e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ouders mam en pap: mam en pap (Venlo), oudelui: aldeluu (Venray), aldeluu(j) (Venlo), âldeluuj (Castenray, ... ), cf. VD s.v. "oudelui"= inform. ouders; cf. VD s.v. "ouwe"(eig. oude, zie verder ald.)  alde luu (Venlo), NB. lex. var. olde -?  olde leuj (Oirlo), soms  āldelüj (Leunen), ouden, de -: də au̯ə (Munstergeleen), ouwen (Blerick), ouwwen?? (Heerlen), ouderen: auwere (Rimburg), eldere (Kerkrade, ... ), odər (Eupen), èldərə (Bocholtz), cf. VD D-N s.v. "Eltern"; cf. WNT s.v. "ouder (I)"... "mv. -s en -en (het laatste thans alleen in hoogeren stijl)  eldere (Schaesberg), ja  eldere (Vijlen), mieng ouwere = mijn ouders; cf. WNT s.v. "ouder (I)"mv. ouders - ouderen (het laatste thans alleen in hoogere stijl)  ouwere (Nieuwenhagen), onbekend  elderen (Kerkrade), ouderpaar: âlderpaar (Castenray, ... ), ouders: a.lders (Gennep, ... ), aaes (Riksingen), aai-jers (Montfort), aalders (Merselo), aars (Diepenbeek, ... ), aas (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), aauweesch (Schimmert), aauwesch (Lutterade), aauwesj (Heek), aavers (Beverlo, ... ), aavərs (Zelem), aawərs (Hamont, ... ), aaərs (Zonhoven), addesch (Epen), aers (Bilzen, ... ), ajers (Herten (bij Roermond), ... ), ajwərs (Lanklaar, ... ), ajərs (Opglabbeek), alders (Afferden, ... ), aodərs (Eupen), aojers (Altweert, ... ), aojèrs (Maasbracht), aojərs (Thorn), aoərs (Loksbergen), auwer (As, ... ), auwerj (Valkenburg), auwers (As, ... ), auwersch (Houthem, ... ), auwersj (Berg-en-Terblijt, ... ), auwes (Sint-Pieter, ... ), auwesch (Bingelrade, ... ), auwesj (Doenrade, ... ), auwərs (Bocholt, ... ), auwəsj (Eys), au̯ərs (Elsloo, ... ), au̯əs (Munstergeleen), au̯əš (Amstenrade, ... ), awers (Berg-aan-de-Maas, ... ), awersch (Valkenburg), awisj (Sittard), awwers (Echt/Gebroek, ... ), awwersch (Amby, ... ), awwersj (Berg-en-Terblijt, ... ), awwərs (Berg-en-Terblijt, ... ), awwəsj (Wijlre), awərs (Amby, ... ), aës (Velm), ālders (Afferden, ... ), āūwers (Heer), āu̯ərs (Maastricht), āu̯əš (Nuth/Aalbeek), āəs (Bilzen), a͂a͂s (Aalst-bij-St.-Truiden), a͂a͂ərs (Genk), a͂wers (Urmond), e.lders (Gennep, ... ), e:lders (Roermond), elder (Castenray, ... ), elders (Arcen, ... ), eldrs (Herten (bij Roermond)), eldərs (Grubbenvorst, ... ), eljers (Herten (bij Roermond)), ēl-ders (Blitterswijck), ĕlders (Posterholt, ... ), oajers (Beegden, ... ), oalders (Gennep), odesch (Welkenraedt), oi-jers (Linne), olders (Oirlo), oojə(rs) (Makset), ooldesj (Vijlen), ouders (Eijsden), ouers (Amby), ouwe(r)sj (Margraten), ouwerch (s-Gravenvoeren), ouwers (Griendtsveen, ... ), ouwersch (Heerlen), ouwesch (Oirsbeek), ouwesj (Eys, ... ), ouweš (Brunssum), ouwəsj (Koningsbosch), ou̯ərs (Beek), oâjers (Tungelroy), ōͅu̯ərs (Nuth/Aalbeek), ōͅu̯əš (Merkelbeek), oͅdəš (Sint-Martens-Voeren, ... ), oͅu̯əš (Brunssum, ... ), oͅwərš (s-Gravenvoeren), ààs (Bommershoven, ... ), ààwərs (Lommel, ... ), ààərs (Linkhout, ... ), ààəs (Herk-de-Stad), àərs (Meldert), áas (Kortessem), âlders (Castenray, ... ), âoiers (Genooi/Ohé, ... ), älders (Wellerlooi), èlders (Heijen, ... ), ééəvərs (Tessenderlo), éəvərs (Oostham, ... ), òdes (Montzen), òdəsj (Welkenraedt), òjers (Heythuysen, ... ), òjərs (Leveroy, ... ), ôjjers (Weert), (a klank).  auwesj (Einighausen), a vélaire gerekt  alders (Middelaar), algemeen bekend  èldərs (Roermond), cf. Duits "Eltern"; cf. Venrays Wb. s.v. "elder"; mv. "elders"; opm.: ouders - alders - älders - elders  elders (Bergen), cf. Venrays Wb. s.v. "elder"; mv. "elders  elders (Venray), heel gewoon  ŏwwersj (Mheer), ja  aawərs (Amby), auwers (Meerssen, ... ), auwersj (Valkenburg), auwərs (Born), au̯əš (Schinveld), awwersj (Meerssen), awwərsj (Sint-Geertruid), awərs (Urmond), elders (America, ... ), oajers (Haelen), ojers (Ospel), oujers (Baarlo, ... ), ouwers (Born), ouwersj (Ubachsberg), ouwusj (Vijlen), owwersj (Gulpen), tojers (Heel), ôjers (Heythuysen), ja zeker  elders (Horst), kinderen spreken zelden over "mien oajers"; zeggen "vader en mooder  oajers (Leveroy), komt geregeld voor  ouwers (Welten), komt voor  au̯əš (Nuth/Aalbeek), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening  auwərsj (Valkenburg), meest gesproken over mie vader/mie moder  oujers (Grathem), met lengteteken op de a  älders (Well, ... ), velare a  ālders (Heijen), vroeger niet gebr.  au̯ərs (Borgharen), wel zeker  elders (Lottum), wordt gebruikt  oajers (Kessel), zegt men wel eens; gewoonlijk vader en moeder; zie ald.  elders (Horst), zelden  au̯ərš (Jabeek), znd 44, 27;  aaers (Sint-Lambrechts-Herk), aaes (Martenslinde), aajərs (Genk), aars (Beverst, ... ), aas (Diepenbeek, ... ), aasch (Sint-Martens-Voeren), aaərs (Alken, ... ), aers (Linkhout), aowərs (Grote-Brogel, ... ), aoəwərs (Overpelt), as (Borgloon), aurs (Rosmeer), auwers (Bocholt, ... ), auwərs (Neerglabbeek, ... ), awers (Bree), awərs (Bree, ... ), aërs (Stokrooie), oajers (Kessenich), oawers (Maaseik), ouders (Helchteren), oujers (Ophoven), ours (Hasselt), ouwers (As), owers (Neerpelt), owersj (Mheer), oudersen: aarse (Zonhoven), aarsen (Houthalen), aoərsə (Paal), NB.: aas - aars - aarsten = dubbel meervoud? Zoals kind - kinder - kinderen? en schoe - schoen - schoenen?  