e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
koevoet, hefboom breekboom: brē̜k˱bǫwm (Swalmen), breekijzer: brē̜k˱ī.zǝr (Herten), brɛ̄x˱īzǝr (Spekholzerheide), domper: dompǝr (Herten), domphout: domphǫwt (Swalmen), hamêde: hamɛjt (Jeuk), handboom: (h)ant˱bōm (Bilzen), hant˱bǫwm (Borgloon, ... ), hãnt˱bōm (Hoeselt), hānt˱būm (Bevingen), hefboom: høf˱būwǝm (Loksbergen), hø̜f˱bǫwm (Herten, ... ), hęf˱būm (Rummen), hɛf˱buǝm (Meerlo), hɛf˱bōm (Bilzen), hɛf˱bǫm (Heijen), hɛf˱bǫwm (Klimmen, ... ), ø̜̄f˱bǭwm (Rotem), koepoot: kupōt (Herkenbosch), kupǭt (Montfort), kǫwpuǝt (Kerkrade), koevoet: kovōt (Zutendaal), kuvōt (Geulle, ... ), kuvūt (Eigenbilzen, ... ), køjvūt (Tessenderlo), kāvut (Jeuk), kūvūt (Bilzen), kǫwvōt (Helden, ... ), pince: pē̜s (Zutendaal), pɛ̄ns (Tessenderlo), wipboom: wep˱bǭm (Montfort), wip˱bōm (Bocholtz), wiphout: wephǫwt (Oirsbeek) IJzeren hefboom van 90 tot 120 cm lang die van onderen eindigt in een schuin uitstaande, gespleten klauw. De koevoet wordt gebruikt bij het verplaatsen van zware lasten, maar ook voor sloopwerk en om spijkers uit te trekken. Zie voor de woordtypen domphout (L 331) en domper (L 330) ook het Tegels woordenboek, pag. 81, s.v. ɛd√¥mpeɛ: "het optillen of verplaatsen van een zwaar voorwerp door middel van een hefboom, die men op een ondergeschoven blok of steen laat rusten."' [N 33, 240; N 33, 114; N 17, 81] II-11
koewachter, veeknecht herd: hērt (Boukoul, ... ), hē̜ ̞rt (Echt, ... ), hoeder: hø̜i̯ǝr (Herten), kleine knecht: klē̜ ̞nǝ [knecht] (Leunen), koeheg: kuɛx (Boorsem), koeherd: kai̯āt (Herk-de-Stad), kugjōrt (Rutten), kuhart (Arcen, ... ), kuhei̯ǝt (Beverst), kuhiēt (Sint-Huibrechts-Hern), kuhārt (Velden), kuhērt (Boukoul, ... ), kuhīrt (Belfeld, ... ), kuhīǝrt (Beverst), kuhɛrt (Blerick, ... ), kuhɛǝr (Neer), kui̯ēǝt (Bilzen), kui̯ōt (Vliermaalroot), kui̯ǝt (Koninksem), kui̯ǫt (Eigenbilzen, ... ), kui̯ɛt (Beverst, ... ), kuu̯at (Hoeselt), kuu̯urt (Bree), kuu̯ērt (Neeroeteren, ... ), kuǝrt (Eupen), kuɛi̯.rt (Beek), kuɛ̄rt (As, ... ), kø̄i̯ārt (Hasselt), kø̄u̯i̯ot (Vlijtingen), kø̄ɛ̄rt (Peer), kōhē̜ ̞rt (Rothem), kōhɛrt (Rijckholt), kōi̯at (Kanne), kōi̯ēnt (Riemst), kōi̯ǝrt (Neerharen), kōi̯ǝt (Vroenhoven), kōi̯ɛt (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), kōu̯ērt (Stokkem), kōē̜ ̞rt (Boorsem, ... ), kōɛ̄rt (Obbicht), kūi̯ø̜̄t (Genoelselderen), kǫu̯hyǝt (Kortessem), kǫu̯hē̜ ̞r (Helden), kǫu̯hē̜ ̞rt (Buchten, ... ), kǫu̯hīǝrt (Genk, ... ), kǫu̯hōt (Diepenbeek), kǫu̯i̯art (Zonhoven), kǫu̯i̯oǝt (Wellen), kǫu̯i̯ø̄t (Zichen-Zussen-Bolder), kǫu̯i̯ǫt (Diepenbeek, ... ), kǫu̯i̯ɛrt (Houthalen), kǫu̯ɛi̯rt (Houthalen), kǫu̯ɛrt (Brunssum), kǭhɛ̄rt (Boorsem  [(naast hǭkɛ̄rt in Q 9)]  ), kǭu̯høǝt (Kortessem), kɛi̯.hiǝr (Oud-Waterschei), koeherder: kōɛrdǝr (Vucht), koeherdje: kuhartjǝ (Lottum  [(affectief)]  ), koehoeder: koi̯hyrdǝr (Beringen), kuhudǝr (Leopoldsburg), kuhyi̯ǝr (Hamont, ... ), kuhyrǝr (Rijkhoven), kuhyǝr (Houthalen, ... ), kuhø̄i̯ǝr (Kaulille, ... ), kuhēi̯ǝr (Bocholt, ... ), kui̯huǝr (Beringen, ... ), kui̯hyǝr (Berverlo, ... ), kui̯hȳi̯ǝr (Eys, ... ), kø̄huǝr (Nieuwerkerken), kø̄hø̄i̯ǝr (Geleen, ... ), kø̄i̯hø̄i̯ǝr (Itteren), kø̜i̯hø̜ǝr (Lontzen), kōhuǝr (Groot-Gelmen), kōhø̄i̯dǝr (Lanaken), kōhø̄i̯ǝr (Cadier), kǫu̯huǝr (Groot-Gelmen), kǫu̯hyi̯ǝr (Wellen), kǫu̯hȳi̯ǝr (Hechtel), kǫu̯hø̜i̯ǝr (Panningen), kǫu̯hīǝr (Eksel, ... ), koeienhoeder: kuu̯ǝhēi̯ǝr (Gruitrode), kuu̯ǝnhȳi̯ǝr (Velden), kǫu̯ǝhuǝr (Bolderberg), koeienjong: kui̯ǝjǫŋ (Broekhuizenvorst, ... ), kuǝjǫŋ (Mheer, ... ), koeier: kȳu̯ǝr (Opglabbeek), kūi̯ǝr (Leopoldsburg, ... ), kūu̯ǝr (Overpelt), koeipegger: koeipegger (Tessenderlo), koejong: kojǫŋ (Boorsem, ... ), kujoŋ (Baexem, ... ), kujuŋ (Dilsen, ... ), kujøŋ (Roosteren), kujōŋ (Nunhem), kujōŋk (Neerpelt), kujǫŋ (Arcen, ... ), kǫu̯juŋ (Oirsbeek), kǫu̯jǫŋ (Brunssum, ... ), koejongen: kujǫŋǝ (Ittervoort, ... ), koejongetje: kujø̜ŋskǝ (Reuver), koeknecht: kā[knecht] (Sint-Truiden), koemaagd: kōi̯mǭx (Maastricht), koemeier: kōmɛi̯ǝr (Banholt, ... ), koepiet: kōi̯pet (Borgharen), kōpet (Kanne), koepiezel: kōpizǝl (Ulestraten), koescheper: kušīpǝr (Belfeld), koeschind: kǫu̯šent (Zichen-Zussen-Bolder), koeter: kutǝr (Aalst, ... ), kø̄ǝ.tǝr (Hasselt), kō.tǝr (Kuringen, ... ), kū.tǝr (Mechelen-Bovelingen, ... ), kūtǝr (Boekhout, ... ), kűtǝr (Bevingen, ... ), kű̄tǝr (Aalst), kǫu̯tǝr (Jeuk, ... ), koewachter: kui̯waxtǝr (Halen, ... ), kuwai̯xtǝr (Martenslinde), kuwāxtǝr (Werm), kȳwaxtǝr (Opglabbeek), kø̄waxtǝr (Hasselt), kø̄wɛxtǝr (Eynatten), kōi̯waxtǝr (Heer), kōwaxtǝr (Rekem), kǫu̯waxtǝr (Genk), meier: mɛi̯ǝr (Eijsden, ... ), melkknecht: mɛlǝk[knecht] (Blerick, ... ), paardsjong: pɛǝtsjǫŋ (Nieuwenhagen), scheper: šēpǝr (Roermond  [(gezegd van koeienhoeder)]  ), staande knecht: standǝ [knecht] (Sevenum), staljong: staljǫŋ (Lanaken), stalknecht: stal[knecht] (Beringen, ... ), štal[knecht] (Helden, ... ), stalpegger: stalpegger (Tessenderlo), vatsji: va.tši (Vliermaalroot), vatši (Berlingen, ... ), vatšęi̯ (Rukkelingen-Loon), vu̯atši (Hoepertingen, ... ), veehoeder: vēhø̜i̯ǝr (Sittard), veeknecht: vī[knecht] (Blerick), zweitser: swęi̯tsǝr (Bergen, ... ), zwē̜ ̞tsǝr (Stokkem), zwęi̯tsǝr (Blerick, ... ), šwęi̯tsǝr (Baexem, ... ), žwęi̯tsǝr (Baarlo, ... ) De zweitser is de boerenknecht die, vooral op grote boerderijen met minstens 10 koeien (L 246), speciaal belast is met het melken en de verzorging van het rundvee. Wanneer het bedrijf voor zo''n speciale knecht te klein is wordt de zorg voor de koeien toevertrouwd aan een koewachter (koeherd, koejong; in het zuiden koeter, vatsji), meestal een aankomende knecht, pas van school, die de beesten meeneemt naar de wegbermen om ze daar te laten grazen. Van een koeter en vatsji in West-Haspengouw wordt ook gezegd dat hij (of zij) ook karweitjes in huis verricht, bijvoorbeeld in de keuken; vergelijk Kruijsen (1990) en het lemma "(hard) werken op de boerderij" (1.3.10). Bij koeherd in Q 6 wordt aangetekend: "hij kreeg alleen de kost en de klompen als loon". Voor de fonetische documentatie van het woord (knecht) zie het lemma "knecht algemeen" (1.3.12). [N M, 1b; JG 1b, 2c; A 48, 18b; L 26, 32b; monogr.] I-6
