e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
koordje eerste koordje: [eerste] kø̄rtjǝ (Molenbeersel), koordje: koordje (Peij), kørtjǝ (Meijel), køǝrtjǝ (Maasbracht), kø̄rtjǝ (Grathem), kø̜̄rtjǝ (Neeritter, ... ), kø̜rtjǝ (Gennep, ... ), kǫrtjǝ (Beegden, ... ), koordjeslijn: kø̜̄rtjǝslīn (Maxet), korte lijn: kø̜rtǝ li.n (Weert), korte slaglijn: korte slaglijn (Beegden), kortkoord: kortkoord (Heythuysen), kortlijn: kortlijn (Ottersum), kǫrtlīn (Beringe), korttouw: korttouw (Peij), litskoord: letskōr (Lummen), litskoord (Paal), onderlijn: ǫŋǝrlīn (Herten), onderste zeilkoord: ǫndǝrstǝ zęjlkōrt (Kaulille), tipkoord: tøpkōr (Lummen) De kortste van de twee, drie of vier slaglijnen die aan de top van de wiek zit. [N O, 5g; A 42A, 71] II-3
koordje i.p.v. knoopsgat kettingsteek: kettingsteek (Opglabbeek), knoopsgatenzij: knypsgá.təzeͅi (Zolder), knoopskot: knoopskōēt (Bilzen), koordje: käördje (Geleen), körjte (Born), kötjə (Schulen), ə kîetsjə (Bilzen), litsje: litskə (As, ... ), de o van vor met ø  ə lĕtškə vør dər knōp (Montzen), loos knoopsgat: ein loos knoupsgaat (Venlo), lus: lus (Lutterade, ... ), lusje: e luske (Meeuwen, ... ), luske (Horpmaal), milanees: milanêës (Genk), nep knoopslok: ee nep knoopslaok (Doenrade), nestel: nistel (Neeroeteren), rupsje: Van Dale: I. rups, 1. vlinderlarve [...]; - 2) voorwerp in de vorm van een rups als onder 1.  rupske (Echt/Gebroek, ... ), touwtje: tēūwke (Noorbeek), touwtje  tui-jke (Eisden), trensje: Van Dale: trens!, 3. lus of oogje van garen om een haakje in vast te haken.  e trinske (Eijsden), trenske (Horst, ... ), trênske (Gronsveld, ... ), tresknoopslok (<fr.): Van Dale: tres, 1. boordsel of oplegsel van gevlochten goud- of zilverdraad of zijde.  ee tres-knoopsloch (Bleijerheide), vals knoopsgat: vals knuipsgaat (Maastricht), vals knypsgàat (Schulen), vals knoopskot: vāls knōpskūt (Lanaken), vals knoopslok: vals knōpslōk (Lanaken) 1. lus gemaakt in knoopgatenstreek || 2. lus gemaakt aan knoopsgat || een koordje i.p.v. een knoopsgat [N 59 (1973)] || lus, koordje i.p.v. knoopsgat III-1-3
koorgestoelte communiebanken: kommuniebanke (Sevenum), empore (<lat.): Van Dale: emporium (Lat. &lt; Gr.), 3. galerij op zuilen in een kerk.  het empore (Eigenbilzen), gestoelte: gəstultə (Tessenderlo), kanunnikenbanken: kannunikebank (Roermond), kennunekebenk (Roermond), kapittelstoelen: kapiettelsjteul (Valkenburg), koor: koeer (Sint-Truiden), koer (Venray, ... ), koeër (Sint-Truiden), koor (Hoeselt), koorbanken: de koerbaanke (Maastricht), de koeër-benk (Nieuwenhagen), de kwarbenk (Meerssen), kāorbênk (Schimmert), koarbanken (Guttecoven), koarbenk (Beek, ... ), koarbänk (Lutterade), koeerbaenk (Sevenum), koeerbank (Neer), koeerbenk (Baarlo, ... ), koerbaanke (Maastricht), koerbank (Meijel), koerbanke (Blerick, ... ), koerbenk (Maastricht, ... ), koeërbenk (Klimmen), koorbanke (Hoeselt), koorbenk (Posterholt, ... ), kōērbenk (Doenrade), kwoirbenk (Geulle), koorgestoelte: et koorgestoelte (Tongeren), het koeërgesjteulte (Hoensbroek), koeergesteulte (Ophoven), koeergestoelte (Sint-Truiden), koeërgesteulte (Mechelen-aan-de-Maas), koeërgestoelte (Sint-Truiden), t koargesjtoolte (Lutterade), koorstalles: koarstalles (Holtum), koorstoelen: de koeërsteul (Eisden), koarsjtool, - sjteul (Geleen), koearsteul (Echt/Gebroek), koeerstiel (Peer), koersjteul (Gulpen), koersteul (Venlo), koeërsteul (Eisden), koorstiel (Hasselt), koorstoel (Sittard), koorstuul (Siebengewald, ... ), monikkenbanken: monnike benk (Eys), op het koor: op et koewer (Neerpelt), op t koer (Maastricht), priesterbanken: preesterbenk (Bocholt), priesterkoor: priesterkoeer (Venray), priesterkoer (Venray), stallen: de stale (Montzen), de stalle (Tongeren), zingbanken: zengbenk (Stokkem) Het koorgestoelte: het geheel van zitplaatsen op/in het koor, meestal bestaande uit oplopende banken, bestemd voor monniken of kanunniken. [N 96A (1989)] III-3-3
koorhemd albe (<lat.): albe (Eksel), kleed: kleid (Grevenbicht/Papenhoven), koorhemd: `t koeërhumme (Klimmen), koarhumme (Lutterade), koeerheem (Peer), koeerhemd (Sevenum), koeerheume (Weert), koeerhumme (Haler, ... ), koerhemd (Beesel, ... ), koerhemp (Baarlo, ... ), koerhumme (Geistingen, ... ), koerhummə (Maastricht), koeërhemp (Sint-Martens-Voeren), koeërhèème (Nieuwenhagen), koeërhümme (Schimmert), kooerhemd (Siebengewald), koorhaemd (Swalmen), koorhemd (Hechtel), koorhemp (Roermond), koorhimme (Eigenbilzen), koërhömme (Waubach), kuurhimme (Bree, ... ), t koeërhemme (Nieuwenhagen), koorkleed: koerkleejd (Jeuk), koeërkleed (Ubachsberg), miskleed: mèskleet (Klimmen), preekkiel: preikkiel (Diepenbeek), rochet (fr.): rakét (Loksbergen), resjèt (Nieuwenhagen), rochet (Baarlo, ... ), rochét (Geulle), rokkēt (Boorsem), rosjet (Echt/Gebroek, ... ), rosjèt (Maastricht, ... ), rósjet (Klimmen, ... ), rokkelen: rökkele (Doenrade, ... ), rokkelien: rokklien (Uikhoven), superplie: de surpli (Tongeren), dr superplie (Nieuwenhagen), superpli (Wijk), superplie (Achel, ... ), superpliej (Heel, ... ), superpluu (Venlo), suplie (Sint-Truiden), supperplie (Roggel), supperpliej (Geistingen, ... ), surplie (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), sypərpli (Meijel), syrpli (Montzen) De rode of de zwarte toog van een misdienaar. [N 96B (1989)] || Het korte witte kleed dat de priester over zijn toog draagt [rochet, superplie, koorhemd?]. [N 96B (1989)] III-3-3
