e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
opsnijders opsnijders: opsnē̜jǝrs (Milsbeek), optrekkers: optrę ̞kǝrs (Venray), richters: rextǝrs (Nunhem, ... ) Arbeiders die de stenen op de smalle kant zetten. [monogr.] II-8
opspelen afgeven: aaf gève (Schimmert), bruisen: broeze (Klimmen), een muil afspelen: ən məəl àfspijlə (Loksbergen), foeteren: foetere (Amby, ... ), foeteren (Montfort), foeterə (Oirsbeek), foettere (Waubach), foetərə (Maastricht, ... ), fŏĕterə (Oirsbeek), fŏĕtərə (Susteren), (N.).  foetere (Noorbeek), kafferen: kaffere (Maasbree), muilen: moele (Vlodrop), nut doen: nöt doon (Weert), op zijn poot spelen: op ziene poet speule (Maastricht), opbruisen: opbroeze (Klimmen), opspelen: op spelen (Kesseleik), op-speule (Sevenum), opsjpeele (Geulle, ... ), opsjpeelə (Beesel, ... ), opsjpele (Haelen, ... ), opsjpeule (Mheer), opsjpeële (Gulpen), opsjpēēlə (Reuver), opsjpuüle (Gronsveld), opsjpèle (Susteren), opsjpèlə (Doenrade), opsjpîêlə (Heerlen), opspee.lə (Kelpen), opspeelə (Montfort), opspelen (Eksel, ... ), opspelən (Urmond), opspeule (Caberg, ... ), opspeulen (Ophoven), opspeulə (Maastricht), opspiele (Eys), opspieële (Voerendaal), opspiêle (Bree), opspīlə (Meeuwen), opspèùle (Sevenum), opspéle (Hoeselt), ŏĕpspijlə (Loksbergen), òpsjpeelə (Heel), òpsjpîêlə (Amstenrade), òpspeule (Venray), òpspīēle (As), ópspeule (Tienray), ópspeulə (Gennep, ... ), ópspieële (Heerlen), ôpspeule (Oirlo), razen: raoze (Merkelbeek, ... ), razen (Jeuk), sakkeren: sakkere (Maastricht), schandalen: sjendule (Stein), cf. WNT XIV kol. 257-258 s.v. "schandaliseeren"2. "in de zin van "uitmaken, uitschelden  sjandaale (Sittard), schelden: sjelde (Vaals), sjelle (Gulpen, ... ), sjellə (Oirsbeek), schobben: sjoebe (Gulpen), sjamfoeteren: sjaffoeteren (Meijel), fr. Jean foutre  sjamfoetere (Ell, ... ), sjamfoeteren (Haler), sjamfoetərən (Urmond), sjamfytərə (Meeuwen), sjàmfŏĕtere (As), sodemieteren: sodemietere (Maastricht), toeteren: toeteren (Meijel), uit de slof schieten: oet də sloof sjeetə (Maastricht), uit zijn slof schieten: oet zənə sjlof sjeetə (Maastricht), uit zijn vel springen: oet zien vəl sjpringə (Kapel-in-t-Zand), uitbuidelen: oeētbuujele (Herten (bij Roermond)), uitfoeteren: oetfoetere (Valkenburg), uitkafferen: oetkaffere (Geleen), outkaffərə (Wijnandsrade), uitvallen: oetvalle (Geleen, ... ), oetvallen (Born), ōētvalle (Amby), ōētvallə (Epen), ōētvàllə (Heerlen, ... ), uutvalle (Venray), ū.t˃v‧alə (Eys), ôetvàlle (Swalmen), oes"klankwettig in Kerkerade  oes valle (Kerkrade), uitvaren: oetvaare (Sittard), van zijn kloten maken: van zin klōēte make (As), vàn zən klōēwətə máákə (Loksbergen), voor neer te vallen zijn: iech bin veur neer te valle (Maastricht), voor om te vallen zijn: iech bin veur um te valle (Maastricht), voor te barsten zijn: veur te barste zeen (Maastricht) opspelen || opspelen, tieren || opspelen, uitvaren tegen iemand || sakkeren, vloekend opspelen || zeer boos uitvallen [sjamfoeteren, opspelen] [N 85 (1981)] III-1-4
opspie (een) cale inhouwen: kal e.nhø̜j.wǝ (Opitter), aanspieën/-spijen: ǭǝnspiǝ (Alt-Hoeselt), bijspijen: bęǝspęjǝ (Kuringen), caleren: kalē.rǝ (As, ... ), inspijen: enspęjǝ (Lummen), opspieën/-spijen: ǫpspi.ǝ (Rutten), ǫpspiǝ (Alt-Hoeselt), ǫpspęjǝ (Diepenbeek, ... ), ǫpspɛjǝ (Tongeren), spieën/spijen: spijǝ (Neeroeteren, ... ), spiǝ (Bilzen), spęjǝ (Herk-de-Stad, ... ), vastspieën/-spijen: vasspiǝ (Bilzen), vasspęjǝ (Kuringen) De naaf van het molenrad met wiggen op de molenboom vastzetten. [Vds 66; Jan 72; Coe 60] II-3
opspijlen korf opspijlen: kǫrf opspilǝ (Venlo), kɛrf opspęjlǝn (Hasselt), opspieën/-spijen: opspęjǝ (Diepenbeek), opspijlen: opspilǝ (Venray, ... ), opspīlǝ (Maaseik, ... ), opšpilǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), opšpiǝlǝ (Heerlen), opšpīlǝ (Herkenbosch), ōpspilǝ (Horst), opsplitten: opšpletǝ (Noorbeek, ... ), opstekken: opstękǝ (Geistingen), opstɛkǝ (Alken, ... ), opstɛkǝn (Genk), opštɛkǝ (Asenray / Maalbroek), pennen: pɛnǝ (Montzen), reutelstekken inmaken: rø̄tǝlstɛkǝ enmākǝ (Weert), reutelstekken insteken: rø̄tǝlstɛkǝ enstę̄kǝ (Weert), roerstekken derin doen: rø̄ǝrstɛkǝ dren dōn (Venlo), speten: spētǝn (Houthalen), spijlen: spi-jlǝn (Peij), spilǝ (Born), spilǝn (Dilsen), špilǝ (Beek), stekken: stekken (Opglabbeek, ... ), stɛkǝ (Maasmechelen, ... ) De korf van spijlen voorzien. Zie ook het lemma Verstevigingsspijlen. [N 63, 7a] II-6
opstaan allez: alē (Genk), allez-hop: ale hop (Moresnet), ale hǫp (Hoepertingen, ... ), alē hop (Hees), alē hup (Kwaadmechelen), alē hǫp (Bilzen, ... ), alę hǫp (Sint-Truiden, ... ), alęi̯ hǫp (Baarlo, ... ), alɛ hop (Sittard), alɛ hǫp (Klimmen, ... ), allez-hup: alē høp (Bokrijk, ... ), alē hø̜p (Meeswijk, ... ), allez-jop: alę jǫp (Kanne, ... ), allez-ju: alē jø̜ (Tungelroy), allez-jup: alē̜ jø̜p (Hasselt), alę jø̜p (Lommel), allez-op: alei̯ ǫp (Lanklaar), alē op (Panningen), alē ǫp (Afferden, ... ), alē̜ ǫp (Hasselt), alē̜i̯ ø̜p (Halen), alē̜i̯ ǫp (Niel-Bij-Sint-Truiden), alęi̯ ǫp (America), alɛi̯ ǫp (Gingelom), ęli ø̜p (Neerpelt), arree-jop: arę jǫp (Zolder), hei: ē̜i̯ (Bocholt), hei-hop: ęi̯ hǫp (Thorn), hom: hǫm (Meijel), ǫm (Hoensbroek), hop: hop (Berverlo, ... ), hup (Kwaadmechelen), hǫp (Baarlo, ... ), hop-hop: hǫp hǫp (Valkenburg), hup: høp (Beverst, ... ), hø̜p (Posterholt, ... ), ju: jø̜ (Swalmen), jup: jøp (Leopoldsburg), op: op (Maastricht), ǫp (Baexem, ... ), opstaan: ǫpštø̜ǝ (Remersdaal) Voermansroep om het paard op te doen staan. [N 8, 95j] I-10
opstaand gedeelte van een koollaag drèsseûr: dręsø̜̄r (Zie mijnen  [(Willem-Sophia)]  [Domaniale]) Het opstaand gedeelte van een steenkoollaag. [monogr.] II-5
opstaande randen van de vlikkenschop hazeoor: hāzǝuǝr (Nederweert), kraag: krāx (Baexem), oren: ōǝrǝ (Neer), ūrǝ (Tungelroy), (enk.)  ūǝr (Panningen), vleugel: vleugel (America), vlø̄gǝl (America), vlīǝgǝl (Bree), vleugels: vleugels (Achel), vlīǝgels (Oud-Waterschei), vlikken: vlekǝ (Maaseik), vlim: vlem (Schimmert), vlim (Gelieren Bret), vløm (Lummen, ... ), vlogerdkant: vlǫwgǝrtkant (Maasmechelen) [N 18, 13] II-4
