23457 |
opening in een galmgat |
almgat:
almgat (L216p Oirlo),
almsgat:
almsgaat (L267p Maasbree),
aomsgaat (L374p Thorn),
almslok:
aomsloeëk (L374p Thorn),
galmgat:
gallemgaat (L289p Weert),
gallemgoat (P176p Sint-Truiden, ...
P176p Sint-Truiden),
galmgaat (L295p Baarlo, ...
L381p Echt/Gebroek,
L328p Heel,
L328p Heel,
L325p Horn,
L320b Kelpen,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
L382p Montfort,
L433p Nieuwstadt,
L371p Ophoven,
L266p Sevenum,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L289p Weert),
galmgat (L209p Merselo, ...
L210p Venray,
L210p Venray),
galəmgat (L265p Meijel),
glamgaat (L426z Holtum),
glmgaat (L320a Ell),
galmkot:
gallemkooet (L353p Eksel),
galmkoet (Q086p Eigenbilzen),
galmkōēt (Q086p Eigenbilzen),
galmlok:
e galmlook (Q099p Meerssen),
ee galmloak (Q117p Nieuwenhagen),
galmlaok (Q016p Lutterade),
galmlaoëk (Q203p Gulpen),
galmloak (Q016p Lutterade),
galmlook (Q101p Valkenburg),
galmraam:
galmraam (L298a Kesseleik),
gat:
gaat (L269p Blerick, ...
L320c Haler,
L265p Meijel),
gat (L192a Siebengewald),
klankgat:
klankgater (L295p Baarlo),
lok:
laok (Q202p Eys),
loek (L267p Maasbree, ...
L265p Meijel,
L288a Ospel,
L293p Roggel),
look (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
luigat:
lojgaat (Q095p Maastricht),
luik:
luik (L282p Achel),
schalgat:
schalgaat (L426z Holtum),
schallok:
e sjallaok (Q111p Klimmen),
ee sjalloak (Q039p Hoensbroek),
et sjālòk (Q253p Montzen),
schallāōk (Q098p Schimmert),
sjaal-looëk (Q207p Epen),
sjallaok (Q027p Doenrade, ...
Q111p Klimmen,
Q019a Neerbeek),
sjalloak (Q032p Schinnen, ...
Q032p Schinnen),
sjallōch (Q211p Bocholtz),
sjallöäk (Q117a Waubach),
sjāālloak (Q112p Voerendaal),
sjàllāōëk (Q117p Nieuwenhagen),
schalmgat:
schalmgaoten (L414p Houthalen),
schalmlok:
sjalmlook (Q111p Klimmen),
torenluik:
torenluik (L355p Peer)
|
Elk van de openingen in zon venster [schal-laok,-loch?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
29033 |
openpersen |
de naden persen:
dǝ nø̜̄t pɛrsǝ (L299p Reuver),
gladpersen:
glatpęsǝ (Q015p Stein),
gladstrijken:
glatstrikǝ (L265p Meijel),
knikken:
knekǝ (Q111q Ransdaal),
op een niks laten uitlopen:
op nǝ neks lwǫtǝn ǭ.tlupǝ (K361p Zolder),
openpersen:
ōpǝpērsǝ (Q095p Maastricht),
ǭpǝpɛrsǝ (L271p Venlo),
openstrijken:
ōpǝnstrīkǝ (Q088p Lanaken),
oppersen:
oppɛrsǝ (L330p Herten),
platleggen:
platlɛ̄gǝ (Q253p Montzen),
platmaken:
platmāxǝ (Q121c Bleijerheide),
platpersen:
platpēsǝ (L381p Echt),
platstrijken:
platstrijken (Q165p Hopmaal),
platstręjkǝ (L417p As),
uitstrijken:
ūtstrīkǝ (Q197p Noorbeek)
|
De naden aan weerszijden platpersen of openpersen. [N 59, 186]
II-7
|
18163 |
opereren |
helpen:
hélpe (Q193p Gronsveld),
het mes onder:
t mes onder (Q078p Wellen),
in een operatiezaal wordt er gesneden en gezaagd:
in nèn operatiezaal weert er gesneen en gezaagd (L355p Peer),
onder het mes doen:
ongər ut mets doon (L329a Kapel-in-t-Zand),
onder het mes gooien:
onder ’t mes gooien (L353p Eksel),
onder het mes moeten:
onder het mes moeten (Q003p Genk),
opensnijden:
aopesjnieje (Q018p Geulle),
opereren:
o.pərērə (Q202p Eys, ...