koorkap kap: kap (Tessenderlo), kàp (Sint-Truiden), kapmantel: kapmantel (Zonhoven), koorkap: de koerkap (Gulpen), de koeërkap (Klimmen, ... ), de koorkap (Tongeren), de koërkap (Klimmen), kaurkàp (Loksbergen), koarkap (Geleen, ... ), koeerkap (Baarlo, ... ), koerkap (Baarlo, ... ), koerkàp (Maastricht), koeérkap (Waubach), koeëkap (Terlinden), koeërkap (Epen, ... ), koirkap (Uikhoven), koorkap (Eigenbilzen, ... ), koëerkap (Sweikhuizen), koërkap (Jeuk), kuurkap (Bree, ... ), kuərkap (Meijel), kwoirkap (Boorsem, ... ), koormantel: dər kuərmantel (Montzen), kaormantjel (Linne), koarmantjel (Holtum, ... ), koearmantjel (Montfort, ... ), koeemantel (Hechtel), koeermaltjel (Reuver), koeermanjtel (Roggel), koeermankel (Maasbree, ... ), koeermantel (Koningsbosch, ... ), koeermantjel (Beesel, ... ), koermaantel (Diepenbeek), koermankel (Sevenum), koermantel (Bocholt, ... ), koeèrmantel (Schimmert), koeérmangtel (Waubach), koeërmaantel (Sint-Martens-Voeren), koeërmanktel (Kerkrade), koeërmantel (Hoensbroek, ... ), koirmangkel (Sevenum), kooermaantel (Siebengewald), koormantel (Eigenbilzen, ... ), koormantjel (Sittard), kuurmantel (Opglabbeek), kwarmantel (Meerssen), mantel: mantel (Eksel), màntəl (Loksbergen), rochet (fr.): rosjet (Ell), schouderdoek: schouwerdoek (Neerpelt) De koorkap [koeërmangtel?]. [N 96B (1989)] III-3-3
koorstoel koorplaats: koerplats (Venray), koorstal: de koeërstal (Eisden), koeërstal (Eisden), koorstoel: de koorstoel (Eigenbilzen), inne koeërsjtoal (Hoensbroek), koarsjtool (Lutterade, ... ), koarsjtōōl (Lutterade), koarstool (Holtum, ... ), koearsteul (Echt/Gebroek), koeersjtool (Baarlo, ... ), koeersteul (Bocholt), koeerstoel (Peer, ... ), koeerstool (Bocholt, ... ), koeerstul (Eksel), koersjtool (Maastricht), koerstaol (Stokkem), koerstoel (Oirlo, ... ), koerstoelen (Meijel), koerstool (Baarlo, ... ), koeërsjteul (Klimmen), koeërsjtool (Klimmen, ... ), koeërstoel (Sint-Truiden), koeërstool (Thorn), koorsjtool (Posterholt), koorstjaol (Melick), koorstoal (Eys), koorstoel (Gennep, ... ), koorstoul (Sittard), kōēërsjtōōl (Nieuwenhagen), kwoirstūel (Boorsem), unne kwarsjtool (Meerssen), koorzetel: koerzaetel (Tegelen), koewerzeetel (Neerpelt), koorzaedel (Roermond), ne koerzetel (Maastricht), reservebank: rezerve baenk (Meijel), stal: de stal (Montzen), stal (Hoeselt, ... ), statie: stôosës (Hoeselt), zetel: zetel (Maastricht), zètel (Schimmert), zetelaar: zedeleer (Maastricht) Een koorstal of koorstoel: zetel of zitplaats in een koorbank van het koorge-stoelte. [N 96A (1989)] III-3-3
koorts brand: brand (Klimmen, ... ), brandj (Schinnen), brantj (Guttecoven), branṭj (Brunssum, ... ), brāndj (Lutterade), fieber (du.): fe.bər (Gulpen, ... ), fe:bər (Aubel), febesj (Einighausen), feeber (Bingelrade, ... ), feäber (Epen), fēber (Gulpen), fi.bər (Bocholtz, ... ), fi.əbər (Amstenrade, ... ), fi:bər (Eupen, ... ), fie-e-ber (Vijlen), fieber (Lontzen, ... ), fieeber (Doenrade, ... ), fiejber (Mechelen), fiĕber (Geleen), fièber (Rimburg), fiéber (Eupen), fiəbər (Gemmenich, ... ), fīēber (Eys, ... ), (koorts)  fiëber (Remersdaal), Of: fieber hubbe  fiebere (Brunssum), hits: hitst (Genk), koorts: (kōrts) (Sint-Huibrechts-Lille), kaorts (Mheer), keuts (Lommel, ... ), keutse (Halen), ko"ts (Beverlo), ko.rs (Helchteren, ... ), ko.rts (America, ... ), ko.rz (Schimmert), ko.ts (Lauw), ko.