e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
optillen beuren: b"rə (Middelaar), buëre (Waubach), heej beurde op (?)  beure (Afferden), bochten: bø͂ͅxtə (Rekem), dragen: droəgən (Sint-Huibrechts-Lille), heffen: (h)eͅfə (Mielen-boven-Aalst, ... ), euffe (Maaseik), heffe (Meijel, ... ), heffen (Neerpelt, ... ), heffə (Leopoldsburg), hefə (Beek (bij Bree), ... ), heiffe (Kortessem), heufe (Helden/Everlo), heuffen (Tessenderlo), heͅfə (Herk-de-Stad, ... ), heͅfən (Kerkrade), hifə (Borlo, ... ), hŏŭffə (Hasselt), hoͅfən (Helchteren), huffe (Belfeld, ... ), huffen (Bocholt, ... ), huffə (Swalmen), huiffə (Montfort), hŭffe (Meerlo, ... ), häffe (Blerick), häffen (Echt/Gebroek), hèffe (Gennep, ... ), hëffe (Rosmeer), höfe (Leunen, ... ), höffe (Arcen, ... ), höffen (Blerick, ... ), höffë (Lanklaar, ... ), höffə (Beesel, ... ), höfə (Kapel-in-t-Zand), høffə (Beverlo, ... ), høfə (Alken, ... ), høfən (Koersel, ... ), hø͂ͅffə (Lozen), høͅfə (Beverst, ... ), høͅfən (Bocholt, ... ), hùffe (Maasbracht, ... ), hùffen (Halen), hüffe (Horn), həffe (Neerpelt, ... ), həffə (Herk-de-Stad), həfə (Kermt), həfən (Eksel, ... ), hɛffə (Neerglabbeek), hɛfə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), öffe (Lutterade), #NAME?  hɛfə (Bilzen), [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  höffe (Boorsem), bij het kaartspel  høfə (Diepenbeek), de tweede i staat bovenaan achter de eerste  hiifə (Kortessem), in kaartspel  hifə (Vlijtingen), høfə (Lanaken), In kaartspel.  hefə (Berg), kaartspel  hifə (Sint-Huibrechts-Hern), term uit het kaarspel  hifə (Munsterbilzen), term van het kaartspel  hifə (Millen), term van kaartspel  hifə (Eigenbilzen, ... ), hīifə (Vechmaal, ... ), vooral in kaartspel  hifə (Hoepertingen), heften: eͅftə (Sint-Truiden), hiftə (Gutshoven), heven: he.ə.və (Eupen), he:və (Raeren), hevve (Vaals), heëve (Waubach), hēͅ:və (Montzen), hēͅvə (Ingber), hiève (Rimburg), häve (Heerlen, ... ), hèjve (Eys), hèven (Heerlerbaan/Kaumer), hèève (Gulpen, ... ), hêve (Epen, ... ), hêêvə (Heerlen), termuit het kaartspel  hēəvə (Rukkelingen-Loon), l?ften (du.): lufte (Sint-Pieter), luufte (Maastricht), luuftə (Maastricht), lūfte (Maastricht), lyftə (Maastricht), lichten: leXtə (Zichen-Zussen-Bolder), li.chtə (Hasselt), li.xtə (Veulen), lichte (Bilzen, ... ), lichten (Eksel, ... ), lichtə (Loksbergen, ... ), liechte (Wellen), ligtə (Montfort), lixtə (Heers), līxtə (Hees), luchte (Beek, ... ), luchten (Amby, ... ), luchtə (Doenrade, ... ), lugte (Amby), lugtə (Brunssum, ... ), luuchte (Schinnen, ... ), luugte (Noorbeek, ... ), lūchtə (Nieuwenhagen), lŭchte (Heer, ... ), løXtə (Horn), løͅchtə (Maastricht), lûûgtə (Schimmert), Anders (dan in kaartspel).  