e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kolenlaadstation baan: bān (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Eisden]), bascule: baskyl (Eisden  [(Eisden)]   [Zwartberg, Waterschei]), kade: kāj (Eisden  [(Eisden)]   [Eisden]), kip: kep (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), kolenplei: kōǝlǝplę.j (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Domaniale]), kolenverlading: kǭǝlǝvǝrlādeŋ (Heerlen  [(Emma)]   [Domaniale]), kolenverladung: koǝlǝvǝrlāduŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Winterslag, Waterschei]), koolverlading: koolverlading (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), laadplaats: lājplāts (Lanklaar  [(Eisden)]   [Laura, Julia]), verlaadplaats: vǝrlājplāts (Buchten  [(Maurits)]   [Eisden]), verlading: verlading (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I]  [Maurits]  [Wilhelmina]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]), vǝrlādeŋ (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Maurits]  [Emma]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Laura, Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Wilhelmina]), vǝrlājeŋ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Domaniale]), verladung: vǝrlāduŋ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Emma]) Het woordtype "kade" (Q 7) duidt op een punt waar kolen in schepen worden overgeladen en "bascule" (Q 7) op een laadpunt voor treinen. [N 95, 32] II-5
kolenmand banst bet vier oren: bãst bǝ vīr uǝrǝ (Sint-Truiden), kolenben: kǭlǝbɛn (Ottersum), kolenmand: kōlman (Tessenderlo), kōlǝmaŋ (Helden  [(brede mand)]  ), kōǝlǝmaŋ (Weert), kǫalǝmanj (Stokkem), kǭlǝmān (Zonhoven), kolenmandel: kōlǝmandǝl (Uikhoven) Mand waarin steenkool wordt geladen. Kolenmanden werden in Stokkem (L 423) vervaardigd van ruw vlechtwerk. Ze werden gebruikt in de Luikse staalfabrieken bij het stoken van de staalovens. [N 40, 95; N 40, 110] II-12
kolenriek gaffel: gaffel (Sittard, ... ), jafǝl (Kaalheide), riek: rē.k (Herten) Werktuig om kolen op het vuur te gooien, bedoeld is hier een soort riek. [N 29, 10] II-1
kolenrijder gids: jits (Kerkrade), kolengids: koalǝjits (Kerkrade) Vrachtrijder die het kolentransport van de mijn naar de afnemers verzorgde. [monogr.] II-5
kolenschepper schepper: šø̜pǝr (Kerkrade [Domaniale]) De persoon die de kolen uitmeet bij de verkoop van deputaatkolen. [monogr.] II-5
kolenschop 5-ribbenschup: [5]-rebǝsxøp (Eisden  [(Eisden)]   [Domaniale]), bats: bats (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Beringen, Winterslag]), cementschup: sǝmɛntšøp (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), cokes-riek: kōksrī̄k (Ottersum), grote schup: grōtǝ sxø̜p (Ottersum), gruisschup: gröö.ësschöp (Zonhoven), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  grûîsschup (Beverlo), kolenschoep: kaolesjoep (Posterholt), koleschoēp (Venray), kolescho͂p (Maasbree), kǭlǝšuǝp (Echt), kolenschuit: kǭlǝšūt (Nunhem), kolenschup: kaole sjöp (Valkenburg), kaole sjüp (Noorbeek, ... ), kaole-sjöp (Maasbracht), kaoleschup (Sevenum), kaolesjup (Doenrade, ... ), kaolesjöp (Echt/Gebroek, ... ), koale sjup (Kerkrade, ... ), koalenschöp (Venlo), koaleschup (Haanrade), koaleschöp (Blerick), koalesjup (Hoensbroek, ... ), koalesjùp (Puth), koalesjúp (Doenrade), koaləsjup (Nieuwenhagen), koeëleschöp (Weert), koks-sjup (Kerkrade), kolenschup (Baarlo, ...  [Zwartberg, Eisden]  [Eisden] ), koleschup (Castenray, ... ), koleschüp (Maastricht), kolesjup (Koningsbosch), kolesjöp (Maastricht), kooləsjup (Maastricht), kooləsjöp (Maastricht), kooëleschup (Waubach), kooëlesjöp (Heel), kouleschöp (Boekend), koëleschjup (Eijsden), koǝlǝšøp (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Eisden]), kōləšøͅp (Tungelroy), kōͅləšøp (Roggel), kŏleschup (Schimmert), koͅaləšøp (Bleijerheide, ... ), kōlǝšø̜p (Rekem  [(Zwartberg / Eisden)]   [Maurits]), kūǝlǝšø̜p (Thorn), kǭlǝsxøp (Milsbeek), kǭlǝsxø̜p (Ottersum), kǭlǝšøp (Echt, ... ), kǭlǝšø̜p (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Domaniale] ), kǭǝlǝsxøp (Hamont  [(Eisden)]   [Winterslag, Waterschei]), k‧ōͅləšøͅ.p (\'s-Gravenvoeren, ... ), Verklw. koalesjupke  koalesjup (Heerlen), kolentroffel: kaöletroefel (Guttecoven), koolschoep: kōͅlsxup (Hoepertingen), koolschup: keue.lschèp (Hasselt), koo.