aarsen (Wijchmaal), znd 44, 27;  aarse (Peer, ... ), aarshen (Hechtel), znd 44, 27; = ouders en mv. en?  aarsen (Heusden), oudersten: aagsten (Heusden), aarsten (Hechtel), aarstən (Peer), auwersten (Eksel), mar.: aas - aars - aarsten = dubbel meervoud? Zoals kind - kinder - kinderen? en schoe - schoen - schoenen?  aarsten (Heusden), znd 44, 27;  aarste (Eversel, ... ), awərstə (Overpelt), ouwelui: auw luuj (Limbricht), auwlu-j (Uikhoven), au̯ ly (Schinnen), au̯ løi̯ (Doenrade, ... ), au̯ løͅi̯ (Maastricht), aw lui (Gronsveld), aw luuj (Wijlre), awlèùj (Maastricht), oaje luuj (Echt/Gebroek), ouw luj (Schaesberg), ouwlu (Rimburg), ouwlüj (Heerlen, ... ), oͅu̯ly (Brunssum), alleen gezegd door aanstellerige jonge mensen  au̯ løͅi̯ (Maastricht), cf. "Groene boekje"s.v. "ouwelui  ouw luu (Nieuwenhagen), cf. VD s.v. "oudelui"= inform. ouders; cf. VD s.v. "ouwe"(eig. oude, zie verder ald.)  aw luuj (Valkenburg), jonge Maastrichtse sprekers  au̯ løi̯ (Maastricht), vader en moeder: də vādər ɛn mōdər (Schinnen), vader en moeder (Bergen), vader en mooder (Sevenum, ... ), dit wordt door de jongeren gezegd  vader en moeder (Wanssum), Er wordt bijna altijd gezegd:  vāder en mōēder (Well), gewoonlijk; soms elders; zie ald.  vader en mooder (Horst), ook wel: - - -  vaader en mooder (Kessel) ouder (= vader, moeder) || ouder(s) || ouderpaar || ouders [SGV (1914)], [ZND 11 (1925)], [ZND m] || ouders; Komt dit woord in het dialect wel voor? [DC 05 (1937)] || ouders; waar ligt het land van uw ouders? [ZND 44 (1946)] || ouwelui || één van de ouders III-2-2
ouderwets antiek: antik (Buvingen), naar de oude stijl: noa d⁄n auwe sjtiel (Einighausen), oudachtig: aatechtig (Loksbergen), oudentijds: aowentutsch (Montzen), oudertijds: auwertiedsche (Epen), ouwertietsj (Mechelen), owərtietsj (Montzen), ouderwets: a(.)lderwèts (Gennep), a-erwets (Kuringen), a-erwëts (Mopertingen), a.uwərwɛts (Meeuwen), a.ərwɛts (Zonhoven), a:erwets (Hoepertingen), a:wərwaets (Maastricht), a:ərwĕts (Mielen-boven-Aalst), aaderwets (Mielen-boven-Aalst), aaderwèts, aaderwéts (Zonhoven), aadərwets (Sint-Truiden), aaierwets (Belfeld), aaierwèts (Asenray/Maalbroek, ... ), aajerwèts (Herten (bij Roermond)), aajərwits (Swalmen), aarwets (Kermt), aarwèts (Val-Meer), aarwètsch (Hasselt), aauwerwets (Schimmert), aauwerwèts (Heek, ... ), aaverwets (Oostham), aaverwèts (Beverlo), aaërwèts, aaërwéts (Zonhoven), adderwets (Bilzen), aderwets (Kortessem), aderwèts (Diepenbeek, ... ), ajerwets (Montfort), ajerwèts (Beesel, ... ), al-der-wètsch (Blitterswijck), alderweitst (Oirlo), alderwets (Grubbenvorst, ... ), alderwĕts (Horst), alderwèts (Afferden, ... ), aojerwets (Echt/Gebroek, ... ), aojerwèts (Nederweert), auwertwets (Dieteren), auwerwets (Amby, ... ), auwerwĕts (Bingelrade, ... ), auwerwèts (Berg-en-Terblijt, ... ), auwerwètsch (Mheer), auwerwöts (Bree), awerwèts (Sittard), awerwètsch (Amby), awerwëts (Sittard), awvərwéts (Opgrimbie), awwerwèts (Doenrade, ... ), awərwɛts (Mechelen-aan-de-Maas), aërwets (Bilzen, ... ), aërwetsch (Velm), aərwets (Genk), aərwēͅts (Zonhoven), āderweͅts (Riksingen), ādeͅrwäts (Koninksem), ādərwets (Hasselt), ādərweͅts (Bommershoven, ... ), ārwets (Martenslinde), āuwərweͅts (Hamont), āuərweͅts (Lommel), elderwèts (Velden), hawvərɛts (Rekem), oajerweĕts (Maasbree), oajerwets (Baarlo), oajerwèts (Beegden, ... ), oajĕrwèts (Buggenum), oalderwèts (Gennep), oauerwèts (Panningen), oaërwèts (Helden/Everlo), ouwerweets (s-Gravenvoeren), ouwerwets (Griendtsveen, ... ), ouwerwits (Brunssum, ... ), ouwerwèts (Banholt), àddërwêts, addërwiets (Tongeren), àlderwets (Venray), ààderwets (Sint-Truiden), áwərwɛts (Rekem), â-derwĕts (Wellen), âoierwets (Genooi/Ohé, ... ), Opm. de laatste e ligt tussen ´ en Ô.  oajerwets (Sevenum), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  awerwets (Urmond), awerwèts (Susteren, ... ), oudmodisch: amoedes, aadmoedes (Diepenbeek), NB p. 48: ouderwets (van personen), aodfrensj.  aodmoeëdisj (Kerkrade), oudwets: aaëiwets (Heers), ā:twɛts (Aalst-bij-St.-Truiden), āewets (Vliermaal), ouwesj (Simpelveld), oudwetsig: aawetsig (Sint-Truiden), aawètsig, ààwètsig (Sint-Truiden), ātweͅtsəx (Gelinden), Mann. en vr.  aawetsige (Loksbergen), Onz.  aatwetsig (Loksbergen), van een oude wet: WBD: Waremme.  van ə aa wet (Waasmont (WBD)), verouderd: B.v. Det pak is veralderd.  veralderd (Venlo) ouderwets [SGV (1914)] || ouderwets (van zaken) || Ouderwets. [ZND 05 (1924)] || uit de mode III-1-3
oudhollandse pan boomse pan: buwǝmsǝ pán (Tessenderlo), dakpan: dākpan (Geulle, ... ), gewone dakpan: ęjn gǝwōn dākpan (Schimmert), handpan: hantjpan (Ell, ... ), hantpan (Leuken, ... ), hantpān (Meijel), haŋkpan (Maasbree, ... ), haŋktpan (Panningen), hántpán (Bree), hāntpán (Meeuwen), holle pan: hōl pan (Helden, ... ), hǫlǝ pan (Rijckholt), holpan: hōlpan (Kerkrade), hǭlpan (Eys), limburgse holpan: lembørǝxsǝ hǫlpan (Ulestraten), oude handpan: aldǝ hãntpan (Venray), ouderwetse dakpan: áwǝrwɛtsǝ dā.kpán (Genk), ǫwǝrwɛtsǝ dākpan (Klimmen), ouderwetse pan: ǫwǝrwɛtsǝ pan (Heerlen), oudhollandse dakpan: oudhollandse dakpan (Hoensbroek), āthǫlǝnšǝ dākpan (Herten), ǫwtholɛntšǝ dākpan (Klimmen), oudhollandse pan: oudhollandse