lixtə (Berg), term uit het kaartspel  liXtə (Moelingen), omhoog heffen: omhoeg huffen (Kaulille), omhoog huffen (Houthalen), omhūXhøfə (Lummen), omhoog lichten: omhōx lixta (Tongeren), omhòuXlīiXtə (Hoepertingen), omōch lichtə (Alt-Hoeselt), òmhōgliXtə (Vreren), omhoog steken: omhaug steəke (Hoepertingen), opbeuren: opbêûre (Nunhem), opbø͂ͅRə (Mook), òb"Rə (Gennep, ... ), òp beurə (Reuver), ópbeurə (Gennep), opheffen: aophøfən (Hamont), ēit oͅbefə (Hasselt), eͅit ophøͅfə (Paal), geͅt opøfə (Lanklaar), geͅt ōphöfə (Kinrooi), it ophəfən (Eksel), it oͅbhəfə (Houthalen), it oͅphø͂ͅffən (Neerpelt), its oͅphøfən (Overpelt), īt ophøfə (Beringen), īt uphəfə (Beverlo), oep heuffe (Tessenderlo), oepheufen (Oostham), oepheuffe (Beverlo), oephöffe (Heppen), oephəffe (Meldert, ... ), op huffen (Paal), opeͅfə (Hasselt), ophaefe (Eys), ophaiffen (Linde), opheffe (Genk, ... ), opheffen (Gruitrode, ... ), opheffə (Leopoldsburg), ophefən (Opglabbeek), opheifĕ (Rutten), opheufe (Zichen-Zussen-Bolder), opheuffe (Zichen-Zussen-Bolder), opheuffen (Vlijtingen), opheͅfə (Hasselt), ophoeffə (Halen), ophuffe (Boekend, ... ), ophuffen (Born, ... ), ophufven (Meijel), ophuifen (Beringen), ophūffen (Zonhoven), ophŭffen (Heythuysen, ... ), ophèffe (Berbroek, ... ), ophèffen (Lommel, ... ), ophèùfə (America, ... ), ophöffe (Bree, ... ), ophöfə (Kapel-in-t-Zand), ophöfən (Hamont), ophøffə (Beringen), ophøfə (Herk-de-Stad, ... ), ophùffe (Sevenum), ophûffe (Herk-de-Stad), ophə:fə (Zonhoven), ophəffe (Hasselt, ... ), ophəffen (Houthalen, ... ), ophəffə (Lozen, ... ), ophəffə ? (Eisden), ophəfə (Heppen, ... ), ophɛffən (Linde), ophɛfə (Beverlo, ... ), opoeuffe (Eisden), oppĕŭffe (Geistingen), opəfə (Maaseik), ōͅphefə (Bree), oͅphøffən (Zonhoven), oͅphəffə (Herk-de-Stad), oͅphəfə (Lozen), uphöffən (Oostham), uphøfə (Halen, ... ), uphøfən (Tessenderlo), uphəfə (Halen), uphɛfn (Lommel), uphɛfən (Kwaadmechelen, ... ), upøəfə (Leopoldsburg), upəfə (Leopoldsburg), òbøfə (Eisden, ... ), òph"fən (Helden/Everlo), òpheffe (As), òphifə (Kuringen, ... ), òphèùfə (Bergen, ... ), òphöffə (Heel, ... ), òphøfə (Baexem, ... ), òphøfən (Achel), òphəfə (Helchteren), òphɛfə (As, ... ), òphɛfən (Neeroeteren), òpøfə (Meeuwen, ... ), òpøfən (Sint-Huibrechts-Lille), òpɛfə (Hasselt), óphuffə (Venlo), óphèùffe (Swalmen), əphøfə (Kanne), opheften: opheftə (Opitter), opheven: jet ophäve (Vaals), o.phēͅvə (Ingber), o.pheͅ.avə (Eys), obhɛvə (Vaals), opheavə (Simpelveld), opheve (Vijlen), opheëve (Kerkrade), opheəvə (Eupen), ophēvə (Raeren), ophēəvə (Eygelshoven, ... ), ophēͅvə (Welkenraedt), ophīvə (Henri-Chapelle), ophäve (Kelmis), ophävə (Eynatten), ophèeve (Gulpen), ophɛɛvə (Aubel, ... ), ophɛɛəvə (Kerkrade), ŏŏphêve (Vijlen), ŏphééëvə (Nieuwenhagen), òphēəvə (Heerlen, ... ), òphɛɛvə (Slenaken, ... ), òphɛɛəvə (Simpelveld), óphéévə (Epen), opkrikken: NB: hefboom = kruk bij kar of auto.  opkrikke (mit eine luije knecht) (Neer), opl?ften (~du.): opluffe (Maastricht), oplufte (Caberg, ... ), opluften (Vroenhoven), opluufte (Wolder/Oud-Vroenhoven), oplŭftə (Kanne), opløftə (Kanne, ... ), opløfə (Kanne), òplüftə (Maastricht), oplichten: get opluchten (Mechelen-aan-de-Maas), i:t oͅpli:xtə (Veulen), it oͅplīxtə (Kortessem), iət oplixtə (Sint-Truiden), īt oplixtə (Heers), oblichte (Sint-Huibrechts-Hern), op liechte (Heers), opleechte (Eisden), opleuchte (Vlodrop), oplēiXtə (Groot-Gelmen), opli.chtə (Hoepertingen), oplichte (Beverst, ... ), oplichten (Beverst, ... ), oplichtə (Genoelselderen, ... ), oplichtən (Aalst-bij-St.-Truiden), opliechte (Hoepertingen, ... ), opliechten (Diepenbeek, ... ), opliechtte (Hoepertingen), opliegten (Ulbeek), oplieəchte (Zepperen), opligte (Mielen-boven-Aalst, ... ), opligten (Hoeselt), opligtə (Sint-Truiden, ... ), opliXtə (Binderveld, ... ), oplixtə (Tongeren), opliXtə (Tongeren, ... ), opliXtən (Rijkhoven), oplīchtə (Bilzen, ... ), oplīchtən (Diepenbeek), oplīiXtə (Gutshoven), oplīXtə (Opheers, ... ), oplochtə (Rekem), opluchte (Bingelrade, ... ), opluchten (Amby, ... ), opluchtu (Brunssum), opluchtə (Kapel-in-t-Zand, ... ), oplugtə (Oirsbeek, ... ), opluuchte (Maastricht, ... ), oplŭchte (Schimmert), oplŭchtə (Kanne), oplŭGtə (Hoensbroek), oplîchte (Vechmaal), opløchte (Lanaken), opløchtə (Opgrimbie), opløXtə (Mheer, ... ), oplüXtə (Gronsveld, ... ), oͅplichtə (Mettekoven, ... ), oͅpløchtə (Boorsem, ... ), upligte (Meijel), upliXtə (Velm), òp lichtö (Stevensweert), òpl"Xtə (Lanaken), òpleXtə (Veldwezelt), òplichte (As), òpliXtn (Diepenbeek), òpliXtə (Beesel, ... ), òpliXtən (Beverst, ... ), òplīiXtə (Alken, ... ), òplīXtə (Heers, ... ), òplīXtən (Vliermaalroot), òpluchtən (Urmond), òplîîXtə (Borgloon, ... ), òpløXtə (Amby, ... ), òpløXtən (Urmond), òplüXtə (Eijsden, ... ), òplɛXtə (Kuringen), ópluchtə (Amstenrade), óplugtə (Brunssum), ôplichte (Oirlo), əply:te (Kanne), Anders (dan in kaartspel).  oͅplixtə (Berg), opnemen: opnemen (Sint-Truiden), ŏĕpnijmə (Loksbergen), òpnēmə (Sint-Truiden), oppakken: oppakken (Gruitrode, ... ), òppàkke (As), opsteken: Frekwenter  opsjteeke (Berg-en-Terblijt), optillen: optille (Schimmert, ... ), òptilə (Nieuwenhagen), opvatten: opfatte (Merselo), pozen: peujze (Herk-de-Stad), peuzə (Herten), pøzə (Halen), #NAME?  peuuizə (Herk-de-Stad), tillen: tille (Thorn), tillen (Meijel), vloeren: vl"əRə (Siebengewald) (Op)heffen, tillen: in de hoogte heffen (beuren, heffen, tillen, lichten). [N 84 (1981)] || dat kan ik opheffen [ZND 26 (1937)], [ZND m] || even optillen van iets zwaars || heben, heffen [ZND m] || heffen [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || heffen (hij hief op) [ZND 01 (1922)] || heffen (in het kaartspel) [ZND m] || heffen, tillen [SGV (1914)] || iets opheffen (tillen) [ZND B2 (1940sq)] || lichten (heffen) [ZND m] || opheffen || opheffen, tillen [ZND A1 (1940sq)] || optillen [RND] || optillen, heffen || tillen III-1-2
