Bolder), lwook (Rijkhoven, ... ), lûək (Sint-Huibrechts-Lille), lü‧ək (Aalst-bij-St.-Truiden), wat loüek (Lauw), geen mv  loo:k* (Maasbracht), wordt hier niet verbouwd  lauk (Stevensweert), look voor in te maken: blad met opmerkingen toegevoegd  look voor in te maken (Nuth/Aalbeek), lookbol: ne lookbol (Leopoldsburg), mottenbol: ⁄n mottebol (Bilzen), oojenpijpje: ooujepiepkes (Helden/Everlo), pijpje: pijpjes  piepkes (Helden/Everlo), pijpjeslook: piepkes-louk (Maasbree), poor: poor (Geulle), unne: inne (Gruitrode), unnen (Rotem), unpijpje: unpiepkes (Stein) [DC 13 (1945)] [ZND m] [ZND m]Hoe noemt u: knoflook (allium sativum - fam. liliaceae) [N 71 (1975)] || knoflook || look [ZND 01 (1922)] I-7, III-2-3
knokkelkuiltjes boelenhandjes: boelehandjes (Bisselt), deukjes: deukjes (Lommel), dompels: dumpels (Born), kinkdraaier: kink in eerste lid.  knik draajer (Meijel), knobbels: knoobəllə (Grevenbicht/Papenhoven), knŏĕbels (Arcen), knubbelen (Helden/Everlo), knokkelkuiltjes: knūəkəlkŭŭlkəs (Eys), knokkels: (knêûkels) (Eksel), kneukelen (Lauw), kneukels (Gennep, ... ), knīēkels (As), knjeukels (Hoeselt), knuikels (Wellen), knuikəls (Loksbergen), knèùkələ (Urmond), knökel (Susteren), knöökels (Venlo), Scharnier tussen hand en vinger. De informant geeft aan dat hij niet weet wat bedoeld wordt met deukjes.  kneukels (Hoepertingen), knookjes: knēūkskes (Sint-Truiden), kotjes: keu.tekes (Zolder), keutjes (Nieuwstadt), kietjes (Genk), kietsje (Eigenbilzen), kiētsjes (Bilzen), koeëtj`s (Bocholt), kootjes (Ophoven), kuu.tsjes (Borgloon), kuutje (Helden/Everlo), kuutjes (Ospel, ... ), kuutsjes (Kanne), kuutsjës (Hoeselt, ... ), kūūtjes (Weert), kêûtjes (Nunhem), sic!!  kuitjes (Tessenderlo), {k[.t\\k\\s}  kutekes (Eksel), kreukeling: Uitgestorven.  kreukelink (Herten (bij Roermond)), kuiltjes: (kultjes) (Eksel), ?kŭŭlkəs (Kapel-in-t-Zand), keultjes (Zonhoven), ki-jlkes (Bree), kielkes (Neeroeteren, ... ), kuilke ? (Maastricht), kuilkes (Houthalen, ... ), kuiltjes (Zolder), kujlkes (Maaseik), kulekes in de hàànd (Leunen), kulkes (Eygelshoven, ... ), kulkə (Oirsbeek), kulsche (Vaals), kultjes (Vijlen), kuulekes (Venray), kuulke (Geleen, ... ), kuulkes (Achel, ... ), kuulkes in de hand (Blerick, ... ), kuulkes in de vingers (Venlo), kuulkjes (Geulle), kuulkus (Brunssum), kuulkə (Kapel-in-t-Zand), kuulkəs (Wijnandsrade), kuultsjəs (Simpelveld), kuuëlk`s (Bocholt), kuëlkes (Merkelbeek), kuûlk`s (Kaulille), kūlkes (Rekem), kūūlkes (Geleen), kūūlkəs (Nieuwenhagen, ... ), kŭlkes (Venlo), kŭŭlke (America, ... ), kŭŭlkes (Arcen, ... ), kŭŭlkes in de hand (Lottum), kŭŭlkes v.d. hand (Schimmert), kŭŭlžərə (Vaals), kylkə (Eys), kylṣərə opən knøəkələ (Montzen), këlkës (Tongeren), kölkes (Borgloon, ... ), köüilkes (Caberg), kùlkës (Hoeselt), kûûlkes (Kesseleik), külkes (Gulpen), kəlkəs (Loksbergen), mv. kuulsjer  kuulsje (Kerkrade), mv. van kuulzje "kuiltje  kŭŭlžərə (Vaals), op de handen  kultjere oop de haeng (Spekholzerheide), PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  keͅlkes (Jeuk), van dikkigheid  kuulkes oppe häŋ (van dikkigheid) (Haelen), kussens: eigenlijk niet de deukjes, maar de mollige vlezige deeltjes van de hand  kusses op de hand (Venlo), kwabbel: kwabbel (Vijlen), lokje: leukske (Valkenburg), plooien: ploej (Geistingen), ploeëje (Tungelroy), plowwe (Eys), putjes: putiəkə (Leopoldsburg), putteke (Mheer), puttekes (Eksel), pòètjəs (Beesel), pötj`s (Bocholt), pötjəs (Schimmert), pötsjes (Boorsem, ... ), B.v. De deukjes oppe gewrichten tussen de hand en de vingers heejethen puttekes.  