e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
overkoot (het heeft) knikkelpoten: knekǝlpūǝtǝ (Wilderen), (het heeft) overkoten: ivǝrkūǝtǝ (Thorn), ø̜̄vǝrkōǝtǝn (Urmond), īvǝrkūtǝ (Neeroeteren), ōvǝrkuǝtǝ (Meijel), ōvǝrkuǝtǝn (Achel), ōvǝrkūǝtǝn (Achel, ... ), ūǝvǝrkūǝtǝ (Weert), ǫvǝrkuǝtǝ (Roggel), (het is) doorgeknikt: dørǝxgǝknek (Mechelen), (het is) geforceerd: jǝfǫrsiǝt (Moresnet), (het is) gezwikt: gǝšwekt (Kerkrade), (het is) overgeknikt: ȳvǝrgǝknekt (Oost-Maarland), ȳǝvǝrgǝknek (Gronsveld), øvǝrjǝknekt (Moresnet), ø̜̄i̯vǝrgǝknekt (Halen), ē.vǝrgǝknik (Bokrijk), (het is) overgezwikt: ø̄ǝvǝrgǝzwekt (Q197a  [Terlinden]  ), (het staat) te recht: tǝ ręxt (Melveren), tǝ rɛ.xt (Stevoort), tǝ rɛxt (Loksbergen, ... ), (het zakt) door de knieën: duǝ.r dǝ knīǝ (Bocholt), (het) knikkelt: knekǝlt (Beverst, ... ), (het) kriekelt: krikǝlt (Hees), (het) pootje (hebben): putjǝ (Berverlo), pȳǝtšǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden, ... ), pø̄tšǝ (Eijsden, ... ), pø̜̄tjǝ (Klimmen), (het) staat over: stēt ī.vǝr (Waltwilder), bol: bǭl (Haelen  [(gezwollen knieën)]  ), doorknikken: dȳrknekǝ (Bree), dø̜rknekǝ (Tessenderlo), dōrknekǝ (America), dōrknekǝn (Overpelt), dūrknekǝ (Oost-Maarland), dǭǝrknekǝ (Lanklaar), doorschieten: dōrskei̯tǝ (Paal), dōrsxītǝ (Koersel), doorzakken: dōrzakǝ (Kanne), doorzakker: doorzakker (Velm), knikkelen: knekele (Beverst), knikken: knekǝ (Leopoldsburg), knekǝn (Lommel), knikker: knekǝr (Gingelom, ... ), knikǝr (Jeuk), knikkerd: knekǝrt (Herten), over de koot (geschoten): ø̄.vǝr dǝ kōt (Q182p  [Nerem]  ), over de koot geschoten: iǝvǝr dǝ kōǝt gǝšǭtǝn (Urmond), iǝvǝr dǝ kǫu̯t gǝšuǝtǝ (Bilzen), over de koten gaan: ǫvǝr dǝ kōtǝ gǭn (Afferden), over de poten schieten: jɛvǝr dǝ pōtǝ šitǝ (Eigenbilzen), overgekoot: ovǝrgǝkūǝt (Horst), ȳǝvǝrkūǝtj (Heel), ø̄vǝrgǝkōǝtj (L292a  [Maxet]  ), ø̄vǝrgǝkūtj (L318b  [Tungelroy]  ), ø̄vǝrgǝkūǝtj (L321p  [Neeritter]  , ... ), ø̜̄vǝrgǝkǫtj (Horn), ø̜̄vǝrkutj (Baexem), ē.vǝrgǝkø̄ǝt (Hasselt), īǝ.vǝrgǝkut (Genk), īǝ.vǝrgǝkű̄ǝtjš (Beek), īǝvǝrgǝkū.t (Opglabbeek), ōvǝrgǝkōt (Remersdaal), ōvǝrkūǝtj (Nederweert), overkoot: yǝ.vǝrkōt (Tongeren), yǝvǝrkuǝt (Heerlen), ȳvǝrkut (Waubach), ȳǝvǝrkǭt (Gronsveld), øvǝrkut (Diepenbeek), øvǝrkuǝt (Bleijerheide, ... ), ø̄vǝrkōǝt (L266p  [Sevenum]  , ... ), ø̄vǝrkǭt (Q112b  [Ubachsberg]  ), ø̄ǝvǝrkōǝt (L294p  [Neer]  ), ø̜i̯.vǝrkut (Wijer), ø̜i̯.vǝrkő̜i̯t (Hoepertingen), ø̜i̯.vǝrkő̜u̯t (Wellen), ø̜i̯vǝrkuǝt (Nieuwerkerken, ... ), ø̜vǝrkǫu̯t (Ulbeek), ø̜vǝrkǭt (Grevenbicht / Papenhoven), ēvǝrkut (Hasselt, ... ), ōvǝrkūǝt (Neerpelt), ǫvǝrkōt (Ottersum), ǫvǝrkūu̯t (Venray), ǫvǝrkǫt (Tessenderlo), overkoot geschoten: ø̄vǝrkōt gǝšōtǝ (Q095p  [Maastricht]  ), overkoot schieten: ø̄vǝrkōt šęi̯tǝ (Sittard), ø̄vǝrkōǝt šetǝ (Q111p  [Klimmen]  ), overkotig: ei̯ǝvǝrkūtex (Sint-Truiden), iǝvǝrkűǝtix (Meeuwen), yǝvǝrkōtex (Tongeren), ø.vǝrkø̜i̯tex (Gutschoven), øi̯.vǝrkoǝtex (Mechelen-Bovelingen), øi̯.vǝrkǫu̯tex (Voort), øi̯.vǝrkǫu̯tǝx (Berlingen, ... ), øi̯vǝrkūǝtex (Brustem), øvǝrkōtex (Rothem), øvǝrkǫu̯tex (Vliermaal), ø̄.vǝrkø̜i̯tex (Q160p  [Bommershoven]  ), ø̄.vǝrkōǝtex (P223p  [Rukkelingen-Loon]  ), ø̄vǝrkūtex (L269p  [Blerick]  ), ø̜i̯vǝrkuǝtex (Binderveld), ø̜i̯vǝrkuǝtǝx (Gingelom, ... ), ø̜i̯vǝrkūtex (Borlo), ō.vǝrkuǝtex (Achel, ... ), ōvǝrkūǝtex (Neerpelt, ... ), ōvǝrkǫu̯ǝtǝx (Lommel), overpotig: ø̄.vǝrpotjex (L352p  [Hechtel]  ), ø̄vǝrpuǝtex (P179p  [Aalst]  ), ø̜̄vǝrpūtex (Niel-Bij-Sint-Truiden  [(overkotig)]  ), ø̜i̯vǝrpūǝtex (Wilderen), slap in de poten: slap en dǝ pūǝtǝ (Halen), slap te poot: slap tǝ pu̯t (Opheers), stork: štǫrǝk (Herten  [(met doorgezakte gewrichten)]  ), stronkelen: strøŋʔǝlǝn (Lommel), verkoot: vǝrkuǝt (Rummen), vǝrkāt (Bokrijk), vǝrkǫu̯t (Kortessem) Het voorwaarts doorknikken van de koot van het voorbeen van het paard als gevolg van een verstuiking of van een forcering door te hard te trekken. Zie afbeelding 13. [JG 1b; N 8, 73b, 93a, 93b en 95m] I-9
overkruien overkruien: overkruien (Griendtsveen) Wanneer men de turf slechts naar één kant kan zetten, kruit men de turf over het lage veld zover mogelijk weg in het begin, zodat men uiteindelijk de turf steeds dichter bij de put kan plaatsen. [II, add.] II-4
overlangs heen en weer eggen (de eg) tand aan tand laten gaan: taŋk˱ ā taŋk lǭtǝ gōǝn (Margraten), [eggen]: [eggen] (Beringen, ... ), aaneen [eggen]: ānęi̯.n (Niel-bij-As), aaneenaan [eggen]: ānęi̯n`ān (Heythuysen), af[eggen]: af˱[eggen] (Siebengewald), bet de voor mee [eggen]: bę dǝ vōr mē (Bokrijk), bet de voor met [eggen]: bę dǝ vuǝr męt (Bommershoven), de voor af [eggen]: dǝ vōǝr áf (Kerkhoven), enkel [eggen]: e.ŋkǝl (Godschei), ęŋkǝl (Kerkhoven), ęŋʔǝl (Kwaadmechelen), gewoon [eggen]: gǝwun [eggen] (Heusden), gǝwuǝn [eggen] (Donk, ... ), gǝwōn [eggen] (Nerem), heen en terug [eggen]: hen ɛ ̝n trøx (Merselo), in de langeweg [eggen]: en dǝ laŋǝwēi̯x (Sint Pieter), en dǝ laŋǝwē̜.x (Lanklaar), en dǝ laŋǝwē̜x (Lottum, ... ), en dǝr laŋǝwē̜x (Mechelen), en ǝ laŋǝwē.x (Boukoul, ... ), in dǝ laŋǝwęx (Mook, ... ), ęn dǝ laŋǝwē̜.x (Munsterbilzen), in de lengt [eggen]: en dǝ lęŋt (Meijel), in de lengte [eggen]: en dǝ leŋdjǝ (Heythuysen, ... ), en dǝ leŋtǝ (Baarlo, ... ), en dǝ lęŋtǝ (Sint-Truiden), en dǝ lɛ ̝.ŋdǝ (Simpelveld), en dǝ lɛŋtǝ (Achel, ... ), en dǝlɛ ̝ŋdǝ (Bleijerheide, ... ), en ǝ leŋdjǝ (Herten), en ǝ lęŋtǝ (Koersel, ... ), en ǝlęŋdjǝ (Baexem), in dǝ lęŋtǝ (Merselo), in het lang [eggen]: en t laŋ (As, ... ), en t laŋk (Opglabbeek), en t lāŋk (Borlo, ... ), en t láŋ (Mopertingen), en t láŋk (Halen, ... ), en t lā.ŋk (Borgloon, ... ), en t lāŋ (Gingelom), en ǝt laŋk (Margraten), en ǝt lã.ŋk (Cadier), in t laŋk (Rijckholt), in ǝt lāŋk (Gronsveld), ęn t la.ŋk (Ellikom, ... ), ęn t laŋ (Bree, ... ), ęn t lã.ŋk (Wijshagen), ęn t lā.ŋk (Aalst, ... ), ęn t lá.ŋk (Boekhout, ... ), ęn t láŋk (Duras, ... ), ęn t lāŋ (Binderveld, ... ), ęn ǝt láŋ (Oud-Winterslag), in het langs [eggen]: en t laŋs (Hamont, ... ), en t láŋs (Achel, ... ), in het leng [eggen]: en t lɛ ̞.ŋk (Wellen), en t lɛŋ (Berg, ... ), en t lɛŋk (Gors-Opleeuw), ęn t lɛŋ (Bilzen, ... ), ęn t lɛŋk (Guigoven), in het lengs [eggen]: in ǝt lɛŋs(t) (Aijen, ... ), in het recht [eggen]: in t rɛx (Sluizen), in het verleng [eggen]: en ǝt ˲vǝrlɛ.