optissen brommen: brommen (Asenray / Maalbroek), bruisen: bru.sǝ (Weert), brusǝ (Maaseik), brušǝ (Asenray / Maalbroek), brūsǝ (Geistingen, ... ), brūšǝ (Beek), gonzen: gōnzǝ (Maasmechelen), grommen: gromǝ (Herten), grumǝn (Tessenderlo), huilen: huilen (Asenray / Maalbroek), opbruisen: opbrūsǝ (Venray), opbrūzǝ (Heerlen, ... ), optissen: optissen (Opglabbeek, ... ), ruisen: rūšǝ (Stein), rūǝsǝn (Peij), rǭ.sǝ (Houthalen), sissen: sesǝ (Meijel), suizen: zūzǝ (Wellerlooi), zeuien: zø̄ǝ (Alken), zø̜jǝ (Zepperen), zeulen: zø̜̄lǝ (Sint-Truiden), zingen: zeŋǝ (Herkenbosch), zoemen: zoemen (Asenray / Maalbroek, ... ), zumǝ (Born, ... ) Het maken van geluid door de bijen als men de korf of kast opent. [N 63, 72] II-6
optoppen, oplangen aanbinden: ābeŋǝ (Heerlen), ān˱benǝ (Meeuwen), aaneenbinden: ǫnīǝn˱bęjŋǝ (Sint-Truiden), aaneenklissen: ǫniǝnklesǝ (Berverlo), aanlengen: ānlɛŋǝ (Klimmen, ... ), de einden opzetten: dęnǝ ǫp˲zɛtǝ (Rothem), de stelling ophalen: dǝ stęleŋ uphǭlǝ (Tessenderlo), de stelling ophogen: dǝ štɛleŋ ǫphø̄gǝ (Sittard), dennen opklampen: dęnǝ ǫpklampǝ (Beek, ... ), een boom aanbinden: nǝ bǫwǝm ā.n˱benǝ (Lozen), een stellingboom bijbinden: nǝ stɛ̄leŋbōǝm bē̜bē̜nǝ (Lommel), een stuk bijzetten: ǝ stęk˱ bęjzętǝ (Bilzen), een stuk bovenop zetten: ǝ štø̜k˱ bǭvǝnǫp ˲zetǝ (Herten), een stuk opzetten: ǝ stø̜k˱ ǫp˲zętǝ (Haler), hoger maken: hūgǝr mǭkǝ (Houthalen), houter verlengen: hø̜jtǝr vǝrleŋǝ (Meeuwen), koppelen: kǫpǝlǝ (Tungelroy), langer maken: laŋǝr mākǝ (Eys), opbinden: ǫp˱bendǝ (Maastricht), ǫp˱benjǝ (Neeritter), oplengen: ǫplɛŋǝ (Beek), opsteigeren: ǫpstęjgǝrǝ (Heythuysen), opstoppen: opstopǝ (Meijel), ǫpstǫpǝ (Ell), optoppen: optǫpǝ (Venray), ǫptypǝ (Tegelen), ǫptøpǝ (Weert), ǫptø̜pǝ (Helden, ... ), ǫptǫpǝ (Beek, ... ), opzetten: op˲zętǝ (Panningen, ... ), op˲zɛtǝ (Tungelroy), ǫp˲zętǝ (Leunen, ... ), steigerpalen verlengen: štījǝrpø̜̄l vǝrlęŋǝ (Bleijerheide), uittrekken: ūttrɛkǝ (Maastricht), verlengen: vǝrlęjŋǝ (Sint-Truiden), vǝrlęŋǝ (Eys), vǝrlɛŋǝ (Noorbeek, ... ), één derop zetten: ęŋ drǫp ˲zętǝ (Rijckholt) De steiger verhogen door de staanders met behulp van palen, de zgn. 'optoppers', te verlengen. De optoppers worden door middel van touwen aan de staanders gebonden en ze rusten op een op de staander gespijkerde, houten klos. [N 32, 5a; monogr.] II-9
