e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
komkommer cornichon (fr.): cornichon (Gingelom, ... ), gurk: jórk (Bleijerheide, ... ), komkomber: komkomber (Duras), komkommel: koemkoemmel (Groot-Loon), komkoemel (Borgloon), komkoemmel (Gutshoven, ... ), komkommer: koemkoemer (Hasselt), koemkoemmer (Alken, ... ), koengkoemer (Hasselt, ... ), koengkoemmer (Loksbergen), koenkoemmer (Herk-de-Stad), komkoemmer (Borlo, ... ), komkomer (Eupen), komkommer (Alken, ... ), komkommere (Klimmen), komkommər (Lanaken), komkom’r (Rijkhoven), kom’koməe (Meeswijk), kongkoemmer (Maaseik), konkoemmer (Sint-Lambrechts-Herk), konkommer (Opitter, ... ), konkonger (Beringen), koëmkoëmmer (Eisden), koͅmkoͅmər* (Hamont, ... ), kòmkòmmer (Castenray, ... ), kó:mkó:mmer (Roermond), kómkommer (Sittard), kómkómmer (Maastricht, ... ), kómkómmər (Meijel, ... ), kón(g)kómmër (Tongeren), kùmkùmer (Beverlo), komkommertje: komkummersje (Margraten), konkummerke (Maastricht), könkömmerkes (Venlo), pronkappel: prunkappel (Beverlo), slangkomkommer: sjlangkômkômmer (Herten (bij Roermond)), slang komkommer (Sevenum), slangkomkommer (Boekend), slángkòmkòmmer (Castenray, ... ) [ZND 34 (1940)] [ZND 41 (1943)] [ZND m]Hoe noemt u: komkommer [N 71 (1975)] || komkommer || komkommer, soort — I-7
kommervol (zijn): kommer bedroefd: bedreuft (Oirsbeek), bekommerd: bekimmerd (Genk), bekommerd (Leopoldsburg), bekommerdj (Montfort), bekummerd (Klimmen, ... ), bekummerdj (Weert), bëkúmmërd (Tongeren), bəkòmərd (Loksbergen), bəkömmərt (Venlo), bekommerd zijn: bekummerd zieë (Gulpen), bekommeren: bekimmere (Genk), bëkúmmërë (Tongeren), bezorgd: bezorgd (Meeuwen, ... ), bezŭrgd (Schimmert), bezùrgd (Sevenum), bəzurgt (Nieuwenhagen), bəzörgtj (Kelpen), bezorgd zijn: bəzörch zeen (Brunssum), bəzörcht zeen (Urmond), chagrijn: sjàngəréj (Lommel), diep bezorgd zijn: deep bezörgd zeen (Bree), diepdroevig: deep dreuvich (Susteren), diepzinnig: diepzinnig (Born), droevig: dreuvig (Voerendaal), ellendig: ellendig (Venlo), əléndig (Maastricht), erg bezorgd: èrg bezurgd (Meerlo), geplaagd zijn: geplaogd zieë (Wijlre), getempteerd: getemteerd (Mheer), heel veel leed: hiel veul leit (Maastricht), in de penarie: in de penarie (Maastricht), in de put: in də pöt (Kapel-in-t-Zand), in het leed zitten: inn⁄t leid zitte (Herten (bij Roermond)), kommer: koemer (Vaals), koemmer (Kerkrade), kommer (Stein), kummer (Jeuk), kommerlijk: kummerlik (Geleen), kommervol: koemervol (Merkelbeek), kommervol (Ittervoort, ... ), kômmervol (Hoensbroek), lastig: lestig (Stein), leed: leid (Maastricht), leit (Swalmen), lijd (Vlodrop), lijt (Reuver), leed hebben: leit höbbən (Urmond), leedmoedig: leedmeudiech (Simpelveld), mistroostig: mistreustig (Maasniel), tegenslag: tegeslaag (Maastricht), temptatie: temtasie (Thorn), triestig: tristig (Maastricht), troostig: treustig (Roermond), van god verlaten: van God verlaote (Venlo), veel ambras hebben: veul ambras hubbe (Nieuwstadt), veel elend: v.  vōͅ.l ‧iəl‧ɛnt (Eys), veel kommer: veul kômmer (Oirlo), vol kommer (Kesseleik), veel leed: vēūl leid (Melick), vol leed (Eys), väöl leid (Roermond), veel leed en zorgen: veul leed en zurg (Gulpen), veel leed hebben: väöl leid höbbe (Herten (bij Roermond)), veel zorgen en pijn: veul zörg en pien (Gennep), verdriet hebben: verdreet höbbe (Herten (bij Roermond)), vol kommer en zorgen: vól-kummər-én-zörch (Heerlen), vol leed en zorgen: vol leed en zörg (Waubach), vol leid en zörg (Geleen, ... ), vol leid en zörrig (Maastricht), vol lêêd en zörg (Wijnandsrade), vŏl lēēt èn zŭrg (Nieuwenhagen), vól lèèt en zurg (Epen), vol leed zijn: vol leid zin (Schimmert), vol zorgen: vol zurg (Venray), vol zörg (Tienray), vol zörreg (Amby), wat aan de kop hebben: wat án de kop hebbe (Venray), zijn kop vol: z⁄ne kòp vòl (As), zijn lach opkunnen: ziene lach opkinne (Herten (bij Roermond)), zorgelijk: zorgelijk (Heythuysen), zurgelik (Ophoven), zörgelek (Caberg), zörgelijk (Schaesberg), zörgelik (Echt/Gebroek, ... ), zörgəlik (Maastricht, ... ), zorgen: zörg (Tungelroy), ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  zərix (Eksel), zorgen en verdriet hebben: zörg en verdreet hubbe (Venlo), zorgen hebben: zeurch heubbe (Hoeselt), zwaarmoedig: sjwaormeudig (Doenrade) bekommerd || bekommeren || kopzorg, kommer, last || vol leed en zorg [diepzinnig, kommervol] [N 85 (1981)] III-1-4