ŋ (Lottum), in het zijn langs [eggen]: en s laŋs (Hamont), ęn t ˲zǝ lá.ŋs (Berbroek), in lang [eggen]: en lā.ŋk (Zepperen), in terleng [eggen]: en tǝrlɛŋ (Overrepen, ... ), ęn tǝrlɛŋ (Vliermaal), in terlengte [eggen]: en tǝrlęŋdǝ (Lauw), inhet langt [eggen]: in ǝt laŋkt (Oost-Maarland), lang [eggen]: laŋk (Swalmen), lã.ŋk (Val-Meer), láŋ (Lommel), lāŋk (Gronsveld), lang op en af [eggen]: laŋk op˱ ǝn āf (Margraten), langeweg [eggen]: laŋkǝwɛx (Heugem, ... ), laŋǝwęx (Middelaar), langop [eggen]: lá.ŋk˱ǫp (Bommershoven), langseen [eggen]: láŋs˱in (Peer), langseenaf [eggen]: laŋs˱ęi̯nāf (Bree), lengs [eggen]: leŋs (Leuken), met de voren met [eggen]: met ˲dǝ vǭrǝ met (Margraten), metaf [eggen]: męt˱ǭf (Martenslinde), neveneen [eggen]: ne ̝ǝvǝnē̜ ̝.n (Cadier), nēvǝnęi̯.n (Maasmechelen, ... ), nēǝvǝnēn (Margraten), nē̜.vǝnē.n (Val-Meer), nē̜vǝniǝn (Eksel), nē̜vǝnęi̯.n (Kronenberg, ... ), nęvǝnęn (Aijen, ... ), nęvǝnīǝn (Horst), nęǝvǝnē ̞n (Rijckholt), nęǝvǝnēǝn (Gronsveld), neveneenaan [eggen]: nē̜vǝniǝnǭn (Overpelt), neveneenhellen: nēǝvǝnē(n)hɛlǝ (Margraten), op de lange baan [eggen]: ǫp ǝ laŋ bān (Margraten), op de langeweg [eggen]: op ǝ laŋǝwē ̞x (Kronenberg), op ˲dǝ laŋǝwē̜x (Horst), op de lengt [eggen]: op ˲dǝ lęŋt (America, ... ), ǫp ˲dǝ leŋt (Velden), op de lengte [eggen]: ǫp ǝ leŋdjǝ (Haelen), ǫp˱ dǝ leŋtǝ (Lommel), op en af [eggen]: ǫp˱ ǝn ā.f (Meeuwen), ǫp˱ ǝn āf (Eisden, ... ), ǫp˱ ɛn ā.f (As, ... ), ǫp˱ ɛn āf (Beek, ... ), ǫp˱ ɛn ǭ.f (Beverst, ... ), op en af gaan: ǫp˱ ɛn āf ˲gōǝn (Margraten), op en neer[eggen]: op˱ ɛn nēr (Horst, ... ), ǫp˱ ǝn nē̜r (Bocholt), ǫp˱ ɛn nēr (Achel, ... ), op het lang [eggen]: ǫp t la.ŋk (Ophoven), ǫp t lã.ŋ (Kessenich), op het lengs [eggen]: ǫp˱ ǝt leŋs (Nederweert), op lang [eggen]: ǫp la.ŋk (Kinrooi), op lengs [eggen]: ǫp leŋs (Ell, ... ), op zich langs [eggen]: ǫp ˲zix laŋs (Hasselt), op zijn lang [eggen]: op ˲zǝ lá.ŋk (Hasselt), u ̞p ˲zǝ laŋk (Tessenderlo), ǫp ˲zǝ lá.ŋk (Stevoort), op zijn langs [eggen]: op ˲zǝ laŋs (Berverlo), up ˲zǝ laŋs (Leopoldsburg), up ˲zǝ láŋs (Oostham, ... ), ǫp ˲zǝ lá.ŋs (Kuringen), ǫp ˲zǝ láŋs (Lummen, ... ), over de lengte [eggen]: ø̄vǝr dǝ leŋdǝ (Nunhem), ōvǝr dǝ leŋdǝ (Panningen), overlangs [eggen]: ø̄vǝrlaŋs (Heel), overlengs [eggen]: ø̄vǝrleŋs (Tungelroy), ø̄vǝrlɛŋs (Velden), pand[eggen]: panjt˱[eggen] (Buchten), recht [eggen]: rɛx (Meeswijk, ... ), rɛxt (Gingelom, ... ), rɛ̄ ̝ǝ.x (Kozen), rɛ̄.t (Millen), rɛ̄.x (Kanne, ... ), recht derover [eggen]: rɛxt ˲dǝrōvǝr (Lommel), recht op en af [eggen]: rɛx˱ ǫp˱ ǝn āf (Opgrimbie), rɛx˱ ǫp˱ ɛn āf (Guttecoven, ... ), rɛx˱ ǫp˱ ɛn ǭf (Sint Pieter), rɛ̄x˱ ǫp˱ ęn ǭf (Kanne), recht op en neer [eggen]: rɛx˱ ǫp˱ ǝn nēr (Lanaken, ... ), rɛx˱ ǫp˱ ɛn nēr (Meerssen, ... ), rɛ̄ ̝t˱ op˱ ǝn nēr (Simpelveld), rechtaf [eggen]: rɛx˱ǭf (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), rɛ̄.x˱ǭf (Veldwezelt), rɛ̄x˱ǭf (Tongeren), rechtdoor [eggen]: rē̜.x˱dør (Diets-Heur), rɛx˱dō.r (Maasmechelen), rɛ̄.x˱dō.r (Vechmaal), rɛ̄t˱doø̜.r (Herderen), rechteweg [eggen]: rɛxt˱ǝwɛx (Elen, ... ), rɛx˱ǝwɛx (Neerharen, ... ), rechtna [eggen]: rɛ̄.xnu ̞ǝ (Heers), rechtop [eggen]: rɛx˱op (Boorsem, ... ), rɛx˱ǫp (Meeswijk, ... ), rɛ̄.t˱op (Zichen-Zussen-Bolder), rɛ̄.x˱ǫp (Heks, ... ), rɛ̄x˱ǫp (Tongeren), rechttoe [eggen]: rɛ.x(t)tǫu̯ (Vroenhoven), rɛx(t)to ̞u̯ (Maaseik), rɛxttǫu̯ (Zolder), tegeneen [eggen]: tigǝnęi̯.n (As), tegeneenaan [eggen]: ti̯gǝnęi̯nān (Dilsen), tīǝgǝnē.nǭn (Munsterbilzen), terleng [eggen]: tǝrlɛŋ (Henis, ... ), terug en voort [eggen]: trø̜q ɛn vūǝ.rt (Bocholt  [(minder gebruikt dan op en neer)]  ), voor de voet [eggen]: vø.r dǝ vūt (Diepenbeek), vø̜r dǝ vōt (Kronenberg), voor de voets [eggen]: vȳr dǝ vōts (Gronsveld), vø̄r dǝ vōts (Margraten), voorvoets [eggen]: vę.rvǝs (Genk), weg en weer [eggen]: węx˱ ǝn wīǝ.r (Hechtel), zonder vol [eggen]: zo.ŋǝr v˙ǫl (Simpelveld), zonder vollen [eggen]: zoŋǝr vǫlǝ (Kronenberg) Bedoeld wordt de manier van eggen, waarbij men in de lengterichting werkend, na het keren de volgende egbaan onmiddellijk (soms met een kleine overlapping) laat aansluiten bij de vorige. Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten zie men de toelichting bij het lemma ''eggen''. [JG 1a + 1b + 1c + 1d; JG 2c; N 11, 84a; N 11A, 176c + 189c; monogr.] I-2
overleer bovenleer: bovenleer (Waubach, ... ), boǝvǝlę̄r (Bilzen), bōvǝlę̄r (Dilsen), bǫwvǝlę̄r (Jeuk), bǭvǝlę̄r (Posterholt, ... ), overleer: iǝvǝrlę̄r (Bilzen), yǝvǝrlę̄r (Posterholt), ø̜vǝrlę̄r (Meijel), ø̜ǝvǝrlę̄r (Bleijerheide), īvǝrlę̄r (As), ōvǝrlę̄r (Milsbeek), ǭvǝrlę̄r (Montzen) Het betere, fijnere leer voor de bovenzijde van schoenen of het deel van de schoen daarvan gemaakt. Voor schoeisel dat niet uitsluitend voor de winter, voor de jacht, voor arbeid in het water of iets dergelijks wordt gebruikt, kan men het beste overleer nemen, dat steeds week en soepel blijft (Kn√∂fel I, pag. 13). [N 60, 1a; N 60, 247] II-10
overleersoorten anilineleer: anilineleer (Milsbeek), bandleder: bandleder (Lommel), bezaan: bazān (Maasbree, ... ), bǝzān (Milsbeek), bokskalf: bokskalf (Lommel, ... ), bǫkskalǝf (Montzen), boksleer: bokslę̄r (Roggel), chag: chag (Heerlerheide), chevreau: chevreau (Lommel), šø̜vro (Montzen), chroom: chroom (Dilsen), chroomleer: grōmlę̄r (Schinnen), xrōmlę̄r (Maasbree, ... ), geitchroom: gęjtxrōm (Milsbeek), geiteleer: gęjtǝlę̄r (Maasbree), kalfsleer: kalfslę̄r (Maasbree, ... ), kowfslę̄r (Schinnen), koeie: koeie (Diepenbeek), koeleer: koeleer (Genk), krokodilleleer: krokodilǝlę̄r (Montzen), mastboks: mastboks (Milsbeek), mastleer: mastlę̄r (Maasbree), nappa: napa (Milsbeek), paardsleer: pę̄tslę̄r (Heerlerheide), pink: peŋk (Dilsen), pinkleer: pinkleer (Genk, ... ), reptiel: rɛptil (Milsbeek), rinder: reŋǝr (Bleijerheide), rundsboks: røntsboks (Milsbeek), rundsleer: røntslę̄r (Maasbree, ... ), rønšlę̄r (Roggel), schapeleer: sxǭpǝlę̄r (Maasbree), tuigleer: tsȳxlę̄r (Bleijerheide), vachette: vachette (Genk), vašęt (Montzen), vetleer: vɛtlę̄r (Bleijerheide, ... ) Leersoorten die voor de bovenzijde van schoenen worden gebruikt. Voor het bovenleer hanteert