optopper aanlengsel: ānlɛŋsǝl (Uikhoven), den: dęn (Noorbeek, ... ), dɛn (Klimmen), hulpden: hø̜̄lǝp˱dęn (Rothem), opbinder: ǫp˱bendǝr (Maastricht), oplanger: ǫplaŋǝr (Helden, ... ), oplenger: ǫplęŋǝr (Geulle), opstaander: opstǭndǝr (Ottersum), ǫpstø̄ndǝr (Weert), optopper: optǫpǝr (Venray), ǫptypǝr (Tegelen), ǫptǫpǝr (Hoensbroek, ... ), opzetter: ǫp˲ze ̞tǝr (Ell), ǫp˲zętǝr (Leuken, ... ), staander: štø̜ndǝr (Beek, ... ), steigerden: štęjgǝrdęn (Schimmert, ... ), steigerhout: stęjgǝrhǫwt (Montfort), steigerpaal: stęjgǝrpǭl (Tungelroy, ... ), štīgǝrpǭl (Eys), štīgǝrpǭǝl (Heerlen  [(meervoud: štīgǝrpø̜̄ǝl)]  ), stellingden: štęleŋdęn (Beek), stellinghaal: stšleŋhaǝl (Lommel), stellingloot: stɛleŋlȳt (Meeuwen), verlenghout: (mv)  vǝrleŋhø̜jtǝr (Meeuwen), verlengingspaal: vǝrlɛŋeŋspǭl (Genk), verlengpaal: vǝrleŋpǭl (Heythuysen  [(meervoud: vǝrleŋpø̜̄l)]  ), vǝrlęŋpǫal (Bleijerheide  [(meervoud: vǝrlęŋpø̜̄l)]  ), vǝrlęŋpǭl (Heerlen), vǝrlɛŋpǭl (Venlo  [(meervoud: vǝrleŋpø̜̄l)]  ), vǝrlɛŋpǭǝl (Lozen), verlengstuk: vǝrleŋstø̜k (Montfort, ... ), vǝrlęŋstø̜k (Oud-Caberg), vǝrlęŋstęk (Bilzen), vǝrlɛŋštø̜k (Jabeek  [(meervoud: vǝrlɛŋštø̜kǝr)]  ), (mv)  vǝrlęŋstøʔǝ (Tessenderlo), volgende paal: vǫlǝgǝdǝ pōl (Sint-Truiden) Houten paal waarmee de staander wordt verlengd. De optoppers worden met touwen aan de staanders vastgebonden en rusten op houten klossen die op de staanders zijn bevestigd. Zie ook afb. 19. [N 32, 5b] II-9
optrede optrede: optret (Bleijerheide), optrē̜ (Posterholt), optrē̜j (Ottersum, ... ), optrē̜t (Sint Odilienberg), optrē̜ǝ (Geulle), uptrē (Tessenderlo), ǫptrē̜t (Bilzen) De verticale afstand tussen de bovenvlakken van twee elkaar opvolgende treden van een trap. Zie ook afb. 68a. [N 55, 89d] II-9
optrekken optrekken: ǫptrękǝ (Horn, ... ), ǫptrɛkǝ (Maastricht), trekken: trekken (Arcen) De aangezette wort met een schop of door middel van samengeperste lucht roeren. Daardoor wordt de wort beter gemengd en belucht. [N 35, 66; N 35, 65] II-2
optrekken, opdraaien (de deuren) openzetten: ō.pǝzętǝ (Ophoven), aantrekken: ā.ntrękǝ (Opitter), de molen aan de gang zetten: dǝ mīǝ.lǝ ān ǝ gaŋ zętǝ (As), get water trekken: gɛt wātǝr trękǝ (Aldeneik), in de gang gooien: in de gang gooien (Stevoort), in de gang trekken: ɛn ǝ gaŋk trękǝ (Stevoort), omhoogdraaien: ǫmuǝxdrę̄n (Sint-Truiden), omhoogtrekken: ø̜mhō.xtrękǝ (Sluizen), ǝmű.xtrękǝ (Neeroeteren), ooptrekken: ȳǝ.ptrękǝ (Neeroeteren), oopzetten: ō.p˲zętǝ (Maaseik), opdraaien: ǫpdrɛǝ (Alken, ... ), ǫpdrɛǝn (Beverst, ... ), ǫpdrɛ̄ǝn (Alt-Hoeselt, ... ), ǫp˱drɛjǝ (Aldeneik, ... ), ǫp˱drɛ̄.jǝ (Lauw, ... ), ǫp˱drɛ̄ǝ (Tongeren), opendoen: ōpǝdū.n (Kanne, ... ), opendraaien: ȳǝ.pǝdrɛjǝ (Neeroeteren), ō.pǝdrɛjǝ (Kessenich), ű.pǝdrɛjǝ (Tongerlo), opentrekken: ȳǝ.pǝtrękǝ (Neeroeteren), ōpǝtrękǝ (Mal, ... ), ǭpǝtrękǝ (Hoepertingen), openzetten: ōpǝzętǝ (Kanne), őwpǝzętǝ (Ordingen), oppitsen: ǫppetsǝ (Kuringen), opschroeven: opsxruvǝ (Heks), optrekken: optrɛkǝ (Kerkrade), ǫptrękǝ (As, ... ), ǫptrękǝn (Diepenbeek), ǫptrɛkǝ (Alt-Hoeselt, ... ), opwinden: ǫpwenǝ (Maastricht), ǫpwinǝ (Lauw), ǫpwęjnjǝ (Opitter), trekken: trękǝ (As, ... ), trękǝ(n) (Berbroek, ... ), trɛkǝ (Alt-Hoeselt, ... ), water trekken: wātǝr trękǝ (Kessenich) De sluis openen met behulp van een hefboom of een winde. In het eerste geval spreekt men in het algemeen van optrekken, in het tweede geval van opdraaien of opendraaien. Volgens Coenen (pag. 47) gebeurde het opdraaien ɛs avonds, het afdraaien ɛs morgens. Zie ook het lemma ɛaflaten, afdraaienɛ.' [Vds 42; Jan 43; Coe 29; Grof 59; monogr.] II-3
optuigen (het) getuig aandoen: gǝtȳ.x˱ ǭ.ndū.n (Neerpelt), gǝtȳx˱ āndōn (Neer), gǝtø̜̄x˱ ǭndun (Sint-Truiden), gǝtø̜̄x˱ ǭǝndun (Donk), gǝtø̜i̯.x˱ ǫǝndū.n (Wijchmaal), gǝtē̜.x˱ ā.ndun (Hasselt), t ˲gǝtȳ.x˱ ǫndū.n (Eksel), t ˲gǝtø̜̄x˱ andun (Halen), t ˲gǝtø̜̄x˱ ǭndū.n (Heusden), (het) getuig opgooien: gǝtī.x˱ ǫp˲gūi̯ǝ (Bree), gǝtɛ̄x˱ ǫp˲gui̯ǝ (Bokrijk), t ˲gǝtø̜̄.x˱ ǫp˲gūi̯ǝ (Lummen), (het) getuig opleggen: gǝtȳx˱ ǫplekǝ (Maasniel), gǝtȳx˱ ǫplękǝ (Terlinden), t ˲gǝtȳ.x˱ ǫplęqǝ (Rekem, ... ), t ˲gǝtī.x˱ ǫplęqǝ (Neeroeteren), (het) paard aandoen: pērt˱ āndū.n (Stokkem), pē̜rt˱ ˙ǭndū.n (Sint Huibrechts Lille), t pi̯at ǭǝ.ndun (Kuringen), t pi̯āt ǭǝndū.n (Stevoort), t pē̜rt˱ ā.ndō.n (Dilsen), t pē̜ǝ.t ɛndūn (Linkhout), aandoen: ā.ndun (Beringen), ā.ndō.n (Beek, ... ), ā.ndǫu̯ǝ.n (Hasselt), āndō.n (Elen, ... ), āndōn (Bocholt, ... ), āndōu̯ǝ (Puth), āndōǝn (Nederweert), āndū.n (Eisden, ... ), āndūn (Houthalen, ... ), āndǭn (Grevenbicht / Papenhoven), āǝ.ndū.n (Hechtel), ǭ.ndū.n (Genk, ... ), ǭndun (Nieuwerkerken, ... ), ǭndū.n (Achel, ... ), ǭndūn (Gronsveld), ǭǝ.ndū.n (Kleine-Brogel, ... ), ǭǝndun (Binderveld, ... ), ˙ādūǝ (Moresnet), ˙āndō.n (Boorsem), ˙ǭndun (Schulen), aankleden: ānklęi̯ǝ (Lanaken, ... ), ānklęi̯ǝn (Urmond), ǫǝnklei̯ǝn (Overpelt), ǭkliǝ (Zolder), aanscheren: āšīǝrǝ (Hoensbroek), (cf gescheer)  āšīrǝ (Moresnet), aanspannen: ānspanǝ (Grevenbicht / Papenhoven), ānšpanǝ (Heerlerheide, ... ), āšpanǝ (Gemmenich, ... ), ǭnspanǝ (Oost-Maarland, ... ), aantouwen: antǫu̯ǝ (Venray, ... ), atǫu̯ǝ (America), āntǫu̯ǝ (Horst, ... ), ǭntǫu̯ǝ (Broekhuizen), aantuigen: āntȳgǝ (Afferden, ... ), āntø̄gǝ (Meldert), āntø̜i̯gǝ (Maxet), āntǫǝgǝ (Tessenderlo), ǭ.ntø̄gǝ (Paal), ǭntø̜̄gǝ (Berverlo, ... ), ǭntø̜̄gǝn (Oostham), ǭntø̜i̯gǝ (Heppen), ɛntøi̯gǝn (Lommel), ɛntø̜i̯gǝ (Zelem), gescheer aandoen: gǝšī.r ā.dū. (Waubach), jǝšīr āduǝ (Bleijerheide), gescheer opgorsen: gǝšīǝr ǫp˲gušǝ (Klimmen), gescheer opleggen: gǝšēr ǫpleqǝ (Swalmen), getuig aantrekken: gǝtyx˱ ęntrękǝ (Meijel), haam