puttekes (Peer), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  puttekes (Eksel), vetkuiltjes: vetkuulkes (Geleen, ... ), vètkuulkes (Heythuysen), vingerkotjes: vingerkootjes (Montfort), vingerkuiltjes: vingerkuulkes (Eys), vouwen: vaoge (Horn), vaoje (Weert), vouwen (Velden), vouwtjes: vowkes (Meerssen), vuichərə (Simpelveld), vouwtjes  veikes (Meerssen), veujkes (Montfort) De deukjes op de gewrichten tussen de hand en de vinger (kuiltjes, koetjes, putjes) [N 106 (2001)] || De deukjes op de gewrichten tussen hand en vinger, die men ziet op de handjes van dikke babys, maar ook wel bij dikke kinderen en mensen? [DC 21 (1952)] || deukjes, De ~ op de gewrichten tussen de hand en vinger. [N 84 (1981)] || vingerkneukel, dus de gewrichtshoek van een vinger III-1-1
knol helle steen: hɛlǝ stęjn (Lanklaar  [(Eisden)]   [Zwartberg, Waterschei]), ijzersteen: ęjzǝrstęjn (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), kloot: kloat (Stein  [(Maurits)]   [Emma, Maurits]), kloot (Eisden  [(Eisden)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), kluǝt (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), klūǝt (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Emma]), (mv)  kluǝtǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), klōtǝ (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), klūtǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), klūǝtǝ (Kerkrade  [(Wilhelmina)]  , ... [Eisden]  [Wilhelmina]), steen zo hard als beton: steen zo hard als beton (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Eisden]), storingsgesteente: storingsgesteente (Lanklaar  [(Eisden)]   [Eisden]) Kleine, geweldig harde ijzersteenbol, ongeveer ter grootte van een vuist, die zich in de steenkool bevindt. De ijzersteenbol is vergelijkbaar met de klok maar kleiner van afmeting. Hij is vaak zo hard dat de pin van de luchthamer breekt wanneer hij op zulke bollen stoot (Lochtman pag. 89). [N 95, 529; monogr.; Vwo 424] II-5
knollen uittrekken kruiden: kru.i̯ǝ (Maaseik), krui̯ǝ (Eisden, ... ), kruǝ (Klimmen, ... ), krø̜̄ǝ (Borlo, ... ), krø̜i̯ǝ (Vaals), krūi̯ǝ (Boorsem, ... ), krūǝ (Brunssum, ... ), krūǝǝ (Brunssum, ... ), krű̄i̯ǝ (Rotem), krǫu̯ǝ (Gronsveld, ... ), kr˙ōi̯ǝ (Genk), plukken: plekǝ (Berbroek, ... ), plø.kǝn (Achel), pløkǝ (Alken, ... ), plø̜kǝ (Alken, ... ), plø̜ʔǝn (Kerkhoven, ... ), plękǝ (As, ... ), plɛkǝ (Gruitrode, ... ), repen: rē.pǝ (Beverst, ... ), rēpǝ (Berlingen, ... ), ręi̯pǝ (Wellen), rɛ.pǝ (Beverst, ... ), rooien: rōi̯ǝ (Rotem, ... ), ropen: ropen (Mechelen-Bovelingen, ... ), ryø̜̄pǝ (Lauw), rø̄.pǝ (Diepenbeek, ... ), rø̜ypǝ (Vliermaal, ... ), roten: rū.tǝ (Waubach), trekken: trekǝ (Eijsden, ... ), trē̜kǝ (Gronsveld), trękǝ (Aalst, ... ), uitdoen: utdōn (Blerick, ... ), øtjdū (Meijel), ø̜i̯t˲dun (Montenaken), ūtdun (Neer), ūtdōn (Haelen, ... ), ǫu̯tdyn (Zepperen), ǭtdǫǝn (Lummen), ǭǝt˱dyn (Henis), uitgraven: utgrāvǝ (Margraten), uitrijten: utritǝ (Margraten), uittrekken: uttrękǝ (Maastricht, ... ), ǫu̯ttrękǝ (Vliermaal) In oktober worden de bieten geoogst. Vroeger werden ze met een riek uitgestoken, later met een speciaal stuk gereedschap, zie het lemma Bietenrooier. Het bleef zwaar werk. Het object van het werkwoord is steeds "knollen" zoals in het lemma Knolvoer, Rapen (Coll.). Vergelijk ook het lemma Aardappels Rooien. [N Q, 11a; monogr.; add. uit Goossens 1963, kaart 17] I-5