konijn hangoor: soort met hangende oren  hángoeër (Castenray, ... ), hans: hans (Roermond, ... ), hoens: hoens (Bleijerheide, ... ), kernichel: kinderwoord < lat. coniculus  kërnïchël (Tongeren), konijn: k(e)nien (Schaesberg), kaneen (Zichen-Zussen-Bolder), kanien (Gulpen, ... ), kanijn (Sint-Truiden), kanīen (Sittard), kanèèn (Sint-Truiden), kaonijn (Loksbergen), ka’nēͅ.n (Rukkelingen-Loon), ka’nēͅən (Vorsen), keneen (Waltwilder), keneĕn (Hechtel), kenien (Belfeld, ... ), kenient (Afferden, ... ), keniĕn (Venray), kenijen (Zonhoven), kenijn (Heijen, ... ), kenīēn (Sevenum), kenèè.n (Hasselt), kenêən (Beverloos Wb), kerneien (Halen), kernêən (Beverloos Wb), knai.n (\'s-Herenelderen, ... ), knain (Helchteren), knāə.n (Membruggen), knein (Bilzen, ... ), knē.n (Riemst), knēͅ.n (Gors-Opleeuw, ... ), knēͅn (Diepenbeek, ... ), knēͅnə (Melveren), knēͅə.n (Alken, ... ), knēͅən (Brustem, ... ), knē̝ͅə.n (Wellen), kneͅ.n (Piringen), kneͅi.n (Peer, ... ), kni-jn (As, ... ), kni.nə (Eupen, ... ), knie(.)nd (Gennep, ... ), knie.n (Lanklaar, ... ), knie:n (Gerdingen), kniejn (Hamont), knien (Achel, ... ), kniend (Blitterswijck), kniene (Horn, ... ), knieng (Kaulille), knient (Gennep, ... ), knieun (Grathem), knieën (Stokkem), kniēn (Leunen, ... ), kniin (Sint-Martens-Voeren), knij:n (Peer), knijen (Houthalen), knijjn (Zepperen), knijn (Genk, ... ), knién (Grondvelds Wb, ... ), kniên (Neeroeteren), kniŋ (Overpelt), knī.n (Dilsen, ... ), knīēn (Arcen, ... ), knījn (Ulbeek), knīn (Beek, ... ), kni̞.n (Wijshagen), knèn (Brustem), knéjən (Rijkel), knɛi.n (Lauw, ... ), knɛjən (Alken), konai.n (Sluizen), konien (Achel), konijen (Groot-Gelmen, ... ), konijn (Haspengouwsch Id., ... ), konièn (Neerpelt), kynēͅn (Herk-de-Stad), kánēͅən (Vorsen), kënain (Tongeren), kəīnī.n (Hees), kənai.n (Berg, ... ), kəneiən (Gutshoven), kənē.n (Martenslinde, ... ), kənē.ns (Herderen), kənēͅ.n (Berbroek, ... ), kənēͅ.ə (Horpmaal), kənēͅ.ən (Boekhout, ... ), kənēͅin (Kerkhoven, ... ), kənēͅi̯ə.n (Berlingen), kənēͅn (Beverlo, ... ), kənēͅnə (Beringen, ... ), kənēͅə.n (Broekom, ... ), kənēͅən (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), kənēͅənə (Kerkom), kənē̞ͅn (Donk (bij Herk-de-Stad)), kənē̞ͅnj (Henis), kəneͅi.n (Bilzen, ... ), kəneͅin (Hees, ... ), kəneͅə.n (Jesseren), kəni.n (Mechelen-aan-de-Maas), kənien (Kaulille), kənii̯.n (Elen), kənijn (Wilderen), kənī.n (Achel, ... ), kənīn (Hamont, ... ), kəni̞.n (Wijshagen), kənên (Mopertingen), kənɛi.n (Hoeselt, ... ), kənɛ̄ən (Gingelom), kənɛ̝̄n (Velm, ... ), kərnēͅ.n (Linkhout), kərnēͅn (Kwaadmechelen, ... ), kərnēͅən (Halen), kərnɛ̄n (Meldert, ... ), (mv. kn?i]; dim. kn?inß\\)  knī.n (\'s-Gravenvoeren, ... ), (mv.)  knien (Beek, ... ), knieng (Eygelshoven, ... ), kning (Hauset, ... ), (mv.)uit: (de vellen van) konijnen; niet: konijnenvellen  knien (Eisden, ... ), knijn (Eigenbilzen, ... ), kning (Lontsen), kninj (Maaseik), knĭjn (Maastricht), konien (Kaulille), konèən (Beverlo), (sleept.)  knien (Echt/Gebroek), / kanieng (mv.)  kanīēn (Heerlen), de punt hoort eigenlijk (vermoedelijk) bij de €  kənēͅə.ən (Groot-Gelmen), mv.  knieng (Kerkrade), ook ondergebracht mat. van ZND01, u-130  kaneen (Zichen-Zussen-Bolder), kanēͅ.n (Hasselt), kanēͅn (Sint-Truiden), kanin (Hamont), kanɛjən (m) (Zonhoven), karnɛ̄n (Tessenderlo), keneïn (Wellen), kenien (As), knaain (\'s-Herenelderen), kneen (m) (Rosmeer), knēin (Bilzen), knēͅjən (Riksingen), knēͅn (Bommershoven), knien (Amby, ... ), knin (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), knīn (\'s-Gravenvoeren, ... ), knīnə (Eupen), kni‧i.n (Eupen), knê.n (Borgloon), knên (Kermt), knɛjən (Hoepertingen, ... ), koneͅin (Zonhoven), konien (Eksel), konijn (Heusden, ... ), konɛ̄ən (Beringen), koͅənɛ̄n (Aalst-bij-St.-Truiden), kënien (Lanklaar), kørnijn (Loksbergen), kənein (Elen), kənēn (Martenslinde), kənēͅin (Gelinden), kənijn (Genk, ... ), kənīn (Sint-Huibrechts-Lille), kənɛjən (Gutshoven), kərnēͅn (Halen), k’neͅin (Vliermaal), pl  knein (Lanklaar), knēͅnə (Ulbeek), kənēͅnə (Ulbeek), pl.  knain (Berg, ... ), knāən (Membruggen), knēͅi̯nə (Wellen), knēͅn (Guigoven, ... ), knēͅnə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), knēͅənə (Brustem, ... ), kneͅin (Gors-Opleeuw, ... ), kneͅins (Helchteren, ... ), knin (Neeroeteren, ... ), knīn (Dilsen, ... ), knɛin (Borgloon, ... ), k|nēͅnə (Binderveld), kánēͅənə (Vorsen), kənai (Millen, ... ), kənain (\'s-Herenelderen, ... ), kənainə (Lummen), kənein (Stokkem), kənēͅ.n (Wintershoven), kənēͅinə (Kerkhoven), kənēͅinən (Lommel), kənēͅi̯n (Kortessem), kənēͅi̯nə (Hoepertingen), kənēͅn (Godschei), kənēͅnə (Berbroek, ... ), kənēͅənə (Gingelom, ... ), kənē̞ͅnə (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), kəneͅin (Bommershoven, ... ), kəneͅins (Beverlo, ... ), kəneͅinə (Boekhout, ... ), kəneͅi̯nə (Kerniel), kənii̯n (Elen, ... ), kənin (Beek (bij Bree), ... ), kənin(ə) (Achel), kənin̂ (Neerpelt), kənīn (Boorsem, ... ), kənɛin (Borgloon, ... ), kənɛ̄n (Rijkhoven), kənɛ̄nə (Velm, ... ), kərnēͅnə (Kwaadmechelen, ... ), kərnēͅnən (Oostham), kərnēͅənə (Halen), kərnɛ̄nə (Meldert, ... ), k’nēͅn (Berlingen), uit: (de vellen van) konijnen; niet: konijnenvellen  kenijn (Hechtel, ... ), kernijnen (mv.) (Oostham), knain (mv.) (Borgloon), konijn (Kwaadmechelen, ... ), uit: (de vellen van) konijnen; niet: konijnenvellen; (mv.)  keneine (Berbroek), kneijn (Piringen), knein (Lanaken), knīn (Neerglabbeek), knên (Hasselt), konijntje: ook ondergebracht mat. van ZND01, u-130  kərneͅŋkə (Loksbergen), lieves: lièves (Heerlen), pooitje: WNT sv pooi III  poejke (Hasselt), upperkets: upperkets (Sittards Wb) konijn [Goossens 2c (1963)], [Heem 02.5 (1958)], [Heem 11.4 (1967)], [Heem 12.4 (1968)], [N C (1962)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 29 (1938)], [ZND 42 (1943)], [ZND m] || konijn (barg.) || konijn(tje) [Goossens 1b (1960)] || konijn, dim. [ZND 01 (1922)] || konijn, kindertaal || konijn, soort || konijn, troetelnaam III-2-1
konijnenhol aard: Gronsveld Wb  êrd (Gronsveld), WLD  aerd (Geverik/Kelmond, ... ), éérd (Heel), gang: gank (Blerick, ... ), hol: haol (Herten (bij Roermond), ... ), heul (Gulpen, ... ), hoal (Leeuwen), hol (Blerick, ... ), hool (Itteren, ... ), häöl (Gulpen), häöle (mv) (Vijlen), hèùl (Epen), höl (Heerlerbaan/Kaumer), hööl (Mheer), eigen spellingsysteem  hèul (Merkelbeek), ideosyncr.  hol (Velden), huul (Vlodrop), häol (Kerkrade), oude spelling = verblijf  hool (Meijel), Veldeke  hol (Waubach), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  häöl (Gulpen), WBD/WLD  heul (Simpelveld), hol (Stein), hollə (Kapel-in-t-Zand), hèùəl (Heerlen), WLD  haol (Posterholt, ... ), haoəl (Ubachsberg), heul (Vijlen), hoal (Schinnen), hol (Geverik/Kelmond, ... ), hool (Tungelroy, ... ), hōōl (Kelpen), hŏl (Sevenum), hø͂ͅ.əl (o.) (Eys), hol met pijpen: WLD  hôl mit pīēpə (Gennep), konijndehol: kniendehol (Siebengewald), konijnengat: knienegaat (Roermond), konijnenhol: knienehôl (Heerlen), konijnenlook: knīē’nəlaok (Sittard), konijnenpijp: kenijnepijp (Lommel), knienepiep (Neerpelt), kənɛ̄nəpɛ̄p (Kwaadmechelen), konijnsaard: kniensaerd (Swalmen), kniénsaerd (Tegelen), konijnsgang: kniensgèng (Geleen), konijnsgat: keniensgater (Arcen), kniensgaat (Horn, ... ), kniĕnsgaat (Baexem, ... ), ideosyncr.  e kniensgaat (Susteren), konijnshol: keneinshol (Maastricht), kneinshol (Maastricht), kniengs-hoal (Noorbeek, ... ), kniengsheul (Hoensbroek), kniengshöël (Simpelveld), knienshol (Echt/Gebroek, ... ), knienshōl (Meterik), knientshol (Venray), kniĕngshol (Eygelshoven), kniĕnshol (Venlo), cassettebandje  kneenshool (Meijel, ... ), Endepols  knijnshool (Maastricht), Veldeke  knienshaol (Nunhem), Veldeke 1979 nr. 1 (verschrijving voor: knienshool ?)  ’t knienshool (Venray), WBD  kneenjshool (Meijel), WBD/WLD  knaejnshool (Maastricht), knijnshol (Maastricht), WLD  kn‧iŋshoͅ.əl (o.) (Ingber), konijnshoop: knienshoop (Maasbree), konijnslook: kniengsloak (Welten), knienslaok (Sittard), knijnslook (Bunde), konijnsloop: kniensluip (Echt/Gebroek), konijnsnest: ideosyncr.  e kniensnés (Susteren), konijnspijp: (kningspiep) (Eijsden), kenienspiëp (Venlo), kneejnspeejp (Bree), kneinspiep (Stokkem), kniengspieëp (Hoensbroek), kniens piep (Maasniel), knienspiep (Beesel, ... ), knienspiêp (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), knienspīēp (Stein), kniĕnspiep (Baexem, ... ), knie͂nspie͂p (Geistingen), knijnspeep (Eigenbilzen), knijnspiep (Maastricht, ... ), knijnspijp (Hoeselt), knijnspiëp (Itteren), kninspi:p (Meeuwen), kniénspiép (Tegelen), knīēngspiēp (Hoensbroek), knoojnspeip (Bilzen), kəneͅinspeͅi.p (Genk), Bree Wb.  kni-jnspi-jp (Bree), eigen spellingsysteem  knienspīēp (Meerlo), Endepols  knijnspiep (Maastricht), Veldeke  knienspiep (Haelen), ’n knĭenspiep (Klimmen), WBD/WLD  kni-j-nspī-jp (As), kniengspīēëp (Nieuwenhagen), knienspiep (Lutterade), knijnspiep (Caberg), knijnspīēp (Maastricht), knīēnspīēp (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), knĭĕngspīēp (Heerlen), WLD  kneinspīēp (Itteren), kniens-pīēp (Sevenum), knijnspiep (Eksel, ... ), knīenspiep (Weert), knīēnspīēp (Haelen, ... ), knīēnspìĕp (Stevensweert), ± WLD  knienspiep (Wijnandsrade), pijp: peep (Eigenbilzen, ... ), pēͅp (Hechtel, ... ), piep (Eijsden, ... ), pieəjp (Lutterade), piēp (Heythuysen), pijp (Gors-Opleeuw, ... ), pīē(e)p (Dilsen), pīēp (Epen, ... ), pĭĕp (Schimmert), píep (Ittervoort, ... ), pɛ.p (Diepenbeek), ’n píêp (Blerick), eigen spellingsysteem  piep (Ell), pieëp (Schinnen), piép (Geleen), píep (Merkelbeek), Endepols  piep (Heer, ... ), ideosyncr.  