aandoen: hām āndōn (Stramproy), hamen: hāmǝ (Godschei, ... ), hǫmǝ (Kortessem, ... ), hǭmǝ (Aalst, ... ), h˙ǭmǝ (Riemst), ǭmǝ (Melveren, ... ), het gareel opleggen: t ˲gǝriǝl uplęgǝ (Kerkhoven), kleden: klīǝ (Loksbergen), opgorsen: ǫp˲guzǝ (Nederweert), ophamen: ǫphǭmǝ (Diepenbeek, ... ), optuigen: ǫptygǝ (Herten), ǫptȳgǝ (Baarlo, ... ), ǫptȳgǝn (Hamont, ... ), ǫptø̜̄gǝ (Paal), opzadelen: op˲zādǝlǝ (Heerlen), ǫp˲zālǝ (Bree), ǫp˲zǭlǝ (Bilzen, ... ), ǫp˲zǭǝlǝ (Berbroek), ǫp˲zǭǝlǝn (Lommel, ... ), tuigen: tȳgǝ (Roggel), tø̜̄gǝ (Halen), tāi̯gǝ (Bilzen), tīgǝ (Tongerlo), zadel aandoen: zǭl ǭndun (Berverlo), zadelen: sadǝlǝ (Eupen), zādǝlǝ (Heerlerheide), zālǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), zǫi̯lǝ (Tongeren), zǫi̯ǝ.lǝ (Membruggen), zǭlǝ (Eigenbilzen, ... ), zǭǝlǝ (Guigoven, ... ) Een trekpaard van het nodige trektuig voorzien. Men zet het hoofdstel op het hoofd van het paard, plaatst het haam om zijn nek, legt het schoftzadel op zijn rug en doet het achterhaam aan. Tenslotte gespt men de verschillende delen aan elkaar. [JG 1b; N 8, 97a; monogr.] I-10
opvangen (een) kap voorhangen: kap vȳǝrha.ŋǝ (Chevremont  [(Julia)]   [Willem-Sophia]), (een) spits steken: spets stę̄kǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Willem-Sophia]), (een) spits voorpalen: špets vyǝrpø̜ǝlǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Domaniale]), špets vȳrpø̜̄ǝlǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]), (een) spits voorpfanden: špets vȳrpfɛndǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Domaniale]), ǝ špets vȳǝrfɛ̄mpǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Domaniale, Wilhelmina]), (een) spits voorspannen: ęj špets vø̄ršpanǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Laura, Julia]), špets vȳršpanǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Emma]  [Domaniale]  [Domaniale]), (een) spits voortrekken: ē špets vȳrtrękǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), ęj špets vø̄rtrękǝ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]), ęj špets vø̄rtrɛkǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Emma]), ęjn spets vø̄ǝrtrękǝ (Thorn  [(Maurits)]   [Maurits]), špets vø̄rtrękǝ (Stein  [(Maurits)]   [Maurits]), ǝ špets vȳǝrtrɛkǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), ǝ špets vø̄rtrękǝ (Buchten  [(Maurits)]   [Maurits]), (een) steenhout voortrekken: štēhōts vȳrtrɛkǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Julia]), aanbouwen: ā.b ̇ǫwǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), ābōwǝ (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Eisden]), ābǫwǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Willem-Sophia]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Domaniale]), ānbuwǝ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), ānbǫwǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), ānbǭwǝ (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Maurits]), een calage tegenbouwen: een calage tegenbouwen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), een calage tegenzetten: een calage tegenzetten (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), een kophout zetten: ǝ kǫphōts ˲zɛtsǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Maurits]), een plat voorbouwen: ē plat vȳrbǫwǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), een spits zetten: ǝ špets ˲zɛtsǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Emma]), laten zitten: lātǝ zetǝ (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Maurits]), ondervangen: oŋǝrvaŋǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Domaniale]), ophouden: opha.wǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), opvangen: opva.ŋǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Emma]  [Domaniale]), opvangen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), opvaŋǝ (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]), opvāŋǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), ǫpvaŋǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Domaniale, Wilhelmina]), stutten: støtǝ (Thorn  [(Maurits)]   [Winterslag, Waterschei]), tegenhouden: tegenhouden (Lanklaar  [(Eisden)]   [Julia]), tęǝnhǫwǝ (Chevremont  [(Julia)]   [Domaniale]), vertog derop leggen: vǝrtsu.x˲ dro.p l ̇ɛqǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), vertogen voortrekken: vǝrtsøx vȳrtrękǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), voorpalen: vø̄rpø̄lǝ (Zie mijnen  [(Emma)]  [Zwartberg, Waterschei]), vø̄rpø̜lǝ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Emma]), voorpfänden: vȳrfęmpǝ (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), vȳrvɛntǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), voorslaan: vȳršloa (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]) Loszittende gesteentelagen in het dak niet wegnemen, maar ondersteunen. Het woordtype "(een) spits voortrekken" (L 374, L 426, L 433, Q 15, Q 21, Q 113) duidt een manier van ondersteunen aan waarbij men een halfhout met het ene uiteinde op de bestaande ondersteuning bevestigt en onder het andere einde een stijl plaatst. [N 95, 899; N 95, 892; N 95, 367; monogr.; N 95, 575; Vwo 2; Vwo 471] II-5
opverven afslijten: afsletjǝ (Meijel), direct opverven: drɛk˱ ǫpvęrǝvǝ (Diepenbeek), gauw verslijten: gǫw vǝršliǝtǝ (Klimmen), opverven: op˲vɛrǝvǝ (Waubach), ǫp˲vɛrvǝ (Maasbree), verslijten: vǝršlītǝ (Herten, ... ), vlot verslijten: flǫt ˲vǝršlītǝ (Gulpen) Het snel verslijten van een kwast. [N 67, 31c] II-9