ərdz (Klimmen), ko.ərs (Helden/Everlo, ... ), ko.ərṣ (Beek), ko.ərts (Berg-en-Terblijt, ... ), ko.ərz (Eisden, ... ), ko.əts (Nieuwenhagen), ko:rdz (Meerssen), ko:rs (Beesel, ... ), ko:rts (Amby, ... ), ko:ərs (Melderslo), ko:ərts (Hegelsom), ko`rs (Bree), koars (Buchten, ... ), koarts (Heek, ... ), koats (Rimburg), koers (Maaseik), koerts (Rotem), koors (Amby, ... ), koorse (Panningen), koorts (Amby, ... ), koortse (Maasbree), koots (Mheer), kors (As, ... ), korse (Helden/Everlo, ... ), korsen (Bree, ... ), korsn (Lommel), korsse (Gruitrode, ... ), korst (Genk, ... ), korsə (Baexem, ... ), korsən (Achel, ... ), korṣ (Kerkhoven, ... ), korts (Afferden, ... ), kortsen (Neeroeteren), kortsj (Posterholt), kortsə (Zepperen), korz (Zonhoven), kot`s (s-Herenelderen), kotjse (Heppen), kots (Alt-Hoeselt, ... ), kotse (Bevingen, ... ), kotsen (Borlo, ... ), kotsə (Binderveld, ... ), koəts (Heppen), kō.rs (Maastricht), kōārs (Dieteren), kōōrs (Maastricht), kōrs (Lanaken), kōͅrs (Gerdingen), kŏŏrts (Griendtsveen), kŏrs (Buggenum, ... ), kŏrse (Bree), kŏrts (Swolgen, ... ), koͅotsə (Aalst-bij-St.-Truiden), koͅrs (Beringen, ... ), koͅrst (Opglabbeek), koͅrsə (As, ... ), koͅrts (Kessenich, ... ), koͅrtsen (Overpelt), koͅts (Martenslinde, ... ), koͅtsə (Alken, ... ), koͅtz (Zichen-Zussen-Bolder), ku.ts (Borgloon), ku.ərs (Gronsveld, ... ), ku.ərts (Oirsbeek), kuors (Venlo), kurs (Diepenbeek, ... ), kursə (Meterik, ... ), kurṣ (s-Gravenvoeren), kurts (Bergen, ... ), kuts (Alken, ... ), kutsə (Borlo, ... ), kuuirs (Opglabbeek), kŭrs (Herten (bij Roermond)), kòrse (Asenray/Maalbroek), kós (Echt/Gebroek), kô.rs (Blerick, ... ), kô.rts (Broekhuizen, ... ), kô:rs (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), kötsə (Kerkhoven), køts (Kwaadmechelen, ... ), køtsə (Halen, ... ), kû:ərs (Maaseik), kərsə (Stokkem), kəts (Beverlo, ... ), kətse (Leopoldsburg), (hoest)  kots (Remersdaal), [opg. correct?, rk]  korste (Neeroeteren), [Paragraaf: leven/gezondheid/ziekte/vermoeidheid].  kors (Boorsem), de koaj -  kôrs (Beegden), ich bin lich is een andere term voor koorts hebben  kots (Mal), koortsig: ko.ərtsich (Beringe), kurtsich (Horst, ... ), snop: (snuip)  chnoep (Remersdaal) hij heeft (de) koorts [ZND 28 (1938)] || koorts [RND], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-1-2