men allerlei soorten vellen, maar het meest die van kalveren, geiten, lammeren en schapen. Daarnaast ook die van koeien, paarden, gemzen, damherten, slangen en krokodillen (Dierick, pag. 65). Al deze soorten zijn niet alle even goed. Elk heeft zijn eigen goede eigenschappen en gebreken. In het algemeen is de rug het beste deel van het vel, dan de hals, de buik en de poten. Wat betreft de waarde en sterkte van de vellen hangt ook veel af van de bereiding en de looistoffen. Men kan bij de bereiding werken met plantaardige looistoffen als eikeschors maar ook met chemische als chroomzout. Bij de benamingen in dit lemma onderscheidt men in hoofdzaak twee groepen. Er is een groep woordtypen van vetleer tot en met chag waaruit niet direct blijkt van welke diersoort het leer afkomstig is. Bij de tweede groep van koeleer tot en met reptiel is er sprake van duidelijk verband met een bepaalde diersoort zoals kalf, koe, geit, schaap en paard. De benaming vetleer duidt erop dat het leer met vet of traan ingesmeerd wordt om het soepel te houden. Tuigleer wijst op leer dat dienstig is bij het paardetuig. Chroom, chroomleer en anilineleer duiden op leersoorten die bewerkt zijn met chroom en aniline. Nappa is een leersoort van met chroom gelooide lamsvellen. Het woordtype chag hangt heel waarschijnlijk samen met het Franse chagrin, dat op zijn beurt een woordspeling zou zijn op sagrijn "leer met een korrelig oppervlak en meestal van mindere kwaliteit" (Liedmeier, pag. 23). Tenslotte is boks een verkorting van het Engelse boxcalf dat "met chroomzout gelooid kalfsleer" betekent. In Nederland wordt met boks wel eens alle runderleer bedoeld. Zie voor verdere toelichting ook het lemma overleersoorten in wbd II afl. 2, pag. 671-676. [N 60, 1b; N 60, 1a; N 60, 5; N 60, 247] II-10
overleg beleid: beleid (Born), beraad: beraod (As, ... ), beraot (Doenrade, ... ), beroad (Bree, ... ), bəraot (Beesel, ... ), bəraut (Venlo), bespreking: besjprééking (Swalmen), bezei: bezeei (Meeuwen), bezeeij (Montfort), bezeij (Maasbree), bezèj (Herten (bij Roermond)), (= besef).  bezei (Tungelroy), vgl. Maastricht Wb. (pag. 32): bezej, a) begrip; van iets bewust zijn; - b) rustig overleg, nadenken.  bezei (Maastricht), ordonnantie (<fr.): Van Dale: ordonnantie  ordenatie (Maasbree), overleg: auverligk (Roermond), der uverleg (Gulpen), euver lek (Schimmert), euverlag (Melick), euverleg (Eksel, ... ), euverlegk (Caberg), euverlek (Maastricht, ... ), euverlĕk (Geleen), euverlig (Posterholt), euverlik (Herten (bij Roermond), ... ), euverlèg (Maastricht, ... ), euverlègk (Maastricht), euverlèk (Geleen, ... ), euverlék (Tungelroy), euverlêk (Stein), euvərlig (Roermond), euvərligk (Beesel), euvərlik (Kapel-in-t-Zand), euvərlàch-ligə (Reuver), euvərlèèk (Maastricht, ... ), euvərlék (Susteren), euvərléég (Hulsberg), euvərléək (Kelpen, ... ), euëverlèk (Voerendaal), het euverlék (Susteren), in euverlig (Venlo), īēverleG (As), īvərleͅi̯x (Meeuwen), oeeverleg (Weert), overleg (Leopoldsburg), overlek (Eys), ovverleg (Meerlo, ... ), ueəvərlék (Heel), uverlech (Vaals), uvverleg (Gulpen), uvverlik (Mheer), uëvərlèk (Wijnandsrade), uüverlek (Gronsveld), äöverlik (Echt/Gebroek), èùəverleg (Thorn), òverlég (Gennep), överleg (Jeuk), överlèk (Geulle), övvərléch (Meijel), ûuverleg (Oirsbeek), ûûvərlék (Heerlen), üvverlegk (Waubach), ⁄t ueverlèk (Klimmen), ⁄t uverlek (Schaesberg), ("e"als in très).  