Q203b Ingber),
oeperiere (L289p Weert),
oopereere (Q018p Geulle),
oopöreerö (L378p Stevensweert),
oopəreerrə (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
oopəreerə (L329a Kapel-in-t-Zand, ...
L271p Venlo),
opereere (Q095a Caberg, ...
Q021p Geleen,
Q188p Kanne,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
Q196p Mheer,
L294p Neer,
L266p Sevenum,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
P227p Vorsen),
opereerə (Q033p Oirsbeek),
opereire (P219p Jeuk, ...
L433p Nieuwstadt,
L358p Reppel),
opereiren (P176p Sint-Truiden),
operen (L353p Eksel),
operere (Q019p Beek, ...
L269b Boekend,
Q021p Geleen,
Q193p Gronsveld,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
L352p Hechtel,
L330p Herten (bij Roermond),
P188p Hoepertingen,
L369p Kinrooi,
Q074p Kortessem,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L265p Meijel,
Q197p Noorbeek,
L322a Nunhem,
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q015p Stein,
L432p Susteren,
Q197a Terlinden,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
operere(n) (L372p Maaseik),
opereren (L282p Achel, ...
P120p Alken,
L428p Born,
Q086p Eigenbilzen,
L353p Eksel,
Q003p Genk,
L366p Gruitrode,
L414p Houthalen,
L321a Ittervoort,
P219p Jeuk,
L298a Kesseleik,
L422p Lanklaar,
Q240p Lauw,
P047p Loksbergen,
K278p Lommel,
K278p Lommel,
L265p Meijel,
L265p Meijel,
Q034p Merkelbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L371p Ophoven,
L371p Ophoven,
Q012p Rekem,
Q012p Rekem,
K353p Tessenderlo,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
opererə (Q027p Doenrade, ...
Q033p Oirsbeek),
operēre (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
operi-ere (Q080p Vliermaal),
operiere (L217p Meerlo, ...
L216p Oirlo,
Q222p Vaals),
operiēēre (L210p Venray),
operiêre (Q083p Bilzen),
operjèrre (Q077p Hoeselt),
operreere (L386p Vlodrop),
operère (L360p Bree, ...
Q086p Eigenbilzen,
L320a Ell,
Q171p Vlijtingen),
operère(n) (Q086p Eigenbilzen),
operére (Q111p Klimmen, ...
L267p Maasbree,
L271p Venlo),
operéére (L417p As),
opĕrērĕ (L381p Echt/Gebroek),
oppe`reere (Q011p Boorsem),
oppereere (L372p Maaseik),
oppereeren (L353p Eksel),
opperere (Q121p Kerkrade),
opperēēre (Q102p Amby),
opperjèrre (Q077p Hoeselt),
opperère (L360p Bree, ...
Q005p Zutendaal),
opperèère (Q175p Riemst, ...
Q178p Val-Meer),
oppêreren (L371a Geistingen),
opp’raere (L317p Bocholt),
oprere (L369p Kinrooi),
opureĕru (Q035p Brunssum),
opèrere (L266p Sevenum),
opërjèrrë (Q077p Hoeselt),
opəreerə (Q207p Epen, ...
L329a Kapel-in-t-Zand,
L320b Kelpen,
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
Q098p Schimmert),
opərerə (Q116p Simpelveld, ...
Q108p Wijnandsrade),
opərerən (Q014p Urmond),
opərērə (Q253p Montzen),
opərérə (K317p Leopoldsburg),
opərɛ.rə (L364p Meeuwen),
ōōpərēērə (Q117p Nieuwenhagen),
ōpp’raere (L316p Kaulille),
repereren (L353p Eksel),
òppërièrrë (Q162p Tongeren),
òpəréérə (L416p Opglabbeek),
óppəreerə (Q038p Amstenrade, ...
Q113p Heerlen),
ópəreerə (L432p Susteren),
ôperére (Q098p Schimmert),
( staat op enquête met dubbele p)
oppereren (K317a Kerkhoven),
(tegenwoordig)
opereren (L245b Tienray),
Bij vee: snieje.
operere (L269p Blerick),
snijden:
in nèn operatiezaal weert er gesneen en gezaagd (L355p Peer),
schniejen (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
sjnie-je (L330p Herten (bij Roermond)),
sjnieje (Q021p Geleen, ...