koffer kabasje: kabøskǝ (Weert), koffer: koffer (Gronsveld, ... ), kofər (Meeuwen, ... ), koͅfər (Hamont, ... ), kóffer (Kerkrade, ... ), Fr. coffre  kòffër (Tongeren), kraam: krǭm (Stokkem), pakmand: pakmaŋ (Weert), platte valies: platǝ vǝlę ̝js (Stokkem), reiskorf: ręjskø̜jrf (Diepenbeek), rɛ̄skørǝf (Loksbergen), reismand: ręjsmaŋ (Weert), ręjsmāǝn (Diepenbeek), reismandel: rēsmaŋǝl (Heerlen), sluitbanst: slōǝt˱baǝs (Borgloon), tas: tas (Meijel), valies met rabat: vǝlę ̝js męt rabat (Stokkem), witte valies: wetǝ valist (Sint-Truiden) koffer || koffer (AN) || koffer, bagagekoffer (auto) || Platte, vierkante, gevlochten reiskoffer. Sommige hebben een binnendeksel, die op een rabat (rand, kraag) rust. [N 20, 50; N 40, 96; N 40, 109; N 40, 117; monogr.] || tas: zak of buidel van uiteenlopend model, meestal echter vrij plat en rechthoekig, bijv. gebruikt om boodschappen in te doen II-12, III-3-1
koffie caf: bak kaffe (Zichen-Zussen-Bolder), café (Koninksem, ... ), caféé (Alken), djats kafe (Sint-Truiden), djats kaffee (Ulbeek), djats kəffī (Alken), dzat kafɛ.i (Borgloon), d’at kafē (Herk-de-Stad), jat café (Sint-Martens-Voeren), jat kafee (Tongeren), jat kaffie (Hasselt), jats kaffei (Wellen), kafe (Hasselt, ... ), kafei (Kortessem), kafej (Sint-Truiden), kafē (Herk-de-Stad), kafeͅi (Borgloon), kaffe (Heerlen, ... ), kaffee (Beverst, ... ), kaffeei (Herk-de-Stad), kaffei (Bilzen, ... ), kaffie (Beringen, ... ), kaffij (Kuringen), kaffè (Tongeren), kaffé (Borgloon, ... ), kafi (Beringen, ... ), kafie (Diepenbeek), kafiēje (Eys), kafiè (Rimburg), kafé (Hoeselt, ... ), kaf’fieë (Bleijerheide, ... ), kaoffə (Lummen), kāfē (Diepenbeek), kāfi (Diepenbeek), käffie (Heerlen), køͅpkĕ kāfe (Diepenbeek), sat kafi (Koersel), sjad kaffe (Linkhout), sjat kaffe (Rosmeer), sjat kaffie (Zolder), sjatə kaffee (Herk-de-Stad), tas kaffe (Linkhout), tas kaffie (Gruitrode), tas kaffè (Beverst), xāt kaffi (Genk), zjat kafe (Berbroek), zj}at kaffie (Zolder), Gêf mïch ën zjat stêr¯¯kë kaffé Hë zït van s mùr¯¯gës tòt uòvës én dë kaffés  kaffé (Tongeren), Kaa.fie mao.ke: koffie zetten Kaa.fie zètte: koffie zetten ¯n zjat kaa.fie: een kopje koffie (nòòë)drao.ge: koffie en boterhamen naar de veldarbeid(st)ers brengen  kaa.fie (Zonhoven), klemtoon op kaf Opp@ kaffee kömme: aan de koffietafel deelnemen; bedrogen uitkomen  kaf‧ē (Sittard), schrijver is niet zeker  žat kaffe (Kortessem), filter: Fr. filtre  filtër (Tongeren), koffie: bak koffee (Mopertingen), bak koffei (Genk), bak koffie (Zutendaal), chat koffie (Opglabbeek, ... ), jat koffie (Genk), jetche koffie (Genk), kafei (Bilzen), kof-fie (Blitterswijck, ... ), kof-fie-e (Vijlen), kofei (Mechelen-aan-de-Maas), koffe (Amby, ... ), koffee (Bingelrade, ... ), koffeie (Klimmen), koffeê (Echt/Gebroek), koffe∂ (Brunssum), koffi (Kanne, ... ), koffie (Achel, ... ), koffiee (Lutterade, ... ), koffiej (Mheer), koffij (Meeswijk), koffiè (Munstergeleen, ... ), koffiê (Obbicht), koffy (Elen), koffèe (Schinnen), koffé (Hees), kofi (Neerpelt), kofī (Maaseik), kofə’ (Mechelen-aan-de-Maas), koofeͅj (Kortessem), kooffee (Sint-Odiliënberg), kooffie (Panningen, ... ), koofie (Helden/Everlo), kŏffee (Einighausen), kŏffie (Gennep, ... ), kŏffə (Rosmeer), koͅfej (Rekem), koͅffi (Neerglabbeek), koͅffie (Oostham), koͅffî (Vroenhoven), koͅffə (Zichen-Zussen-Bolder), koͅfi (Hamont, ... ), koͅfij (Lommel, ... ), koͅfə (Genoelselderen), kèpke koffie (Neeroeteren), kòffie (Asenray/Maalbroek, ... ), kóffie (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), kôffe (Mheer), kôffie (Mechelen), köffe (Heek), köffie (Heek), kəfi (Zonhoven), kəpke koffie (Gruitrode), sgjat koffiej (Martenslinde), sjat koffie (Beek (bij Bree), ... ), sjatleke koffie (Kleine-Brogel), tas kaffee (Bilzen), tas koffie (Geistingen, ... ), teske koffie (Grote-Brogel), zetje koffie (Niel-bij-As), zjat koffie (Hechtel, ... ), zjetje koffie (Tessenderlo), zjetske koffie (Stokrooie), žat koͅffi (Neerglabbeek), žat koͅfi (Genk, ... ), (Jong).  koffie (Schimmert), (Maun).  koffie (Berg-en-Terblijt), As dén/die zó lang as stòm was, kòs dén/die uut de schow koffie dreenke: gezegde voor iemand die zeer dom is Genne zËvere koffie zien: niet geheel in orde zijn  koffie (Castenray, ... ), be: e van keffen  bekske koffie (Genk), de ie (?) van koffie is niet te lezen  koffie (Wellerlooi), E lekker teske koffie Bring de koffie in: kan, kopje met koffie  koffie (Maastricht), kóffie branje E lood kóffie sjlappe, sjterke kóffie kóffie opsjödde: koffie zetten ne kóffie gaeve: koffiepartij met krentebrood, verschillende soorten vla, knapkook enz.  kóffie (Roermond), lerrus: lèrrüs (Tongeren), nescaf: Naar de merknaam Nescafé  nèskafee (Hasselt), troost: truəst (Castenray, ... ), tweeloodiger: in het gewone doen werd slechts een lood per kan gebruikt  tweelöödigger (Sittard) (koffie) hij doopt zijn brood in zijn koffie [ZND 23 (1937)] || drank uit koffie || drank uit koffie bereid || een kop koffie [SGV (1914)] || extra sterke koffie gemaakt van twee lood koffie || fig. voor koffie || filter koffie || gemalen poeder van gebrande koffiebonen || koffie [SGV (1914)] || koffie verkeerd || koffie, een kop ~ [SGV (1914)] || kopje koffie [ZND 45 (1946)] || oploskoffie || uit koffie bereide drank III-2-3