euverlek (Amby), (k zacht).  euverlêk (Ell), plannerij: planerei (Kerkrade), praat: de praot (Venray), redenatie: riddenazie (Caberg) de beraadslaging, het overleggen met anderen [beschik, beleid, bezeei, beraad, overleg] [N 85 (1981)] III-3-1
overleggen bedenken: bedènke (Merkelbeek), bedisselen: bedissele (Venlo), bedisselen (Jeuk, ... ), bekallen: bekalle (Noorbeek, ... ), bekâlle (Schimmert), bəkàl⁄lə (Brunssum), bək‧alə (Eys), met andere bekalle (Ospel), bepraten: bepraotə (Gennep), beraad houden: beraod haaje (Reuver), beraadslaan: beraodslōēn (As), beraadslagen: beraodslage (Tienray), beroadsjlage (Vlodrop), beroadsjlagen (Kesseleik), bərààtsjlààgə (Heerlen), beraden: beraoje (Herten (bij Roermond)), bəraojə (Beesel), NB: Maastricht Wb. (pag. 28), beraad, beraod.  braoje (Maastricht), beredeneren: beredenere (Venlo), berèddeneere (Maastricht), bespreken: besjpreche (Vaals), besjprééke (Swalmen), bespreke (Maastricht), besprike (Merkelbeek), bespréékə (Gennep), bəsjprêêkə (Heerlen), bəšpreͅ.akə (Eys), doorkallen: doeerkalle (Weert), doornemen: doeerneme (Weert), goed doorpraten: good daorpraote (Sevenum), good doorpraòte (Sevenum), kallen over: kalle uvver (Gulpen), met iemet trjeuver kalle (Hoeselt), klappen: klàpə (Loksbergen), ordonneren (<fr.): ordeneere (Mheer), ordenere (Maasbree), ordenére (Maasbree), ordernere (Horst), verordeneere (Beek), verordenere (Voerendaal), verordeneren (Meijel), verordenéére (As), overleg plegen: euvərleg pleegə (Maastricht), overleggen: euver legge (Kesseleik, ... ), euverlegge (Ittervoort, ... ), euverleggen (Eksel, ... ), euverlegke (Caberg), euverlekge (Lutterade, ... ), euverleïkke (Schinnen), euverlĕkke (Geleen), euverligge (Hoensbroek, ... ), euverligke (Maasniel, ... ), euverlikke (Herten (bij Roermond), ... ), euverlègge (Maastricht, ... ), euverlègke (Maastricht, ... ), euverlèkke (Geleen), euverléke (Susteren), euverlékgə (Doenrade), euverlékken (Born), euvərleggə (Maastricht), euvərlegkə (Maastricht, ... ), euvərlēGGə (Maastricht), euvərliggə (Roermond, ... ), euvərligkkə (Beesel), euvərligkə (Reuver), euvərliGə (Kapel-in-t-Zand), euvərlikgə (Montfort), euvərlèègkən (Urmond), euvərléGGə (Susteren), euvərlégk (Maastricht), euvərlégkə (Maastricht, ... ), euvərléégkə (Maastricht), euvərléégə (Hulsberg), euvərléəggə (Kelpen), euvərléəkə (Schinnen), iêverlègke (Bree), īēverleGGe (As), īvərleͅi̯gə (Meeuwen), oeverlĕgge (Schimmert), ouverlegge (Sevenum), ouverlègge (Sevenum), overlegge (Meijel, ... ), overleggen (Leopoldsburg, ... ), overlekke (Eys), overlègge (Schinnen), ovverlegge (Meerlo, ... ), samen uëverlègge (Merkelbeek), ueverlègke (Klimmen), ueəvərlégkə (Heel), uverleGe (Schaesberg), uverlegge (Gulpen, ... ), uvverlegge (Gulpen), uvverléégə (Epen), uëvərlèggə (Wijnandsrade), uüverlegke (Gronsveld), ŭŭvərlèGGə (Nieuwenhagen), ŭŭvərléGGə (Amstenrade), äöverligke (Echt/Gebroek, ... ), èùəverlègge (Thorn), êûverlik (Nunhem), övvərléggə (Meijel), ûuverleggə (Oirsbeek), ûûvərléGGə (Heerlen), üvverlegke (Waubach), ⁄t euverligge mit andere (Hoensbroek), (è).  