pan (Maastricht), ǭjhǫlǝntsǝ pan (Weert), oudvlaamse pan: awvlǭmsǝ pan (Uikhoven), poppan: poppan (Lommel), pǫppán (Lozen), ronde pan: rǫn pan (Bilzen), schotelpan: šōtǝlpan (Houthem, ... ), veldbrand: vęlt˱brantj (Sittard), vlaamse pan: vlǫmsǝ pan (Sint-Truiden), wijpjespan: węjpkǝspan (Houthalen) Holle dakpan zonder zijsluitingen. De woorddelen ɛpop-ɛ en ɛwijpje-ɛ in de woordtypes poppan (K 278, L 316a) en wijpjespan (L 414) verwijzen ernaar dat bij dit soort pannen de kieren doorgaans werden gedicht met behulp van bosjes stro, de zgn. ɛpoppenɛ.' [N 32, 44c] II-8
oudste zoon oudste: adstə (Beverst), oudste (Kleine-Brogel), oudste jong: aadste joen (Gelieren/Bret), aadste jong (Gingelom, ... ), aatstə jóng (Genk), adste jong (Rosmeer), adste jongh (Martenslinde), atste jong (Sint-Martens-Voeren), audstə(n) jŏĕng (Gruitrode), autstə jóng (Stokkem), oudsten jong (Ophoven), oudste zoon: aadste zoon (Linkhout, ... ), aadste zoun (Wellen), aadstə zón (Sint-Truiden), aadstə zóón (Sint-Lambrechts-Herk), aastə zóówən (Borgloon), aatste zoeën (Genk), aatste zoon (Koersel, ... ), aatste zuien (Zutendaal), aatstə zoon (Zolder), aatstə zôen (Genk), aatstə zôên (Genk), adste zeun (Berbroek), adste zoon (Hasselt, ... ), adste zwojn (Zichen-Zussen-Bolder), adste zôôn (Diepenbeek), adsten zoon (Hechtel), adstə zôôn (Alken), atste zoon (Ulbeek), atstə zowən (Wellen), atstə zóón (Koersel, ... ), audste zoen (Neeroeteren), autstə zūūn (Neerglabbeek), autstə zôen (Opitter), autstə zôon (Stokkem), auwste zoon (Opoeteren, ... ), auwste zoên (Niel-bij-As), auwste zuun (Beek (bij Bree)), oudste zoon (Helchteren, ... ), oudste zuun (Opglabbeek), oudste zôen (Grote-Brogel), uidste zoon (Tessenderlo), cf. WNT s.v. "zoon - zeun, zone  aadste zoone (Kessenich) oudste zoon [ZND 46 (1946)] III-2-2
oven voor braseeroven: brasiǝruǝvǝ (Bilzen), soldeeroven: sǫldērǭvǝ (Klimmen), sǫldęjrǫwvǝn (Bevingen) Oven om grote voorwerpen met hardsoldeer te kunnen solderen. De losse delen van dergelijke voorwerpen worden daartoe gewoonlijk met ijzerdraad aan elkaar verbonden en, voorzien van soldeer en vloeimiddel, in hun geheel in de oven geplaatst. [N 33, 199] II-11
oven waarbij men in dezelfde ruimte stookt en bakt bakhuis: bakǝs (Cadier, ... ), bakkerij: bɛkǝri (Stein), bakoven: bakuvǝ (Zepperen), bakōvǝ (Leuken, ... ), bakūvǝ (Maaseik), bakǭvǝn (Geleen), baqǭvǝ (Amstenrade), boerenoven: burǝnǫwvǝ (Rumpen), būrǝnǭǝvǝ (Beek), cendre) oven: sɛndǝrhǫvǝ (Melveren), droogoven: drøgojvǝ (Mal), faggenoven: fagǝnūvǝ (Oost-Maarland), fakǝǭvǝ (Noorbeek), heteluchtoven: hētǝlyxtōvǝ (Koersel), houtoven: hawtō.vǝ (Panningen), hoatoavǝ (Gulpen, ... ), houtoven (Gronsveld, ... ), hø̜̄thōvǝ (Neerpelt), hø̜̄tōvǝ (Kwaadmechelen), hōthōvǝ (Stokrooie), hōtoavǝ (Waubach), hōtūvǝ (Eijsden), hōtūǝvǝ (Bilzen), hōtǭvǝ (Bevingen), hǫltǭvǝ (Hout-Blerick, ... ), hǫwdǫǝvǝ (Rekem), hǫwtovǝn (Lommel), hǫwtōvǝ (Helden, ... ), hǫwtūvǝ (Bocholt, ... ), hǫwtǭvǝ (Heythuysen, ... ), hǭthōvǝ (Houthalen), ø̄tǫwvǝ (Sint-Truiden), ijzeren oven: ē̜jzǝrǝn ūǝvǝ (Bilzen), koningsoven: kø̜nǝksǭvǝnt (Kerkrade), kookoven: kokǫwvǝ (Sint-Truiden), königswinter: køneŋswentǝr (Tegelen), königswinteroven: [königswinter]ōvǝnt (Bleijerheide), kø̄jnengswentǝrǫvǝ (Ottersum), kø̄jnexswentǝrǭvǝ (Arcen), kø̄nexswentǝrōvǝ (Ulestraten), kø̜neŋswentǝrǭvǝnt (Eys), leemoven: leemoven (Brunssum), lēmuvę (Genk), mutsemenoven: mījǫtsmǝnuavǝ (Munsterbilzen), oliestookoven: ōlištōkōvǝ (Ulestraten), oven: oavǝ (Heerlen), uǝvǝ (Eijsden), ōǝvǝnt (Wittem), ūǝvǝ (Belfeld), ǭvǝ (Beverst), ǭvǝn (Blerick), ǭǝvǝ (Oirsbeek), ovenschop: hōvǝšop (Tungelroy), schansenoven: šansǝnǭvǝ (Tegelen), šansǝǭvǝ (Blerick, ... ), šantsǝǭvǝnt (Kerkrade), schansoven: sxansōvǝ (Koningsbosch), stekkenoven: stɛkǝǭvǝ (Blerick), veldoven: vɛldǫwvǝ (Rumpen) De woordtypen "bakhuis", "burenoven", "veldoven", "ovenschap", "leemoven", "boerenoven" duiden op een oven in een bakhuis of op het bakhuis zelf. Moderner van vorm zijn de königswinteroven, ijzeren oven, kookoven, oliestookoven, heteluchtoven. De respondent van L 291 merkt op dat de königswinteroven in gebruik kwam vanaf 1915. [N 29, 1b; monogr.] II-1
ovendeur deksel: deksel (Amstenrade, ... ), dęksǝl (Neeritter, ... ), dɛksǝl (Kuringen, ... ), deksel van een oven: dɛksǝl van nǝn ōvǝ (Houthalen), deur: deur (Tegelen, ... ), dȳr (Heerlen, ... ), dø̄r (Heythuysen), deur van de oven: dø̄r van dǝn ǭvǝ (Susteren), deurtje: dȳrkǝ (Eys, ... ), dȳršǝ (Kerkrade), dørkǝ (Arcen), dø̄rkǝ (Belfeld, ... ), dø̜̄rkǝ (Eijsden), ijzeren deurtje: īzǝrǝ dø̄rkǝ (Heugem), ijzeren plaat: īzǝrǝ plāt (Kaalheide), inschietdeur: %%meervoud%%  inschidø̄jǝrǝn (Lommel), kettingdeur: kɛtengdøjǝr (Lommel), kijkgat: kīkgāt (Maastricht), klep: klep (Maastricht), muildeur: māldø̄r (Bevingen, ... ), muur van het uitloopgat: mȳr van ǝt˱ ytlǭp˲gat (Ottersum), ovendek: ovendek (As, ... ), ōvǝndɛk (Kleine-Brogel), ovendeksel: huvǝndęksǝl (Munsterbilzen), hōvǝndęksǝl (Herk-de-Stad, ... ), ovendeksel (Gotem, ... ), ōvǝdęksǝl (Beverst), ǫǝvǝdęksǝl (Rekem), ovendeur: hōvǝdø̄r (Neerpelt), hūvedȳr (Bocholt), oavǝdȳr (Voerendaal), oavǝdø̜ǝr (Gulpen), ojvǝdør (Mal), ovendeur (Heers, ... ), ē̜vǝdȳr (Nuth), ō.vǝndø̄.r (Panningen), ōvǝdȳr (Koningsbosch), ōvǝdø̄r (Helden, ... ), ūvǝdȳr (Maaseik), ūǝvǝdīǝr (Bilzen), ǫǝvǝdø̄r (Stein), ǭvǝdȳr (Brunssum), ǭvǝdø̄̄r (Ottersum), ǭvǝdęjǝr (Beverst), ǭvǝdǝr (Herten, ... ), ǭvǝndø̄r (Geleen), ovendeurtje: uvędīrkǝ (Genk), ōvǝdørkǝ (Meijel), ōvǝdø̄rkǝ (Maastricht), ǫwvǝdȳrkǝ (Rumpen), ǭvǝdørkǝ (Jabeek), ovengat: ǭvǝgāt (Heythuysen), ovenklep: hōvǝklɛp (Rothem), ōvǝklɛp (Ulestraten), ovenluik: ǭvǝlū.k (Sittard), ovenplaat: ovenplaat (Hamont), ōvǝplāt (Tungelroy), ōvǝplǭt (Lanaken), ǭvǝplāt (Susteren), ǭvǝsplāt (Geulle, ... ), ovenscheel: hōvǝnsxiɛl (Zolder), hōvǝnsxēl (Kleine-Brogel), hōvǝnsxēǝl (Kleine-Brogel), hōvǝsxēl (Eksel), ovenscheel (As, ... ), ōvǝnsxēǝl (Overpelt), ōvǝnšē̜l (Ophoven), ōvǝnšęɛl (Neeroeteren), ovenscheel met handvat: ovenscheel met handvat (Hamont), ovensdeur: ōvǝntsdȳǝr (Bleijerheide), ōvǝsdø̄r (Cadier), ōǝvǝsdø̄r (Wittem), ǭvǝntsdȳr (Kerkrade), ǭvǝsdø̄r (Blerick), ǭvǝsdø̄ǝr (Noorbeek), ≈èǝvǝsdø̄r (Beek), ovenstopsel: hø̄vǝstɛpsǝl (Genk), ovenstopsel (Munsterbilzen), plaat: plǭt (Oost-Maarland), plaat van het uitloopgat: plǭt ˲van ǝt˱ ytlǭp˲gat (Ottersum), randdeur: raŋdø̄̄r (Tegelen  [(achter in de oven waardoor de potten in de oven werden gebracht)]  ), scheel: scheel (Helchteren), stop: štop (Gronsveld), stopsel: stopsel (Mopertingen, ... ), støpsǝl (Riksingen), stø̜psǝl (Maaseik), voorzetsel: voorzetsel (Val-Meer), vuurdeur: vȳǝrdȳǝr (Schinveld) De stenen afsluitdeur die met slechte leem in de oveningang, of zoals in L 163 en L 270 in het inzetgat, werd gemetseld. In L 270 werd de oven met ijzeren deuren afgesloten. [N 49, 74b; monogr.] || Het deurtje kan van ijzer zijn of van hout. De houten vormen zijn in de regel ouder. De informant van L 289b zegt dat deze sluiting een plank met een natte zak kan zijn die met een lat of paal tegen de opening van de oven wordt gezet. De woordtypen "stop", "stopsel", "ovenstopsel" wijzen heel waarschijnlijk op een bepaalde vorm vaan dichten. Zo vermeldt Weyns (blz. 27) dat in Oost-Vlaanderen de deur hier en daar een houten blok, 15 cm dik, is dat, voor de gevulde oven geplaatst, met leem, modder, soms zelfs met koedrek gemengd met aarde, wordt dichtgesmeerd. [N 29, 2b; N 29, 2a; OB 2, 3b; OB 2, 3a; monogr.] II-1, II-8
ovengaffel gaffel: gafǝl (Ottersum), gavel: gāvǝl (Ottersum), stok: stǫk (Ottersum), stookgavel: stǭk˲gāvǝl (Ottersum) Vorkvormig werktuig waarmee het vuur van de pottenbakkersoven wordt geregeld. Zie ook afb. 14. [N 49, 82a] II-8