koorzanger een van de zang: eine van de zangk (Grevenbicht/Papenhoven), kerkenkoorzanger: kirkekoeërzinger (Waubach), kerkenzanger: `ne kirkezenger (Klimmen), kerkezenger (Meijel), kirchezenger (Kerkrade), kirkezenger (Kunrade, ... ), kirkezänger (Holtum), kérrekezenger (Geulle), kerkzanger: kerkzanger (Houthalen, ... ), kerkzenger (Eksel, ... ), kērrekzenger (Maastricht), keͅrkzɛŋər (Neerpelt), ne kerkzenger (Tongeren), koorzanger: (koeër-)zanger (Mechelen-aan-de-Maas), dr koeërzenger (Nieuwenhagen), kaorzenger (Linne), koarzenger (Geleen, ... ), koazenger (Holtum), koearzenger (Schinnen), koeerzanger (Eksel, ... ), koeerzenger (Baarlo, ... ), koeerzenker (Ospel), koer-zenger (Maastricht), koerzenger (Baarlo, ... ), koerzènger (Maastricht), koewerzanger (Achel), koeërzaenger (Gulpen), koeërzenger (Doenrade, ... ), koeërzinger (Bocholtz), koēërzènger (Nieuwenhagen), koorzenger (Eigenbilzen, ... ), kuurzenger (Bree, ... ), kuərzɛŋər (Meijel), kwarzenger (Meerssen), lid van het zangkoor: lid van et zankoor (Hoepertingen), zanger: zanger (Sint-Truiden, ... ), zeinger (Diepenbeek), zenger (Baarlo, ... ), zengər (Hoeselt, ... ), zeŋər (Montzen), zinger (Epen, ... ), zènger (Schinnen, ... ), zɛŋər (Meijel), zanger van de kerkenzang: zenger van der kirrekezank (Klimmen) Een koorzanger, lid van het zangkoor [zenger, koeërzenger?]. [N 96B (1989)] III-3-3
koorzanger add. bij het zangkoor zijn: bij et zangkoeer zien (Eksel) Een koorzanger, lid van het zangkoor [zenger, koeërzenger?]. [N 96B (1989)] III-3-3
koot achterkoot: axtǝrkōǝt (Herten), achterste koot: ɛxǝlstǝ kut (Tungelroy), boelee: `bulę (Diets-Heur, ... ), ba`le (Melveren), ba`lē (Linkhout, ... ), bo`lę (Kerkom), bu`lei̯ (Donk, ... ), bu`li (Hechtel, ... ), bu`lē (Kwaadmechelen, ... ), bu`lę (Aalst, ... ), bu`lǭ (Martenslinde, ... ), buli (Bilzen, ... ), bulē (Achel, ... ), bulę (Hombourg), bulęt (Vroenhoven), bulɛ (Oost-Maarland, ... ), būle (Opheers), bǝljęt (Genk), bǝlē (Smeermaas), bǝlę (Berlingen, ... ), bǝlęi̯ (Halen, ... ), bǝlɛ (Diepenbeek), bǫ`le (Zepperen), pǫ`lē (Berverlo), hiel: hil (Kerkhoven), koot: kou̯t (Henis, ... ), kou̯ǝt (Mechelen-Bovelingen), koøt (Rotem), koǝt (Blerick), kuot (Boorsem, ... ), kut (Baarlo, ... ), kuǝt (Aalst, ... ), kuǫt (Kinrooi), ku̯ǫt (Rothem), kȳt (America), kō.t (Maasmechelen), kōt (Berg, ... ), kōǝt (Bokrijk, ... ), kő̜u̯t (Alken, ... ), kū.t (As, ... ), kū.tj (Zonhoven), kūt (Bocholt, ... ), kūu̯t (Venray), kūǝt (Brustem, ... ), kűt (Berbroek), kűǝt (Beek, ... ), kǫu̯t (Beverst, ... ), kǭt (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), kootbeen: kōtbęi̯n (Maasniel), kūtbęi̯n (Baexem), kootgewricht: kōtgevrix (Hulsberg), kōtgǝvrext (Ubachsberg), kōǝtgevrex (Herten), vits: ve.tš (Moresnet), vetš (Geulle), voorkoot: vø̄rkōǝt (Herten), vø̄rkūǝt (Heythuysen), voorste koot: vø̜rstǝ kut (Tungelroy) Het korte been onmiddellijk boven de hoef, zowel van de voor- als achterpoot. 1Het is één van de belangrijkste lichaamsdelen van het trekpaard. Zie afbeelding 2.25. [JG 1a, 1b; N 8, 32.1, 32.2, 32.3, 32.7, 32.10, 32.14, 32.15 en 32.16] I-9