L294p Neer,
L329p Roermond,
L331p Swalmen),
sjnieë (Q117a Waubach),
sjnīējə (Q113p Heerlen, ...
L299p Reuver),
sjnīēë (Q117p Nieuwenhagen),
sjnîeje (L331p Swalmen),
sneeje (L210p Venray),
sni-je (L360p Bree),
sni-jje (L245b Tienray),
snieje (L269p Blerick, ...
L382p Montfort,
L374p Thorn,
L271p Venlo),
snieën (Q015p Stein),
snijden (K278p Lommel),
snije (Q077p Hoeselt),
snijje (Q187p Sint-Pieter),
snijjə (Q095p Maastricht),
snye (Q095a Caberg),
#NAME?
sni-je (L417p As),
villen:
ville (L369p Kinrooi),
(volks)
ville (L294p Neer),
vlijmen:
vlieëme (L317p Bocholt)
|
opereren || Opereren: een operatie verrichten (opereren, vlijmen, snijden). [N 107 (2001)] || Opereren: een operatie verrichten (vlijmen, snijden). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
20214 |
opgebaard liggen |
bovenaard liggen:
baovenaerd (liggen) (L381p Echt/Gebroek),
op het schoof liggen:
oppet sjouf ligke (L381p Echt/Gebroek)
|
bovenaard (liggen) || op de schoof liggen
III-2-2
|
20439 |
opgebaard zijn |
boven aarde liggen:
baovenaert liGGe (Q020p Sittard),
boven èrde ligge (L320c Haler),
boven aarde staan:
bovven aerd staon (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen (bij Venray)),
boven de aarde liggen:
boovendjêr ligge (K318p Beverlo),
op de walm liggen:
de doeije lie op de walm (P219p Jeuk),
obbe walm liege (Q074p Kortessem),
op den waam liggen (Q178p Val-Meer),
op het lijkstrooi liggen:
hij lit óp ’t liekstroj (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
op ’t lijkstrooi liggen (K358p Beringen),
op het schoof liggen:
oppet sjouf ligke (L381p Echt/Gebroek),
zie ook VC 3, 5 toel.
op het sjòwf liggen (L424p Meeswijk),
op schoof liggen:
op sjouf ligge (Q095p Maastricht),
op sjoüf ligke (Q193p Gronsveld),
over aarde liggen:
uüverêrd ligke (Q193p Gronsveld),
over = boven
uvereird liggen (L372p Maaseik)
|
bovenaarde staan (van dode) || dode die nog niet begraven is || een lijk reinigen en met het doodsgewaad bekleden, meestal tevens van het bed afnemen [afleggen, lijken, ontwaden] [N 87 (1981)] || het dode lichaam van een mens [lijk, dode, kadaver] [N 115 (2003)] || hij ligt opgebaard || nog niet begraven || op de waam liggen || op het lijkstrooi liggen || opgebaard ( - zijn) || opgebaard liggen || opgebaard zijn || opgebaard zijn van een lijk || sterven, doodgaan, hemelen gaan [sjterreve, hiemmelejoaë] [N 96D (1989)]
III-2-2
|
17552 |
opgeblazen van lijf |
een dikke buik hebben:
einen dieken boèk hebbe (L271p Venlo),
een pens wie een bierton:
een pens wie un beerton (Q095p Maastricht),
sladderbuik:
ein sladderbōēk hebbe ? (L287p Boeket/Heisterstraat)
|
opgeblazen van lijf [poesterig] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
32127 |
opgelegd houtsnijwerk |
applique:
aplek (Q083p Bilzen),
sierwerk:
sērwęrǝk (Q095p Maastricht)
|
Beeldhouwwerk dat vooraf gesneden wordt en daarna op het meubel gelijmd wordt. [N 56, 104]
II-12
|
30321 |
opgelegde naald |
dobbele aanslag:
dǫbǝlǝn ǭnslax (K353p Tessenderlo),
dubbelsluiting:
dø̜bǝlšlūteŋ (L385p Sint Odilienberg),
enkelsluiting met slaglatten:
eŋkǝlšlūteŋ męt šlāxlatǝ (L385p Sint Odilienberg),