piep (Doenrade, ... ), pièp (Maastricht), píep (Neer), IPA  pɛp (Kwaadmechelen), oude spelling is de gang  pīep (Meijel), Veldeke  piehp (Waubach), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones ie-lang uitspreken  piep (Gulpen), WBD/WLD  piep (Stein), pīēp (Amstenrade, ... ), pīēëp (Nieuwenhagen), pìep (Ophoven), WLD  piep (Beesel, ... ), piēp (Brunssum, ... ), piĕp (Sevenum), pīeep (Weert), pīēp (Doenrade, ... ), pĭĕp (Swalmen), ’n pīēp (Schimmert), WLD ee = gelijk in been  peep (Vlijtingen), pot: pot (Houthalen), potje: Endepols  pötsje (Maastricht), ren: rin (Berg-en-Terblijt), springpijp: (springpiep) (Eijsden) Hoe noemt u het in de grond uitgegraven verblijf van een konijn (kneut, pijp, potje) [N 83 (1981)] || hol || konijnenhol [DC 55 (1980)] III-4-2
konijnenjong hansje: hanskəs (Heugem, ... ), jong: joŋə (Bree, ... ), jøu̯ŋ (Opheers), jøŋə (Guttecoven), #NAME?  joŋə (Maasniel), jong hansje: joŋ hansəs (Holtum), jong konijn: joŋ kniŋ (Teuven), joŋ knīn (Neer, ... ), jong konijntje: joŋ kninkəs (Bree, ... ), jőͅŋ kneͅi̯nkəs (Kermt), joͅŋ knai̯nkəs (Borgloon), jongen: jongen (Roosteren), konijntje: kaneŋkəs (Sittard), kaninkes (Sittard), knenkəs (Oirsbeek, ... ), knēͅŋkəs (Hasselt), kneͅi̯nskəs (Heugem), kneͅi̯nšəs (Gronsveld), kneͅŋkəs (Hoeselt), knienke (Eygelshoven), knienkes (Reuver), kniensje (Meerssen, ... ), kninkərə (Bocholtz), kninkəs (Blerick, ... ), kninšərə (Teuven), knintjəs (Middelaar, ... ), kninəkəs (Rothem), kniëneke (Wijlre, ... ), kniŋskə (Brunssum), knīnkəs (Herten (bij Roermond), ... ), kəneͅi̯nkə (Niel-bij-St.-Truiden), kəneͅŋkə (Beverlo, ... ), kənintjə (Mechelen), kwabbel: kwabələ (Maasniel), muis: my(3)̄s (Grathem), poeletje: puləkəs (Leunen), rammeling: rɛməleŋə (Mechelen-aan-de-Maas), truuke: trūkə (Hamont), trykə (Kaulille), worp: worp (Eygelshoven) jong ve konijn [N 19 (1963)] || konijn, jong || konijn, jong ve — || konijn, jongen ve konijn [N 19 (1963)] III-2-1
koning as: a.s (Kanne, ... ), as (Achel, ... ), ā.s (Tongeren), as van het kroonrad: as ˲van ǝt krȳǝ.nrā.t (Neeroeteren), boom: bǭ.m (Rutten, ... ), boompje: bø.mkǝ (Lauw), botermolen: bōtǝrmø̄lǝ (Kinrooi), botterrad: botǝrrat (Maaseik), botǝrrāt (Baarlo, ... ), drijfwerk: drīfwęrǝk (Neer), haspel: aspǝl (Rotem), hoepelman: hupǝlman (Boukoul, ... ), hoofdas: huvdas (Melveren), kamrad: kampraǝt (Gingelom), koning: k".niŋ (Borgloon), k"[i}nĭŋ (Herk-de-Stad), k"[y}neŋk (Sint-Truiden), k"neng (Beverlo), k"nenk (Zepperen), k"neŋ (Diepenbeek, ... ), k"ning (Houthalen, ... ), k"niŋ (America, ... ), k"niŋ(k) (Paal, ... ), k"nĭn⁄ (Leopoldsburg), k"nïng (Millen), k"nək (Lommel), k"nəŋ (Loksbergen, ... ), k"nəŋk (Aalst-bij-St.-Truiden), k"y.niŋ (Borgloon), kaining (Bilzen), ke.niŋ (Kermt), ke:neŋ (Kuringen, ... ), keening (Berbroek, ... ), keining (Bree, ... ), kening (Peer), keujenink (Gelinden), keunek (Oostham), keuneng (Sint-Martens-Voeren), keuneun (Remersdaal), keunin(g) (Maaseik), keuning (Amby, ... ), keuningk (Hoepertingen), keunink (Borlo, ... ), keuniŋ (Alken), keunnich (Elen), keunning (Lommel), keunəng (Koninksem), keu‧nəng (Maastricht), kē.nəŋ (Hasselt), kēning (Hasselt), kēūning (Geistingen, ... ), kĕŭning (Blitterswijck, ... ), ki-euning (Rotem), ki.niŋ (Opoeteren, ... ), ki.əniŋ (Hasselt, ... ), ki:əniŋ (Genk), ki[ə}n[ə}ŋ (Opoeteren), ki[ə}neͅŋ (Gerdingen), kiening (Bree, ... ), kieëning (Bilzen, ... ), kiiniŋ (Bilzen), kining (Opoeteren), kiniŋ (Beverst), kinən (Genk), kièning (Eigenbilzen), kiëning (Martenslinde, ... ), kiəning (Genk), kī-ə-ning (Opoeteren), kī[ə}niŋ (As, ... ), kījəniŋ (Bilzen), kīnen (Genk), kīneŋ (Bree, ... ), kīning (Neerglabbeek, ... ), kīnəŋ (Opglabbeek), kjening (Riemst, ... ), kjeuning (Rijkhoven, ... ), kjĕneg (Zichen-Zussen-Bolder), kjĕning (Vroenhoven), kji[ēͅ}ning (Hees), kjineŋ (Eigenbilzen, ... ), kjèneng (Rosmeer), kjënneng (Rosmeer), kjö.nən⁄ (Vroenhoven), kjøͅneŋ (Rijkhoven, ... ), ko.niŋ (Overpelt, ... ), koe.niŋ (Echt/Gebroek, ... ), koenək (Eupen), koiniŋ (Heppen), konik (Kerkhoven), koning (Bree, ... ), konink (Leopoldsburg), kō[ə}neŋ (Hamont), kōnəŋ (Opgrimbie, ... ), kōͅneͅŋ (Maastricht), kōͅning (Diepenbeek), kōͅnəŋ (Rekem), kŏning (Gruitrode), koͅneŋ (Rekem), koͅnink (Tessenderlo), koͅniŋ (Gennep), koͅ‧n.