ëlschöp (Zonhoven, ... ), kōͅlsxeͅp (Hasselt), kōͅlšeͅp (Meeuwen), kōlšø̜p (Reuver), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  koolschup (Beverlo), leuf: løͅf (Remersdaal), palet: p(a)lɛ.̝t (Sint-Martens-Voeren, ... ), panneschup: panǝšyp (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Winterslag, Waterschei]), panǝšøp (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Laura, Julia]  [Willem-Sophia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Domaniale]  [Domaniale, Wilhelmina]), panǝšø̜p (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]), panschup: pansxøp (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), panšøp (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Julia]), panšø̜p (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Zwartberg, Waterschei]  [Emma]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]), panšęp (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Domaniale]), p˙anšø.p (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), plaat: plūt (Jeuk), plakselschup: plaksəlšøͅ.p (\'s-Gravenvoeren), platschup: platšøp (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), platte schup: platteschöp (Tegelen), platǝ sxøp (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Zolder]), platǝ sxø̜p (Zolder  [(Zolder)]   [Maurits]), platǝ šøp (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Domaniale]), platǝ šø̜p (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Wilhelmina]  [Laura, Julia]  [Emma]), randschup: ranksjup (Kerkrade), roffelschup: roeffelsjöp (Valkenburg), schoep: schoop (Tegelen, ... ), sjoop (Baarlo, ... ), skup (Groot-Gelmen, ... ), sxop (Kaulille, ... ), sxōəp (Wellen), sxoͅp (Sint-Truiden), sxup (Brustem, ... ), sxuəp (Alken), sxūp (Hulst/Konijnsberg, ... ), sxøp (Rijkel), šōp (Bocholt, ... ), šup (Bilzen, ... ), šūp (Mopertingen), šōp (Stein  [(Maurits)]  , ... [Eisden] ), schop: sxoͅp (Helchteren, ... ), šoͅp (Diepenbeek, ... ), grote kolenschop  sjoeb (Tongeren), sjoep (Tongeren), schup: sjup (Schaesberg), šøp (Neeroeteren), šøͅp (Bree, ... ), šøp (Sittard), stookschup: sjtaochsjup (Kerkrade), štǫakšø̜p (Echt, ... ), troffel: trofəl (Genk, ... ), trōfəl (Heusden), troͅfəl (Beringen, ... ), tro̝ͅ.fəl (\'s-Gravenvoeren, ... ), trufəl (Achel, ... ), truvəl (Overpelt), tròffel (Zonhoven), trôffel (Gronsveld), tröffel (Eijsden), troffelschep: trōfəlšeͅp (Lanaken), trūfəlšeͅp (Zichen-Zussen-Bolder), troffelschup: trofelschup (Meerssen), troͅfəlšøp (Mheer), trūfəlšø&#x0304p (Zichen-Zussen-Bolder, ... ), troffelsschup: Dit zei men ook.  troefelssjup (Hoensbroek) [monogr.] [N 49, 66b; monogr.]Hoe noemt u het werktuig om kolen enz. langs het keldergat in te doen (breed en aan een zijde afgerond)? (schop, troefel, kolenschup) [N 104 (2000)] || Kohlenschaufel || kolenschep || kolenschop || kolenschop, brede schep waarmee men kolen langs het keldergat naar binnen doet [ZND 42 (1943)] || kolenschup || schoffel || schoffel, grote kolenschop || Schop, bestaande uit een korte steel met kruk en een betrekkelijk groot blad. Met dit type schop worden de losgemaakte kolen op de transportband of de schudgoot geschept. Door de onduidelijke vraagstelling van vraag N 95, 751 ("Hoe noemt u een platte schop?") en vraag N 95, 752 ("Hoe noemt u een panneschop?") is een aantal opgaven uit dit lemma mogelijkerwijs ook van toepassing op de steenschop. De composita waarvan het eerste lid verwijst naar een steenschop zijn bijeengeplaatst in het lemma Steenschop. [N 95, 752; N 95, 751; monogr.] || vuurtang [N 05A (1964)] II-5, II-8, III-2-1
kolenslik filterschlamm (d.): filtəršlam (Bleijerheide, ... ), schlamm: slam (Hoeselt), schlamm (d.): sjlaam (Gronsveld), sjlam (Echt/Gebroek, ... ), sla.mp (Meeswijk, ... ), slam (Echt/Gebroek, ... ), slamp (Stein), šlam (Bleijerheide, ... ), šlā.m (\'s-Gravenvoeren, ... ), (met vocht).  sjlam (Heel), In oorlogstijd gebruikt als vervanger van kolen  slám (Castenray, ... ), Note v.d. invuller: (als bedoeld wordt de vette, zwarte klei om de kachel te stoken). Bij de jongere generatie is deze goedkope brandstof niet meer bekend.  sjlam (Baarlo), Onder de oorlog gebruikt als brandstof Du. schlamm: modder  slam (Tongeren), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  slam (Beverlo), slam: slam (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ...  