halfhoutsluiting:
hāfhǫwtslø̜jteŋ (Q018p Geulle),
opdeknaald met dubbele sponning:
ǫp˱dęknǭlj met˱ døbǝl špǫneŋ (L387p Posterholt),
overeensponden:
øvǝrēšpoŋǝ (Q121c Bleijerheide),
rabatsluiting:
rabatslǫwteŋ (Q083p Bilzen),
schuine aanslag:
sxø̜̄nǝn ǭnslax (K353p Tessenderlo),
schuinse sluiting:
šensǝ slǫwteŋ (Q083p Bilzen
[(vero)]
),
šājnsǝ slǫwteŋ (Q083p Bilzen),
sluiting met dubbel rabat:
slūteŋ męt˱ dø̜bǝl rābat (Q015p Stein)
|
Tweevleugelramen sluiten met een naad tegen elkaar. Om deze naad dicht te houden wordt de ene vleugel aan de voor- en de andere aan de achterzijde voorzien van een rechtopgaande lat waarvan de ene helft half over de naad reikt en het andere gedeelte op de vleugel is bevestigd. Deze latten worden naalden genoemd. [N 55, 45a; N 55, 46]
II-9
|
27055 |
opgevlijde turfrand |
rim:
ręm (L244b Griendtsveen)
|
De opgevlijde turfrand en ook de schuine laag boven de loeg naar boven toe. [II, 89a]
II-4
|
20717 |
opgewarmde koffie |
aangelengde:
aangelengde (Q020p Sittard),
aftreksel:
Syst. WBD
aaftreksel (L269p Blerick),
breuzel:
breuzel (Q121c Bleijerheide, ...
Q204a Mechelen,
Q117p Nieuwenhagen,
Q032a Puth,
Q112b Ubachsberg),
-euu-: niet als de Ned. -eu-, ook niet als de Ned. -uu-, maar als een tussenklank.
breuuzel (Q033p Oirsbeek),
Syst. Veldeke
breuzel (Q211p Bocholtz),
Syst. WBD
breuzel (Q121p Kerkrade, ...
Q204a Mechelen),
broei:
Zie 92b.
brui (Q112b Ubachsberg),
drasje:
Syst. Veldeke
’n dräöske (L270p Tegelen),
floenksje:
flunskə (Q156p Borgloon),
gewarmde koffie:
Syst. Frings
gəwɛrmdə koͅfi (L282p Achel),
grozelewaten:
grozelewaten (Q097p Ulestraten),
gussel:
gussel (Q192p Margraten),
herwarmde kaffee:
Syst. Frings
hɛrwɛrmdə kafə (P222p Opheers),
klits:
klets (Q156p Borgloon),
larie:
Syst. WBD
laarie (L271p Venlo),
larrie (L265p Meijel, ...
L265p Meijel),
lierelauw:
lierelauw (Q198b Oost-Maarland),
lummel:
Syst. Frings
løməl (L370p Kessenich),
merenzeik:
mèèrezeik (Q022p Munstergeleen),
nagewarmde koffie:
Syst. Veldeke
nao-gewörmdje koffiej (L369p Kinrooi),
opgewarmde:
oͅpgrwøͅrmdə (L420p Rotem),
Syst. WBD
opgewerremdje (L288p Nederweert),
opgewarmde breuzel:
opgewermde breuzel (Q113p Heerlen),
opgewarmde caf:
opgewêrmde kaffei (Q083p Bilzen),
oͅpxəwɛrəmdə káfə (Q176a Ketsingen),
Eigen syst.
opgewärmde kaffieë (Q113p Heerlen),
Syst. Frings
op˃gəwɛrmdə káfɛi̯ (P176a Melveren),
oͅp˃gəwɛrəmdə kafə (P176p Sint-Truiden),
opgewarmde gussel:
Syst. WBD
opgewermde gössel (Q019a Neerbeek),
opgewarmde koffie:
opgewermde koffie (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
opgewermdje kòffie (L322a Nunhem),
opgewèrmde koffie (Q193p Gronsveld),
opgəweͅrmdə kofi (L372p Maaseik),
#NAME?
opgewermde koffie (L432p Susteren),
(m.).
oͅpxəwɛrmdə koͅfī (L413p Helchteren),
Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6
opgewermde koffie (L429a Berg-aan-de-Maas),
Syst. Eykman
op˃gəwɛrəmdə koͅfi (L244c America),
Syst. Frings
oͅp˃gəwɛrmdə koͅfī (L360p Bree),
oͅp˃gəwɛ̄rmdə koͅfi (L355p Peer),
Syst. Veldeke
opgewermde kóffie (L329p Roermond),
Syst. WBD
opgewermde koffie (L269b Boekend, ...