ək (Eupen), kuening (Rimburg, ... ), kueuning (Klimmen), kuinik (Sint-Truiden), kuining (Duras, ... ), kuinink (Sint-Truiden), kun-ning (Vijlen), kuning (Maaseik, ... ), kunning (Hechtel, ... ), kuuning (Grote-Brogel, ... ), kuyniŋ (Wellen), kuəniŋ (Gronsveld, ... ), kūĕning (Stevensweert), kūèuning (Elen), kŭning (Eys, ... ), kŭnning (Gennep, ... ), ky(3)̄.niŋ (Maaseik), ky(3)̄[ə}niŋ (Bocholt, ... ), ky(3)̄nəŋ (Lozen), ky(3)̄əniŋ (Stokkem), ky.niŋ (Grote-Brogel, ... ), ky.əniŋ (Belfeld, ... ), ky:əniŋ (Maaseik), kyjøͅniŋ (Moelingen), kyneŋ (Hushoven), kyniŋ (Opglabbeek, ... ), kyəniŋ (Amstenrade, ... ), kyənəŋ (s-Gravenvoeren), kȳ(ǝ)neŋ (Beek, ... ), kȳǝ.neŋ (Aldeneik, ... ), kȳǝneŋ (Altweert, ... ), kéning (As, ... ), kéuning (Wellen), kéuëning (Lanklaar), kêûning (Echt/Gebroek), kôning (Ulbeek), kôê.niŋ (Baexem), kö:nəŋ (Molenbeersel), köneng (Tongeren), köneŋ (Aubel), könik (Lontzen), köning (Baarlo, ... ), köniŋ (Hasselt), könnek (Eupen), könning (Afferden, ... ), kööning (Schinnen), kø.neŋ (Stevoort), kø.ning (Stramproy), kø.niŋ (Achel, ... ), kø.yneŋ (Hoepertingen), kø:neŋ (Lummen), kø:niŋ (Urmond), kø[i}niŋ (Hoepertingen), køneŋ (Baelen, ... ), køneŋk (Rukkelingen-Loon), kønik (Brustem, ... ), køning (Lanaken, ... ), kønink (Voort), køniŋ (Alt-Hoeselt, ... ), køniŋk (Heers), køniək (Sint-Truiden), kønək (Raeren, ... ), kønəŋ (Berg, ... ), køəniŋ (Margraten), kø̄.neŋ (Boshoven, ... ), kø̄neŋ (Beesel, ... ), kø̄neŋk (Lanaken), kø̄nix (Kaulille), kø̜̄neŋ (Baexem, ... ), kø̜neŋ (Gennep), kø͂ͅniŋ (Blitterswijck, ... ), køͅ.ənəŋ (Stokkem), køͅiniŋ (Wilderen), køͅiniŋk (Binderveld, ... ), køͅinŋk (Loksbergen), køͅjəniŋ (Zepperen), køͅnenj (Sint-Huibrechts-Lille), køͅneŋ (Sint-Pieters-Voeren), køͅniŋ (Beverlo, ... ), køͅniŋk (Duras, ... ), køͅnək (Kerkrade, ... ), køͅyneŋ (Alken, ... ), køͅyniŋ (Wellen), køͅyniŋk (Borlo, ... ), køͅəniŋk (Veulen), kø‧n.əŋ (Montzen), kø⁄neͅŋ (Zonhoven), kü:ning (Weert), küning (Heerlen), kēneŋ (Peer), kīǝ.neŋ (Bree), kōneŋ (Hamont, ... ), kūǝneŋ (Hoensbroek), kəneŋ (Eksel), kənik (Oostham), kənink (Tessenderlo), kəniŋ (Mheer, ... ), kənəg (Vaals), kənək (Kwaadmechelen, ... ), k‧øͅnəŋ (Rekem), k⁄ïeniŋ (Martenslinde), [sic]  keunig (Leopoldsburg), keəniŋk (Beverst), ki.əniŋk (As), ki:əniŋk (Bree), koniŋk (Kerkrade), køn(tm)g (Ulestraten), ps. omgespeld volgens Frings.  kø͂ͅning (Beegden, ... ), kø͂ͅnīng (Sevenum), køͅning (Mechelen), uu v. buur  kuuning (Brunssum), koningsas: kø̄neŋsas (Tungelroy), koningsbalk: kyø̄neŋs˱balǝk (Stevensweert), kø̄neŋs˱balǝk (Molenbeersel), koningsspil: koningsspil (Ottersum), kø̄neŋsspel (Kinrooi), kroon: krūn (Linde), kroonrad: krunrat (Bocholtz), krōnrat (Beringen), manege: manē̜žǝ (Oost-Maarland), mǝnē̜žǝ (Gingelom, ... ), spil: spęl (Lanaken, ... ), špel (Horn), špęl (Maastricht), staande as: stǭ.ndjǝ as (Maaseik), stang: staŋ (As), werk: węrǝk (Maasniel), zwenkrad: zwęŋkrāt (Geistingen) De koning is een verticale as met bovenop een kroonwiel. Via die constructie zet een rondlopend paard de karnmolen in beweging. Zie ook wld II.3 v.a. blz. 163. [N 12, 56] || De staande as van het kroonrad van de watermolen. [Jan 106; Coe 92] || De zware staande as die bij de Hollandse molen de drijfkracht van de roeden overbrengt vanaf het aswiel via wieg of bovenbonkelaar en spoorwiel naar de rondsels van de staakijzers. Zie ook afb. 64.23. [N O, 50d; Sche 40; monogr.; A 42A, 14] || een koning [ZND A2 (1940sq)] || koning [RND], [RND], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 28 (1938)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] I-11, II-3, III-3-1
koning en vrouw van een kleur in een hand belbruid: WNT: belbruid - bellebruid, 2. Naam van een kaartspel.  