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Zwartberg, Waterschei] [Eisden] ), slām (Hamont  [(Eisden)]  , ... [Maurits]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Zwartberg, Eisden]), šla.m (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Willem-Sophia]  [Julia]  [Domaniale]), šlam (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Willem-Sophia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Domaniale]  [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Maurits]  [Domaniale]  [Maurits] [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), šlā.m (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), šlām (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]  , ... [Laura, Julia]  [Winterslag, Waterschei]), slamkolen: slamkolen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Eisden]), šlamkōlǝ (Eisden  [(Eisden)]   [Eisden]), slamp: slamp (Lanklaar  [(Eisden)]   [Emma]), šlamp (Oirsbeek  [(Emma)]   [Eisden]), slik: slek (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Maurits]) (Langwerpig) stuk brandstof, geperst uit steenkool- of bruinkoolgruis, fijngemaakte turf of houtskool met water en leem vermengd (briket, kluit, slof) [N 79 (1979)] || bollen die gevormd worden uit kolengruis, leem en water [ZND 36 (1941)] || brandstof (mengsel van kolenstof en water) || brandstofbrij van kolengruis en water || droog kolenslik || Hoe noemt u de vette kolen? [N 104 (2000)] || Hoe noemt u het gruis van kolen? [N 104 (2000)] || kolenslik [N 18 (1962)] || mengsel van kolengruis en water || modderachtige massa bestaande uit kolengruis met bindmiddel || Nat kolenstof of kolengruis, gebruikt als brandstof. [N 95, 466; monogr.; Vwo 689; Vwo 709; Vwo 715] || schlamm, kolenslik waarmee fornuis en kachel meestal werden gestookt II-5, III-2-1
kolenstof kolenstof: kolenstof (Lanklaar  [(Eisden)]   [Emma, Maurits]), kōlǝstǫf (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Eisden]), kūlǝstof (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), kǭǝlǝstǫf (Hamont  [(Eisden)]   [Zwartberg, Waterschei]), kolenstub: koalǝštøp (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Domaniale]), koǝlǝštøp (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Emma]  [Domaniale]), kōlǝštøp (Eisden  [(Eisden)]   [Laura, Julia]), kō̜lǝštøp (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Maurits]  [Julia]), kǫ.alǝštø.p (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), kǭlǝstøp (Thorn  [(Maurits)]   [Willem-Sophia]), kǭlǝštøp (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Maurits]), kǭlǝštø̜p (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Maurits]), kǭǝlǝštø̜p (Heerlen  [(Emma)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), koolstof: koolstof (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Zolder]), kō.lstof (Zolder  [(Zolder)]   [Maurits]), pof: puf (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), stof: stǭf (Overpelt  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), stub: štøp (Lutterade  [(Maurits)]   [Eisden]), štø̜p (Stein  [(Maurits)]   [Maurits]) Grof of fijn stof afkomstig van de kolen. Het komt vrij bij het schieten, boren, het losmaken van kolen en andere werkzaamheden in het ondergrondse gedeelte van de mijn. Omdat het kolenstof overbelasting van de longen kan veroorzaken, wordt het nadelig geacht voor de gezondheid. Het moet daarom zoveel mogelijk bestreden worden. Bij een bepaald percentage vluchtige bestanddelen in het kolenstof is het zeer explosief. [N 95, 769; monogr.] II-5
kolenstrooier gruisman: grȳsmā.n (Sittard) Arbeider die de kolen tussen de steenlagen strooide. Coopman (pag. 3) merkt over de kolenstrooier op: ø̄̄De kolenstrooier houdt in de twee armen eene mand, die met fijne brokjes kolen gevuld is: met eene draaiende beweging van het bovenlichaam slaat hij de kolen uit de mand of af de mand, als zij hoog opgevuld is, zooals dit gewoonlijk gebeurt.ø̄̄ [monogr.] II-8
kolenterrein kolenstort: koǝlǝštǫrt (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Domaniale]), kolenterrein: kǫ.alǝtǝrę.jn (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Laura, Julia]) Het terrein waar de voorraad kolen wordt opgeslagen. [N 95, 33] II-5