opstapelen van de baggerturf in schranken zetten: en sxrɛŋ zetǝ (Venray), in tijlen zetten: en tilǝ zetǝ (Meijel), en tęjlǝ zętǝ (Ospel), in tijltjes zetten: en tilkǝs zętǝ (Ospel), op rijen zetten: op ri-jǝ zetǝ (Sevenum), opkegelen: opkēgǝlǝ (Sevenum) Het in bepaalde hopen opstapelen van de baggerturven. [I, HO] II-4
opstapelen van graanzakken bermen: bɛrmǝ (Maaseik, ... ), hopen: hø̄pǝ (Hoepertingen, ... ), hēpǝ (Genk), upǝ (Hasselt), op een hoop leggen: up nǝn hup lęgǝ (Beringen, ... ), up nǝn huǝp lęgǝ (Halen, ... ), ǫp nǝn hōp lęgǝ (Hoeselt, ... ), ǫp nǝn hūp lęgǝ (Herk-de-Stad), ǫp nǝn ōp lęgǝ (Bilzen, ... ), ǫp ęi̯nǝn hø̜̄p lęgǝ (Neerglabbeek), ǫp ęi̯nǝn hǫu̯p lęgǝ (Boorsem, ... ), op elkaar zetten: ǫp mǝkāndǝr zętǝ (Gingelom), op hopen leggen: ǫp hup lęgǝ (Heusden, ... ), ǫp huǝp lø̄gǝ (Paal), ǫp hȳp lęgǝ (Duras), ǫp hø̜i̯p lęgǝ (Molenbeersel), ǫp hø̜i̯p lɛi̯ǝ (Koersel), op hopen tassen: up huǫp tasǝ (Oostham), op hopen zetten: op hø̜i̯p zętǝ (Hoepertingen), opeenhopen: ǫpēnhø̜i̯pǝ (Kortessem), opeenleggen: ǫpēnlęgǝ (Lauw, ... ), ǫpęi̯nlęgǝ (Berlingen, ... ), ǫpīnlɛgǝ (Wilderen), opeenrozen: ǫpēnrōzǝ (Zepperen), opeentassen: ǫpēntāstǝ (Diepenbeek, ... ), ǫpęi̯tastǝ (Niel-bij-As), ǫpīntasǝ (Peer, ... ), ǫpīǝntāstǝ (Stevoort), opeenzetten: ǫpēnzętǝ (Rosmeer), ǫpēzetǝ (Welkenraedt), ǫpē̜nzętǝ (Maasmechelen), ophopen: oǝphōpǝ (Tessenderlo), uphuǝpǝn (Oostham, ... ), uǝpuǝpǝ (Leopoldsburg), ǫphipǝ (Kuringen, ... ), ǫphupǝ (Hasselt, ... ), ǫphypǝ (Houthalen, ... ), ǫphyǝpǝ (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), ǫphȳpǝ (Herk-de-Stad, ... ), ǫphøypǝ (Eisden, ... ), ǫphø̄pǝ (Alt-Hoeselt, ... ), ǫphø̜i̯pǝ (Kaulille, ... ), ǫphø̜i̯ǝpǝ (Overpelt), ǫphēpǝ (Eigenbilzen, ... ), ǫphęi̯pǝ (Opglabbeek), ǫphōpǝ (Vroenhoven), ǫphǫu̯pǝ (Gelinden, ... ), ǫphǫypǝ (Opgrimbie), ǫphǫǝpǝ (Borgloon), ǫphǭǝpǝ (Opglabbeek), opstapelen: opstapelen (Bocholt, ... ), optassen: uptasǝ (Heppen), ǫptastǝ (Meeuwen, ... ), ǫptasǝ (Grote-Brogel, ... ), ǫptāstǝ (Sint-Lambrechts-Herk), rozen: ruǝze (Mielen-boven-Aalst), rōzǝ (Mettekoven), stapelen: stāpǝlǝ (Eisden), stǫpǝlǝ (Vroenhoven), tassen: tastǝ (Gerdingen, ... ), tasǝ (Wilderen), tāstǝ (Diepenbeek) Zakken met graan op een hoop zetten. [L 27, 24] I-4
opsteekladder koordledder: kǭǝtlø̜dǝr (Gulpen), opsteekledder: opštē̜klɛdǝr (Waubach), ǫpštē̜klø̜dǝr (Klimmen), opsteekleer: opstē̜klēr (Ottersum), opstękliǝr (Meijel), opsteekleider: opštē̜klɛjǝr (Heel), ǫpstē̜klɛjǝr (Maasbree), ǫpštē̜klɛjǝr (Buchten, ... ), schuifledder: šȳflɛdǝr (Diepenbeek), steekledder: štięklø̜dǝr (Schinnen), štē̜klø̜dǝr (Klimmen, ... ), štē̜xlɛdǝr (Kerkrade), štęǝklɛdǝr (Heerlen), steekleider: štē̜klɛjǝr (Herten) Ladder die met behulp van metalen haken met één of meer delen verder verlengd kan worden. [N 67, 63e] II-9