belbroed (Valkenburg), belbruut (Kerkrade), bɛlbrū.t (Gemmenich), bruid: brauttrōēf (Tongeren), brauwt (Bilzen), breuëd (Hasselt), broad (Diepenbeek, ... ), broed (Kerkrade), broet (Doenrade, ... ), broet oas (Waubach), broot (Eigenbilzen), broöd (Eigenbilzen), bruid (Zonhoven), bruud (Schaesberg), bruut (Bocholtz, ... ), brū.t (Gemmenich), brūt (Heerlen), bry(3)̄t (Nieuwenhagen), bróud (Kortessem), de braut (Genk), de broet van de harten (Opitter), de broèd van harten (Lanaken), de broêd vanne harte (Bree), de bruid (Kerniel, ... ), ich heb de brauwd van de hattes bedeejen (Hoepertingen), ich heb de broed van de harten (Opitter), ich heb de broowt van haten (Diepenbeek), ich heb hatte bruid saamen (Herk-de-Stad), ich hep de broetvan de harten (Gruitrode), ich hep de hatte brout (Ulbeek), ich heum hatte brawt (Millen), ich hèb de broeêt van de harte (Neeroeteren), ich hèb de brout (Wellen), ich həb de brouəd van hatte beteen (Sint-Lambrechts-Herk), ik heb de braad (Jeuk), ik heb de bruid (Nieuwerkerken), ik heb hatte braad (Montenaken), ik hem de buid (Kerkhoven), iX eb hartəbrut (Zutendaal), ix heb hatj bròu (Herk-de-Stad), ix hem de brut (Neerpelt), (mariage)  eg hèb de browwed (Kermt), atte is moeilijk leesbaar  atte braut (Muizen), broet?  də brūt (Opgrimbie), bruid in zuiver Nederlands  ichep de breit van hatte (Nieuwerkerken), Drei van e bróó.t: drie troeven met dame en heer.  bróó.t (Zolder), een gamma-g  ig eum də hatəbrāut (Sint-Lambrechts-Herk), Ich èp de braat vàn àttes.  braat (Sint-Truiden), moeilijk leesbaar  de broied (Wilderen), Rijnl. Brüt König und Königin beim Kartenspiel 66. z. J. Grauls: HCTD VI, 1932, pag. 138-139.  br"ed (Hasselt), bruiden geheten.: Het kaartspel wordt zo geheten naar de bruid van de troef. Het tweede lid van belbraut is zonder twijfel het Germaanse bruid, dat zich in het Waals inburgerde en er de uitdrukking bêle-brûte vormde. Daarna zou de uitdrukking in de Zuidnederlandse dialecten terug overgenomen zijn.  bɛlbra.ut (Wellen), dame en heer: dam en hier (Heusden), ex hem hartedam ən hartenhir samen (Neerpelt), ich heb hatte dam en hatte hier (Sint-Truiden), dame en koning: dam en kening bezatten (Kuringen), ich heb de dam en den konink van hatte bedien (Sint-Truiden), de twee meesters: də twi mestərs (Gutshoven), grote bruid: heer en dame = groote bruid  groote bruid (Peer), Sub broud, (2).  groette broud (Genk), Sub bruid, (3).  de groete bróó.ët (Zonhoven), heer en dame: den heeren n dam bie (Houthalen), den hieer en de dam (Kwaadmechelen), den hiëer en de dam (Kwaadmechelen), ek həm hettenhir en dam somen (Tessenderlo), ex heb də hīr en də dam (Neerglabbeek), ex hem dən hiər ən də dam van da hartən samən (Neerpelt), hartenhier en hartedam samen (Opitter), hier en dam (Overpelt), ich h`b den hier en de dam (Reppel), ich heb den [h}ier en de dam van harten (Neeroeteren), ich heb den hier en e dam van e herte same (Koersel), ich heb harte hier en dam samen (Neerpelt), ich heb harte hieər en dam samen (Opoeteren), ich heb harten hiejer en hartedam (Achel), ich heb hartenhier en dam bie-ein (Neeroeteren), ich heb hartenhier en hartedam inins (Bunde), ich heb hartenhier en hartedam samen (Bunde), ich heb hiêr en da vanne harten biejein (Bocholt), ich hem den hier en de dam (Neerpelt), ich hem den hier en de dam bieee (Beringen), ich hem den hieër en de dam van de herten (Koersel), ich hem hartenhier en hartedam (Hechtel, ... ), ich héb den hier en de dam van de harte bièein (Bree), ich həb hartən hier en hartədam biejein (Reppel), icheb hier en dam van dherten biën (Hamont), ieg hib heer en dam vaan de hatten beteen (Sint-Lambrechts-Herk), iej hem den hier en de dam van de harten bieen (Hechtel), ig heb hartehier en hartedame bie ein (As), ig hem den hier en de dam van harte samens (Vucht), ig hem hieër en dam van de hetten (Paal), ik heb den hier en de dam van de harten samen (Sint-Huibrechts-Lille), ik hem de [h}ier en de dam van de hettes (Tessenderlo), ik hem den heer en de dam been (Lommel), ik hem hetten hiejer en hette dam biejen (Tessenderlo), ik hem hetten hiejeren hette dam allebaai (Tessenderlo), ikheb den hier en de dam (Neerpelt), ix heb ier en dam van ats (Sint-Truiden), ix əp hartən hir en hartə dam samən (Dilsen), īx həp dən hér en də dam bəten (Alken), Xhem hartə hiər en dam (Mechelen-aan-de-Maas), bedoelt men hiër ipv hïer??  ich heb hartenhïer en hartedam samen (Neeroeteren), ie in bien lang  ig hem hertenhier en hertendam bien (Zolder), laatste woord is moeilijker leesbaar  ich hep den hijer en de dam beteisen (Sint-Lambrechts-Herk), heer en vrouw: ech heb hartenhiêr en hartenvruiw (Opglabbeek), ich hauw de hui en de vrouw van harten (Maaseik), ich heb hartenhier en vrouw bieèen (Bree), ich hem den hiër en de vree van harte bei-ien (Peer), ich hem harten hiejr in vrouw bei-iejn (Achel), ich hem harten hiejr in vrouw samen (Achel), ik hep hartən hiər ən hartən vrouw soamən (Overpelt), koning en dame: de keuning en de dam (Gutshoven), hatte kjening en dam bee én (Waltwilder), i heub hatte keuning ən hatte dam bətēīn (Borgloon), ich hab kjèning en dam bijèn (Eigenbilzen), ich heb de keuning en de dame beteen (Kortessem), ich heb de keuning en de damme van de hatten bijeen (Hoeselt), ich heb den keuning en de dam van de hattens beteen (Wintershoven), ich hem de köning en de dame van de herte bièn (Heusden), ich hem kiening en dam bejein (Zutendaal), ich heub kjöneng en dame van de hatte bijee (Zichen-Zussen-Bolder), ich hub köning en dam van de harten (Mechelen-aan-de-Maas), ich huib de kuuning en de dame van de hartes samen (Maaseik), ich hèb de keuning en de dam betee-n (Wellen), ich hèb de kéning enne damme betien (Stokrooie), ich hèb harte keuning en harte dam (Rekem), ich hèb kening en dam van harte betien (Genk), ich héb de köning en de dam bijein (Lanklaar), ich hêb de köning en de damme van de hatten betee-en (Groot-Gelmen), ich hêb hatte köning en dam beteên (Hoepertingen), ich əp hartə keuning en de dam bjein (Eisden), ichep de keuning en de dam van hatte (Nieuwerkerken), iech hem de keening en de dam bètien (Hasselt), iech èm de keening en de dam bètien (Hasselt), ig hem de keuning enne keuningin bien (Koersel), ig həb de keuning en de dam biən (Zolder), ik heb de kuuning en de dam van harte samen (Maaseik), keuning en dam (Vucht), keuning en dam betaain (Mettekoven), köning en dam (Dilsen), køͅneŋ ɛn dam (Eys), ɛX həm hartə kooneŋ ən hartə dam betīn (Zonhoven), alleen koning en vrouw  kening en dam naaks (Kuringen), er nog andere bij hebben  kening en dam bézatte (Kuringen), of heeb?  ich hūb keuning en dam van de hatte (Amby), koning en koningin: ich heb hatte keuning en keuningin bedēn (Diepenbeek), koning en vrouw: kuuning en vrouw (Vlodrop), koning-dame: ieg hèb kuining dam van de hatten bèteen (Wimmertingen), tussenn kiening en damene staat een ;  ich heb kiening damene (Vucht), koppel: koppel (Kapel-in-t-Zand), køͅpəl (Brunssum), mannetje en wijfje: ix həb ət menkə en ət wéifkə van də hartə béi-ein (Bree), mariage (fr.): de marriage (Kaulille), ich heb mariage van de harte (Eisden), ich həb mariagə (Lanaken), n mariage (Kaulille), paar: ik heb n paor van kaarten samen (Achel), paar (Eys, ... ), pice (fr.): de pieës (Wilderen), (pius)  ik hem de piës (Tessenderlo), stuk: het stuk (Hamont, ... ), iX heup steuk van de hattes (Vroenhoven), klè stök (Kaulille), schtuk (Valkenburg), sjtuk (Epen, ... ), sjtök (Sittard), sjtök hebbe (Gronsveld), sjtøk (Nieuwenhagen), sjtøͅk (Amby, ... ), stek (Vlijtingen), steͅk (As), stjuk (Neer), stuk (Itteren, ... ), stök (Bocholt, ... ), støk (Gennep, ... ), støͅk (Blerick, ... ), t steek (Maaseik), t steik (Meeuwen), va ein sjtuk (Wijlre), Hae haw allein stök van herte.  stök (Echt/Gebroek), ik benniet zeker van de klinker, het ziet eruit als een gewone krul  stok (Lanaken), Sub melle.  stök (Weert) (Kaartsp.) De grote bruid, d.i. koning met dame. || (Kaarttermen): Klein stuk (de koning en de vrouw van één kleur in de hand hebben). || 1. Heer en vrouw in het kaartspel, mariage. || 2. (Kaartsp.) Stuk (dame en heer van de troefkaart samen in de hand van één speler. || 2. Koning plus dame in kaartspel. || 3. Heer en vrouw in kaartspel. || 9. (Kaartterm): vrouw en koning. || [II.] Kaartterm (men heeft heer en dame van de troef). || Bij het kaartspel vormen "keuning en dam"de "broad", terwijl "dam en gek"de klèin broad vormen. || Bij kaartspel, heer en vrouw van troef in één hand. || Bruid: 3. Heer en dame (in het kaartsp.). || Bruid: De heer en de dame (kaartspel). || Bruut: 2. Kartensp. (mitsche): König + Dame. || Bälbruut: Trumpfkarte (König und Dame) beim mitsche. || Bèle-brûte: Heer en vrouw van de troef in een kaartspel || Dame en heer, kaartterm. || Ik heb den heer en de vrouw van harten samen (bij het kaartspel). [ZND 40 (1942)] || In het kaartspel, koning en dame van de troeven. || Kaartspel. || Kaarttermen: Koning en dame. || Koning en dame in het kaartspel. || Koning en dame in kaartspel. || Koning en vrouw bij kaartspel. || Koning en vrouw van de troefkaart. || Koning en vrouw van één kleur in één hand [stuk]. [N 88 (1982)] || Mariage (heer en vrouw) in zeker kaartspel, broeten. || Vrou en heer in kaartspel. III-3-2