L426p Buchten,
L329p Roermond,
L270p Tegelen,
L268p Velden),
opgewermde ko͂:ffie (L383p Melick),
opgewermde kóffie (L270p Tegelen, ...
L271p Venlo),
opgewèrmdje kóffie (L294p Neer),
Syst. WBD Als hij dan niet smaakt: zauwel
opgewermdje koffie (L324p Baexem),
”: doffe o
opgewermde kō:ffie (L373p Roosteren),
opgewarmde prul:
opgewermde prul (Q204a Mechelen),
opgewarmde trut:
Syst. WBD
opgewermden trut (L247p Broekhuizen, ...
L214p Wanssum),
opgewarmde zauwel:
opgewermde zoawel (Q015p Stein),
opschutsel:
Syst. Eijkman
opsxøtsəl (L164p Gennep),
oudbakken koffie:
Syst. Grootaers
au̯baʔŋ koͅfi (K278p Lommel),
oude beut:
Syst. Frings
au̯ə bø̄t (L286p Hamont, ...
L286p Hamont),
oude caf:
aaë kaffei (Q083p Bilzen),
Syst. Frings
ā kafeͅi̯ (P048p Halen),
oude gussel:
Syst. WBD
awwe gössel (Q019a Neerbeek),
oude koffie:
Syst. Frings
ā koͅfi (L355a Linde),
āu̯ə kofi (L314p Overpelt),
āu̯ə koͅfi (L317p Bocholt),
ōͅu̯ə koͅfi (K358p Beringen),
Syst. WBD
auwe koffêê (Q021p Geleen),
oude larie:
Syst. Frings
au̯ə leͅri (L286p Hamont),
oude lierie:
Syst. Frings
au̯ə liri (L286p Hamont),
pensenterger:
Syst. WBD Penseterger is hele sterke, zwarte koffie: Dao kinse de kas mit beitse. Ook koffie waar teveel cichorei in zit.
pènsetèrger (L332p Maasniel),
prut:
Syst. WBD
prut (L216p Oirlo),
schotelwater:
sjoôtelwater (L321p Neeritter),
schuddekul:
schuddekul (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L329p Roermond,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
sjöddekeul (L329p Roermond),
sjöddeköl (L374p Thorn),
slabber:
Syst. WBD
sjlabber (Q204a Mechelen),
slabberons:
Syst. Veldeke
sjlabberons (Q211p Bocholtz),
sloeber:
Syst. WBD
sloeber (L265p Meijel),
sloor:
Syst. Frings
slø.r (Q002p Hasselt),
soeliemoelie:
soelimoeli (L159a Middelaar),
warme caf:
Syst. Frings
wɛrmə kafi (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
warmgemaakte koffie:
Syst. Frings
wɛrmgəmak˂də koͅfi (K359p Koersel),
wat op de dras:
Syst. Veldeke
wet op ’n drâôs (L270p Tegelen),
wat van de dras:
Syst. Veldeke
wet van den drâôs (L270p Tegelen),
zaan:
Syst. Frings
zōͅn (Q002p Hasselt),
zauwel:
zauwel (L320a Ell, ...
L322p Haelen),
zawwel (Q198b Oost-Maarland, ...
L331p Swalmen),
(m.).
zau̯wəl (L422p Lanklaar),
Nieuwe [spelling]
zawwel (L299p Reuver),
schj=ch van chocolade
zauwel (Q112a Heerlerheide),
Syst. Frings
zau̯əl (L372p Maaseik),
Syst. WBD
sauwel (L271p Venlo),
zawwel (L331b Boukoul, ...
L332p Maasniel,
L332p Maasniel),
Syst. WBD Opgewarmde koffie die niet smaakt
zauwel (L324p Baexem),
zacht regentje. ?t zët zich in ?ne zauel: het begint zachtjes te regenen
zauel (Q020p Sittard),
zauwelwater:
Syst. WBD
zawwelwater (L330p Herten (bij Roermond)),
zooi:
zaoj (Q014p Urmond),
zwadder:
zwadder (L326p Grathem),
Syst. Frings
zwadər (L312p Neerpelt)
|
opgewarmde koffie [N 16 (1962)] || Opgewarmde koffie (schuddebol?) [N 16 (1962)] || opgewarmde of slappe koffie, die de naam koffie niet verdient || verpieterd eten of -koffie
III-2-3
|