euverlikke (Neer), o.  øͅ.vərl‧ɛqə (Eys), ps. boven de g moet nog een ^ staan; deze combinatieletter kan ik niet maken!  óverle^gke (Maastricht), plannen: plane (Kerkrade), plannen, het ~: plaone (Noorbeek, ... ), pláánə (Epen), praten over: vgl. Meerlo-Wanssum Wb. (pag. 237): richt, de richtste weg, de kortste weg.  der mit andere ovver praote (Oirlo), raad houden: raodhaoje (Ell), raad vragen: raod vraoge (Amby), raod vraogə (Oirsbeek), raodvraogə (Doenrade), raot vraogə (Oirsbeek), road vroagen (Stein), um raod vraoge (Oirlo), raden: raoje (Venray), vgl. Kerkrade Wb. (pag. 215): roane, raden.  rhaone (Heerlerbaan/Kaumer), rhoane (Heerlerbaan/Kaumer), rhŏne (Heerlerbaan/Kaumer), redeneren: redeneere (Geulle), riddeneere (Caberg), regelen: reegələ (Beesel), uitprakkeren: outprakkeren (Stein), verordenen: verordenen (Montfort), verordonneren: verordeneere (Lutterade), verordeneren (Stein), verordenīēre (Venray), verordonneren (<fr.): verordenīēre (Venray), vragen: vraoge (Oirlo) anderen raadplegen, een zaak met een ander bespreken [overleggen, ordenen, beraadslagen] [N 85 (1981)] || de beraadslaging, het overleggen met anderen [beschik, beleid, bezeei, beraad, overleg] [N 85 (1981)] III-3-1
overloop allèe: alē (Kuringen, ... ), alēi̯ (Lommel), bordes: bordes (Kaulille), boͅrdēͅs (Zonhoven), boͅrdeͅs (Mechelen-aan-de-Maas), boͅrdeͅəs (Opgrimbie), boven op de gang: bōvən oͅp də gaŋ (Herk-de-Stad), bovengang: bōvəngaŋk (Koersel), doorgang: durchjank (Kerkrade), doorloop: durchloof (Kerkrade), dorpel: deͅrpəl (Kwaadmechelen), flatform: platfoͅrm (Achel), gang: gaank (Nuth/Aalbeek), gangk (Echt/Gebroek, ... ), gank (Hoensbroek, ... ), gaŋ (Heers, ... ), gaŋk (Martenslinde, ... ), gāŋk (Rekem), gang van boven: gaŋk ˃van boəvən (Opoeteren), gangetje: gengsjke (Hoensbroek), gɛŋskə (Helchteren), gebühne: jǝbyn (Kelmis), graad: grōt (Sint-Truiden, ... ), verdiep tussen twee trappen, \'gradus\'  grōt (Sint-Truiden), op de eerste trap: oͅp dən ērstən trap (Ulbeek), opkom: oͅpkoͅm (Bree), overloop: aoverloeëp (Castenray, ... ), eu.verloep (Zonhoven), euverlaop (Maastricht, ... ), euverlaup (Baarlo, ... ), euverleup (Guttecoven), euverloap (Blerick, ... ), euverloop (Doenrade), euverloup (Boukoul, ... ), euverluip (Haler, ... ), euverluipe (Maastricht), euvərlaop (Maastricht), oeeverluip (Weert), oeëverluip (Weert), overleup (Klimmen), overloop (Baarlo, ... ), overluip (Ospel), overlöp (Maastricht), ovverloeëp (Venray), ō.vərløͅi̯.p (Boshoven, ... ), ōvərlūp (Hamont), ueverloop (Waubach), ueverloöp (Eijsden), ueëverloup (Heel, ... ), uueverloup (Klimmen), uuërverlaup (Heel), uuëverläöp (Maastricht), uvverloof (Haanrade, ... ), uèverloop (Doenrade), uëverloop (Hoensbroek), uəvərløͅi̯.p (Altweert, ... ), ūūëvərlōōp (Nieuwenhagen), ūvərløͅi̯p (Weert), yøvǝrlǭ.p (Sluizen), överlaop (Echt/Gebroek), överlaup (Boekend), överloap (Meerssen), ø&#x0304vərløͅi̯p (Tungelroy), ø͂ͅvərloͅu̯p (Roggel), üvverloop (Waubach), boven  euverloop (Herten (bij Roermond)), Verklw. uueverleupke  uëverloop (Heerlen), palier (fr.): pai̯ljēͅ (Hasselt), pali̯ē (Meeswijk), paljē (Grote-Spouwen, ... ), Fr. palier  pai̯lēͅ (Hasselt), palier-tje: palikə (Mielen-boven-Aalst), plancher (fr.): pla͂šē (Kwaadmechelen), platform: platfeͅrəm (Groot-Gelmen), platfoͅrm (Gingelom, ... ), platvoͅrm (Riksingen), platəfoͅrm (Stokrooie), portaal: pertaol (Maastricht, ... ), portaol (Maastricht, ... ), portoal (Maastricht, ... ), poͅrtōͅl (Riemst, ... ), poͅrtoͅu̯l (Moelingen), pərtōͅl (Hasselt), de ruimte boven een trap voor eene deur  poͅrtōͅl (Amby), Op ¯t portaol stónt de lieveskas Ook pertaol  portaol (Maastricht), portaaltje: poͅrtālkə (Genk), poͅrtø&#x0304lkə (Opgrimbie), poͅrtø͂ͅlkə (Rekem), poͅrtøͅi̯lkə (Vucht), pərtēͅlkə (Neeroeteren), pərtø͂ͅlkə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), portiertje: poͅti̯ēkə (Helchteren), trap: trap (Sint-Truiden, ... ), trapportaal: trappoͅrtōͅl (Heers), trapvloer: trap˃vlūr (Bilzen), tussenzolder: teͅsəzoͅlər (Opglabbeek), zul: zøl (Gutshoven) De doorloop in een huis die de huisdeur met de vertrekken verbindt (gang, vloer, corridor, leid) [N 79 (1979)] || de vloer tussen de hoogste trede van de trap en de deuren van de kamers (Fr. palier) [ZND 33 (1940)] || Elk der boven elkaar gelegen en terugwijkende opstapjes die samen een trap in een huis vormen, waarlangs men naar een andere verdieping kan gaan (trede,tree,trap) [N 79 (1979)] || Hoe noemt u de vloer boven tussen de hoogste trede van de trap en de deuren van de kamers? (overloop, allee, denter) [N 104 (2000)] || overloop [ZND 12 (1926)] || overloop van trap || overloop, bordes || Planken vloer tussen de ladders in een schacht die niet diende voor het transport, bijvoorbeeld een luchtschacht. [monogr.] || portaal [ZND m] || portaal op verdieping van woning || portaal van het bovenhuis waarop de trap uitkomt || ruimte op een bovengang || Voorziening waarlangs het water kan weglopen wanneer de molenvijver te vol is. [Coe 50] II-3, II-4, III-2-1
overlopen, overstromen (de beek) is uit: es˱ ū.t (Ittervoort), doorsijpelen: dőwǝrsęǝpǝlǝ (Berlingen), over de sluis gaan: vǝr dǝ sluz ˲gǭn (Maaseik), vǝr dǝ slø̜js ˲gō.n (Maastricht), overlopen: jøvǝrlőwpǝ (Hoeselt), īǝ.vǝrlø̜j.pǝ (Neeroeteren, ... ), ő̜wvǝrlő̜wpǝ (Sint-Truiden), overschieten: ø̄jvǝrskīǝtǝ (P184p  [Groot-Gelmen]  ), overslaan: ø̄jvǝrslø̜n (P188p  [Hoepertingen]  ), uitbreken: ø̜ǝt˱brēǝkǝ (Berlingen, ... ) Het over de dijk of over de sluisdeuren lopen van water, veroorzaakt door noodweer of aanhoudende regenval. [Jan 55; Coe 45; Grof 41] II-3
overmalen fijnmalen: fīnmālǝ (Mechelen), hermalen: hɛrmǭlǝ (Lummen), namalen: nǭmǭlǝ (Eijsden), overmalen: overmalen (Paal), ø̄vǝrmālǝ (Herten, ... ), ø̜vǝrmālǝ (Meijel), ø̜vǝrmōǝlǝ (Lummen), ōvǝrmālǝ (Weert), ōǝvǝrmālǝ (Leunen) Voor de tweede maal hetzelfde materiaal malen. [N O, 36d] II-3