ovengewelf bakgeraamte: bǭkgǝrǭmtǝ (Lommel), bakruimte: bakrȳmtǝ (Sittard), binnenmuur: benǝmūr (Tegelen), binnenste: benǝstǝ (Mal), binnenwanden: benǝwandǝ (Maastricht), %%enkelvoud%%  benǝwantj (Swalmen), bovenkant: bø̜vǝkānt (Ottersum), brikken: brikǝ (Kaalheide), gewelf: gǝwø̜lǝf (Helden, ... ), gɛwø̜lf (Rothem), gewerfsel: gǝwø̜rfsǝl (Panningen, ... ), hemel: hemel (Herk-de-Stad, ... ), hiǝmǝl (Gronsveld), hēmǝl (Amstenrade, ... ), hīmǝl (Bevingen, ... ), jacht: %%meervoud%%  jaxtǝ (Ulestraten), kant van de oven: kant van dǝ ǭvǝ (Blerick), kanten: kaŋktǝ (Hout-Blerick), kruin: krøŋ (Noorbeek), krūn (Maastricht), metselstenen: mɛtsǝlstęjn (Heythuysen), muren: mūrǝ (Herten), oven: ǭvǝ (Melick), ovengewelf: ǫǝvǝgǝwɛlǝf (Rekem), ovenhemel: uvęhīmǝl (Genk), ǫwvǝhēmǝl (Rumpen), ovenkant: ōǝvǝkant (Wittem), ovenmuur: ovenmuur (Neeritter), ovensmuren: ǭǝvǝsmūrǝ (Beek), plafond: plǝfonj (Reuver), stenen: štēǝn (Schinveld), verwerfsel: vǝrw√∂rfsǝl (Panningen), vuring: vyreŋ (Brunssum), vuurstenen: vø̄rstē̜n (Bocholt), vuurvaste bakstenen: vȳrvastǝ bakštęjn (Gronsveld), vuurvaste brikken: vuurvaste brikken (Stein), vīrvāstǝ brīkǝ (Munsterbilzen), vuurvaste stenen: vø̜rvastǝ stiǝn (Arcen), wand: want (Melveren), wānt (Beverst), wanden: wɛnj (Herten), weefsel: wø̜rǝgsǝl (Panningen), zijkantvloer: zijkantvloer (Maastricht), zijwand: zi-jwantj (Heythuysen), zijwand (Meijel), %%meervoud%%  zęjwāndǝ (Eijsden), zonbrikken: zonbrekǝ (Geulle), zonnebakkers: zǫnǝbɛkǝš (Jabeek) De gehele bovenkant van de oven. In L 270 werden boven op de oven de potten gedroogd. [N 49, 72b] || De gewoonlijk in baksteen gemetselde wand die de binnenruimte van een oven afsluit. De toekomstige ovenholte wordt doorgaans eerst gevuld met zand, ook eens met turf en bovenop wat zand (Weyns blz. 24). Op de hoogte van het welfsel of de hemel moet men goed letten. Hij moet de vorm hebben van een half ei. Een te hoge hemel moet heter worden gestookt om goed te bakken; bij een te lage hemel zal het brood gemakkelijker verbranden. De antwoorden vallen in verschillende categorieën uiteen. De ene categorie geeft de hele bakruimte aan of de zijwand(en). Een tweede categorie duidt meer op de bovenkant van de oven, het gewelfde, terwijl een derde groep opgaven aangeeft van welke steensoort de muren gemaakt zijn. Vergelijk voor die laatste categorie het lemma ''steensoort die bij het bouwen van de oven is gebruikt''. Ten aanzien van het woordtype "vuring" zij opgemerkt dat de "vuring" in de steenbakkerij de brandmuur of afscheidingsmuur tussen de kamers in de vlamoven is (z. wbd ii afl. 1 blz. 66).' [N 29, 3; OB 2, 3b; monogr.] II-1, II-8
ovenhitte hits: hets (Echt, ... ), hę ̞ts (Nunhem), hęts (Belfeld, ... ) [monogr.] II-8