koffie zetten caf koken: kaffe kaoche: koffie zetten ¯t Jeet nuus uvver e sjód tes-je kaffe Dat is mieë moekefoek wie kaffe. Dat is inne kaffe wie speulwasser Dat is angere tieë wie kaffe Zoeë e tes-je kaffe deet inne näu jód a jen hats Don ing boeën mieë óp d¯r kaffe  kaffe kaoche (Bleijerheide, ... ), caf maken: Kaa.fie mao.ke: koffie zetten Kaa.fie zètte: koffie zetten ¯n zjat kaa.fie: een kopje koffie (nòòë)drao.ge: koffie en boterhamen naar de veldarbeid(st)ers brengen  kaa.fie mao.ke (Zonhoven), caf opschudden: Kaffieë óp¯sjudde: koffie zetten  kaffieë óp’sjudde (Bleijerheide, ... ), caf zetten: Kaa.fie mao.ke: koffie zetten Kaa.fie zètte: koffie zetten ¯n zjat kaa.fie: een kopje koffie (nòòë)drao.ge: koffie en boterhamen naar de veldarbeid(st)ers brengen  kaa.fie zètte (Zonhoven), koffie opschudden: de koffie opsjödde (Tungelroy), koͅfi opsxødə (Blitterswijck, ... ), koͅfi oͅpsxødə (Blitterswijck, ... ), De koffie opsjödde: kokend water op de gemalen koffie in de koffiepot gieten om op tafel te brengen De reuk van veers opgesjödde koffie kaom oet ¯t keukensje  de koffie opsjödde (Maastricht), de kóffie opsjödde: de koffie opschenken vgl. inschenken  de kóffie opsjödde (Roermond), opschudden: opschudde (Valkenburg), opschödde (Venlo), opsjödde (Stokkem, ... ), op’sjödde (Tegelen), oͅpšøͅdə (Meeswijk), òpschudde (Castenray, ... ), Ich zal dich ëns ?nen drielöödigger opsjödde: ik zal een sterke kop koffie voor je zetten Eeme de kaffee opsjödde: iemand onderhande nemen  opsjödde (Sittard), Nelleke hauw òs èè lekker zjetsje koffie opgesjödsj  opsjödde (As, ... ), van koffie  opsjèdde (Genk) de koffie opgieten, ook wel zetten || het zetten van koffie of thee || koffie of thee opschenken || koffie of thee zetten || koffie opschudden, koffie zetten || koffie zetten || opgieten || opgieten (koffie) || opgieten van koffie, opscheppen van eten || opschenken || opschudden III-2-3
koffiedik aas: Kaffieë óp ¯t oas ópsjudde: kokend water met nieuwe koffie aan het koffiedik toevoegen  oas (Bleijerheide, ... ), breuzelen: (drab van koffie).  brösele (Sittard), brozelen: broozel (Sittard), broozele (Doenrade), brozele (Dieteren, ... ), brōsele (Susteren), (v)  broozelen (Schinveld), (van koffie).  brooezele (Doenrade), caf-brozelen: kaffebroozele (Sittard), caf-dik: kaffedik (Mechelen-Bovelingen), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  kafēdik (Aalst-bij-St.-Truiden), kafēi̯deͅk (Sint-Truiden), kaffeïdik (Wellen), kaffēdik (Sint-Truiden), kaffīdĭk (Genk), kafədik (Gelinden), caf-dras: kaa.fiedrás (Zonhoven), kaffiedras (Hasselt), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  kaffei̯dras (Bilzen), kàfēͅjdra͂s (s-Herenelderen), caf-grond: kaffeegrond (Epen), kaffegronk (Heerlen), kaffiegronk (Simpelveld), kafiè gronk (Rimburg), kaf’fejrónk (Bleijerheide, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  kafēgrunt (Welkenraedt), kaffegrund (Montzen), cafs-grond: kaffesgrond (Vijlen), kaffisgrond (Eys), dik van de caf: dék van de kàfie (Borlo), dras: draas (Diepenbeek, ... ), drab (Waubach), draos (Grubbenvorst, ... ), dras (Altweert, ... ), draós (Tegelen), dra͂s (Beegden), dràs (Hamont), drás (Zonhoven), (drab van koffie).  