koning in het kaartspel heer: heer (Lommel), hi-jər (Overpelt), hi:r (Meeuwen), hie"r (Beverlo), hier (Achel, ... ), hieër (Kaulille), hir (Beek (bij Bree), ... ), hièr (Peer), hiër (Peer), hiər (Genk, ... ), hīr (Bree, ... ), īr (Stokkem), begin-h wordt niet uitgesproken  (h)ier (Stokkem), met opkomend alternatief küning  hier (Bocholt), schuppenheer = sjupenir  ir (Lanklaar), speeling: "heer  hejər (Lommel), Sub heer: Hij speelde de heer uit (kaartspel).  hīər (Hamont), koning: k"ning (Alken, ... ), k"niŋ (Zonhoven), k"ənəŋ (Meeswijk, ... ), ke.ning (Hasselt), keening (Hasselt), keining (Bilzen), kening (Hasselt, ... ), keu-ening (Groot-Gelmen), keuening (Hoepertingen), keuining (Sint-Truiden), keuning (Arcen, ... ), keunink (Jeuk, ... ), keuniŋ (Geistingen, ... ), keunéng (Tongeren), kē.niŋ (Hasselt), kēuning (Maasbracht), kēūning (Maastricht), kiening (Bree, ... ), kīə.neŋ (Genk), kjeͅneͅn` (Mopertingen), kjènning (Eigenbilzen), kjöneng (Zichen-Zussen-Bolder), koenink (Wilderen), kōuning (Maaseik), kuening (Cadier), kueəning (Gutshoven), kuinienk (Sint-Truiden), kuining (Brustem), kuinink (Sint-Truiden), kuning (Dilsen, ... ), kunning (Meijel, ... ), kunnink (Kerkrade), kuuning (Neeroeteren), kuənəŋ (Stokkem), kXəning (Rijkel), kèning (Waltwilder), kéning (Stokrooie), köning (Echt/Gebroek, ... ), kø.nIŋ (Diepenbeek), kønen (Guigoven), køning (Maaseik), køniŋ (Herk-de-Stad), kø͂ͅnen (Diepenbeek), küning (Waubach), scheͅpə kē.nəŋ (Hasselt), (Dr - van de sjutserij.)  könnek (Kerkrade), [Ook heer in het kaartspel, cf. sub klevvere: klevvere kunning].  kunning (Venray), B.v. harten koning.  k"ənəŋ (Meeswijk), boven de schwa staat tussen haakjes eu  kəning (Velm), De - oetspeule.  keuning (Maastricht), er staat: köning - keujening - kuîjening: tussen de drie  köning (Hoepertingen), Hatte keunëng: Harten koning.  keunëng (Hoeselt), Klaaverenaos, -keuning, -dam, -boer: klaveraas, -koning, -vrouw, -boer enz.  keuning (Sittard), korte ui, er staat geen puntje op de i in ui (het is dus een u met drie beentjes)  kuinink (Sint-Truiden), o"als in "hond  koning (Waubach), puntje onder de e  kēning (Diepenbeek), puntje onder de o  kōnən (Opgrimbie), Roete - oétsjpuüle.  kuüning (Gronsveld), Sjöppe-.  keuning (Swalmen), Sjöppenaos, -keuning, -dam of -boer: Schoppenaas, -heer, -dame, -boer.  keuning (Sittard), Ss. herte-, klevere-, roete-, sjöppe-, troevekeuning.  keuning (Roermond), Sub "krúutse": Het word meestal gespeeld met 4 of 6 personen, waarbij de twee, tegenover elkaar zittende, personen èèn team vormen. Men spreekt ook van: kruu(t)sjasse.  keuning (Herten (bij Roermond)), Sub een, (1).  kee.ning īē.n (va koeke) (Hasselt), Sub HARTEN-: Herte-aos, herteboer, hertedam, hertekeuning.  keuning (Posterholt), Sub hartenaos v/m, -keuning, -dam, -boer: hartenaas, -koning, -vrouw, -boer.  keuning (Sittard), Sub KAART.  keuning (Posterholt), Sub sjöppe: b.v. sjoppe keuning (schoppen koning).  keuning (Herten (bij Roermond)), Vgl. keuning en èin: koning en een kale kaart.  keuning (Diepenbeek), vindt meer en meer ingang na hier  küning (Bocholt) (Kaarttermen): Koning. || (Ruiten)heer met één kleintje. || 1. Koning. || 2. Heer (kaartspel). || 2. Kaartterm: heer. || [2]. Koning (kaartspel). || [Koning bij het kaartspel]. || [Koning in het kaartspel]. || [Koning in kaartspel]. || Bij kaartspel. || Boer: Ruiten boer (in het kaartspel). [ZND 42 (1943)] || En hoe [noemt u van het kaarspel] de [verschillende] plaatjes? - II. Koning. [DC 52 (1977)] || Heer (kaartspel). || Heer in kaartspel. || Heer, koning. || Heer: de hoogste op één na in het kaartspel. || Kaartsoorten: [koning]. || Kaarttermen: Koning. || Koning (kaartsp.). || Koning. || Koning: 2. (Schutterij) hij die de vogel afschiet. || Koning: 3. (Kaartspel) de heer. || Koning: 5. Middenste kegel van een spel kegels. || Koning: [in] kaartspel. || Koning: Hoe heet schoppen heer of schoppen koning (in een kaartspel)? [ZND 42 (1943)] || Koning: koning d) (kaartsp.). || Koning: zwattë keunéng, 2. in kaartspel. || Schoppenkoning. [ZND m] III-3-2
koning van de rosmolen as: as (Lommel), koning: koning (Holtum, ... ), kyneŋ (Maaseik), kȳǝneŋ (Hoensbroek, ... ), køneŋ (Leunen, ... ), kø̄neŋ (Baarlo, ... ), kø̜̄neŋ (Limbricht, ... ), kø̜neŋ (Bocholtz), kīneŋ (Opitter), kōneŋ (Achel), koningskop: kø̄neŋskǫp (Haelen), koningsspil: køneŋsspel (Meijel), kroonas: krōǝnas (Klimmen, ... ), molenas: mø̄lǝ-as (Munstergeleen, ... ), molenboom: mø̄lǝbōm (Diepenbeek), spil: spil (Middelaar), staander: stø̜̄ndǝr (Baarlo), štɛndǝr (Tegelen), staanderstang: štǭndǝrštaŋ (Epen), standaard: standaard (Maasniel) De grote, staande as in rosmolens. De koning is aan de onderzijde voorzien van een trekbalk en aan de bovenzijde van een spoorwiel. [N D, 28] II-3
koning, vrouw en boer groot stuk: groeëet stök (Kaulille) (Kaarttermen): De koning, dame en boer van één kleur in de hand hebben. III-3-2