dras (Sittard), (m)  dras (Schinveld), bij de koffie  dras (Haelen), bij koffie  dras (Beesel), Dao is niks wie get dras in de tas Drink diech deen dras zellef  dras (Maastricht), eigenlijk van de koffie  dras (Nieuwstadt), Groozele (van koffie).  drás (Grevenbicht/Papenhoven), koffie  dras (Herten (bij Roermond)), ook van koffiedik  dras (Caberg), Oppe bujem van het koffiekenke laag nogal vèèl dras Dès andere thee dan koffiedras: dat is wel iets anders, hè  dras (As, ... ), van de koffie  dras (Moorveld (Waalsen), ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  dras (Bunde, ... ), drats: draats (Sevenum), drats (Blitterswijck, ... ), bezinksel van gemalen koffie  dràts (Gennep), koffie  drats (Venray), van de koffie  drats (Venray), droes: droes (Venlo), droos (Maasbree, ... ), dros (Venlo), dróós (Hout-Blerick), (bij koffie)  droas (Venlo), droas∂ (Venlo), droesem: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  droesem (Rekem), gromelen: grommele (Mheer), gromələ (Eupen), grond: graund (Eupen), grond (Eys, ... ), grónk (Simpelveld), jroond (Vaals), jroonk (Vaals), Sjud nog ins óp d¯r jrónk óp  jrónk (Bleijerheide, ... ), gronzelen: gronsele (Noorbeek, ... ), gronzele (Brunssum, ... ), grŏŏnzele (Klimmen), grónsele (Berg-en-Terblijt), (Koffie).  gronzele (Brunssum), grozelen: groozele (Amby, ... ), grotsele (Cadier), grozele (Geleen, ... ), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  grozele (Bunde), kaffeesatz (d.): kaf’fieëzats (Bleijerheide, ... ), kaffeesatz (du.): verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  kajfeesatz (Eupen), koffiebreuzelen: koffebreusele (Sittard), koffiebrozelen: koffebronzele (Heek), koffiedik: koffiedik (Blerick), kooffiediek (Reuver), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  kaffeeduk (Stevoort), kōffei̯dik (Vliermaal), koffiedras: koffedras (Echt/Gebroek, ... ), koffee dras (Bingelrade, ... ), koffeedras (Groot-Gelmen), koffejdras (Opgrimbie), koffie dras (Eijsden, ... ), koffiedraas (Grubbenvorst), koffiedraos (Blerick, ... ), koffiedras (Beesel, ... ), koffiedroas (Kessel), kooffedras (Sint-Odiliënberg), kooffiedras (Panningen), kŏffedras (Guttecoven), kŏffiedra͂s (Heer), kŏffiedroas (Steyl), kòfiedràs (Helchteren), kôffedras (Mheer), kôffiedras (Tegelen), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  koffedras (Amby), koffiedras (Eisden), koͅffijdras (Peer), koͅfidras (Maastricht), koͅfi‧dras (Maastricht), Ze goojde de kóffiedras in de pómpesjtein  kóffiedras (Roermond), koffiedrats: koffiedrats (Afferden, ... ), kooffiedrots (Helden/Everlo), koofiedrats (Helden/Everlo), kŏffiedrats (Gennep, ... ), Dat hit geld gekaost, zeej de vrouw tigge de jòng, en toew goot zij m de koffiedrats ien zien tas  koffiedrats (Castenray, ... ), koffiedrek: koffiedrek (Blerick), koffiedroes: koffiedroes (Baarlo), koffiedroesem: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  koffiedroesem (Kermt), koffiedrozelen: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  koͅfījdrozələ (Mechelen-aan-de-Maas), koffiegrond: koffe gronk (Oirsbeek), koffie grōnk (Schaesberg), kòffiegrŏnd (Gulpen), kôffiegrônt (Mechelen), koffiegrozelen: koffie groozele (Mheer), koffiêgroosele (Obbicht), kŏffegroozele (Guttecoven), koffiesgrond: koffesgrŏŏnd (Vijlen), moek: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  muk (Eupen), moet: De zief is vol moed  moed (Bleijerheide, ... ), orten: Sjöt de orten éns van de kaffepot aaf: giet het koffiedik uit de koffiekan  orte (Sittard), prot: payt (Heppen), prot (Beverlo), pruls: bij ww. pölsche, naast mölsche, mengen  prøͅlš (Eupen), prut: prut (Waubach), zauwel: zawwel (Stein) bezinksel (bijv. van koffie) || drap || dras van gemalen koffie || dras, koffiedik || droesem [SGV (1914)], [ZND 23 (1937)] || droesem; Hoe noemt U: Bezinksel in een wijnfles (droesem, dras) [N 80 (1980)] || Kaffeebrühe; koffiedras || Kaffeesats; koffiedrab || koffiebezinksel || koffiedik [DC 47 (1972)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)] || koffiedik, dras || koffiedik, koffiedrab || koffiedrab III-2-3
koffiekan meut: mø̄t (Kelmis) Blikken kan of fles voor de koffie. [monogr.] II-4
koffiekannetje bidon: bǝduŋ (Bilzen), bǝdǫn (Loksbergen), bǝdǫŋ (Sittard), blik: blē̜k (Klimmen), koffietuit: kufitø̜jt (Echt), kǫfitø̜jt (Echt, ... ), koffietuitje: kufitø̜jtjǝ (Reuver, ... ), kruikje: kręjkskǝ (Bilzen), tuit: tø̄̄t (Sittard), tø̜jt (Belfeld, ... ), tuitje: tȳtjǝ (Nunhem) Flesvormig, blauw gëmailleerd metalen koffiekannetje met beugelsluiting. [N 98, 13; monogr.] II-8
koffieloodje kaffielood: kafiəluət (Bleijerheide, ... ), koffielood: koffieloeëd (Castenray, ... ), kóffieloo:d (Roermond), loodje: van een half en een heel lood  leutje (Sittard) blikken cilindertje om de hoeveelheid koffie die in de molen moet, af te meten || koffieloodje || metalen kokertje voor het afmeten van de hoeveelheid koffie die hier en nu nodig is om de gewenste sterkte te verkrijgen || ouderwets tweezijdig koffiemaatje III-2-1
koffiemolen kaffeemolen: ?t geit rónjt wie de kaffemeule: bij het aftellen voor een spel rondgaan in de draairichting van de koffiemolen  kaffemeule (Sittard), kaffiemolen: kaa.fiemeu.le (Zonhoven, ... ), kaffiemee.le (Hasselt), kafiəmøͅlə (Bleijerheide, ... ), kafəmyələ (Schaesberg), kaffiemolentje: kafimø&#x0304ələkə (Gutshoven), koffiemolen: koͅfimiələ (Genk), koͅfimø&#x0304lə (Valkenburg), koͅfəmyələ (Ransdaal), Verklw. koffiemuëleke  koffiemuële (Heerlen), koffiemolentje: koͅfimølkə (Schaesberg), maaltje: In oorlogstijd ook tarwemolentje  mäölke (Echt/Gebroek), schot: sjaot (Sittard) koffiemolen [ZND m] || laatje van de koffiemolen III-2-1